1Ang tawong daotan moikyas bisag walay naggukod kaniya, apan ang tawong matarong dili mahadlok sama sa liyon.
2Kon ang usa ka nasod magpakasala, kanunay pulihan ang ilang pangulo. Apan molig-on ang usa ka nasod kon ang pangulo niini maalamon.
3Ang tawong kabos nga nagapangdaog-daog sa sama niyang kabos sama sa makusog nga ulan nga nagadaot sa mga tanom.
4Ang mga nagasalikway sa Kasugoan nagadayeg sa mga daotan, apan ang mga nagatuman niini, makigbatok sa mga daotan.
5Ang mga tawong daotan wala makasabot kon unsay hustisya, apan ang mga nagadangop sa Ginoo nakasabot pag-ayo niini.
6Mas maayo pa ang kabos nga dili salawayon kaysa adunahan apan salawayon.
7Maalamon ang anak nga nagatuman sa Kasugoan, apan ang anak nga makighigala sa mga badlongon28:7 badlongon: o, hangol ug kaon. nagapakaulaw sa iyang ginikanan.
8Kon maadunahan ka pinaagi sa pagpatubo ug kuwarta, ang imong bahandi mapaingon sa tawong matinabangon sa mga kabos.
9Si bisan kinsa nga dili motuman sa Kasugoan, kangil-aran sa Dios bisan ang iyang pag-ampo.
10Ang tawo nga mosulsol sa tawong matarong ngadto sa pagpakasala mabiktima sa iyang kaugalingong laang. Apan ang tawo kansang kinabuhi walay ikasaway mouswag.
11Naghunahuna ang mga adunahan nga maalamon na gayod sila, apan ang tawong kabos nga may panabot nahibalo kon unsa gayoy ilang tinuod nga pagkatawo.
12Kon ang mga matarong ang magmadaogon malipay ang mga tawo, apan kon ang mga daotan na ang modumala manago sila.
13Dili ka gayod magmauswagon kon ilimod mo ang imong mga sala, apan kon isulti mo kini ug talikdan, kaloy-an ka sa Dios.
14Bulahan ang tawo nga nagatahod kanunay sa Dios, apan ang tawo nga gahi ug kasingkasing malaglag.
15Ang tawong daotan nga nagadumala sa mga kabos sama sa nagangulob nga liyon o oso nga andam sa pagtukob sa iyang biktima.
16Ang tigdumala nga walay panabot labihan kabangis.
Ang tigdumala nga dili buot maadunahan sa daotang paagi makaangkon ug taas nga kinabuhi.
17Ang tawo nga ginahasol sa iyang konsensya tungod sa iyang pagpatay sa usa ka tawo magtago-tago hangtod mamatay siya. Ayaw ninyo siyag tabangi.
18Ang tawong nagakinabuhi nga walay ikasaway layo sa katalagman, apan ang tawong daotan kalit lang nga malaglag.
19Ang kugihan nga mag-uuma may abunda nga pagkaon, apan ang nagagamit sa iyang panahon sa walay pulos nga mga buluhaton mapobre.
20Panalanginan gayod sa Dios ang kasaligan nga tawo, apan ang tawo nga nagdali nga maadunahan pagasilotan.
21Dili maayo kon may pinalabi. Apan may mga tawo nga nagahimo niini tungod kay nadala sa suborno, bisan gamay kini.
22Ang tawong hangol ug kuwarta nagdali nga maadunahan, apan wala siya masayod nga mapobre diay hinuon siya.
23Sa kaulahian, mas pasalamatan pa sa usa ka tawo ang tawong mibadlong kaniya kaysa niadtong miulog-ulog kaniya.
24Ang tawo nga mangawat gikan sa iyang ginikanan ug nagaingon nga dili kini sala, kauban sa mga kriminal.
25Ang tawong hakog makahatag ug kasamok, apan ang tawong nagasalig sa Ginoo mouswag.
26Ang tawong nagasalig sa iyang kaugalingon buang-buang.
Ang tawong nagkinabuhi nga maalamon layo sa katalagman.
27Ang tawo nga mahinatagon sa mga kabos dili gayod mawad-an, apan ang walay pagpakabana sa mga kabos makadawat sa daghang panghimaraot.
28Manago ang mga tawo kon ang mga daotan ang modumala. Apan kon malaglag sila, mouswag ang mga matarong.
1بدكاران می‌گريزند، در حالی که كسی آنها را تعقيب نمی‌كند! ولی خداشناسان چون شير، شجاع هستند.
2وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستكار و عاقل مايهٔ ثبات مملكت هستند.
3حاكمی كه بر فقرا ظلم می‌كند مانند باران تندی است كه محصول را از بين می‌برد.
4بی‌توجهی نسبت به قانون، ستايش بدكاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.
5عدالت برای بدكاران بی‌معنی است، اما پيروان خداوند اهميت آن را خوب می‌دانند.
6انسان بهتر است فقير و درستكار باشد تا ثروتمند و كلاهبردار.
7جوانی كه از قوانين الهی اطاعت كند داناست، اما كسی كه همدم اوباش و اراذل شود مايهٔ ننگ پدرش می‌باشد.
8مالی كه از راه رباخواری و بهره‌كشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست كسی می‌افتد كه بر فقرا رحم می‌كند.
9خدا از دعای كسانی كه احكام او را اطاعت نمی‌كنند، كراهت دارد.
10هر كه دام بر سر راه شخص درستكار بنهد و او را به راه بد بكشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نيک پاداش خوبی خواهند يافت.
11ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقير خردمند از واقعيت درون آنها باخبر است.
12وقتی نيكان پيروز می‌شوند، همه شادی می‌كنند، اما هنگامی كه بدكاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌كنند.
13هر كه گناه خود را بپوشاند، هرگز كامياب نخواهد شد، اما كسی كه آن را اعتراف كند و از آن دست بكشد خدا بر او رحم خواهد كرد.
14خوشا به حال كسی كه ترس خدا را در دل دارد، زيرا هر كه نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.
15مردم بيچاره‌ای كه زير سلطهٔ حاكم ظالمی هستند، مانند كسانی می‌باشند كه گرفتار شير غران يا خرس گرسنه شده باشند.
16سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌كند. پادشاهی كه از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.
17عذاب وجدان شخص قاتل او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نكن او را از عذابش برهانی.
18هر كه در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما كسی كه به راههای كج برود خواهد افتاد.
19هر كه در زمين خود زراعت كند نان كافی خواهد داشت، اما كسی كه وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گريبانگير او خواهد شد.
20اشخاص درستكار كامياب خواهند شد، اما كسانی كه برای ثروتمند شدن عجله می‌كنند بی‌سزا نخواهند ماند.
21طرفداری، كار درستی نيست؛ اما هستند قضاتی كه به خاطر يک لقمه نان، بی‌انصافی می‌كنند.
22آدم خسيس فقط به فكر جمع‌آوری ثروت است غافل از اينكه فقر در انتظار اوست.
23اگر اشتباه كسی را به او گوشزد كنی، در آخر از تو بيشتر قدردانی خواهد كرد تا از كسی كه پيش او چاپلوسی كرده است.
24كسی كه والدين خود را غارت می‌كند و می‌گويد: «كار بدی نكرده‌ام»، دست كمی از يک آدمكش ندارد.
25حرص و آز باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توكل نمودن به خداوند انسان را كامياب می‌كند.
26هر كه بر نقشه‌های خود تكيه می‌كند احمق است، ولی آنانی كه از تعاليم خدا پيروی می‌نمايند، در امان می‌باشند.
27اگر به فقرا كمک كنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقير برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.
28هنگامی كه بدكاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌كنند، اما وقتی بدكاران سقوط كنند درستكاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.
