1Sɛnea sukyerɛmma te ahuhurubere anaasɛ osu wɔ otwabere no,
saa ara na anuonyam mfata ɔkwasea.
2Sɛnea apatuprɛw tu anaasɛ asomfena tu dannan ne ho no,
saa ara na nnuabɔ hunu nsi hwee.
3Ɔkafo abaa wɔ hɔ ma ɔpɔnkɔ, nnareka wɔ hɔ ma afurum,
na abaa wɔ hɔ ma nkwaseafo akyi.
4Nhwɛ ɔkwasea agyimisɛm so mma no mmuae,
anyɛ saa a wo nso bɛyɛ sɛ ɔno.
5Gyina ɔkwasea agyimisɛm so ma no mmuae,
anyɛ saa a ɛbɛyɛ no sɛ onim nyansa.
6Sɛ wode nkra bi soma ɔkwasea a,
ɛte sɛ wutwitwa wʼankasa wʼanan anaasɛ wonom awuduru.
7Apakye nan a awu na ɛsensɛn hɔ no,
yɛ mmebusɛm a ɛda ɔkwasea ano.
8Ɔbo a wɔakyekyere afam ahwimmo so
te sɛ anuonyam a wɔde ama ɔkwasea.
9Nsɔe dua a ɔkɔwensani kita no
te sɛ mmebusɛm a ɛda ɔkwasea ano.
10Nea ɔbɔ ɔkwasea anaa obi hunu paa no
te sɛ agyantowni a opira nnipa kwa.
11Sɛnea ɔkraman san kɔ ne fe ho no,
saa ara na ɔkwasea ti nʼagyimisɛm mu.
12Wuhu obi a ɔyɛ onyansafo wɔ nʼankasa ani so ana?
Anidaso pii wɔ ɔkwasea mu sen no.
13Ɔkwadwofo ka se, “Gyata wɔ ɔkwan no mu,
gyatakeka nenam mmɔnten no so!”
14Sɛnea ɔpon di akɔneaba wɔ ne mpontare so no,
saa ara na ɔkwadwofo twa ne ho wɔ ne mpa so.
15Ɔkwadwofo de ne nsa si aduan mu,
na ɛyɛ no anihaw sɛ obeyi akɔ nʼano.
16Ɔkwadwofo yɛ onyansafo wɔ ɔno ankasa ani so
sen nnipa baason a wodwen asɛm ho na wɔabua.
17Obi a oso ɔkraman aso twe no no
te sɛ obi a ɔretwa mu na ɔde ne ho kɔfra ntɔkwaw a ɛmfa ne ho mu.
18Ɔbɔdamfo a ɔtotow atuo
anaa agyanwerɛmfo no
19te sɛ obi a, ɔdaadaa ne yɔnko
na ɔka se, “Na mede redi agoru!”
20Nnyansin hi a ogya dum;
nseku nni hɔ a ntɔkwaw to twa.
21Sɛnea gyabiriw dan nnyansramma na nnyina dan ogya no,
saa ara na ɔtɔkwapɛfo hyɛ ntɔkwaw mu takramugya.
22Osekuni ano asɛm te sɛ aduan a ɛyɛ dɛ;
ɛhyɛnhyɛn onipa akwaa mu nyinaa.
23Sɛnea ama kata asankagow ho no
saa ara na tɛkrɛmadɛ kata amumɔyɛ koma so.
24Onipa bɔne kasa te sɛ nea oye,
nanso nnaadaa ahyɛ ne koma ma.
25Ɛwɔ mu sɛ ne kasa yɛ dɛ de, nanso nnye no nni,
efisɛ abususɛm ason ahyɛ ne koma ma.
26Ebia nnaadaa bɛkata nʼadwemmɔne so,
nanso nʼamumɔyɛsɛm bɛda adi wɔ bagua mu.
27Sɛ onipa tu amoa a, ɔbɛtɔ mu;
sɛ onipa pirew ɔbo a, ɛbɛsan aba no so.
28Atoro tɛkrɛma kyi wɔn a ogu wɔn ho fi,
na adɛfɛdɛfɛ ano de ɔsɛe ba.
1Eer past net zomin bij een dwaas als sneeuw past bij de zomer en regen bij de oogsttijd.
2Een ongegronde vervloeking treft geen doel, hij zweeft weg als een mus, vliegt op als een zwaluw.
3De zweep is er voor het paard, het bit is er voor de ezel en de roe is er voor de rug van de dwaas.
4Ga niet in op de woorden van een dwaas, anders verlaagt u zich tot zijn niveau.
5Weerleg de woorden van een dwaas, anders denkt hij misschien dat hij nog gelijk heeft ook.
6Wie zijn woorden laat overbrengen door een dwaas, maakt het zichzelf moeilijk en berokkent zich schade.
7Een spreuk in de mond van een dwaas is net zo kreupel als de slappe benen van een verlamde.
8Wie een steen in de slinger vastbindt, zodat hij niet kan worden geworpen, doet hetzelfde als iemand die een dwaas aanzien geeft.
9Een dronkaard kan net zomin omgaan met een doorn in zijn hand als een dwaas met een spreuk.
10Wie dwazen en onbekenden in dienst neemt, lijkt op een boogschutter die in het wilde weg schiet.
11Zoals een hond terugkeert naar zijn eigen braaksel, houdt de dwaas vast aan zijn onverstand.
12Hebt u een man gezien die zichzelf als wijs beschouwt? Welnu, van een dwaas mag u meer verwachten dan van hem.
13De luiaard gebruikt alle mogelijke uitvluchten, desnoods beweert hij dat een gevaarlijke leeuw op straat loopt.
14Zoals een deur op zijn scharnieren draait, zo draait de luiaard zich om in zijn bed.
15De luiaard houdt zijn handen liever in zijn zakken, hij is nog te beroerd om ermee te eten.
16De luiaard acht zichzelf wijzer dan alle verstandige mensen om hem heen.
17Een voorbijganger die zich in een ruzie mengt die hem niet aangaat, is net zo gevaarlijk bezig als iemand die een hond uitdaagt.
18Wie zonder aanleiding als een razende zijn pijlen en bedreigingen om zich heenwerpt,
19is te vergelijken met iemand die zijn naaste bedriegt en dan zegt: ‘Ach, ik deed het toch voor de grap?’
20Zonder hout gaat het vuur uit, zo houdt ook de ruzie op als de roddelaar verdwijnt.
21Zoals kolen het vuur doen opgloeien en hout het vuur laat vlammen, zo laat een ruziezoeker ruzies opvlammen.
22Naar de woorden van een roddelaar wordt gretig geluisterd. Zij zetten zich vast in het gemoed van de toehoorders.
23Een boosaardig hart achter vriendelijk klinkende woorden is als een waardeloos voorwerp, overtrokken met een laagje zilver.
24Wie haatdragend is, laat dat van buiten niet merken, maar in zijn hart gaat heel wat anders om.
25Geloof zijn smeekbeden niet, want u zou gruwen als u in zijn hart kon kijken.
26Ook al tracht iemand zijn haatgevoelens te maskeren, zijn kwade voornemens zullen aan het licht komen.
27Wie een kuil graaft voor een ander, zal er zelf invallen. Wie iemand met een steen wil verpletteren, zal zelf onder die steen terechtkomen.
28Een leugenaar haat degene tegen wie hij zich keert en gladde praatjes richten een mens te gronde.
