Công Vụ Các Sứ Đồ 2 – VCB & APSD-CEB

Vietnamese Contemporary Bible

Công Vụ Các Sứ Đồ 2:1-47

Chúa Thánh Linh Giáng Lâm

1Đến ngày lễ Ngũ Tuần,2:1 Năm mươi ngày sau lễ Vượt Qua các môn đệ Chúa đều họp mặt đông đủ. 2Thình lình, có tiếng động từ trời như luồng gió mạnh thổi vào đầy nhà. 3Các môn đệ thấy những chiếc lưỡi bằng lửa xuất hiện, đậu trên đầu mỗi người. 4Tất cả đều đầy dẫy Chúa Thánh Linh, và bắt đầu nói ngôn ngữ do Chúa Thánh Linh ban cho.

5Lúc đó, tại Giê-ru-sa-lem có những người Do Thái và người mộ đạo từ nhiều dân tộc về dự lễ. 6Tiếng ồn ào vang ra, một đám đông kéo đến, vô cùng kinh ngạc vì nghe các môn đệ nói đúng ngôn ngữ của chính mình.

7Họ sửng sốt hỏi nhau: “Những người này là người Ga-li-lê, 8nhưng chúng ta nghe họ nói ngôn ngữ của chúng ta! 9Này, chúng ta đây là người Bạc-thê, Mê-đi, Ê-la-mít, người từ Mê-sô-pô-ta-ni, Giu-đê, Cáp-ba-đốc, Bông-ty, và Tiểu Á, 10Phi-ri-gi, Bam-phi-ly, Ai Cập, và các vùng thuộc Ly-bi gần Sy-ren, du khách từ La Mã 11(cả người Do Thái và người nước ngoài theo đạo Do Thái), người Cơ-rết và A-rập. Tất cả chúng ta đều nghe họ dùng ngôn ngữ của chúng ta để nói về những việc kỳ diệu Đức Chúa Trời đã thực hiện!” 12Mọi người kinh ngạc, bối rối hỏi nhau: “Việc này có nghĩa gì đây?”

13Nhưng có người lại chế giễu: “Họ say rượu đó!”

Phi-e-rơ Giảng cho Đoàn Dân

14Nhưng Phi-e-rơ cùng mười một sứ đồ đứng lên giải thích: “Xin lắng nghe tôi, thưa anh chị em, là người Do Thái, và những người sinh sống tại Giê-ru-sa-lem! Xin đừng hiểu lầm việc này. 15Những người này không say rượu như anh chị em lầm tưởng. Vì bây giờ mới chín giờ sáng.2:15 Nt giờ thứ ba 16Nhưng việc này đã được Tiên tri Giô-ên báo trước:

17Đức Chúa Trời dạy: ‘Trong những ngày cuối cùng,

Ta sẽ đổ Thần Ta trên mọi người.

Con trai và con gái họ sẽ nói tiên tri.

Thanh niên sẽ thấy khải tượng,

và phụ lão sẽ được báo mộng.

18Trong những ngày ấy, Ta sẽ đổ Thần Ta

đầy dẫy trên các đầy tớ Ta—cả nam lẫn nữ—

và họ sẽ nói tiên tri.

19Ta sẽ tạo những hiện tượng lạ trên trời

và làm những dấu lạ dưới đất—

như máu, lửa, và luồng khói.

20Mặt trời sẽ tối đen như mực,

và mặt trăng đỏ như máu

trước ngày lớn và vinh quang của Chúa Hằng Hữu.

21Khi ấy, ai cầu khẩn Danh Chúa Hằng Hữu đều được cứu.’2:21 Giôên 2:28-32

22Thưa toàn dân Ít-ra-ên, xin lắng nghe! Đức Chúa Trời đã công khai xác nhận Giê-xu người Na-xa-rét là Chúa Cứu Thế, bằng cách dùng tay Ngài thực hiện ngay trước mắt anh chị em những phép lạ, dấu lạ và việc phi thường. 23Đức Chúa Trời đã biết điều sẽ xảy ra, và chương trình của Ngài được thực hiện qua việc Chúa Giê-xu bị phản nộp. Anh chị em đã mượn tay những người Ga-li-lê vô luật, đóng đinh và giết Ngài trên cây thập tự. 24Nhưng Đức Chúa Trời cho Ngài sống lại, giải thoát Ngài khỏi nỗi thống khổ của sự chết, vì âm phủ không có quyền giam giữ Ngài. 25Như Vua Đa-vít đã chép về Ngài:

‘Tôi luôn thấy Chúa Hằng Hữu trước mặt tôi.

Tôi không nao núng, vì Ngài ở bên cạnh tôi.

26Do đó, lòng tôi hân hoan,

lưỡi tôi mừng rỡ tôn ngợi Ngài!

Thân xác tôi an nghỉ trong hy vọng.

27Vì Chúa không bỏ rơi linh hồn tôi trong Âm Phủ,

cũng chẳng để Đấng Thánh của Chúa bị rữa nát.

28Bởi Chúa đã chỉ cho tôi con đường sống,

và cho tôi nức lòng mừng rỡ trước mặt Chúa.’2:28 Thi 16:8-11

29Thưa anh chị em, xin suy nghĩ điều này! Anh chị em đã biết rõ rằng Đa-vít, tổ phụ chúng ta đã qua đời và được an táng trong lăng mộ hiện còn trong thành này. 30Tuy nhiên, người là một nhà tiên tri, người biết Đức Chúa Trời đã thề hứa sẽ đặt một hậu tự thuộc dòng dõi Đa-vít ngồi trên ngôi báu. 31Đa-vít đã thấy và báo trước sự sống lại của Đấng Mết-si-a. Người nói rằng Đức Chúa Trời sẽ không bỏ Đấng Mết-si-a nơi âm phủ hay để cho thân thể Đấng ấy rữa nát.

32Đức Chúa Trời đã khiến Chúa Giê-xu sống lại, và tất cả chúng tôi đều chứng kiến điều này. 33Ngài được rước lên ngồi bên phải ngai Đức Chúa Trời. Ngài đã nhận lãnh Chúa Thánh Linh theo lời hứa của Đức Chúa Cha và đổ Chúa Thánh Linh xuống cho chúng ta, như anh chị em thấy và nghe hôm nay. 34Vì chính Đa-vít chưa lên trời nhưng đã nói:

‘Chúa Hằng Hữu phán với Chúa tôi:

“Hãy ngồi bên phải Ta

35cho đến chừng Ta đặt kẻ thù

dưới gót chân Con.” ’2:35 Thi 110:1

36Vậy, xin mỗi người trong Ít-ra-ên nhận thức cho chắc chắn rằng Chúa Giê-xu mà anh chị em đóng đinh trên cậy thập tự đã được Đức Chúa Trời tôn làm Chúa và Đấng Mết-si-a!”

37Nghe lời giảng giải, dân chúng cảm động sâu xa, liền hỏi Phi-e-rơ và các sứ đồ: “Thưa các ông, chúng tôi phải làm chi?”

38Phi-e-rơ đáp: “Anh chị em phải ăn năn tội lỗi và trở về cùng Đức Chúa Trời, mỗi người phải nhân danh Chúa Cứu Thế Giê-xu chịu báp-tem để được tha tội. Rồi anh chị em sẽ nhận được Chúa Thánh Linh. 39Vì Chúa hứa ban Chúa Thánh Linh cho anh chị em và con cháu anh chị em, cho cả Dân Ngoại—tức những người mà Chúa là Đức Chúa Trời chúng ta kêu gọi.” 40Phi-e-rơ tiếp tục giảng dạy, trình bày nhiều bằng chứng rồi khích lệ: “Anh chị em hãy thoát ly thế hệ gian tà này!”

41Nhiều người tiếp nhận lời Chúa và chịu báp-tem. Trong ngày đó có độ 3.000 người tin Chúa.

Các Tín Hữu Thiết Lập Một Cộng Đồng

42Các tín hữu chuyên tâm vâng giữ lời dạy của các sứ đồ, thông công, và chia sẻ thức ăn (kể cả lễ bẻ bánh tưởng niệm Chúa), và cầu nguyện.

43Mọi tín hữu đều kinh sợ vì các sứ đồ làm nhiều phép lạ và việc phi thường. 44Tất cả các tín hữu đều sát cánh nhau và góp tài sản làm của chung. 45Họ bán của cải, sản nghiệp, rồi chia cho nhau theo nhu cầu mỗi người. 46Anh chị em tín hữu đồng tâm nhóm họp hằng ngày tại Đền Thờ, rồi về bẻ bánh tưởng niệm Chúa từ nhà này qua nhà khác, ăn chung với nhau cách vui vẻ, chân thành. 47Họ luôn ca ngợi Đức Chúa Trời và được mọi người quý mến. Mỗi ngày Chúa cứ tăng thêm số người được cứu.

Ang Pulong Sa Dios

Binuhatan 2:1-47

Ang Pag-abot sa Espiritu Santo

1Sa pag-abot na sa adlaw sa pagsaulog sa pista nga gitawag ug Pentecostes, nagtigom ang tanang mga magtutuo sa usa ka balay. 2Samtang nagtigom sila, kalit lang nga may dahunog nga gikan sa langit nga daw sama sa huros sa makusog nga hangin. Milanog kini sa tibuok balay nga ilang gitigoman. 3Unya may nakita sila nga daw mga kalayo nga pormag mga dila nga mitungtong sa matag usa kanila. 4Napuno silang tanan sa Espiritu Santo, ug diha-diha gipasulti sila sa Espiritu Santo sa nagkalain-laing mga pinulongan nga wala nila matun-i.

5Nianang higayona may nagpuyo nga diosnon nga mga Judio diha sa Jerusalem nga naggikan sa nagkalain-laing mga nasod sa tibuok kalibotan. 6Pagkadungog nila sa maong dahunog, nagdali-dali sila pag-adto didto sa gitigoman sa mga magtutuo. Natingala gayod sila tungod kay ang matag usa kanila nakadungog sa iyang kaugalingong pinulongan nga ginasulti sa mga magtutuo. 7Miingon sila, “Unsa man kini? Dili ba silang tanan mga taga-Galilea? 8Nganong makasulti man sila sa atong kaugalingong pinulongan? 9Ang uban kanato taga-Partia. May mga taga-Media, ug ang uban taga-Elam. May mga taga-Mesopotamia, Judea, ug Capadocia. May mga taga-Ponto ug Asia. 10Ang uban mga taga-Frigia, mga taga-Pamfilia, mga taga-Ehipto, ug ang uban gikan sa mga dapit nga sakop sa Libya nga duol sa Cyrene. May mga taga-Roma usab, mga Judio, ug mga dili Judio nga nakabig sa relihiyon sa mga Judio. 11Ug ang uban gikan sa Crete ug Arabia. Apan bisan nagkalain-lain ang atong mga pinulongan madunggan nato sila nga nagsulti sa tanan natong mga pinulongan mahitungod sa kahibulongang mga gihimo sa Dios!” 12Natingala gayod ang tanang mga tawo didto. Ug tungod kay dili nila masabtan kon unsay nagakahitabo nagpangutan-anay na lamang sila sa usag usa, “Unsa man kini?” 13Apan ang uban nagbugalbugal sa mga magtutuo nga nagaingon, “Mga hubog kining mga tawhana!”

Ang Wali ni Pedro

14Busa mitindog si Pedro uban sa 11 ka mga apostoles ug sa kusog nga tingog misulti siya sa mga tawo, “Mga kaigsoonan kong mga Judio, ug kamong tanan nga nagpuyo sa Jerusalem, paminaw kamo tungod kay isulti ko kon unsa ang kahulogan niini. 15Sayop ang inyong hunahuna nga hubog kining mga tawhana kay alas nuwebe pa lamang karon sa buntag. 16Mao kini ang panagna ni Propeta Joel niadtong unang panahon:

17‘Ang Dios nagaingon, “Sa kataposang mga adlaw ihatag ko ang akong Espiritu sa tanang katawhan.

Ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye magsugilon sa akong mga mensahe.

Ang inyong mga batan-on nga mga lalaki makakitag mga panan-awon.

Ug ang inyong mga tigulang nga mga lalaki akong padamgohon.

18Tinuod gayod nga nianang mga adlawa ihatag ko ang akong Espiritu sa akong mga sulugoon nga lalaki ug babaye,

ug magsugilon sila sa akong mga mensahe.

19Magpakita akog mga kahibulongang mga butang diha sa langit ug diha sa yuta: naa unyay dugo, kalayo, ug mabagang mga aso.

20Mongitngit ang adlaw, ug ang bulan mopula nga daw sama sa dugo. Mahitabo kini sa dili pa moabot ang kahibulongang adlaw sa paghukom sa Ginoo.

21Apan si bisan kinsa nga motawag sa Ginoo2:21 motawag sa Ginoo: sa literal, motawag sa ngalan sa Ginoo. maluwas sa silot nga moabot.” ’2:21 Tan-awa usab ang Joel 2:28-32.

22Nagpadayon si Pedro sa pagsulti, “Mga kaigsoonan kong mga Israelinhon, paminawa ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret pinadala sa Dios dinhi kanato, ug kini gipamatud-an sa Dios pinaagi sa mga milagro ug mga kahibulongang mga butang nga iyang gihimo pinaagi kang Jesus. Kamo mismo nakahibalo niini tungod kay kining tanan nahitabo dinhi sa inyong taliwala. 23Nahibalo nang daan ang Dios nga si Jesus itugyan diha kaninyo ug iya na kining giplano. Gipapatay ninyo siya sa mga makasasala nga mga tawo nga maoy naglansang kaniya sa krus. 24Apan gibanhaw siya sa Dios ug giluwas gikan sa gahom sa kamatayon, kay ang tinuod, bisan ang kamatayon walay gahom sa pagpugong kaniya. 25Si David nagsulti mahitungod kaniya:

‘Nahibaloan ko nga ang Ginoo nagauban kanunay kanako ug wala niya ako pasagdi. Busa dili ako matarog.

26Mao kini nga malipayon ako.

Dili mapugngan ang akong pagdayeg sa Dios.

Ug bisan pa ug mamatay ako, may paglaom pa ako.

27Kay nahibaloan ko nga dili mo ako pasagdan didto sa lubnganan.2:27 lubnganan: sa literal, Hades, ang buot ipasabot, dapit sa mga patay.

Dili mo itugot nga madunot ang matinumanon mong sulugoon.

28Gitudlo mo kanako ang dalan sa kinabuhi,

ug tungod kay ikaw kanunay ang akong kauban, magmalipayon gayod ako.’2:28 Tan-awa usab ang Salmo 16:8-11.

29Nagpadayon pa gayod si Pedro sa pagsulti, “Mga kaigsoonan, klaro kaayo nga wala magsulti si David mahitungod sa iyang kaugalingon, kay nahibaloan nato nga ang atong katigulangan nga si David namatay ug gilubong, ug hangtod karon nahibaloan nato kon asa ang iyang lubnganan. 30Propeta si David ug nahibalo siya nga ang Dios nagsaad kaniya nga ang usa sa iyang mga kaliwat manunod sa iyang gingharian. 31Ug tungod kay nahibaloan ni David kon unsa ang himuon sa Dios, nagsulti siya mahitungod sa pagkabanhaw ni Cristo, nga wala siya pasagdi didto sa lubnganan, ug ang iyang lawas wala madunot. 32Ang iyang gipasabot walay lain kondili si Jesus nga gibanhaw sa Dios. Kaming tanan makapamatuod nga nabanhaw siya tungod kay nakita gayod namo siya. 33Gibayaw siya ngadto sa tuong dapit sa Dios.2:33 Gibayaw siya ngadto sa tuong dapit sa Dios nga mao ang pinakataas nga posisyon. Ug gihatag kaniya sa Amahan ang Espiritu Santo nga gisaad kaniya. Ug kining maong Espiritu Santo gipadala ni Jesus kanamo, ug ang iyang gahom mao ang inyong nakita ug nadunggan karon. 34-35Dili si David ang gibayaw sa langit, apan nagaingon siya,

‘Nagaingon ang Ginoo sa akong agalon nga hari:

Lingkod dinhi dapit sa akong tuo hangtod mapailalom ko kanimo ang imong mga kaaway.’2:34-35 Tan-awa usab ang Salmo 110:1.

36Busa kinahanglan gayod nga mahibaloan sa tanang mga Israelinhon nga ang Jesus nga inyong gilansang sa krus mao ang gipili sa Dios nga mahimong Ginoo ug Cristo.”

37Pagkadungog niadto sa mga tawo natandog ang ilang mga kasing-kasing. Busa nangutana sila kang Pedro ug sa iyang mga kauban nga mga apostoles, “Mga kaigsoonan, unsa ang angay namong himuon?” 38Miingon si Pedro kanila, “Ang tagsa-tagsa kaninyo maghinulsol sa inyong mga sala ug magpabautismo sa ngalan ni Jesu-Cristo,2:38 sa ngalan ni Jesu-Cristo: Tingali ang buot ipasabot, sa pagpamatuod nga kamo iya na ni Jesu-Cristo. ug mapasaylo ang inyong mga sala ug madawat ninyo ang gasa sa Dios nga mao ang Espiritu Santo. 39Tungod kay kini nga Espiritu Santo gisaad alang kaninyo ug sa inyong mga kaanakan ug sa tanang mga tawo nga tua sa layo, sa tanan nga tawgon sa Ginoo nga atong Dios nga moduol kaniya.”

40Daghan pa ang gisulti ni Pedro sa pagpamatuod kanila sa iyang mga gipanulti. Ug miingon siya kanila, “Luwasa ninyo ang inyong kaugalingon gikan niining daotang katawhan.” 41Daghan ang mituo sa iyang mensahe ug diha-diha nagpabautismo sila. Niadtong adlawa mga tulo ka libo ka mga tawo ang nadugang sa mga magtutuo. 42Ug nagpadayon sila sa pagtuon sa mga gipanudlo sa mga apostoles, sa pagtigom ingon nga mga kaigsoonan, sa pagpikas-pikas sa pan, ug sa mga pag-ampo.

Ang Kinabuhi sa mga Tumutuo

43Daghang mga milagro ug mga kahibulongang mga butang ang gihimo sa Dios pinaagi sa mga apostoles. Busa ang mga tawo nagkinabuhi nga may pagtahod ug kahadlok sa Dios. 44Suod ang panag-uban sa mga magtutuo ug giusa nila ang ilang mga kabtangan aron makaambit ang tanan. 45Gipamaligya nila ang ilang mga yuta ug mga kabtangan ug gihatag nila ang halin ngadto sa ilang mga kaubanan basi sa panginahanglan sa matag usa. 46Adlaw-adlaw nagtigom sila sa templo ug nagpikas-pikas sa pan didto sa ilang mga pinuy-anan. Malipayon gayod sila sa ilang pag-inambitay sa pagpangaon, 47ug padayon ang ilang pagdayeg sa Dios. Nalipay kanila ang tanang mga tawo. Adlaw-adlaw gidugang sa Ginoo kanila ang mga tawo nga iyang giluwas.