สุภาษิต 3 – TNCV & NEN

Thai New Contemporary Bible

สุภาษิต 3:1-35

ข้อดีอื่นๆ ของปัญญา

1ลูกเอ๋ย อย่าลืมคำสอนของเรา

แต่จงรักษาคำบัญชาของเราไว้ในใจของเจ้า

2เพราะสิ่งเหล่านี้จะช่วยต่ออายุของเจ้าให้ยืนยาว

และนำสันติสุขกับความเจริญรุ่งเรืองมาให้

3อย่าให้ความรักและความซื่อสัตย์ละจากเจ้าไป

จงผูกมันไว้รอบคอ

จงจารึกไว้บนแผ่นดวงใจของเจ้า

4แล้วเจ้าจะได้รับความโปรดปรานและมีชื่อเสียงดี

ทั้งในสายพระเนตรพระเจ้าและในสายตามนุษย์

5จงวางใจในองค์พระผู้เป็นเจ้าอย่างหมดใจ

อย่าพึ่งความเข้าใจของตนเอง

6จงยอมรับพระองค์ในทุกวิถีทางของเจ้า

แล้วพระองค์จะทรงทำทางของเจ้าให้ราบเรียบ3:6 หรือจะทรงชี้ทางให้

7อย่าคิดว่าตนฉลาด

จงยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าและหลีกหนีจากความชั่ว

8เพราะสิ่งนี้จะรักษาร่างกายของเจ้า

และหล่อเลี้ยงกระดูกของเจ้า

9จงถวายเกียรติแด่องค์พระผู้เป็นเจ้าด้วยทรัพย์สมบัติของเจ้า

ด้วยผลแรกจากผลผลิตทั้งปวงของเจ้า

10แล้วยุ้งฉางของเจ้าจะเต็มล้น

และถังของเจ้าจะเปี่ยมล้นด้วยเหล้าองุ่นใหม่

11ลูกเอ๋ย อย่าดูหมิ่นการตีสั่งสอนขององค์พระผู้เป็นเจ้า

อย่าขุ่นข้องหมองใจเมื่อพระองค์ทรงว่ากล่าวตักเตือน

12เพราะองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงตีสั่งสอนผู้ที่พระองค์ทรงรัก

ดั่งพ่อตีสั่งสอนลูกที่ตนชื่นชม3:12 ฉบับ LXX. ว่าและพระองค์ทรงลงโทษบุตรที่พระองค์ทรงชื่นชม

13ความสุขมีแก่ผู้ที่พบปัญญา

ผู้ที่ได้รับความเข้าใจ

14เพราะปัญญาให้ประโยชน์ยิ่งกว่าเงิน

และให้ผลตอบแทนยิ่งกว่าทองคำ

15ปัญญาล้ำค่ายิ่งกว่าทับทิม

สิ่งใดๆ ที่เจ้าปรารถนาก็ไม่สามารถเทียบได้

16ในมือขวาของปัญญามีชีวิตอันยืนยาว

ในมือซ้ายมีความมั่งคั่งและเกียรติ

17หนทางของปัญญาคือทางอันรื่นรมย์

วิถีทั้งสิ้นของปัญญาคือสันติสุข

18ปัญญาเป็นต้นไม้แห่งชีวิตแก่ผู้ที่กอดนางไว้

ความสุขมีแก่ผู้ที่ยึดนางไว้มั่น

19โดยปัญญา องค์พระผู้เป็นเจ้า ทรงวางฐานรากของโลก

โดยความเข้าใจ ทรงสถาปนาฟ้าสวรรค์

20โดยความรู้ของพระองค์ ห้วงลึกก็แยกออก

และเมฆก็หยาดน้ำค้างลงมา

21ลูกเอ๋ย อย่าให้สิ่งเหล่านี้คลาดไปจากสายตาของเจ้า

จงรักษาดุลยพินิจและความสุขุมรอบคอบไว้

22สิ่งเหล่านี้จะเป็นชีวิตสำหรับเจ้า

และเป็นอาภรณ์ประดับคอของเจ้า

23แล้วเจ้าจะดำเนินไปตามทางของตนอย่างปลอดภัย

และเท้าของเจ้าจะไม่สะดุด

24เมื่อเจ้าเอนกายลง เจ้าจะไม่กลัว

เมื่อเจ้านอนลง เจ้าจะหลับสบาย

25ไม่ต้องหวั่นเกรงภัยพิบัติฉับพลัน

หรือหายนะซึ่งจู่โจมคนชั่ว

26เพราะองค์พระผู้เป็นเจ้าจะอยู่เคียงข้างเจ้า3:26 หรือเพราะองค์พระผู้เป็นเจ้าจะเป็นความมั่นใจของเจ้า

และจะทรงป้องกันไม่ให้เท้าของเจ้าติดกับ

27อย่าหน่วงเหนี่ยวสิ่งดีไว้จากผู้ที่สมควรได้รับ

เมื่ออยู่ในอำนาจของเจ้าที่จะจัดการได้

28อย่าพูดกับเพื่อนบ้านว่า

“กลับมาพรุ่งนี้แล้วกัน แล้วฉันจะให้”

ในเมื่อเจ้าสามารถให้ได้ทันที

29อย่าคิดปองร้ายเพื่อนบ้านของเจ้า

ผู้อาศัยอยู่ใกล้ๆ เจ้าอย่างไว้เนื้อเชื่อใจ

30อย่ากล่าวหาผู้ใดโดยไม่มีมูลเหตุ

ในเมื่อเขาไม่ได้ทำร้ายเจ้า

31อย่าอิจฉาคนโหดเหี้ยม

หรือเลือกวิถีทางใดๆ ของเขา

32เพราะองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงชิงชังคนคดในข้องอในกระดูก

แต่ทรงเชื่อใจคนเที่ยงธรรม

33คำสาปแช่งขององค์พระผู้เป็นเจ้าตกอยู่บนบ้านของคนชั่ว

แต่พระองค์ทรงอวยพรครัวเรือนของคนชอบธรรม

34พระองค์ทรงเยาะเย้ยคนที่ชอบเยาะเย้ย

แต่สำแดงพระคุณแก่คนถ่อมใจที่ถูกรังแก

35คนฉลาดได้รับเกียรติยศเป็นมรดก

ส่วนคนโง่จะได้รับแต่ความอัปยศ

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 3:1-35

Faida Nyingine Za Hekima

13:1 Kum 30:16; Za 44:17; Mit 4:5Mwanangu, usisahau mafundisho yangu,

bali zitunze amri zangu moyoni mwako,

23:2 Mit 9:6; 4:10kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako

na kukuletea mafanikio.

33:3 Kum 6:8; Mit 6:21; 2Kor 3:3Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe;

vifunge shingoni mwako,

viandike katika ubao wa moyo wako.

43:4 1Sam 2:26; Lk 2:52; Mdo 2:47Ndipo utapata kibali na jina zuri

mbele za Mungu na mwanadamu.

53:5 Za 4:5; Yer 9:23Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote

wala usizitegemee akili zako mwenyewe;

63:6 1Nya 28:9; Ay 33:11; Yer 42:3katika njia zako zote mkiri yeye,

naye atayanyoosha mapito yako.

73:7 Isa 5:21; Rum 12:16; Kum 4:6Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe;

mche Bwana ukajiepushe na uovu.

83:8 Za 38:3; Mit 4:22; Ay 21:24Hii itakuletea afya mwilini mwako,

na mafuta kwenye mifupa yako.

93:9 Kut 23:19; 26:1-15Mheshimu Bwana kwa mali zako na

kwa malimbuko ya mazao yako yote;

103:10 Kum 28:8; Za 144:13; Ay 22:21; Mal 3:10-12ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika,

viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.

113:11 Mit 1:8-9; Ay 5:17Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana

na usichukie kukaripiwa naye,

123:12 Mit 13:24; Ufu 3:19; Ay 3:19; 5:17; Ebr 12:5-6kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao,

kama vile baba afanyavyo

kwa mwana apendezwaye naye.

133:13 Mit 8:34, 35Heri mtu yule aonaye hekima,

mtu yule apataye ufahamu,

143:14 Ay 28:15; Mit 16:16kwa maana hekima ana faida kuliko fedha

na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.

153:15 Ay 28:17-19Hekima ana thamani kuliko marijani;

hakuna chochote unachokitamani

kinachoweza kulinganishwa naye.

163:16 1Fal 3:13-14; Mit 8:18Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume;

katika mkono wake wa kushoto

kuna utajiri na heshima.

173:17 Mit 16:7; Mt 11:28-30Njia zake zinapendeza,

mapito yake yote ni amani.

183:18 Mwa 2:9; Ufu 2:7Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia;

wale wamshikao watabarikiwa.

193:19 Ay 28:25-27; Za 104:24; Mit 8:27-29Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia,

kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;

203:20 Kum 33:28; Ay 36:28kwa maarifa yake vilindi viligawanywa,

nayo mawingu yanadondosha umande.

213:21 Mit 1:8-9; 6:20; 4:20-22Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara,

usiache vitoke machoni pako;

223:22 Kum 30:20; Mit 4:20-22ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako

na pambo la neema shingoni mwako.

23Kisha utaenda katika njia yako salama,

wala mguu wako hautajikwaa;

243:24 Law 26:6; Za 3:5; Ay 11:18; Yer 31:25ulalapo, hautaogopa;

ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.

253:25 Za 91:5; 112:7Usiogope maafa ya ghafula

au maangamizi yanayowapata waovu,

263:26 1Sam 2:9kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako

na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.

273:27 Rum 13:7; Gal 6:10Usizuie wema kwa wale wanaostahili

ikiwa katika uwezo wako kutenda.

283:28 Law 19:13; Lk 10:25-37; Kum 24:15Usimwambie jirani yako,

“Njoo baadaye, nitakupa kesho”:

wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.

293:29 Zek 8:17Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako,

ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.

303:30 Rum 12:18Usimshtaki mtu bila sababu,

wakati hajakutenda dhara lolote.

313:31 Za 37:1; Mit 24:1-2Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri

wala kuchagua njia yake iwayo yote,

323:32 Za 101:4; Ay 29:4kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu,

lakini siri yake iko kwa mwenye haki.

333:33 Ay 5:3; Mal 2:2; Zek 5:4Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu,

lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.

343:34 Za 18:25-27; Mt 23:12Huwadhihaki wale wanaodhihaki,

lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.

35Wenye hekima hurithi heshima,

bali huwaaibisha wapumbavu.