คำสอนที่
1เมื่อเจ้ารับประทานอาหารร่วมกับเจ้าบ้านผ่านเมือง
จงระมัดระวังสิ่ง23:1 หรือผู้ที่อยู่ตรงหน้าเจ้าให้ดี
2หากเจ้าตะกละเห็นแก่กิน
ก็จงเอามีดจ่อคอหอยตนเองไว้
3อย่าปรารถนาสิ่งโอชะของเขา
เพราะอาหารนั้นเป็นสิ่งลวงตา
คำสอนที่
4อย่าตรากตรำจนอ่อนล้าเพียงเพื่อหวังร่ำรวย
อย่าวางใจในความเฉลียวฉลาดของเจ้า
5แค่พริบตาเดียวทรัพย์สมบัติก็จะลับหายไป
เพราะมันจะติดปีกบิน
หนีไปในท้องฟ้าเหมือนนกอินทรี
คำสอนที่
6อย่ากินอาหารของคนตระหนี่ถี่เหนียว
อย่าปรารถนาสิ่งโอชะของเขา
7เพราะเขาเป็นคนชนิดที่คอยคิดคำนวณอยู่ในใจ23:7 หรือเพราะเมื่อเขาคิดอยู่ในใจ / ดังนั้นเขาจึงกำลังคิดราคา หรือ เพราะเมื่อเขาจัดงานเลี้ยง / ดังนั้นเขากำลังคิดเรื่องราคา
ปากก็พูดว่า “เชิญกินดื่มเถิด”
แต่ใจไม่ได้อยู่กับเจ้าเลย
8เจ้าจะต้องสำรอกสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่กินเข้าไป
และต้องสิ้นเปลืองคำขอบคุณ
คำสอนที่
9อย่าเปลืองลมปากกับคนโง่
เพราะเขาจะเหยียดหยามคำแนะนำที่ฉลาดของเจ้า
คำสอนที่
10อย่าโยกย้ายหลักเขตเก่าแก่
หรือรุกล้ำที่ดินของลูกกำพร้าพ่อ
11เพราะองค์ผู้ปกป้องของเขาทรงเข้มแข็ง
พระองค์จะทรงว่าความให้เขา
คำสอนที่
12จงเปิดใจรับคำสั่งสอน
และเงี่ยหูฟังถ้อยคำแห่งความรู้
คำสอนที่
13อย่าละเลยการตีสั่งสอนลูก
หากเจ้าตีสอนลูกด้วยไม้เรียว เขาจะไม่ตาย
14เจ้าต้องตีสอนเขาด้วยไม้เรียว
แล้วจะช่วยเขาให้พ้นจากความตาย
คำสอนที่
15ลูกเอ๋ย หากเจ้ามีใจฉลาด
เราก็ปลื้มใจ
16เมื่อเจ้าเอ่ยปากกล่าวสิ่งที่ถูกต้อง
จิตวิญญาณของเราก็แช่มชื่น
คำสอนที่
17อย่าให้ใจของเจ้าอิจฉาคนบาป
แต่จงกระตือรือร้นในการยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าตลอดเวลา
18เพราะมีอนาคตรอเจ้าอยู่แน่นอน
และความหวังของเจ้าจะไม่สูญสิ้น
คำสอนที่
19ลูกเอ๋ย จงฟังและเฉลียวฉลาด
จงรักษาใจให้อยู่ในทางที่ถูกต้อง
20อย่าร่วมวงสำมะเลเทเมากับคนขี้เหล้าเมายา
และคนเห็นแก่กิน
21เพราะคนขี้เมาและคนตะกละจะยากจน
และความสะลึมสะลือทำให้เขาเหลือแต่ผ้าขี้ริ้วพันกาย
คำสอนที่
22จงฟังคำของพ่อผู้ให้ชีวิตแก่เจ้า
และอย่าดูหมิ่นแม่ของเจ้าเมื่อนางแก่ตัวลง
23จงซื้อความจริงและอย่าขายสิ่งเหล่านี้
คือ สติปัญญา คำสั่งสอน23:23 หรือวินัย และความเข้าใจ
24พ่อของคนชอบธรรมก็สุขใจมาก
คนที่มีลูกฉลาดก็ชื่นชมในตัวลูก
25จงทำให้พ่อแม่ยินดี
ให้แม่ผู้ที่คลอดเจ้าได้ปลื้มใจ!
คำสอนที่
26ลูกเอ๋ย ขอใจของเจ้าให้เราเถิด
จงให้ตาของเจ้าปีติยินดีในทางของเรา
27เพราะหญิงโสเภณีเป็นหลุมลึก
และหญิงเสเพลก็เป็นบ่อแคบ
28นางซุ่มรอเหยื่อเหมือนโจร
พาให้ชายคนแล้วคนเล่าไม่ซื่อสัตย์ต่อภรรยาของตน
คำสอนที่
29ใครหนอที่ทุกข์ระทม? ใครหนอที่โศกเศร้า?
ใครหนอที่วิวาท? ใครหนอที่เพ้อพล่าม?
ใครหนอเจ็บตัวโดยไม่จำเป็น? ใครหนอที่มีตาแดงก่ำ?
30ก็คือคนที่จมอยู่กับเหล้า
คนที่ทดลองชิมเหล้าผสมหลากชนิด
31อย่าจ้องดูเหล้าองุ่นเมื่อมันสีแดงสวย
เมื่อมันส่องประกายอยู่ในถ้วย
เมื่อมันดื่มลื่นคอ!
32ในบั้นปลาย มันฉกกัดเหมือนงู
ปล่อยพิษเหมือนงูพิษ
33ตาของเจ้าจะเห็นภาพหลอนแปลกๆ
ความคิดเลอะเลือนสับสน
34เจ้าจะเป็นเหมือนคนที่นอนลอยอยู่กลางทะเล
และเหมือนคนที่นอนอยู่บนเสากระโดงเรือ
35เจ้าจะพูดว่า “เขาฟาดแต่เราไม่เจ็บ! เขาทุบตีแต่เราไม่รู้สึก!
เมื่อไรเราจะตื่นนะ จะได้ไปดื่มอีก”
1Sɛ wo ne ɔhene bi to nsa didi a,
hwɛ deɛ ɛsi wʼanim no yie,
2Sɛ woyɛ adidibrada a,
hyɛ wo ho so.
3Nni nʼaduane akɔnnɔ akɔnnɔ no akyi,
ɛfiri sɛ saa aduane no daadaa nnipa.
4Mmiri wo mogya ani mpɛ sika;
hunu nyansa na to wo bo ase.
5Wʼani bɔɔ sika so ara pɛ, na atu ayera,
ampa ara ɛbɛfu ntaban
na atu akɔ ewiem sɛ ɔkɔdeɛ.
6Nni obi a ɔyɛ pɛpɛɛ aduane
nni nʼakɔnnɔ aduane akyi;
7ɛfiri sɛ ɔyɛ obi a
ɛberɛ biara ɔdwene sika ho.
Ɔka sɛ, “Didi na nom,”
nanso ɛnyɛ nʼakoma mu.
8Kakra a woadi no wobɛfe
na ɛno enti wo nkamfo ho remma mfasoɔ.
9Nkasa nkyerɛ ɔkwasea,
ɛfiri sɛ ɔremfa nyansa a ɛwɔ wo kasa mu no.
10Ntutu tete aboɔ a wɔde ato hyeɛ ngu,
na ntra hyeɛ nkɔ nwisiaa mfuo mu,
11ɛfiri sɛ, wɔn Gyefoɔ yɛ den,
na ɔbɛdi wɔn asɛm ama wɔn.
12Ma wʼakoma mmra nkyerɛkyerɛ so
na wɛn wʼaso tie nimdeɛ.
13Ntwentwɛne abɔfra ntenesoɔ so;
sɛ wode abaa tene no a, ɔrenwu.
14Fa abaa twe nʼaso
na gye ne kra firi owuo mu.
15Me ba, sɛ wʼakoma hunu nyansa a,
ɛnneɛ mʼakoma ani bɛgye;
16sɛ wʼano ka deɛ ɛtene a
me mu adeɛ nyinaa ani bɛgye.
17Mma wʼani mmerɛ abɔnefoɔ,
mmom bɔ Awurade suro ho mmɔden ɛberɛ biara.
18Ampa ara anidasoɔ wɔ hɔ ma wo daakye,
na wʼanidasoɔ renyɛ ɔkwa.
19Me ba, tie, na hunu nyansa,
ma wʼakoma mfa ɛkwan tenenee so.
20Mfa wo ho mmɔ akɔwensafoɔ
anaasɛ wɔn a wɔpɛ ɛnam mmorosoɔ,
21ɛfiri sɛ, akɔwensafoɔ ne adidibradafoɔ bɛyɛ ahiafoɔ,
na anikum fira wɔn ntomago.
22Tie wʼagya a ɔwoo woɔ no,
na sɛ wo maame bɔ aberewa a, mmu no animtia.
23Tɔ nokorɛ na ntɔn da;
nya nyansa, ahohyɛsoɔ ne nhunumu.
24Ɔteneneeni agya wɔ anigyeɛ bebree;
deɛ ɔwɔ ɔba nyansafoɔ no anigye ne ho.
25Ma wʼagya ne wo maame ani nnye;
ma ɔbaa a ɔwoo woɔ no nnya ahosɛpɛ.
26Me ba, fa wʼakoma ma me
na ma wʼani nkɔ mʼakwan ho,
27na odwamanfoɔ yɛ amena donkudonku
ɔyere sansani yɛ ɔdaadaafoɔ.
28Ɔtɛ, twɛn, te sɛ ɔkwanmukafoɔ
na ɔma mmarima mu atorofoɔ dɔɔso.
29Hwan na wɔadome no? Hwan na ɔdi awerɛhoɔ?
Hwan na ɔdi apereapereɛ? Hwan na ɔnwiinwii?
Hwan na wapirapira hunaa? Hwan na mogya ada nʼani so?
30Wɔn a wɔkyɛre nsã ho,
na wɔka nsã a wɔafrafra hwɛ.
31Nhwɛ nsã ani kɔkɔɔ no haa,
ɛberɛ a ɛretwa yerɛ yerɛ wɔ kuruwa mu,
na ɛkɔ yɔɔ no.
32Awieeɛ no ɛka te sɛ ɔwɔ
na ɛwɔ borɔ te sɛ ahurutoa.
33Wʼani bɛhunu nneɛma a wonhunuu da,
na woadwene nneɛma basabasa ho.
34Wobɛtɔ ntintan te sɛ hyɛn mu dwumayɛni a,
ɔkura ɛhyɛn dua a, ɛrehinhim mu den, na ɛdenkye denkye wɔ ɛpo so.
35Na wobɛka sɛ, “Wɔbɔ me, nanso mempira.
Wɔboro me, nanso mente ɔyea biara.
Ɛberɛ bɛn na menyane
akɔpɛ nsã anom bio?”
