1เป็นคนยากจนแต่ดำเนินชีวิตอย่างไร้ที่ติ
ดีกว่าเป็นคนพูดตลบตะแลง เพราะคนเช่นนี้เป็นคนโง่
2หากความปรารถนาที่ปราศจากศีลธรรมความรู้นั้นไม่ดี
คนหุนหันพลันแล่นจะยิ่งเดินออกนอกลู่นอกทางไปไกลสักเท่าใด!
3ความโง่ของคนทำลายชีวิตตนเอง
แต่ใจของเขากลับโกรธโทษองค์พระผู้เป็นเจ้า
4ความมั่งคั่งชักนำให้มีเพื่อนฝูงมากมาย
แต่เพื่อนสนิทของคนจนก็ยังละทิ้งเขาไป
5พยานเท็จจะไม่ลอยนวลพ้นโทษ
และคนโกหกจะไม่พ้นผิด
6คนมากมายเอาใจผู้มีอำนาจ
และทุกคนจะเป็นเพื่อนกับคนใจกว้าง
7หากญาติพี่น้องของคนจนเองยังเมินหน้าหนี
เพื่อนๆ ของเขาจะยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด!
ถึงแม้เขาตามอ้อนวอน
แต่ทุกคนก็หายหน้ากันไปหมด19:7 ในภาษาฮีบรูประโยคนี้มีความหมายไม่ชัดเจน
8ผู้ที่ได้สติปัญญาก็รักชีวิตของตนเอง
ผู้ที่รักความเข้าใจไม่ช้าก็เจริญรุ่งเรือง
9พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ
และคนโกหกจะต้องพินาศ
10หากคนโง่ไม่เหมาะจะอยู่อย่างเลิศหรู
ทาสยิ่งไม่เหมาะจะปกครองเจ้านายมากกว่านั้นสักเท่าใด!
11ความสุขุมรอบคอบจะทำให้คนเราอดทน
และเกียรติยศของเขาคือการให้อภัยความผิดของคนอื่น
12พระพิโรธของกษัตริย์เป็นดั่งเสียงคำรามของราชสีห์
แต่ความโปรดปรานของพระองค์เหมือนน้ำค้างรดพืชพันธุ์ธัญญาหาร
13ลูกโง่เขลาเป็นความหายนะแก่พ่อของตน
และภรรยาที่ชอบทะเลาะก็เหมือนหลังคารั่วที่มีน้ำหยดอยู่เสมอ
14บ้านและทรัพย์สินเป็นมรดกจากพ่อแม่
ส่วนภรรยาที่สุขุมรอบคอบมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า
15ความขี้เกียจทำให้หลับสนิท
และคนขี้เกียจต้องหิวโหย
16ผู้ที่เชื่อฟังคำตักเตือนสั่งสอนก็ถนอมชีวิตของตนไว้
ผู้ที่ไม่ใส่ใจทางของตนจะต้องตาย
17ผู้ที่เมตตาคนยากจนก็เท่ากับให้องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงยืม
และพระองค์จะทรงให้รางวัลตอบแทนสิ่งที่เขาทำ
18จงอบรมบ่มนิสัยลูก เพราะสิ่งนี้ให้ความหวัง
อย่ารู้เห็นเป็นใจให้เขาต้องตาย
19คนใจร้อนจะต้องรับโทษของตนเอง
ถ้าเจ้าจะช่วยเขา ก็ต้องช่วยกันอยู่ร่ำไป
20จงฟังคำแนะนำและรับคำตักเตือน
เพื่อในที่สุดเจ้าจะได้เป็นหนึ่งในบรรดาคนฉลาด
21ในใจของมนุษย์มีแผนงานมากมาย
แต่พระประสงค์ขององค์พระผู้เป็นเจ้าจะสำเร็จ
22สิ่งที่คนเราปรารถนาคือความรักอันยั่งยืน19:22 หรือความโลภของมนุษย์เป็นความอัปยศของเขา
และเป็นคนยากจนก็ดีกว่าเป็นคนโกหก
23ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้านำไปสู่ชีวิต
เขาจะอิ่มหนำและพักสงบปราศจากความทุกข์ร้อน
24คนเกียจคร้านแช่มือคาอยู่ในชาม
ไม่ยอมแม้แต่จะหยิบอาหารใส่ปากตนเอง!
25จงเฆี่ยนคนชอบเยาะเย้ย แล้วคนอ่อนต่อโลกจะเรียนรู้ความสุขุมรอบคอบ
จงเตือนคนที่มีวิจารณญาณและเขาจะเรียนรู้
26ลูกที่ปล้นพ่อและขับไล่แม่
ก็เป็นลูกที่นำความอับอายขายหน้ามาให้
27ลูกเอ๋ย ถ้าเจ้าเลิกฟังคำสั่งสอน
ก็จะหลงเตลิดจากถ้อยคำแห่งความรู้
28พยานฉ้อฉลเย้ยหยันความยุติธรรม
และปากของคนชั่วกลืนความชั่วลงไป
29โทษทัณฑ์เตรียมพร้อมแล้วสำหรับคนชอบเยาะเย้ย
และการโบยเตรียมพร้อมแล้วสำหรับหลังของคนโง่
19
1人をだまして金持ちになるより、
貧しくても正直に生きるほうが幸せです。
2よく調べもせずに突っ走るのは、
失敗のもとです。
3人は自分の不注意でチャンスを逃しては、
それを主のせいにします。
4金持ちには友がたくさんできますが、
貧しい人にはだれも寄りつきません。
5偽証すれば罰せられ、
うそをつけば罰を免れません。
6気前のいい人は大ぜいの人に好かれ、
だれとでも友になります。
7貧しいと、
友ばかりか兄弟にもそっぽを向かれます。
どんなに呼んでも、去った人は戻りません。
8知恵のある人は、
自分の一番大事な仕事を愛して成功します。
9偽証すれば罰せられ、
うそをつけば捕まります。
10愚か者が成功し、
使用人が主人を支配するのはふさわしくありません。
11利口な人は侮辱されても、
忍耐を働かせて信用を得ます。
12王の怒りはライオンのうなり声のように恐ろしく、
優しいことばは草に降りる露のように快いものです。
13不従順な子は、
父にとってわずらわしい存在です。
文句ばかり言う妻は、
したたり続ける雨もりのようにやっかいです。
14家や財産なら父親でも息子に残すことができます。
賢い妻は、主に与えていただくしかありません。
15怠けて眠りこけてばかりいると、
そのうち飢えることになります。
16いのちが惜しければ命令を守りなさい。
命令を無視する者は死にます。
17貧しい人に手を差し伸べるのは、
主に貸すのと同じです。
あとで主が報いてくれます。
18まだ望みのあるうちに子どもを懲らしめなさい。
放っておいて、その一生を台なしにしてはいけません。
19短気な者が失敗したら、自分で後始末をさせなさい。
一度でも助けてやると、くり返すようになります。
20忠告はできるだけ聞いて、賢く生きなさい。
21人はたくさんの計画を立てますが、
主の計画だけが成るのです。
22親切な人はだれにも好かれます。
貧しくても、うそつきよりは良いのです。
23主を恐れることは、幸せで安全な生活のかぎです。
24目の前に食べ物があるのに、
口に入れようともしない怠け者がいます。
25人をさげすむ者を罰すれば見せしめになり、
知恵のある人をしかると、ますます賢くなります。
26親に乱暴する者は辱めを受けます。
27間違っていると思う教えを聞くのはやめなさい。
28偽りの証人は正しい裁判を侮り、
こりずにまた罪を犯します。
29さばきをさげすんで守らない者は、
きびしく罰せられます。
