สุภาษิต 19 – TNCV & HLGN

Thai New Contemporary Bible

สุภาษิต 19:1-29

1เป็นคนยากจนแต่ดำเนินชีวิตอย่างไร้ที่ติ

ดีกว่าเป็นคนพูดตลบตะแลง เพราะคนเช่นนี้เป็นคนโง่

2หากความปรารถนาที่ปราศจากศีลธรรมความรู้นั้นไม่ดี

คนหุนหันพลันแล่นจะยิ่งเดินออกนอกลู่นอกทางไปไกลสักเท่าใด!

3ความโง่ของคนทำลายชีวิตตนเอง

แต่ใจของเขากลับโกรธโทษองค์พระผู้เป็นเจ้า

4ความมั่งคั่งชักนำให้มีเพื่อนฝูงมากมาย

แต่เพื่อนสนิทของคนจนก็ยังละทิ้งเขาไป

5พยานเท็จจะไม่ลอยนวลพ้นโทษ

และคนโกหกจะไม่พ้นผิด

6คนมากมายเอาใจผู้มีอำนาจ

และทุกคนจะเป็นเพื่อนกับคนใจกว้าง

7หากญาติพี่น้องของคนจนเองยังเมินหน้าหนี

เพื่อนๆ ของเขาจะยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด!

ถึงแม้เขาตามอ้อนวอน

แต่ทุกคนก็หายหน้ากันไปหมด19:7 ในภาษาฮีบรูประโยคนี้มีความหมายไม่ชัดเจน

8ผู้ที่ได้สติปัญญาก็รักชีวิตของตนเอง

ผู้ที่รักความเข้าใจไม่ช้าก็เจริญรุ่งเรือง

9พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ

และคนโกหกจะต้องพินาศ

10หากคนโง่ไม่เหมาะจะอยู่อย่างเลิศหรู

ทาสยิ่งไม่เหมาะจะปกครองเจ้านายมากกว่านั้นสักเท่าใด!

11ความสุขุมรอบคอบจะทำให้คนเราอดทน

และเกียรติยศของเขาคือการให้อภัยความผิดของคนอื่น

12พระพิโรธของกษัตริย์เป็นดั่งเสียงคำรามของราชสีห์

แต่ความโปรดปรานของพระองค์เหมือนน้ำค้างรดพืชพันธุ์ธัญญาหาร

13ลูกโง่เขลาเป็นความหายนะแก่พ่อของตน

และภรรยาที่ชอบทะเลาะก็เหมือนหลังคารั่วที่มีน้ำหยดอยู่เสมอ

14บ้านและทรัพย์สินเป็นมรดกจากพ่อแม่

ส่วนภรรยาที่สุขุมรอบคอบมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า

15ความขี้เกียจทำให้หลับสนิท

และคนขี้เกียจต้องหิวโหย

16ผู้ที่เชื่อฟังคำตักเตือนสั่งสอนก็ถนอมชีวิตของตนไว้

ผู้ที่ไม่ใส่ใจทางของตนจะต้องตาย

17ผู้ที่เมตตาคนยากจนก็เท่ากับให้องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงยืม

และพระองค์จะทรงให้รางวัลตอบแทนสิ่งที่เขาทำ

18จงอบรมบ่มนิสัยลูก เพราะสิ่งนี้ให้ความหวัง

อย่ารู้เห็นเป็นใจให้เขาต้องตาย

19คนใจร้อนจะต้องรับโทษของตนเอง

ถ้าเจ้าจะช่วยเขา ก็ต้องช่วยกันอยู่ร่ำไป

20จงฟังคำแนะนำและรับคำตักเตือน

เพื่อในที่สุดเจ้าจะได้เป็นหนึ่งในบรรดาคนฉลาด

21ในใจของมนุษย์มีแผนงานมากมาย

แต่พระประสงค์ขององค์พระผู้เป็นเจ้าจะสำเร็จ

22สิ่งที่คนเราปรารถนาคือความรักอันยั่งยืน19:22 หรือความโลภของมนุษย์เป็นความอัปยศของเขา

และเป็นคนยากจนก็ดีกว่าเป็นคนโกหก

23ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้านำไปสู่ชีวิต

เขาจะอิ่มหนำและพักสงบปราศจากความทุกข์ร้อน

24คนเกียจคร้านแช่มือคาอยู่ในชาม

ไม่ยอมแม้แต่จะหยิบอาหารใส่ปากตนเอง!

25จงเฆี่ยนคนชอบเยาะเย้ย แล้วคนอ่อนต่อโลกจะเรียนรู้ความสุขุมรอบคอบ

จงเตือนคนที่มีวิจารณญาณและเขาจะเรียนรู้

26ลูกที่ปล้นพ่อและขับไล่แม่

ก็เป็นลูกที่นำความอับอายขายหน้ามาให้

27ลูกเอ๋ย ถ้าเจ้าเลิกฟังคำสั่งสอน

ก็จะหลงเตลิดจากถ้อยคำแห่งความรู้

28พยานฉ้อฉลเย้ยหยันความยุติธรรม

และปากของคนชั่วกลืนความชั่วลงไป

29โทษทัณฑ์เตรียมพร้อมแล้วสำหรับคนชอบเยาะเย้ย

และการโบยเตรียมพร้อมแล้วสำหรับหลังของคนโง่

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 19:1-29

1Mas maayo ang imol nga nagakabuhi sing matarong sang sa buang-buang nga butigon.

2Indi maayo nga maukod ka nga wala ka sing may nahibaluan. Indi man maayo nga magpadasodaso ka kay dali ka makahimo sing sayop.

3May mga tawo nga ginahalitan nila ang ila kaugalingon tungod sang ila kabuangan, kag ang Ginoo pa ang ila ginabasol.

4Ang manggaranon madamo sing abyan, pero ang imol ginabayaan sang iya mga abyan.

5Ang butigon nga saksi pagasilutan, kag ang bisan sin-o nga nagabutig indi makaluwas sa silot.

6Madamo ang nagapakig-abyan sa mga kilala nga mga tawo agod ayuhan sila, kag ang tanan nagapakig-abyan sa mga mahinatagon.

7Kon imol ka, wala ka ginasapak sang imo mga paryente, kag mas labi na gid sang imo mga abyan. Kon ginakinahanglan mo sila, indi mo sila makita.

8Ang tawo nga nagatinguha nga magmaalamon nagakabalaka sa iya kaugalingon, kag ini nga tawo magauswag.

9Ang butigon nga saksi pagasilutan, kag ang bisan sin-o nga nagabutig malaglag.

10Indi bagay sa buang-buang nga tawo nga magkabuhi nga manggaranon, kag mas labi na gid nga indi bagay sa ulipon nga maggahom sa mga manugdumala.

11Kon mapinasensyahon ka, nagapakita lang nga maalamon ka. Kag kon nagapatawad ka sa nakasala sa imo, makahatag ini sang kadungganan sa imo.

12Ang kaakig sang hari pareho sa ngurob sang leon, pero ang iya kaayo pareho sa tun-og nga nagahatag sang tubig sa mga tanom.

13Ang buang-buang nga anak makadala sang kalaglagan sa iya amay. Ang asawa nga permi lang nagabais sa iya bana makaulugot pareho sa nagatinulo nga atop.

14Mapanubli sa ginikanan ang balay kag ang iban pa nga pagkabutang, pero ang Ginoo lang ang makahatag sang maalamon nga asawa.

15Kon matamad ka kag sagi lang katulog, magutman ka.

16Ang tawo nga nagatuman sa mga sugo sang Dios padayon nga magakabuhi, pero ang wala nagatuman mapatay.

17Kon maghatag ka sa mga imol, pareho lang nga nagapahulam ka sa Ginoo, kay magabayad ang Ginoo sa imo.

18Disiplinaha ang imo mga bata samtang may panahon pa. Kon wala mo sila ginadisiplina, ginaguba mo ang ila kabuhi.

19Pabay-i nga manabat sa iya ginahimo ang tawo nga dali maakig, kay kon buligan mo siya, liwat-liwaton lang niya ang iya ginahimo.

20Pamatii ang mga laygay sa imo kag batuna ang mga pagtadlong sa imo pamatasan agod sa ulihi mangin maalamon ka.

21Madamo kita sang mga plano, pero ang kabubut-on sang Ginoo amo ang matuman.

22Ang gusto naton sa tawo, maayo siya.19:22 Ang gusto naton… siya: ukon, Ang pagkadalok sa tawo makahuluya. Mas maayo pa ang imol nga tawo sang sa butigon.

23Tahura ang Ginoo kag magakabuhi ka sing malawig, kontento, kag malayo sa katalagman.

24May mga tawo nga tama gid katamad nga bisan gani magkaon natamaran pa.

25Dapat silutan ang mga nagapangyaguta agod ang pareho nila nga mga wala sing alam makatuon nga magmaalamon. Ang maalamon nga tawo nagamaalamon pa gid kon ginasaway siya.

26Makahuluya kag talamayon ang anak nga nagapamintas sa iya amay kag nagatabog sa iya iloy.

27Anak, kon indi ka magpamati sa mga pagtadlong sa imo pamatasan, ginasikway mo ang mga panudlo nga nagahatag sang kaalam.

28Ang butigon nga saksi nagabaliwala sa hustisya, kag ang malaot nga tawo nanamian gid nga maghimo sang kalautan.

29Sigurado gid nga pagasilutan ang mga buang-buang nga nagapangyaguta.