1มนุษย์วางแผนงานในใจ
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าให้ลิ้นกล่าวคำตอบที่ถูกต้อง
2ทางทั้งสิ้นของมนุษย์ก็ดูบริสุทธิ์ในสายตาของเขา
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงประเมินแรงจูงใจ
3จงมอบการงานของเจ้าไว้กับองค์พระผู้เป็นเจ้า
แล้วพระองค์จะทรงรับรองแผนงานของเจ้า
4องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงทำให้ทุกสิ่งจบลงอย่างเหมาะสม
แม้แต่คนชั่วร้ายก็เพื่อวันแห่งภัยพิบัติ
5องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงชิงชังทุกคนที่มีใจหยิ่งผยอง
มั่นใจเถิดว่าพวกเขาจะไม่ลอยนวลพ้นโทษ
6บาปไถ่ถอนได้โดยความรักและความซื่อสัตย์
ความชั่วหลีกเลี่ยงได้โดยการยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้า
7เมื่อวิถีทางของผู้ใดเป็นที่พอพระทัยองค์พระผู้เป็นเจ้า
แม้แต่ศัตรู พระองค์ก็ยังทรงทำให้คืนดีกับเขา
8ได้มาเล็กน้อยด้วยความชอบธรรม
ดีกว่าได้มามากมายด้วยความอยุติธรรม
9มนุษย์วางแผนงานอยู่ในใจ
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงกำหนดแต่ละย่างก้าวของเขา
10คำชี้ขาดอันศักดิ์สิทธิ์อยู่ที่ริมฝีปากของกษัตริย์
และปากของกษัตริย์จะไม่ตัดสินอย่างอยุติธรรม
11ตราชูและตาชั่งเที่ยงตรงมาจาก16:11 หรือเป็นขององค์พระผู้เป็นเจ้า
ลูกตุ้มทั้งสิ้นในถุงเป็นพระราชกิจของพระองค์
12กษัตริย์ทั้งหลายทรงชิงชังการกระทำผิด
เพราะพระราชบัลลังก์สถาปนาขึ้นด้วยความชอบธรรม
13เหล่ากษัตริย์ทรงชื่นชมวาจาอันซื่อตรง
ทรงรักผู้ที่พูดความจริง
14เมื่อกษัตริย์พิโรธผู้ใด ยมทูตก็มาเยือนผู้นั้น
แต่คนฉลาดจะระงับมันไว้ได้
15เมื่อพระพักตร์ของกษัตริย์แจ่มใสก็หมายถึงชีวิต
ความโปรดปรานของพระองค์เป็นดั่งเมฆฝนในฤดูใบไม้ผลิ
16ได้สติปัญญาดีกว่าได้ทองคำ
ได้ความเข้าใจดีกว่าได้เงิน!
17ทางหลวงของคนเที่ยงธรรมหลีกห่างจากความชั่ว
ผู้ที่ระแวดระวังทางของตนก็ถนอมชีวิตของตน
18ความยโสโอหังจะทำให้พินาศ
และใจหยิ่งผยองจะทำให้ล้มคว่ำ
19มีใจถ่อมอยู่ในหมู่คนแร้นแค้น
ดีกว่าแบ่งของที่ริบมาได้กับคนเย่อหยิ่ง
20ผู้ที่ใส่ใจในคำสั่งสอนจะเจริญ
ผู้ที่วางใจในองค์พระผู้เป็นเจ้าจะได้รับพร
21คนจิตใจฉลาดได้ชื่อว่า “สุขุมมองการณ์ไกล”
และคำพูดที่อ่อนหวานเพิ่มความน่าเชื่อถือ16:21 หรือคำพูดที่นุ่มนวลทวีผลในการสั่งสอน
22ความสุขุมรอบคอบเป็นน้ำพุแห่งชีวิตสำหรับผู้เป็นเจ้าของ
แต่ความโง่เขลานำโทษทัณฑ์มาให้คนโง่
23ใจของคนฉลาดทำให้เขาระวังปาก
และริมฝีปากของเขาส่งเสริมการสั่งสอน16:23 หรือระวังปาก / และทำให้ริมฝีปากของเขาน่าเชื่อถือ
24วาจาอ่อนโยนเปรียบเหมือนน้ำผึ้ง
หวานชื่นแก่จิตวิญญาณและเป็นยารักษาชีวิต16:24 ภาษาฮีบรูว่ากระดูก
25มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
26ความอยากของคนงานทำให้เขาทำงาน
แน่นอน ปากท้องจะผลักดันให้เขาทำต่อไป
27คนอันธพาลเตรียมการชั่ว
และวาจาของเขาเหมือนไฟแผดเผา
28คนปลิ้นปล้อนยั่วยุการวิวาท
คนยุแยงตะแคงรั่วทำให้เพื่อนสนิทแตกคอกัน
29คนโหดเหี้ยมล่อลวงเพื่อนบ้าน
และนำเขาไปในทางที่ไม่ดี
30ผู้ที่ขยิบตากำลังคิดแผน
เขาปิดปากเงียบขณะวางแผนร้าย
31ผมหงอกเป็นมงกุฎแห่งศักดิ์ศรี
ได้มาโดยชีวิตอันชอบธรรม
32เป็นคนอดทนก็ดีกว่าเป็นวีรบุรุษสงคราม
คนที่ควบคุมใจของตนก็ดีกว่าคนที่ตีเมืองได้
33เขาโยนสลากเสี่ยงทายลงบนตัก
แต่ผลชี้ขาดมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า
1انسان نقشههای زيادی میكشد، اما نتيجهٔ نهايی آنها در دست خداست.
2تمام كارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگيزهها را خداوند میبيند.
3نقشههای خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در كارهايت موفق خواهی شد.
4خداوند هر چيزی را برای هدف و منظوری خلق كرده است. او حتی بدكاران را برای مجازات آفريده است.
5خداوند از اشخاص متكبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار كنند.
6درستكار و با محبت باش كه خدا گناهت را خواهد بخشيد. از خداوند بترس كه بدی از تو دور خواهد شد.
7وقتی كسی خدا را خشنود میسازد، خدا كاری میكند كه حتی دشمنان آن شخص نيز با وی از در صلح و آشتی درآيند.
8مال كم كه از راه درست به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی كه از راه نادرست فراهم شده باشد.
9انسان در فكر خود نقشهها میكشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدايت میكند.
10فرمان پادشاه مانند وحی قطعی است، پس او نبايد در داوری اشتباه كند.
11خداوند میخواهد در معاملات خود از ترازو و سنگهای درست استفاده كنيد. اين اصل را خداوند برقرار كرده است.
12پادشاهان نمیتوانند ظلم كنند، زيرا تخت سلطنت از عدالت برقرار میماند.
13پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ايشان خشنود میشوند.
14خشم پادشاه پيک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو مینشاند.
15شادی و رضايت پادشاه مانند ابر بهاری است كه حيات به ارمغان میآورد.
16به دست آوردن حكمت و دانايی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.
17راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر كه در اين راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد كرد.
18غرور منجر به هلاكت میشود و تكبر به سقوط میانجامد.
19بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمديدگان بنشيند تا اينكه ميان متكبران باشد و در غنايم آنها سهيم شود.
20آنانی كه كلام خداوند را اطاعت كنند سعادتمند خواهند شد و كسانی كه بر او توكل نمايند بركت خواهند يافت.
21دانا را از فهمش میشناسند و عالم را از سخنان دلنشينش.
22حكمت برای كسانی كه از آن برخوردارند چشمهٔ حيات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار میآورد.
23سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعاليمی كه او میدهد مؤثر میباشد.
24سخنان محبتآميز مانند عسل شيرين است و جان انسان را شفا میبخشد.
25راههايی هستند كه به نظر انسان راست میآيند، اما عاقبت به مرگ منتهی میشوند.
26گرسنگی خوب است زيرا تو را وادار میكند كه برای رفع آن كار كنی.
27آدم بدكار نقشههای پليد میكشد و سخنانش مثل آتش میسوزاند.
28شخص بدانديش نزاع به پا میكند و آدم سخنچين بهترين دوستان را از هم جدا مینمايد.
29آدم ظالم همسايهاش را فريب میدهد و او را به راه نادرست میكشاند.
30شخص بدكار چشمان خود را میبندد و لبهايش را جمع میكند تا برای انجام مقاصد پليد خود نقشه بكشد.
31عمر طولانی هديهای است كه به نيكان داده میشود و موی سفيد تاج زيبايی آنهاست.
32صبر از قدرت بهتر است و كسی كه بر خود مسلط باشد از شخصی كه شهری را تسخير نمايد برتر است.
33انسان قرعه را میاندازد، اما حكم آن را خداوند تعيين میكند.