สุภาษิต 10 – TNCV & NEN

Thai New Contemporary Bible

สุภาษิต 10:1-32

สุภาษิตของโซโลมอน

1สุภาษิตของโซโลมอนมีดังนี้

ลูกฉลาดทำให้พ่อสุขใจยินดี

ส่วนลูกโง่เขลาทำให้แม่เศร้าใจ

2ทรัพย์สมบัติที่ได้มาอย่างทุจริตนั้นไม่จีรังยั่งยืน

แต่ความชอบธรรมช่วยกอบกู้ให้พ้นจากความตาย

3องค์พระผู้เป็นเจ้าไม่ทรงปล่อยให้คนชอบธรรมหิวโหย

และไม่ทรงปล่อยให้คนชั่วร้ายสมปรารถนา

4มือที่เกียจคร้านทำให้ยากจน

ส่วนมือที่ขยันหมั่นเพียรทำให้มั่งคั่ง

5ผู้ที่สะสมพืชผลในฤดูร้อนเป็นลูกที่รอบคอบ

ส่วนผู้ที่หลับใหลในฤดูเก็บเกี่ยวเป็นลูกที่ทำให้ขายหน้า

6พระพรอยู่เหนือศีรษะของคนชอบธรรม

แต่ความทารุณโหดร้ายไหลท่วมปากของคนชั่ว10:6 หรือแต่ปากของคนชั่วซุกซ่อนความโหดร้ายทารุณ

7ชื่อของคนชอบธรรมจะใช้เป็นคำอวยพร

แต่ชื่อของคนชั่วจะเสื่อมเสียไป

8จิตใจที่ฉลาดจะรับคำสั่งสอน

ส่วนคนโง่พูดพล่อยๆ ก็ถึงแก่หายนะ

9คนที่เดินอยู่ในทางเที่ยงตรงจะเดินอย่างมั่นคง

ส่วนคนที่เดินอยู่ในทางคดจะถูกเปิดโปง

10ผู้ที่ขยิบตาอย่างมีเลศนัยสร้างความเดือดร้อน

และคนโง่พูดพล่อยๆ ก็ถึงแก่หายนะ

11ปากของคนชอบธรรมเป็นบ่อน้ำพุซึ่งให้ชีวิต

แต่ปากของคนชั่วซุกซ่อนความโหดร้ายทารุณ

12ความเกลียดชังยั่วยุให้เกิดความแตกแยก

แต่ความรักบดบังความผิดทั้งมวล

13สติปัญญาพบได้จากริมฝีปากของผู้มีวิจารณญาณ

ส่วนไม้เรียวมีไว้หวดหลังคนไร้สามัญสำนึก

14คนฉลาดสั่งสมความรู้

แต่ปากของคนโง่นำไปสู่ความย่อยยับ

15ความมั่งคั่งของคนรวยเป็นเหมือนป้อมปราการของเขา

ส่วนความยากจนเป็นหายนะของคนจน

16คนชอบธรรมได้ชีวิตเป็นค่าจ้าง

ส่วนคนชั่วได้ความบาปและความตายเป็นสมบัติ

17ผู้ที่รับฟังคำสั่งสอนก็สำแดงทางสู่ชีวิต

ส่วนผู้ที่ไม่แยแสคำตักเตือนก็พาคนอื่นหลงผิด

18ผู้ที่ซ่อนเร้นความเกลียดชังมีริมฝีปากที่โกหก

ผู้ที่กระพือคำนินทาว่าร้ายเป็นคนโง่

19ไม่อาจหยุดความบาปได้ด้วยการพูดมาก

ผู้ที่รู้จักยั้งลิ้นของตนก็เป็นคนฉลาด

20ลิ้นของคนชอบธรรมคือเงินเนื้อดี

ส่วนจิตใจของคนชั่วก็ไม่ค่อยมีค่า

21ริมฝีปากของคนชอบธรรมหล่อเลี้ยงคนมากมาย

แต่คนโง่ตายเพราะขาดสามัญสำนึก

22พระพรขององค์พระผู้เป็นเจ้านำความมั่งคั่งมาให้

และไม่ได้ทรงแถมความทุกข์ร้อนมาด้วย

23คนโง่เพลิดเพลินกับการทำชั่ว

แต่ผู้มีความเข้าใจเพลิดเพลินในสติปัญญา

24สิ่งที่คนชั่วหวาดกลัวจะมาถึงเขา

ส่วนสิ่งที่คนชอบธรรมปรารถนาจะบรรลุผล

25เมื่อมรสุมพัดกระหน่ำ คนชั่วร้ายก็สิ้นไป

แต่คนชอบธรรมยืนหยัดมั่นคงเป็นนิตย์

26เหมือนน้ำส้มกับฟัน และควันกับตา

คนเกียจคร้านก็ทำให้ผู้ที่ใช้งานเขาขัดเคืองเช่นนั้น

27ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าต่อชีวิตให้ยืนยาว

แต่ปีเดือนของคนชั่วถูกตัดทอน

28ความหวังของคนชอบธรรมจบลงด้วยความปีติยินดี

ส่วนความหวังทั้งสิ้นของคนชั่วก็สูญเปล่า

29ทางขององค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นป้อมปราการของคนไร้ที่ติ

แต่เป็นความหายนะของคนชั่ว

30คนชอบธรรมจะไม่มีวันถูกถอนรากถอนโคน

ส่วนคนชั่วร้ายจะอยู่บนโลกได้ไม่นาน

31ปากของคนชอบธรรมให้ปัญญา

แต่ลิ้นที่ปลิ้นปล้อนจะถูกตัดออก

32ริมฝีปากของคนชอบธรรมรู้ว่าอะไรเหมาะสม

ส่วนปากของคนชั่วรู้แต่สิ่งที่ตลบตะแลง

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 10:1-32

Mithali Za Solomoni

110:1 1Fal 4:32; Mit 1:1; 15:20; 17:21; 19:13; 23:22; 27:11; 29:3Mithali za Solomoni:

Mwana mwenye hekima

huleta furaha kwa baba yake,

lakini mwana mpumbavu

huleta huzuni kwa mama yake.

210:2 Dan 4:27; Mit 13:11; 21:6; 12:28; Lk 12:29Hazina zilizopatikana kwa njia mbaya hazifai,

lakini uadilifu huokoa kutoka mautini.

310:3 Za 10:14; Mt 6:25-34Bwana hawaachi waadilifu kukaa njaa,

lakini hupinga tamaa ya mtu mwovu.

410:4 Mit 24:30-34; 13:4Mikono mivivu hufanya mtu kuwa maskini

lakini mikono yenye bidii huleta utajiri.

510:5 Mit 24:30-34Yeye akusanyaye mazao wakati wa kiangazi

ni mwana mwenye hekima,

lakini yeye alalaye wakati wa mavuno

ni mwana mwenye kuaibisha.

610:6 Es 7:8; Mit 13:3; Mhu 10:12Baraka huwa taji kichwani mwa mwenye haki,

lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.

710:7 Mhu 8:10; Ay 18:17; Za 109:13Kumbukumbu ya mwenye haki itakuwa baraka,

lakini jina la mwovu litaoza.

810:8 Ay 33:33; Mt 7:24-27Mwenye hekima moyoni hupokea maagizo,

lakini mpumbavu apayukaye huangamia.

910:9 Za 23:4; 25:21; Isa 33:15; Mit 28:18Mtu mwadilifu hutembea salama,

lakini mtu aendaye katika njia zilizopotoka atagunduliwa.

1010:10 Za 35:19Yeye akonyezaye kwa nia mbaya husababisha huzuni,

naye mpumbavu apayukaye huangamia.

1110:11 Za 37:30; Mit 3:18Kinywa cha mwenye haki ni chemchemi ya uzima,

lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.

1210:12 Mit 17:9; 1Kor 13:4-7; 1Pet 4:8Chuki huchochea faraka,

lakini upendo husitiri mabaya yote.

1310:13 Za 37:30; Mit 15:7; Kum 25:2; Lk 4:22Hekima hupatikana katika midomo ya wenye kupambanua,

lakini fimbo ni kwa ajili ya mgongo wake asiye na ufahamu.

1410:14 Za 59:12; Mt 12:37Wenye hekima huhifadhi maarifa,

bali kinywa cha mpumbavu hualika maangamizi.

1510:15 Mit 18:11; Ay 31:24; 1Tim 6:17Mali ya tajiri ni mji wake wenye ngome,

bali ufukara ni maangamizi ya maskini.

1610:16 Kum 30:15; Mit 11:18-19; 15:6; Rum 6:23Ujira wa wenye haki huwaletea uzima,

lakini mapato ya waovu huwaletea adhabu.

1710:17 Mit 6:23; 15:5Anayekubali kuadibishwa yuko katika njia ya uzima,

lakini yeyote anayepuuza maonyo hupotosha wengine.

1810:18 Za 31:18Yeye afichaye chuki yake ana midomo ya uongo,

na yeyote anayeeneza uchonganishi ni mpumbavu.

1910:19 Yak 1:19; Mhu 5:3; Za 39:1Wakati maneno ni mengi, dhambi haikosekani,

lakini yeye ambaye huzuia ulimi wake ni mwenye busara.

20Ulimi wa mwenye haki ni fedha iliyo bora,

bali moyo wa mwovu una thamani ndogo.

2110:21 Isa 5:13; Yer 5:4Midomo ya mwenye haki hulisha wengi,

lakini wapumbavu hufa kwa kukosa ufahamu.

2210:22 Mwa 12:2; 13:2; Za 37:22; Kum 8:17-18Baraka ya Bwana hutajirisha,

wala haichanganyi huzuni.

2310:23 Mit 2:14Mpumbavu hufurahia tabia mbaya,

lakini mtu mwenye ufahamu hupendezwa na hekima.

2410:24 Isa 66:4; Mt 5:6; Ay 15:21Kile anachoogopa mwovu ndicho kitakachompata;

kile anachoonea shauku mwenye haki atapewa.

2510:25 Za 20:8; Mt 7:24-27Tufani inapopita, waovu hutoweka,

lakini wenye haki husimama imara milele.

2610:26 Isa 65:5; Mit 13:17; 25:13; 26:6Kama siki ilivyo kwa meno na moshi kwa macho,

ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.

2710:27 Kum 11:9; Mit 22:4; Mhu 7:17; Ay 15:32Kumcha Bwana huongeza urefu wa maisha,

lakini miaka ya mwovu inafupishwa.

2810:28 Es 7:10; Ay 8:13; Za 16:9Tarajio la mwenye haki ni furaha,

bali matumaini ya mwovu huwa si kitu.

2910:29 Za 10:12; Mit 21:15; Hos 14:9Njia ya Bwana ni kimbilio kwa wenye haki,

lakini ni maangamizi ya wale watendao mabaya.

3010:30 Za 37:28-29; Mit 2:20-22Kamwe wenye haki hawataondolewa,

bali waovu hawatasalia katika nchi.

3110:31 Mit 10:13; 15:2; 31:26; Za 52:4Kinywa cha mwenye haki hutoa hekima,

bali ulimi wa upotovu utakatwa.

3210:32 Mhu 10:12; Za 59:7Midomo ya wenye haki inajua kile kinachofaa,

bali kinywa cha mwovu hujua kile kilichopotoka tu.