คนตระกูลดานตั้งถิ่นฐานในลาอิช
1ในสมัยนั้นอิสราเอลไม่มีกษัตริย์ปกครอง เผ่าดานพยายามเสาะหาทำเลเพื่อตั้งถิ่นฐาน เพราะว่าพวกเขายังไม่มีดินแดนกรรมสิทธิ์ท่ามกลางเผ่าต่างๆ ของอิสราเอล 2ฉะนั้นชาวดานจึงส่งนักรบห้าคนจากเมืองโศราห์และเอชทาโอลไปสืบและสำรวจดินแดนซึ่งจะเข้าไปตั้งถิ่นฐาน คนเหล่านั้นเป็นตัวแทนของตระกูลต่างๆ ของพวกเขา ชาวดานกล่าวกับพวกเขาว่า “จงไปสำรวจดูแผ่นดินนั้น”
เมื่อมาถึงแดนเทือกเขาแห่งเอฟราอิม พวกเขาก็พักค้างคืนที่บ้านของมีคาห์ 3เมื่อพวกเขาเข้ามาใกล้บ้านของมีคาห์ พวกเขาจำสำเนียงของหนุ่มเลวีผู้นั้นได้ จึงแวะถามว่า “ใครพาเจ้ามาที่นี่? มาทำอะไรที่นี่? และมาทำไม?”
4หนุ่มเลวีก็เล่าให้พวกเขาฟังถึงสิ่งที่มีคาห์ทำเพื่อเขา และกล่าวว่า “เขาได้จ้างข้าพเจ้าให้เป็นปุโรหิตของเขา”
5คนเหล่านั้นจึงพูดกับเขาว่า “ถ้าอย่างนั้นช่วยทูลถามพระเจ้าให้ด้วยว่าการเดินทางของเราครั้งนี้จะประสบความสำเร็จหรือไม่”
6ปุโรหิตตอบว่า “จงไปดีมีสุขเถิด องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงเห็นชอบกับการเดินทางของท่าน”
7ฉะนั้นทั้งห้าคนจึงเดินทางต่อไปจนถึงเมืองลาอิช และเห็นว่าผู้คนที่นั่นต่างอยู่อย่างสงบสุขเหมือนชาวไซดอน ทั้งมั่นคงและปลอดภัย และเนื่องจากดินแดนอุดมสมบูรณ์และไม่ขาดสิ่งใด พวกเขาจึงเจริญรุ่งเรืองมาก พวกเขาก็อยู่ห่างไกลจากไซดอนและไม่มีการติดต่อกับใครเลยด้วย18:7 หรือกับพวกอารัม
8เมื่อสายสืบกลับมายังโศราห์และเอชทาโอล พวกพ้องก็ถามว่า “พวกเจ้าไปพบเห็นอะไรมาบ้าง?”
9พวกเขาตอบว่า “ให้เราไปโจมตีคนเหล่านั้นเถิด! เราเห็นแล้วว่าดินแดนนั้นดีมาก พวกท่านจะไม่ทำอะไรเลยหรือ? อย่ารีรอเลย ไปยึดที่นั่นกันเถิด 10เมื่อพวกท่านไปถึง ท่านจะพบว่าผู้คนที่นั่นไม่หวาดระแวงอะไรเลย ดินแดนก็กว้างขวางและไม่ขาดอะไรเลย เป็นดินแดนที่พระเจ้าทรงมอบไว้ในมือของท่านแล้ว”
11ฉะนั้นชายหกร้อยคนจากตระกูลดานพร้อมอาวุธครบมือ ก็ยกออกจากโศราห์และเอชทาโอล 12ระหว่างทางพวกเขาตั้งค่ายใกล้ๆ คีริยาทเยอาริมในเขตยูดาห์ ด้วยเหตุนี้บริเวณตะวันตกของคีริยาทเยอาริมจึงได้ชื่อว่ามาหะเนห์ดาน18:12 แปลว่า ค่ายของดานจนกระทั่งทุกวันนี้ 13พวกเขาเดินทางจากที่นั่นจนมาถึงแดนเทือกเขาแห่งเอฟราอิม และมาถึงบ้านของมีคาห์
14ชายทั้งห้าที่เคยมาสำรวจเมืองลาอิชพูดกับพี่น้องของเขาว่า “ท่านทราบไหมว่าในบ้านนั้นมีหิ้งบูชาพร้อมเอโฟด เทวรูปประจำบ้าน รูปสลัก และรูปเคารพต่างๆ มากมาย ทีนี้ท่านคงรู้แล้วว่าควรทำอะไร?” 15ดังนั้นพวกเขาจึงแวะเข้าไปยังบ้านของหนุ่มเลวีคนนั้นซึ่งอยู่ในที่ของมีคาห์และทักทายเขา 16ชายตระกูลดานหกร้อยคนถืออาวุธครบมือยืนอยู่ตรงทางเข้าประตู 17แล้วสายสืบทั้งห้าเข้าไปในบ้าน เอารูปสลัก เอโฟด เทวรูปประจำบ้าน และรูปเคารพต่างๆ ออกมาในขณะที่ปุโรหิต และคนถืออาวุธหกร้อยคนยืนอยู่ที่ปากทางเข้าประตู
18เมื่อพวกเขาเข้าไปในบ้านของมีคาห์ แล้วเอารูปสลัก เอโฟด เทวรูปประจำบ้าน และรูปเคารพต่างๆ ออกมา ปุโรหิตจึงร้องถามว่า “ท่านกำลังทำอะไรน่ะ?”
19เขาเหล่านั้นตอบว่า “จงเงียบเถิด! อย่าพูดอะไร แล้วมากับเรา มาเป็นบิดา เป็นปุโรหิตของเรา ทำหน้าที่ให้คนทั้งตระกูลในอิสราเอลไม่ดีกว่าอยู่ประจำครัวเรือนของคนคนเดียวหรอกหรือ?” 20ปุโรหิตหนุ่มจึงยินดีไปกับพวกเขา และนำเอโฟด เทวรูป ประจำบ้าน และรูปสลักไปด้วย 21คนทั้งหมดเริ่มออกเดินทางอีกครั้งหนึ่ง ให้ขบวนเด็ก ฝูงสัตว์ และทรัพย์สินนำหน้าไป แล้วพวกเขาก็ไปจากที่นั่น
22เมื่อออกจากบ้านมีคาห์มาไกลพอควร มีคาห์กับเพื่อนบ้านก็ไล่ตามมาทันชาวดาน 23และพวกเขาตะโกนให้ขบวนนั้นหยุด ชาวดานจึงหันมาถามมีคาห์ว่า “พวกท่านไล่ตามเรามาอย่างนี้ต้องการอะไร?”
24มีคาห์ตอบว่า “ถามมาได้ว่าต้องการอะไร? ก็พวกท่านเอาเทวรูปทั้งหมดของข้าพเจ้ามา พร้อมทั้งปุโรหิตด้วย ข้าพเจ้าจะมีอะไรเหลือ?”
25ชาวดานกล่าวว่า “ไม่ต้องเถียงกับเรา เดี๋ยวมีใครโมโหขึ้นมา พวกท่านกับครอบครัวก็จะถูกฆ่าเสียหมด” 26ดังนั้นชาวดานก็เดินทางต่อไป และมีคาห์เห็นว่าฝ่ายนั้นมีกำลังมากกว่าจึงกลับบ้าน
27ชาวดานพร้อมทั้งรูปเคารพของมีคาห์และปุโรหิตนั้นก็มาถึงเมืองลาอิช ผู้คนอยู่กันอย่างสงบและไม่ได้ระแวดระวังภัย พวกเขาจึงบุกโจมตี และเข้าสังหารผู้คน เผาเมืองวอดวาย 28ไม่มีใครมาช่วยเหลือเพราะพวกเขาอยู่ไกลจากไซดอนและไม่ได้คบหากับผู้ใด เมืองนี้อยู่ในหุบเขาใกล้เบธเรโหบ
ชาวดานสร้างเมืองขึ้นใหม่และตั้งถิ่นฐานที่นั่น 29แล้วตั้งชื่อเมืองว่าดานตามชื่อบรรพบุรุษซึ่งเป็นบุตรชายของอิสราเอล แม้ว่าเดิมชื่อเมืองลาอิช 30พวกเขาสถาปนาเทวรูปขึ้นสำหรับตนที่นั่นและแต่งตั้งชายผู้หนึ่งชื่อโยนาธานบุตรเกอร์โชมบุตรโมเสส18:30 ฉบับ MT. ว่ามนัสเสห์ และตั้งเหล่าบุตรชายของเขาให้เป็นปุโรหิตสำหรับเผ่าดานสืบทอดกันมาจนกระทั่งแผ่นดินนั้นตกเป็นเชลย 31พวกเขาใช้รูปเคารพที่มีคาห์สร้างขึ้นต่อไป ตลอดเวลานั้นพระนิเวศของพระเจ้าอยู่ที่ชิโลห์
Michaʼs afgodsbeelden worden gestolen
1Ook de volgende geschiedenis had plaats in de tijd dat er geen koning in Israël was. De mannen van de stam Dan zochten nog steeds een plek waar zij zich definitief konden vestigen, want hun was nog geen eigen grondgebied toegewezen zoals aan de andere stammen van Israël. 2Daarom werden vijf dappere mannen uit hun stam vanuit de steden Zora en Estaol eropuit gestuurd om als spionnen het land te verkennen dat in bezit moest worden genomen. Toen de vijf spionnen in de bergen van Efraïm waren gekomen, overnachtten zij bij Micha. 3Het viel hun op dat de jonge Leviet een accent had. Daarom namen ze hem apart en vroegen: ‘Wie heeft u hierheen gebracht en wat doet u hier eigenlijk?’ 4De jongeman vertelde hun van zijn afspraak met Micha en dat hij bij hem in dienst was als priester. 5‘Dat komt goed uit,’ zeiden de spionnen. ‘Vraag God of we op deze tocht succes zullen hebben.’ 6‘Ja, trek gerust verder,’ antwoordde de priester. ‘Want de tocht die u maakt, is naar de wil van de Here.’ 7Daarop gingen de vijf mannen naar de stad Laïs en het viel hun op hoe veilig iedereen zich daar voelde. De mensen leefden zoals de Sidoniërs in rust en vrede. Ook was er geen leider die om welke reden dan ook de mensen onderdrukte. Bovendien woonden zij ver van hun familie in Sidon en hadden weinig of geen contact met de mensen uit het omringende gebied.
8Toen de spionnen bij hun stamgenoten in Zora en Estaol waren teruggekeerd, vroegen de mensen: ‘Vertel eens, wat hebben jullie gezien?’ 9-10 De mannen antwoordden: ‘Breek op en laten wij direct aanvallen! Wij hebben het land verkend en kunnen het meteen innemen—een prachtland, ruim en vruchtbaar—waar het aan niets ontbreekt. De bevolking is niet eens op een aanval voorbereid. Vooruit, aarzel niet! God heeft het ons gegeven!’
11Toen verlieten zeshonderd gewapende mannen van de stam Dan de steden Zora en Estaol. 12Zij rukten op tot een plaats ten westen van Kirjat-Jearim in Juda, waar zij hun kamp opsloegen. Daarom heet die plaats nog steeds Mahane-Dan (dit betekent: Kamp van Dan). 13Vandaar trokken zij door naar de bergen van Efraïm en passeerden onderweg het huis van Micha. 14De vijf spionnen zeiden tegen de andere mannen: ‘Wist u dat zich in dat huis een efod, terafim en nog een ander beeld bevinden? Het is duidelijk wat ons te doen staat!’ 15-16 Toen gingen de vijf mannen naar het huis, terwijl de grote groep gewapende mannen bij de poort bleef wachten. De vijf gingen het huis binnen en vroegen de jonge priester hoe het met hem ging. 17Eenmaal binnengekomen namen zij het beeld, het priesterkleed en terafim weg. Op dat moment stond de priester bij de ingang van de poort, bij de zeshonderd gewapende mannen. 18‘Wat gaat u nu doen?’ riep hij, toen hij zag dat de spionnen de beelden wegdroegen. 19‘Houd uw mond en ga met ons mee,’ zeiden ze. ‘Wees onze priester. Het is toch beter priester te zijn van een hele stam in Israël dan van slechts één man en zijn familie?’ 20Dat vond de jonge priester een prachtig idee. Hij nam het priesterkleed, de terafim en het afgodsbeeld en voegde zich bij de rest van de groep. 21De stoet zette zich weer in beweging, met de kinderen, het vee en alle huisraad voorop. 22Ze waren al een heel eind van Michaʼs huis verwijderd, toen Micha met een groep buren hen inhaalde. 23Zij schreeuwden tegen de stoet dat men moest stoppen. De mannen van Dan draaiden zich om en vroegen: ‘Wat is er? Waarom komt u ons met zoveel mensen achterna?’ 24‘Wat bedoelt u met “Wat is er?” ’ barstte Micha uit. ‘U bent er met al mijn goden en mijn priester vandoor gegaan, ik heb niets meer over!’ 25‘Pas op uw woorden,’ waarschuwden de mannen van Dan dreigend, ‘anders wordt misschien iemand van ons zó kwaad dat hij u allemaal vermoordt.’ 26Daarop zetten zij de tocht voort. Omdat Micha zag dat zij sterker waren dan hij, maakte hij rechtsomkeert en ging naar huis. 27Daarna kwam de stam Dan met Michaʼs goden en zijn priester bij de stad Laïs aan en zij overvielen de stad. De bevolking was nergens op bedacht en daarom konden ze de stad ongehinderd binnengaan, zij doodden alle inwoners en staken de stad in brand. 28Niemand kwam de inwoners te hulp, want ze woonden ver van Sidon en er waren geen plaatselijke bondgenoten, want ze hadden met niemand iets te maken. Laïs lag in het dal van Bet-Rechob. Toen herbouwden de mannen van Dan de stad en gingen daar wonen. 29Ze noemden de stad ‘Dan’, naar hun stamvader, een zoon van Jakob, maar vroeger heette de stad Laïs. 30Zij zetten daar de afgodsbeelden neer en stelden Jonathan (de zoon van Gersom en kleinzoon van Mozes) en zijn zonen tot priesters aan. Deze familie bleef priester tot het volk in ballingschap werd weggevoerd. 31Zo werden Michaʼs afgodsbeelden door de stam Dan vereerd, zolang de tabernakel van God in Silo stond.
