… 19 …
1Huwag kang mainggit sa mga taong masama o hangarin mang makipagkaibigan sa kanila. 2Sapagkat ang iniisip nila at sinasabi ay para sa kapahamakan ng iba.
… 20 …
3-4Sa pamamagitan ng karunungan, maitatayo mo at mapapaunlad ang iyong tahanan. Mapupuno rin ito ng mahahalagang kayamanan.
… 21 …
5Ang taong marunong ay malaki ang maitutulong upang lalong lumakas ang mga nakikipaglaban, 6sapagkat kailangan nila ng mga payo sa pakikipaglaban. At higit na matitiyak ang tagumpay kung maraming nagpapayo.
… 22 …
7Ang karunungan ay hindi maunawaan ng mangmang. Wala siyang masabi kapag mahahalagang bagay ang pinag-uusapan.
… 23 …
8Ang taong laging nagpaplano ng masama ay kikilalaning may pakana ng kasamaan. 9Anumang pakana ng hangal ay kasalanan, at kinasusuklaman ng mga tao ang sinumang nangungutya.
… 24 …
10Kapag ikaw ay nawalan ng pag-asa sa panahon ng kahirapan, nagpapakita lang ito na ikaw ay mahina.
… 25 …
11Huwag kang mag-atubiling iligtas ang walang kasalanan na hinatulan ng kamatayan. 12Maaaring sabihin mo na wala kang nalalaman sa nangyari, pero alam ng Dios kung totoo o hindi ang iyong sinasabi, dahil binabantayan ka niya at alam niya ang nasa puso mo. Gagantimpalaan ka niya ayon sa iyong mga ginawa.
… 26 …
13-14Anak, kung papaanong matamis at mabuti para sa iyo ang pulot, ganoon din naman ang karunungan. Sapagkat kung marunong ka, mapapabuti ang iyong kinabukasan at mapapasaiyo ang iyong mga hinahangad.
… 27 …
15Huwag kang gagaya sa taong masama na palihim na sumasalakay sa bahay ng matuwid. 16Ang taong matuwid, mabuwal man ng pitong ulit ay tiyak na makakabangon ulit. Hindi tulad ng taong masama na kapag nabuwal ay hindi na makakabangon pa.
… 28 …
17Huwag kang matuwa kapag napapahamak ang iyong kaaway, 18dahil kapag nakita ng Panginoon na natutuwa ka, hindi niya ito magugustuhan, at hindi na niya parurusahan ang iyong kaaway.
… 29 …
19Huwag kang mabalisa o mainggit sa mga taong masama, 20sapagkat wala silang mabuting kinabukasan at magiging tulad sila ng ilaw na namatay.
… 30 …
21Anak, igalang mo ang Panginoon at ang hari. Huwag kang makisama sa mga taong sumusuway sa kanila, 22sapagkat hindi mo alam kung anong kapahamakan ang biglang ibibigay ng Panginoon o ng hari sa kanila.
Dagdag pang Kawikaan
23Narito pa ang ilang kawikaan ng marurunong na tao:
Hindi dapat magtangi ng tao sa paghatol ng katarungan.
24Kapag pinalaya mo ang taong may kasalanan, susumpain ka at kamumuhian ng mga tao.
25Ngunit kapag pinarusahan mo ang may kasalanan, matutuwa ang mga tao at pagpapalain ka.
26Ang tapat na kasagutan ay tanda ng mabuting pagkakaibigan.
27Ihanda mo muna ang iyong pagkakakitaan, tulad ng iyong bukid na taniman bago ka magtatag ng sariling tahanan.
28Huwag kang sasaksi sa iyong kapwa nang walang sapat na dahilan, o magsalita laban sa kanya ng kasinungalingan.
29Huwag mong sasabihin, “Gaganti ako, gagawin ko sa kanya ang ginawa niya sa akin.”
30Dumaan ako sa bukid ng taong tamad at mangmang. 31Puno na ito ng mga damo at matitinik na halaman, at giba na ang mga bakod nito. 32Nang makita ko ito, napaisip ako ng mabuti, at natutunan ko ang aral na ito: 33Sa kaunting pahinga, kaunting pagtulog, at paghalukipkip mo, taong tamad, 34ay biglang darating sa iyo ang kahirapan na para kang ninakawan ng armadong tulisan.
124:1 Thim 3:31-32Tiga kũiguĩra andũ arĩa aaganu ũiru,
na ndũkanerirĩrie thiritũ yao,
224:2 Thab 2:1; Isa 32:6nĩgũkorwo ngoro ciao ithugundaga o haaro,
na mĩromo yao yaragia ũhoro wa kũrehere andũ thĩĩna.
324:3 Thim 14:1Nyũmba yakagwo na ũũgĩ,
naguo ũtaũku nĩguo ũtũmaga ĩĩhaande;
4ũmenyo nĩguo ũiyũragia tũnyũmba twayo,
ũgatũiyũria na indo cia bata, na ũtonga mwega.
5Mũndũ mũũgĩ arĩ ũhoti mũnene,
na mũndũ ũrĩ ũmenyo nĩakĩragĩrĩria kũgĩa na hinya;
624:6 Luk 14:31ũgĩthiĩ mbaara-inĩ nĩũbatarĩtio nĩgũtaarwo,
na nĩgeetha ũhootane nĩũbatarĩtio nĩ aheani kĩrĩra aingĩ.
7Ũũgĩ ũrĩ igũrũ mũno, ndũngĩkinyĩrĩka nĩ mũndũ mũkĩĩgu;
rĩrĩa kwagomanwo kĩhingo-inĩ, ndangĩona wa kuuga.
8Mũndũ ũrĩa ũthugundaga ũũru-rĩ,
andũ mamwĩtaga mungumania.
9Mathugunda ma ũrimũ nĩ mehia,
na mũnyũrũrania nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ andũ.
10Ũngĩtuĩka wa kũũrwo nĩ hinya hĩndĩ ya thĩĩna,
hinya waku kaĩ nĩ mũnini-ĩ!
1124:11 Thab 82:4Honokia arĩa maratwarĩrĩrio gĩkuũ-inĩ;
girĩrĩria arĩa maratũgũũga merekeire gĩthĩnjĩro.
1224:12 Ayub 34:11; Arom 2:6Ũngiuga atĩrĩ, “Ũhoro ũcio tũtiraũmenyete,”
githĩ ũrĩa ũthimaga ngoro tiwe ũmenyaga?
Ũrĩa ũrangagĩra muoyo waku-rĩ, githĩ ndooĩ kana nĩguo?
Githĩ ndakaarĩha o mũndũ kũringana na ũrĩa ekĩte?
13Mũrũ wakwa, rĩa ũũkĩ, nĩgũkorwo nĩ mwega;
ũũkĩ uumĩte magua-inĩ ũrĩ mũrĩo ũkĩũcama.
14Ningĩ menya atĩ ũũgĩ ũrĩ mũrĩo harĩ ngoro yaku;
ũngĩgĩa naguo, nĩũkagĩa na kĩĩrĩgĩrĩro,
na kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku gĩtigaathira.
15Ndũkanoohie mũndũ mũthingu njĩra-inĩ ũtharĩkĩre nyũmba yake ta mũitũ,
ndũkanahithũkĩre gĩikaro gĩake;
16nĩgũkorwo mũndũ mũthingu o na angĩgũa maita mũgwanja, agũũaga o agĩũkagĩra,
no andũ arĩa aaganu marũndagwo nĩ mũtino.
1724:17 Obad 1:12; Mik 7:8Hĩndĩ ĩrĩa thũ yaku yagũa-rĩ, ndũkanamĩkenerere;
hĩndĩ ĩrĩa yahĩngwo-rĩ, ndũkareke ngoro yaku ĩkene,
18nĩguo Jehova ndakone ũndũ ũcio arakare,
akĩhũndũre marakara make kuuma kũrĩ thũ ĩyo.
1924:19 Thab 37:1Ndũkanathĩĩnĩke ngoro nĩ ũndũ wa andũ arĩa ooru,
kana wĩrirĩrie kũhaanana na arĩa aaganu,
20nĩgũkorwo mũndũ ũrĩa mũũru ndarĩ na mwĩhoko wa thuutha-inĩ,
na tawa wa ũrĩa mwaganu nĩũkahorio.
2124:21 Arom 13:1-5Mũrũ wakwa, wĩtigĩre Jehova na wĩtigĩre mũthamaki,
na ndũkagĩe na ngwatanĩro na andũ arĩa aremi,
22nĩgũkorwo acio eerĩ no mamũrehithĩrie mwanangĩko wa narua,
na nũũ ũngĩmenya nĩ mĩtino ĩrĩkũ mangĩrehe?
Mĩario ĩngĩ ya arĩa Oogĩ
2324:23 Alaw 19:15; Jer 22:16O na ici no thimo cia andũ arĩa oogĩ:
Kwenda mwena ũmwe gũkĩra ũrĩa ũngĩ ciira-inĩ ti ũndũ mwega:
24Ũrĩa wothe wĩraga mũndũ ũrĩa ũrĩ na mahĩtia atĩrĩ, “Wee ndũrĩ na mahĩtia,”
kĩrĩndĩ nĩgĩkamũruma, na athũũrwo nĩ ndũrĩrĩ.
25No arĩa matuagĩra andũ arĩa aaganu ciira,
nĩmakona wega, na magĩe na kĩrathimo kĩega.
26Icookio rĩa wĩhokeku
nĩ ta kĩmumunyano kĩa mĩromo.
27Rĩĩkia wĩra wa gũtua mwako na nja,
na ũhaarĩrie mĩgũnda yaku;
thuutha ũcio cooka wĩakĩre nyũmba.
2824:28 Thab 7:4Ndũkanarute ũira ũigĩrĩre mũndũ wa itũũra rĩaku kĩgeenyo,
kana ũheenanie na mĩromo yaku.
2924:29 Thim 20:22; Math 5:38-41Ndũkanoige atĩrĩ, “Ngũmwĩka o ta ũrĩa anjĩkĩte;
ngwĩrĩhĩria harĩ mũndũ ũcio kũringana na ũrĩa eekire.”
3024:30 Thim 6:6-11Ndaahĩtũkĩire mũgũnda-inĩ wa kĩgũũta,
ngĩhĩtũkĩra mũgũnda-inĩ wa mĩthabibũ wa mũndũ ũtooĩ gũkũũrana maũndũ;
31na rĩrĩ, mĩigua yamerete kũndũ guothe,
na mũgũnda ũkaiyũra riya,
naruo rũthingo rwa mahiga rũkamomoka.
32Nĩndacũũranirie na ngoro yakwa maũndũ macio ndonire,
na ngĩĩruta ũndũ kuumana na ũrĩa ndonire:
3324:33 Thim 6:10Mũtugo wa gũkoma hanini,
gũcooka toro hanini, gũkũnja moko hanini ũhurũke;
3424:34 Koh 10:18naguo ũthĩĩni ũgaagũkorerera ta mũitũ,
na wagi ũgũkorerere ta mũndũ wĩohete indo cia mbaara.
