Namaszczenie Jezusa w Betanii
1Dwa dni później rozpoczęła się Pascha—doroczne święto Żydów, w czasie którego jedzą oni chleb pieczony z niekwaszonego ciasta. Najwyżsi kapłani i inni przywódcy religijni nadal szukali okazji, aby potajemnie aresztować i zabić Jezusa.
2—Nie możemy jednak zrobić tego podczas święta—mówili—bo spowoduje to rozruchy.
3Jezus tymczasem zatrzymał się w Betanii, w domu Szymona Trędowatego. W czasie kolacji weszła tam pewna kobieta z butelką bardzo drogiego, wonnego olejku. Stłukła szyjkę i wylała olejek na głowę Jezusa. 4-5Widząc to, niektórzy oburzyli się i ostro ją skrytykowali:
—Co za marnotrawstwo! Przecież można było sprzedać te perfumy i uzyskaną w ten sposób znaczną sumę rozdać biednym!
6—Dajcie jej spokój—powiedział Jezus. —Dlaczego ją krytykujecie? Przecież spełniła dobry uczynek! 7Biedni zawsze będą wśród was i będziecie mogli im pomagać, kiedy tylko zechcecie, ale Mnie już wkrótce zabraknie. 8Ona dała to, co miała. Namaszczając tym olejkiem, przygotowała Mnie na pogrzeb. 9Zapewniam was: Gdziekolwiek na świecie będzie głoszona dobra nowina, wszędzie będzie się mówić o tym, co zrobiła, i będą pamiętać o niej.
10Wtedy Judasz z Kariotu, jeden z Dwunastu, wyszedł i udał się do najwyższych kapłanów, aby im zaproponować, że wyda Jezusa. 11Ucieszeni tą propozycją, kapłani obiecali mu nagrodę. On zaś czekał już tylko na sprzyjającą okazję, aby wydać Jezusa.
Ostatnia wieczerza
12Pierwszego dnia Paschy, gdy zgodnie ze zwyczajem zabijano i spożywano baranka, uczniowie spytali Jezusa, gdzie chciałby spożyć kolację paschalną. 13Wysłał więc dwóch uczniów, by poczynili niezbędne przygotowania.
—Idźcie do miasta!—powiedział. —A gdy spotkacie mężczyznę z dzbanem wody, pójdźcie za nim. 14Wejdźcie do domu, do którego on wejdzie, i powiedzcie właścicielowi: „Nasz Nauczyciel prosi, abyśmy obejrzeli pokój przygotowany dla nas na świąteczną kolację”. 15Wtedy zaprowadzi was na górę do dużego, wysprzątanego pomieszczenia. Tam przygotujcie posiłek.
16Poszli więc do miasta i zastali wszystko tak, jak powiedział Jezus. I zajęli się przygotowaniem kolacji. 17Wieczorem przybył Jezus wraz z Dwunastoma. 18Gdy zaczęli posiłek, powiedział:
—Mówię wam: Jeden z was, siedzących tu ze Mną, zdradzi Mnie.
19—Ale to chyba nie ja, Panie?—mówili zasmuceni jeden przez drugiego.
20—Jeden z was, Dwunastu! Ten, który jednocześnie ze Mną sięga do półmiska—odpowiedział. 21—Ja, Syn Człowieczy, muszę umrzeć, zgodnie z tym, co dawno zapowiedzieli prorocy. Marny jednak los tego, kto Mnie wyda. Lepiej byłoby, aby się wcale nie urodził!
22Później, podczas kolacji, Jezus wziął do rąk chleb. Podziękował za niego Bogu, połamał go na kawałki, i podał uczniom, mówiąc:
—Weźcie, to jest moje ciało.
23Wziął też do ręki kielich z winem. Podziękował, podał im, i wszyscy z niego pili.
24—To jest moja krew, pieczętująca przymierze. —powiedział. —Przelewam ją, aby wielu otrzymało przebaczenie grzechów. 25Oświadczam wam, że nie skosztuję już wina do dnia, gdy będę pił nowe wino w królestwie Bożym.
26Potem zaśpiewali pieśń i poszli na Górę Oliwną.
Jezus zapowiada zaparcie się Piotra
27—Wszyscy Mnie opuścicie—mówił do nich Jezus. —Stanie się tak, jak Bóg zapowiedział ustami proroków:
„Uderzę pasterza
i rozproszą się owce jego stada”.
28Lecz gdy znów powrócę do życia, udam się do Galilei i tam się z wami spotkam.
29—Ja Cię nigdy nie opuszczę!—zapewniał Piotr. —Nawet jeśli inni odejdą!
30—Zapewniam cię, że jeszcze tej nocy, zanim o świcie dwa razy zapieje kogut, trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz—odpowiedział Jezus.
31—Nigdy!—zdecydowanie zaprotestował Piotr. —Nie wyprę się Ciebie, nawet gdybym miał iść z Tobą na śmierć!
Pozostali również przysięgali wierność Jezusowi.
W Getsemane
32Wszyscy razem udali się do ogrodu zwanego Getsemane. Jezus rzekł wtedy:
—Usiądźcie tutaj, a ja pójdę się modlić.
33Zabrał ze sobą tylko Piotra, Jakuba i Jana. I ogarnął Go lęk oraz głęboki niepokój.
34—Moją duszę ogarnął śmiertelny smutek—powiedział. —Zostańcie ze Mną i czuwajcie.
35Odszedł na bok, padł na ziemię i zaczął się modlić, aby, jeżeli to możliwe, ominęła Go ta straszna chwila.
36—Ojcze!—mówił. —Ty możesz wszystko! Oddal ode Mnie ten „kielich cierpienia”. Jednak to Twoja wola niech się stanie, a nie to, czego ja chcę.
37Wrócił do trzech uczniów i zastał ich śpiących. Wtedy powiedział do Piotra:
—Szymonie, śpisz? Nie dałeś rady czuwać ze Mną nawet przez godzinę? 38Czuwajcie i módlcie się, abyście nie poddali się pokusie! Duch jest gorliwy, ale ciało słabe.
39Ponownie odszedł i dalej się modlił. 40Lecz uczniowie byli tak bardzo zmęczeni, że gdy do nich wrócił, znowu spali. Zawstydzeni tym, nie próbowali nawet się tłumaczyć. 41A gdy przyszedł do nich po raz trzeci, powiedział:
—Wciąż spokojnie śpicie i odpoczywacie? Starczy już! Wybiła moja godzina. Teraz Ja, Syn Człowieczy, zostanę wydany w ręce grzeszników. 42Wstańcie, chodźmy! Nadchodzi już ten, który Mnie zdradził!
Aresztowanie Jezusa
43Ledwie skończył mówić, stanął przed Nim Judasz, jeden z Dwunastu, na czele zgrai uzbrojonej w miecze i pałki, wysłanej przez najwyższych kapłanów, przywódców religijnych i starszych. 44Ten zdrajca tak się z nimi umówił: „Łapcie i aresztujcie tego, którego pocałuję na powitanie”. 45Gdy się więc tylko zbliżyli, Judasz podszedł do Jezusa.
—Mistrzu!—rzekł i przywitał Go pocałunkiem.
46Wówczas pozostali rzucili się na Niego i złapali Go. 47Wtedy jeden z uczniów wyjął miecz, zamachnął się i odciął ucho słudze najwyższego kapłana.
48—Czy jestem jakimś groźnym przestępcą, że przyszliście po Mnie aż tak uzbrojeni?—zapytał Jezus. 49—Dlaczego nie zatrzymaliście Mnie w świątyni? Przecież codziennie tam nauczałem! Wszystko jednak dzieje się zgodnie z tym, co przepowiedziały o Mnie proroctwa.
50Wtedy wszyscy uczniowie opuścili Go i uciekli. 51Jedynie z tyłu, w pewnym oddaleniu, szedł za nimi jakiś młody człowiek w lekko narzuconej na siebie koszuli. Lecz gdy napastnicy próbowali go schwytać, 52uciekł nagi, pozostawiając w ich rękach tylko podartą koszulę.
Jezus przed Wysoką Radą
53Jezusa zaprowadzono zaś do rezydencji najwyższego kapłana, u którego wkrótce zebrali się inni ważniejsi kapłani, przywódcy religijni i starsi. 54Piotr, który szedł za Jezusem, trzymając się z daleka, wszedł na teren rezydencji i usiadł przy ognisku razem ze służbą. 55Obradujący wewnątrz kapłani i cała Wysoka Rada usiłowali znaleźć przeciw Jezusowi jakiś zarzut, który dałby im prawo skazania Go na śmierć. Jednak ich wysiłki były daremne. 56Wprawdzie głos zabierało wielu fałszywych świadków, ale ich zeznania były sprzeczne. 57W końcu kilku z nich wystąpiło z następującym oskarżeniem:
58—Słyszeliśmy, jak Jezus mówił: „Zburzę tę świątynię, zbudowaną przez ludzi, i bez pomocy ludzkich rąk w trzy dni zbuduję nową!”.
59Ale i w tym ich relacje nie były zgodne. 60Wtedy najwyższy kapłan wstał i w obecności całej Rady zapytał Jezusa:
—Nie będziesz się bronił wobec tych oskarżeń?
61Lecz Jezus milczał i nic nie odpowiedział. Wtedy najwyższy kapłan zadał mu kolejne pytanie:
—Jesteś Mesjaszem, Synem Bożym?
62—Tak, jestem!—rzekł Jezus. —Wkrótce zobaczycie Mnie, Syna Człowieczego, zasiadającego na tronie z Bogiem i powracającego w obłokach na ziemię.
63Słysząc to, najwyższy kapłan rozdarł szaty i głośno zapytał:
—Czego więcej trzeba? Po co nam świadkowie? 64Sami słyszeliście to bluźnierstwo! Jaki będzie wasz wyrok?
—Kara śmierci!—zawołali.
65I zaczęli pluć na Jezusa. Zawiązali Mu oczy, bili Go po twarzy i szyderczo wołali:
—Teraz prorokuj!
Również strażnicy, którzy pilnowali Jezusa, znęcali się nad Nim.
Piotr wypiera się Jezusa
66Tymczasem Piotr wciąż przebywał na dziedzińcu rezydencji. Gdy grzał się przy ogniu, zauważyła go jedna z dziewczyn służących u najwyższego kapłana. 67Przyjrzała mu się uważnie i oświadczyła:
—Ty również byłeś z Jezusem z Nazaretu!
68—Nie wiem, o czym mówisz!—zaprzeczył Piotr i szybko usunął się w najdalszy kąt dziedzińca.
Wtedy właśnie rozległo się pianie koguta. 69Dziewczyna, widząc stojącego na uboczu Piotra, pokazała go innym.
—Tam jest ten uczeń Jezusa!
70Ale Piotr znowu zaprzeczył.
Po pewnej chwili stojący tam ludzie podeszli do niego i stwierdzili:
—Ty również jesteś jednym z nich! Przecież pochodzisz z Galilei.
71—Naprawdę nie znam tego Człowieka!!!—znowu zaczął się zaklinać i przysięgać.
72I ponownie zapiał kogut. Wtedy Piotr przypomniał sobie słowa Jezusa: „Zanim o świcie dwa razy zapieje kogut, trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz”. I wybuchnął płaczem.
Религиозные вожди замышляют убить Исо Масеха
(Мат. 26:2-5; Лк. 22:1-2; Ин. 11:45-53)
1Через два дня наступал праздник Освобождения и праздник Пресных хлебов14:1 Праздник Освобождения – этот праздник отмечался в память об избавлении иудейского народа под руководством пророка Мусо из Египетского рабства (см. Исх. 12:1-14; Чис. 1:14; Втор. 16:1-8). Праздник Пресных хлебов – в этот праздник, шедший сразу же за праздником Освобождения и длившийся семь дней, предписывалось есть только пресный хлеб (см. Исх. 12:15-20; 13:3-10; Лев. 23:6-8; Чис. 28:17-25). Со временем оба эти праздника практически слились в один, и поэтому их названия стали взаимозаменяемы.. Главные священнослужители и учители Таврота искали удобного случая, чтобы хитростью схватить Исо и убить.
2– Только не во время праздника, – говорили они, – иначе народ может взбунтоваться.
Помазание Исо Масеха дорогим ароматическим маслом
(Мат. 26:6-13; Лк. 7:37-38; Ин. 12:1-8)
3Исо в это время был в Вифании, в доме Шимона прокажённого14:3 Скорее всего, Шимон когда-то страдал от кожного заболевания и исцелился (ср. Лев. 13:45-46; Чис. 5:2), но прозвище «прокажённый» за ним осталось.. Он возлежал за столом, когда в дом вошла женщина с алебастровым кувшином очень дорогого ароматического масла, приготовленного из чистого нарда14:3 Нард – ароматическая жидкость, получаемая из определённого растения, которое произрастает только в Индии, на Гималаях, и поэтому доставка делала нард дорогостоящим товаром. Нард смешивали с другими веществами и продавали в алебастровых кувшинах в виде масла, мази или нардовой воды.. Отбив запечатанное горлышко, она вылила масло на голову Исо. 4Некоторые из присутствовавших возмутились.
– Зачем так тратить это дорогое ароматическое масло? 5Ведь его можно было продать больше чем за триста серебряных монет14:5 Букв.: «триста динариев»., а деньги раздать нищим, – упрекали они её.
6Но Исо сказал:
– Оставьте её, что вы её упрекаете? Она сделала для Меня доброе дело. 7Потому что нищие всегда с вами, и вы можете делать им добро, когда захотите, а Я не всегда буду с вами. 8Она сделала, что могла: заранее помазала Моё тело для погребения. 9Говорю вам истину: во всём мире, везде, где будет возвещена Радостная Весть, будут вспоминать об этой женщине и о том, что она сделала.
Иуда Искариот решает предать Исо Масеха
(Мат. 26:14-16; Лк. 22:3-6)
10Иуда Искариот, один из двенадцати учеников, пошёл к главным священнослужителям, чтобы предать им Исо. 11Услышав, для чего он пришёл, они обрадовались и обещали заплатить ему. И Иуда стал искать удобного случая, чтобы предать Исо.
Приготовление учеников к празднику Освобождения
(Мат. 26:17-19; Лк. 22:7-13)
12В первый день праздника Пресных хлебов14:12 То есть праздника Освобождения, см. ст. 1 со сноской., когда иудеи закалывали ягнят в память об их освобождении, ученики спросили Исо:
– Куда нам пойти, чтобы приготовить Тебе праздничный ужин?
13И Он послал двух учеников, сказав им:
– Идите в город, там вы встретите человека, несущего кувшин воды, идите за ним. 14Скажите хозяину дома, куда этот человек войдёт: «Учитель спрашивает: где Моя комната, в которой Я буду есть праздничный ужин с Моими учениками?» 15Он покажет вам большую комнату наверху, приготовленную и убранную; там и приготовьте нам ужин.
16Ученики пошли, вошли в город; и всё произошло так, как им сказал Исо, и они приготовили праздничный ужин.
Последний ужин с учениками
(Мат. 26:20-29; Лк. 22:17-23; 1 Кор. 11:23-25)
17Вечером Исо пришёл туда с двенадцатью учениками. 18Когда они возлежали и ели, Исо сказал:
– Говорю вам истину: один из вас, кто сейчас ест со Мной, предаст Меня.
19Учеников это сильно опечалило, и один за другим они стали спрашивать Его:
– Но ведь это же не я?
20– Один из двенадцати, – ответил Исо, – тот, кто вместе со Мной обмакивает хлеб в блюдо. 21Да, Ниспосланный как Человек уходит так, как о Нём сказано в Писании, но горе тому человеку, который предаёт Его! Лучше бы ему вообще не родиться.
22Когда они ели, Исо взял хлеб и, благословив, разломил его, дал им и сказал:
– Возьмите, это Моё тело.
23Затем Он взял чашу, поблагодарил за неё Всевышнего и подал им, и они все пили из неё.
24– Это Моя кровь священного соглашения14:24 Ср. Исх. 24:8; Евр. 9:18-20., проливаемая за многих, – сказал Исо. – 25Говорю вам истину: Я уже не буду пить от плода виноградного до того дня, когда Я буду пить новое14:25 Или: «снова». вино в Царстве Всевышнего.
Предсказание об отречении Петруса
(Мат. 26:30-35; Лк. 22:31-34; Ин. 13:37-38)
26Они спели песни из Забура14:26 Традиционно на этом празднике иудеи пели песни из Забура со 112 по 117 и 135. и пошли на Оливковую гору.
27– Вы все отступитесь от Меня, – сказал им Исо, – ведь написано:
«Я поражу пастуха,
и разбегутся овцы»14:27 Зак. 13:7..
28Но когда Я воскресну, то встречу вас в Галилее.
29Петрус сказал Ему:
– Даже если все Тебя оставят, я никогда этого не сделаю.
30– Говорю тебе истину, – сказал ему Исо, – в эту ночь, прежде чем петух пропоёт два раза, ты трижды отречёшься от Меня.
31Но Петрус уверял:
– Даже если мне придётся умереть с Тобой, я никогда не откажусь от Тебя.
И все ученики говорили то же.
Молитва в Гефсиманском саду
(Мат. 26:36-46; Лк. 22:39-46)
32Они пришли на место, называемое Гефсимания, и Исо сказал Своим ученикам:
– Посидите здесь, пока Я буду молиться.
33С Собой Он взял Петруса, Якуба и Иохана. Его охватили ужас и тревога.
34Тогда Он сказал им:
– Душа моя объята смертельной печалью. Побудьте здесь и бодрствуйте.
35Отойдя немного, Он пал на землю и молился, чтобы, если возможно, этот час миновал Его.
36– Дорогой Отец! – сказал Он. – Ты всё можешь! Пронеси эту чашу страданий мимо Меня, но пусть всё будет не как Я хочу, а как Ты хочешь.
37Он возвратился к Своим ученикам и нашёл их спящими.
– Шимон, – спросил Он Петруса, – ты спишь? Неужели ты не мог пободрствовать хоть один час? 38Бодрствуйте и молитесь, чтобы вам не поддаться искушению. Дух бодр, но тело слабо.
39Он снова ушёл и молился теми же словами. 40Когда Он вернулся, ученики опять спали, потому что их веки отяжелели; они не знали, что отвечать Исо. 41Возвратившись в третий раз, Исо сказал им:
– Вы всё спите и отдыхаете? Довольно! Время настало, и Ниспосланный как Человек предаётся в руки грешников. 42Вставайте, идём. Вот уже и Мой предатель приблизился.
Исо Масех предан и арестован
(Мат. 26:47-56; Лк. 22:47-50; Ин. 18:3-11)
43Он ещё говорил, как появился Иуда, один из двенадцати учеников, и с ним толпа, вооружённая мечами и кольями. Их послали главные священнослужители, учители Таврота и старейшины. 44Предатель так условился с ними:
– Хватайте Того, Кого я поцелую, и уводите под стражей.
45Придя на место, Иуда сразу же подошёл к Исо и сказал:
– Учитель! – и поцеловал Его.
46Пришедшие с Иудой, схватив Исо, взяли Его под стражу. 47Один из стоявших рядом вытащил меч, ударил им раба главного священнослужителя и отсёк ему ухо.
48– Что Я, разбойник, что вы пришли с мечами и кольями, чтобы арестовать Меня? – спросил их Исо. – 49Каждый день Я был с вами в храме и учил, и вы не арестовывали Меня. Но пусть исполнится Писание.
50Все ученики оставили Его и убежали. 51За Исо пошёл лишь один молодой человек, завернувшись в покрывало на голое тело. Когда его схватили, 52он вырвался и убежал голый, оставив покрывало в руках у стражников.
На допросе у верховного священнослужителя Каиафы
(Мат. 26:57-68; Лк. 22:54-55, 63-71; Ин. 18:12-13, 19-24)
53Они привели Исо к верховному священнослужителю, где собрались все главные священнослужители, старейшины и учители Таврота. 54Петрус следовал за Исо на некотором расстоянии и, пройдя во двор верховного священнослужителя, сел со стражниками греться у костра. 55Главные священнослужители и весь Высший Совет14:55 Высший Совет (букв.: «синедрион») – высший политический, религиозный и судебный орган иудеев. В состав Совета входил семьдесят один человек. искали показания против Исо, чтобы приговорить Его к смерти, но они ничего не могли найти. 56Выступало много лжесвидетелей, но их показания не совпадали. 57Нашлось несколько человек, которые встали и ложно заявили:
58– Мы слышали, как Он говорил: «Я разрушу этот храм, сотворённый руками людей, и в три дня построю другой, нерукотворный».
59Но и в этом их свидетельства не совпали. 60Потом верховный священнослужитель, встав посредине, спросил Исо:
– Тебе нечего ответить на эти свидетельства против Тебя?
61Но Исо молчал, не отвечая ни слова. Верховный священнослужитель опять спросил Его:
– Ты ли обещанный Масех, Сын Благословенного?
62– Я, – ответил Исо, – и вы увидите Ниспосланного как Человек сидящим по правую руку от могучего Бога и идущим на облаках небесных14:62 См. Заб. 109:1; Дон. 7:13..
63Разорвав в негодовании на себе одежду, верховный священнослужитель сказал:
– Какие нам ещё нужны свидетели?! 64Вы сами слышали Его кощунство! Каково ваше решение?
Все признали, что Он виновен и заслуживает смерти. 65Тогда некоторые начали плевать на Него; Исо закрывали лицо, били Его кулаками и говорили:
– Пророчествуй!
Потом Его стали избивать стражники.
Отречение Петруса
(Мат. 26:69-75; Лк. 22:54-62; Ин. 18:15-18, 25-27)
66Петрус же в это время был во дворе. Туда пришла одна из служанок верховного священнослужителя 67и, увидев Петруса, гревшегося у костра, всмотрелась в него и сказала:
– Ты тоже был с Исо из Назарета.
68Но Петрус отрицал это.
– Я вообще не знаю, о чём ты говоришь, – сказал он и вышел во внешний двор. И тут пропел петух. 69Служанка увидела Петруса и там и опять стала говорить стоявшим рядом:
– Это один из них.
70Петрус снова всё отрицал. Но спустя немного времени стоявшие там люди опять сказали ему:
– Точно, ты один из них, ты ведь галилеянин.
71Но Петрус начал клясться, призывая на себя проклятия:
– Я не знаю Человека, о Котором вы говорите.
72И тотчас во второй раз пропел петух, и тогда Петрус вспомнил слова Исо: «Прежде чем два раза пропоёт петух, ты трижды отречёшься от Меня». И он горько заплакал.
