1Quem é mau foge, mesmo sem que ninguém o persiga;
as pessoas justas são confiantes, tal como os filhotes do leão.
2Numa nação em que a maldade se multiplica, muitos aparecem para dirigi-la,
mas só com chefes honestos e experimentados haverá estabilidade.
3Um homem pobre que oprime os mais pobres é como uma enxurrada;
não fica migalha de pão para ninguém.
4Desprezar a Lei é como que favorecer a maldade;
obedecer-lhe é levantar uma barreira ao mal.
5Os maus não entendem nada da verdadeira justiça,
mas os que buscam o Senhor compreendem todas as coisas.
6Melhor é o pobre que se mantém íntegro,
do que rico, e ter uma conduta condenável.
7Um jovem com entendimento guarda os princípios que regem uma vida reta;
os que andam na companhia de gente corrompida,
tornam-se uma vergonha para os seus pais.
8Os lucros conseguidos pela exploração dos outros, através da avareza e usura,
acabarão por vir parar às mãos dos que defendem os que foram explorados.
9Aquele que faz ouvidos surdos às exigências da Lei,
torna as suas orações detestáveis.
10Aquele que faz com que os retos se desviem para um mau caminho
será condenado por aquilo mesmo em que fez pecar os outros;
as pessoas honestas nunca deixarão de ser recompensadas.
11Os ricos, em geral, consideram-se muito espertos aos seus próprios olhos,
mas as pessoas humildes, que conhecem bem a vida, sabem desmascará-los.
12Quando os justos triunfam há grande alegria;
quando é gente perversa que sobe na vida,
cada um procura esconder-se para abrigar-se.
13Quem esconde os seus pecados nunca prosperará,
mas quem os confessa e os abandona será perdoado.
14Feliz é aquele que teme Deus;
os obstinados nunca serão felizes.
15Um ditador corrupto, que domina um povo miserável, é como um leão rugindo,
como um urso feroz, atacando esfaimado e enraivecido.
16Só um chefe de estado louco oprime o seu povo;
se rejeitar a corrupção, verá prolongar-se o seu tempo de chefia.
17A consciência manchada dum assassino acompanhá-lo-á até ao inferno;
que ninguém o detenha!
18Os que vivem com retidão estarão sempre seguros;
os fraudulentos serão castigados infalivelmente.
19O que cultiva a sua terra, terá pão em abundância,
mas o ocioso fartar-se-á de miséria.
20As pessoas leais serão cumuladas de bênçãos;
aqueles que querem enriquecer rapidamente, rapidamente cairão no fracasso.
21A parcialidade é coisa condenável;
até pelo pão para a boca, as pessoas são capazes de cometer injustiças.
22Correr atrás de riquezas fáceis é errado
e não pode deixar de levar à miséria.
23Quem corrige alguém, encontra depois mais gratidão
do que aquele que só lisonjeia.
24Quem defrauda os seus pais e ainda diz: “Não tem importância!”,
identifica-se com um destruidor.
25O ambicioso é um constante provocador de contendas;
só o confiar no Senhor pode dar prosperidade.
26Quem confia em si mesmo é um insensato;
quem sabe conduzir-se de acordo com a sabedoria, andará seguro.
27Quem reparte com os pobres não sofrerá necessidades;
os que fingem ignorar os que vivem na miséria cobrir-se-ão de maldições.
28Quando gente perversa consegue subir na vida, as populações fogem a esconder-se;
quando eles são castigados e desaparecem, então multiplicam-se os retos.
1بدكاران میگريزند، در حالی که كسی آنها را تعقيب نمیكند! ولی خداشناسان چون شير، شجاع هستند.
2وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون میگردد، اما رهبران درستكار و عاقل مايهٔ ثبات مملكت هستند.
3حاكمی كه بر فقرا ظلم میكند مانند باران تندی است كه محصول را از بين میبرد.
4بیتوجهی نسبت به قانون، ستايش بدكاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی میباشد.
5عدالت برای بدكاران بیمعنی است، اما پيروان خداوند اهميت آن را خوب میدانند.
6انسان بهتر است فقير و درستكار باشد تا ثروتمند و كلاهبردار.
7جوانی كه از قوانين الهی اطاعت كند داناست، اما كسی كه همدم اوباش و اراذل شود مايهٔ ننگ پدرش میباشد.
8مالی كه از راه رباخواری و بهرهكشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست كسی میافتد كه بر فقرا رحم میكند.
9خدا از دعای كسانی كه احكام او را اطاعت نمیكنند، كراهت دارد.
10هر كه دام بر سر راه شخص درستكار بنهد و او را به راه بد بكشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نيک پاداش خوبی خواهند يافت.
11ثروتمندان خود را دانا میپندارند، اما فقير خردمند از واقعيت درون آنها باخبر است.
12وقتی نيكان پيروز میشوند، همه شادی میكنند، اما هنگامی كه بدكاران به قدرت میرسند، مردم خود را پنهان میكنند.
13هر كه گناه خود را بپوشاند، هرگز كامياب نخواهد شد، اما كسی كه آن را اعتراف كند و از آن دست بكشد خدا بر او رحم خواهد كرد.
14خوشا به حال كسی كه ترس خدا را در دل دارد، زيرا هر كه نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی میشود.
15مردم بيچارهای كه زير سلطهٔ حاكم ظالمی هستند، مانند كسانی میباشند كه گرفتار شير غران يا خرس گرسنه شده باشند.
16سلطان نادان به قوم خود ظلم میكند. پادشاهی كه از نادرستی و رشوهخواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.
17عذاب وجدان شخص قاتل او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نكن او را از عذابش برهانی.
18هر كه در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما كسی كه به راههای كج برود خواهد افتاد.
19هر كه در زمين خود زراعت كند نان كافی خواهد داشت، اما كسی كه وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گريبانگير او خواهد شد.
20اشخاص درستكار كامياب خواهند شد، اما كسانی كه برای ثروتمند شدن عجله میكنند بیسزا نخواهند ماند.
21طرفداری، كار درستی نيست؛ اما هستند قضاتی كه به خاطر يک لقمه نان، بیانصافی میكنند.
22آدم خسيس فقط به فكر جمعآوری ثروت است غافل از اينكه فقر در انتظار اوست.
23اگر اشتباه كسی را به او گوشزد كنی، در آخر از تو بيشتر قدردانی خواهد كرد تا از كسی كه پيش او چاپلوسی كرده است.
24كسی كه والدين خود را غارت میكند و میگويد: «كار بدی نكردهام»، دست كمی از يک آدمكش ندارد.
25حرص و آز باعث جنگ و جدال میشود؛ اما توكل نمودن به خداوند انسان را كامياب میكند.
26هر كه بر نقشههای خود تكيه میكند احمق است، ولی آنانی كه از تعاليم خدا پيروی مینمايند، در امان میباشند.
27اگر به فقرا كمک كنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقير برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.
28هنگامی كه بدكاران به قدرت میرسند، مردم خود را پنهان میكنند، اما وقتی بدكاران سقوط كنند درستكاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.