Provérbios 23 – OL & CCL

O Livro

Provérbios 23:1-35

Conselho 6

1Quando fores convidado para comer com alguém de alta posição social,

toma cuidado com a forma como te serves.

2Se és glutão,

põe um freio à tua garganta.

3Por muito apetitosa que seja a comida,

pode ser que ele queira subornar-te com alimentos

e nada de bom virá desse convite.

Conselho 7

4Não te esgotes com a ambição de enriqueceres,

desiste de todos esses teus cálculos.

5Irás tu fixar o olhar naquilo que não é nada?

As riquezas têm asas e desaparecerão no ar como a águia!

Conselho 8

6Não fiques a dever favores a gente má;

não cobices as suas concessões.

7A falsa bondade é um truque que usam contra ti.

Eles poderão dizer-te:

“Come e bebe à vontade!”

Mas, na realidade, não são teus amigos,

é só para te apanhar.

8O que receberes deles virá a azedar-te no estômago

e vomitarás tudo e terás de engolir depois

as doces palavras de agradecimento que lhes disseste.

Conselho 9

9Não desperdices as tuas palavras com o insensato.

Quanto melhor for o teu conselho tanto mais ele o desprezará.

Conselho 10

10Não desloques, em teu favor,

os limites das terras estabelecidos pelos teus antepassados,

nem ocupes o terreno dos órfãos indefesos.

11Porque o seu defendor é poderoso;

ele próprio defenderá a causa deles contra ti.

Conselho 11

12Deixa o teu coração aplicar-se à sabedoria e à disciplina.

Não recuses as críticas; elas são-te necessárias.

Conselho 12

13Não deixes de corrigir os teus filhos,

porque a disciplina e a correção nunca mataram ninguém.

14Talvez te custe castigá-los,

mas estarás a contribuir para livrar as suas almas do inferno.

Conselho 13

15Meu filho, como eu ficarei feliz

se te tornares uma pessoa de bom senso!

16É verdade, terei grande alegria

ao ouvir-te falar coisas retas e bem pensadas.

Conselho 14

17Não tenhas inveja da vida que levam os pecadores,

mas vive sempre no temor do Senhor.

18Porque terás certamente um futuro feliz;

a tua esperança não será iludida.

Conselho 15

19Meu filho, ouve-me e sê inteligente.

Dirige a tua vida nos caminhos de Deus.

20Não andes no meio de beberrões e de comilões,

amantes só de bons acepipes.

21Porque virão a cair na miséria,

pois essas coisas dão moleza e sonolência,

levando essas pessoas, por fim, a vestir-se de farrapos.

Conselho 16

22Escuta o teu pai, a quem deves a vida,

e não desprezes a tua mãe, quando for velha.

23Faz tudo para obteres a verdade, custe o que custar;

faz o mesmo para a sabedoria, para a educação e para a inteligência.

24O pai de um justo terá motivos de grande alegria.

Que felicidade o ter-se um filho cheio de bom senso!

25Por isso, não deixes de dar essa alegria aos teus pais,

de proporcionar esse prazer a quem te pôs neste mundo.

Conselho 17

26Meu filho, dá-me o teu coração

e que os teus olhos se fixem no meu exemplo.

27Afasta-te das mulheres de má conduta,

porque são como um buraco profundo,

que te atirará para uma fossa suja em que acabarás por te arruinares.

28Uma mulher de má vida

é como um salteador que espreita a passagem das suas vítimas.

Elas só servem para multiplicar entre os homens o número de infiéis.

Conselho 18

29Para quem são os ais? Para quem são as angústias e tristezas?

Quem é que anda sempre metido em discussões e brigas?

Quem são os que andam sempre de olhos vermelhos, inflamados e cheios de mazelas interiores?

30São os que perdem o seu tempo na bebida,

provando misturas e enchendo-se de álcool.

31Não te deixes dominar pelo brilho

e pelo sabor suave do vinho.

32O mal que ele faz, quando te vencer,

é como a mordedura duma serpente venenosa ou duma víbora.

33Terás alucinações;

chegarás a dizer loucuras.

34Perderás o controlo de ti mesmo,

de tal maneira que serás como alguém que estivesse a dormir em cima de ondas,

ou atado ao cimo dum mastro.

35Depois disso tudo, ainda dirás:

“Foi como se me tivessem dado uma sova,

mas não me doeu nada!

Ao acordar, a primeira coisa que procuro é outra bebida!”

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Miyambo 23:1-35

1Ngati ukhala pansi kuti udye pamodzi ndi wolamulira,

uyangʼane bwino zimene zili pamaso pako,

2ngati ndiwe munthu wadyera

udziletse kuti usaonetse dyera lakolo.

3Usasirire zakudya zake,

pakuti zimenezo ndi zakudya zachinyengo.

4Usadzitopetse wekha ndi kufuna chuma,

ukhale ndi nzeru ya kudziretsa.

5Ukangoti wachipeza chumacho uwona posachedwa kuti palibepo.

Chumacho chimachita ngati chamera mapiko mwadzidzidzi

ndi kuwuluka kunka kumwamba ngati chiwombankhanga.

6Usadye chakudya cha munthu waumbombo,

usalakalake zakudya zake zokoma;

7paja iye ndi munthu amene

nthawi zonse amaganizira za mtengo wake

ngakhale amati kwa iwe, “Idya ndi kumwa,”

koma sakondweretsedwa nawe.

8Udzasanza zimene wadyazo

ndipo mawu ako woyamikira adzapita pachabe.

9Usayankhule munthu wopusa akumva,

pakuti adzanyoza mawu ako anzeru.

10Usasunthe mwala wa mʼmalire akalekale

kapena kulowerera mʼminda ya ana amasiye,

11paja Mpulumutsi wawo ndi wamphamvu;

iye adzawateteza pa milandu yawo kutsutsana nawe.

12Mtima wako uzikhala pa malangizo

ndipo makutu ako azimvetsera mawu a chidziwitso.

13Usaleke kumulangiza mwana;

ngati umulanga ndi chikwapu sadzafa.

14Ukamukwapula ndi tsatsa

udzapulumutsa moyo wake.

15Mwana wanga, ngati mtima wako ukhala wanzeru,

inenso mtima wanga udzakondwera.

16Mtima wanga udzakondwera

pamene ndidzakumva ukuyankhula zolungama.

17Mtima wako usachite nsanje ndi anthu ochimwa,

koma uziopa Yehova tsiku ndi tsiku.

18Ndithu za mʼtsogolo zilipo

ndipo chiyembekezo chakocho sichidzalephereka.

19Tamvera mwana wanga, ndipo ukhale wanzeru,

mtima wako uwuyendetse mʼnjira yabwino.

20Usakhale pakati pa anthu amene amaledzera

kapena pakati pa anthu amene amadya nyama mwadyera.

21Paja anthu oledzera ndi adyera amadzakhala amphawi

ndipo aulesi adzavala sanza.

22Mvera abambo ako amene anakubala,

usanyoze amayi ako pamene akalamba.

23Gula choonadi ndipo usachigulitse;

ugulenso nzeru, mwambo ndiponso kumvetsa zinthu bwino.

24Abambo a munthu wolungama ali ndi chimwemwe chachikulu;

Wobala mwana wanzeru adzakondwera naye.

25Abambo ndi amayi ako asangalale;

amene anakubereka akondwere!

26Mwana wanga, undikhulupirire

ndipo maso ako apenyetsetse njira zanga.

27Paja mkazi wachiwerewere ali ngati dzenje lozama;

ndipo mkazi woyendayenda ali ngati chitsime chopapatiza.

28Amabisala ngati mbala yachifwamba,

ndipo amuna amakhala osakhulupirika chifukwa cha iyeyu.

29Ndani ali ndi tsoka? Ndani ali ndi chisoni?

Ndani ali pa mkangano? Ndani ali ndi madandawulo?

Ndani ali ndi zipsera zosadziwika uko zachokera? Ndani ali ndi maso ofiira?

30Ndi amene amakhalitsa pa mowa,

amene amapita nalawa vinyo osakanizidwa.

31Usatengeke mtima ndi kufiira kwa vinyo,

pamene akuwira mʼchikho

pamene akumweka bwino!

32Potsiriza pake amaluma ngati njoka,

ndipo amajompha ngati mphiri.

33Maso ako adzaona zinthu zachilendo

ndipo maganizo ndi mawu ako adzakhala osokonekera.

34Udzakhala ngati munthu amene ali gone pakati pa nyanja,

kapena ngati munthu wogona pa msonga ya mlongoti ya ngalawa.

35Iwe udzanena kuti, “Anandimenya, koma sindinapwetekedwe!

Andimenya koma sindinamve kanthu!

Kodi ndidzuka nthawi yanji?

Ndiye ndifunefunenso vinyo wina.”