1El hijo sabio atiende a la corrección de su padre,
pero el insolente no hace caso a la reprensión.
2Quien habla el bien, del bien se nutre,
pero el infiel padece hambre de violencia.
3El que refrena su lengua protege su vida,
pero el ligero de labios provoca su ruina.
4El perezoso codicia y no satisface sus anhelos;
el diligente prospera en todo lo que anhela.
5El justo aborrece la mentira;
el malvado acarrea vergüenza y deshonra.
6La justicia protege al que anda en integridad,
pero la maldad arruina al pecador.
7Hay quien pretende ser rico y no tiene nada;
hay quien parece ser pobre y todo lo tiene.
8Con su riqueza el rico pone a salvo su vida,
pero al pobre no hay quien lo reprenda.
9La luz de los justos brilla radiante,
pero los malvados son como lámpara apagada.
10El orgullo solo genera contiendas,
pero la sabiduría está con quienes oyen consejos.
11El dinero mal habido pronto se acaba;
quien ahorra, poco a poco se enriquece.
12La esperanza que se demora aflige al corazón;
el deseo cumplido es un árbol de vida.
13Quien se burla de la instrucción tendrá su merecido;
quien respeta el mandamiento tendrá su recompensa.
14La enseñanza de los sabios es fuente de vida
y libera de los lazos de la muerte.
15El buen juicio redunda en aprecio,
pero el camino del infiel lo lleva a su destrucción.13:15 Según la LXX y Siríaca; el significado de la frase en el texto hebreo es incierto.
16El prudente actúa con cordura,
pero el necio se jacta de su necedad.
17El mensajero malvado se mete en problemas;
el enviado confiable trae sanidad.
18El que desprecia la disciplina sufre pobreza y deshonra;
el que atiende la corrección recibe grandes honores.
19El deseo cumplido endulza el alma,
pero el necio detesta alejarse del mal.
20El que con sabios anda, sabio se vuelve;
el que con necios se junta, saldrá mal parado.
21Al pecador lo persigue el mal
y al justo lo recompensa el bien.
22El hombre de bien deja herencia a sus nietos;
las riquezas del pecador se quedan para los justos.
23En el campo del pobre hay abundante comida,
pero esta se pierde donde hay injusticia.
24No corregir al hijo es no quererlo;
amarlo es disciplinarlo a tiempo.
25El justo come hasta quedar saciado,
pero el malvado se queda con hambre.
1Ang maalamon nga anak nagapamati kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang nagayaguta nga anak wala nagapamati kon ginasaway.
2Ang tawo nga maayo ang iya mga ginahambal balusan sing maayo nga mga butang, pero ang maluibon nga tawo balusan sing pagpamintas.
3Ang nagabantay sa iya ginahambal nagahalong sang iya kabuhi, pero ang nagapataka lang kahambal ginalaglag niya ang iya kaugalingon.
4Kon matamad ang isa ka tawo, bisan ano pa ang iya ginahandom, indi gid niya ini maangkon, pero kon mapisan siya, maangkon niya ang sobra pa sa iya ginahandom.
5Ang matarong nga tawo indi gusto sang binutig, pero ang malaot nga tawo nagahimo sang makahuluya nga mga butang.
6Ang tawo nga wala sing kasawayan indi maano tungod sang iya matarong nga pagkabuhi, pero ang makasasala nga tawo malaglag tungod sang iya kalautan.
7May mga tawo nga nagapakuno-kuno nga manggaranon, pero imol gali. Kag may mga tawo man nga nagapakuno-kuno nga imol, pero manggaranon gali.
8Ang manggaranon nagabayad agod magawad ang iya kabuhi sa mga nagapahog sa iya, pero ang imol, wala sing may nagapahog sa iya.
9Ang kabuhi sang matarong nga tawo pareho sa suga nga nagasiga gid sing masanag, pero ang kabuhi sang malaot nga tawo pareho sa suga nga napatay.
10Sa sobra nga bugal, may mga tawo nga indi magpamati sang laygay, kag ini nagapaumpisa sing gamo. Kon gusto nila nga magmaalamon dapat magpamati sila sang laygay.
11Ang manggad nga nakuha sa malain nga paagi madali lang madula, pero ang manggad nga ginpangabudlayan nagadugang pa gid.
12Ang handom sang tawo nga wala matuman nagapaluya sa iya, pero ang iya handom nga natuman nagapabaskog kag nagapalipay sang iya kabuhi.13:12 nagapabaskog… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi.
13Ang tawo nga nagasikway sa mga ginatudlo kag ginasugo sa iya magaantos, pero ang tawo nga nagatuman sini hatagan sang balos.
14Ang ginatudlo sang mga maalamon makapaayo kag makapalawig sang imo kabuhi,13:14 makapaayo… kabuhi: sa literal, tuburan nga nagahatag sang kabuhi. kag makapalikaw sa imo sa kamatayon.
15Ginatahod ang tawo nga may maayo nga panghunahuna. Ang maluibon nga tawo nagapadulong sa kalaglagan.13:15 nagapadulong sa kalaglagan: Amo ini sa Septuagint. Pero sa Hebreo, ang iya pagginawi magapadayon.
16Ang tawo nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi nagahunahuna anay antes niya himuon ang isa ka butang, pero ang buang-buang iya wala nagahunahuna, gani ginapakita gid niya ang iya pagkabuang-buang.
17Ang malaot nga mensahero nagapagamo sa mga tawo, pero ang masaligan nga mensahero nagapaayo sang ila relasyon.
18Ang tawo nga indi magpatadlong sang iya pamatasan magaimol kag mahuy-an, pero ang nagapatadlong sang iya pamatasan padunggan.
19Daw ano kanami ang mabatyagan sang tawo kon matuman ang iya ginahandom; amo gani nga ang mga buang-buang indi man mag-untat sa paghimo sang kalautan.
20Kon mag-upod ka sa mga maalamon, mangin maalamon ka man, pero kon mag-upod ka sa mga buang-buang, magaantos ka.
21Magaabot ang kalaglagan sa mga makasasala bisan diin man sila magkadto, pero ang mga matarong iya balusan sang maayo nga mga butang.
22Ang manggad sang maayo nga tawo panublion sang iya mga kaapuhan, pero ang manggad sang makasasala panublion sang mga matarong.
23Bisan makapatubas sing bugana ang duta sang mga imol, indi sila makapulos sini tungod sa indi matarong nga ginahimo sang iban.
24Wala mo ginahigugma ang imo bata kon wala mo siya ginadisiplina. Kon ginahigugma mo siya, ginatadlong mo ang iya pamatasan.
25Ang mga matarong magakaon nga busog gid, pero ang mga malaot gutumon.
