Иосия – царь Иудеи
(4 Цар. 22:1-2; 23:4-20)
1Иосии было восемь лет, когда он стал царем, и правил он в Иерусалиме тридцать один год. 2Он делал то, что было правильным в глазах Господа, и ходил путями своего предка Давида, не уклоняясь ни вправо, ни влево.
3На восьмом году своего правления, еще юношей, он начал искать Бога своего предка Давида. На двенадцатом году своего правления он начал очищать Иудею и Иерусалим от святилищ на возвышенностях, шестов Ашеры, резных и литых идолов. 4Под его руководством были разрушены жертвенники Баалов. Он разбил жертвенники для благовоний, которые находились над ними, и уничтожил столбы Ашеры, резных и литых идолов. Он разбил их на куски и разбросал над могилами тех, кто некогда приносил им жертвы. 5Он сжег кости жрецов на их жертвенниках и так очистил Иудею и Иерусалим. 6В городах родов Манассии, Ефрема и Симеона, до самой земли Неффалима и в их опустошенных окрестностях34:6 Смысл этого места в еврейском тексте неясен. 7он разрушил жертвенники и столбы Ашеры, растолок идолов в пыль и разбил все жертвенники для благовоний по всему Израилю. После этого он вернулся в Иерусалим.
Иосия восстанавливает храм
(4 Цар. 22:3-7)
8На восемнадцатом году правления Иосии, чтобы очистить страну и дом Божий, он послал Шафана, сына Ацалии, и градоправителя Маасею с летописцем Иоахом, сыном Иоахаза, чтобы восстановить дом Господа, своего Бога.
9Они пришли к первосвященнику Хелкии и отдали ему деньги, принесенные в Божий дом, которые левиты-привратники собрали у народа Манассии, Ефрема, и у всех остальных израильтян, и у всего народа Иудеи, и Вениамина, и у жителей Иерусалима. 10Они передали их людям, которые были назначены наблюдать за работами при доме Господа. Эти люди платили рабочим, которые ремонтировали и восстанавливали дом. 11Они давали деньги и плотникам со строителями на покупку тесаного камня и дерева для брусьев и балок в зданиях, которым цари Иудеи позволили прийти в упадок.
12Эти люди работали честно. Над ними были поставлены Иахат и Авдий – левиты из потомков Мерари, и Захария с Мешулламом из потомков Каафа. Другие левиты, все, кто был искусен в игре на музыкальных инструментах, 13стояли над носильщиками и руководили всеми работниками при каждом задании. Некоторые из левитов были писарями, начальниками и привратниками.
Книга Закона найдена в храме
(4 Цар. 22:8-20)
14Когда выносили деньги, которые были принесены в дом Господа, священник Хелкия нашел книгу Господнего Закона, который был дан через Моисея34:14 Вероятно первосвященник нашел весь Закон, но, возможно, это было лишь Второзаконие, последняя часть Пятикнижия (см. Втор. 31:24-26).. 15Хелкия сказал писарю Шафану:
– Я нашел в доме Господа книгу Закона – и отдал ее Шафану.
16Шафан отнес свиток царю и доложил ему:
– Твои слуги делают все, что им было поручено. 17Они взяли деньги, какие нашлись в доме Господа, и отдали их тем, кто наблюдает за работами и работникам.
18Затем писарь Шафан известил царя:
– Священник Хелкия дал мне книгу.
И Шафан прочитал ее перед царем. 19Услышав слова Закона, царь разорвал на себе одежду. 20Он приказал Хелкии, Ахикаму, сыну Шафана, Авдону, сыну Михи34:20 Также называемого Ахбором, сыном Михайи, в 4 Цар. 22:12., писарю Шафану и царскому слуге Асаи:
21– Идите, вопросите Господа за меня и за оставшийся народ в Израиле и в Иудее о том, что написано в найденной книге. Велик Господень гнев, который обрушился на нас из-за того, что наши отцы не сохранили Господне слово: они не поступали так, как написано в этой книге.
22Хелкия и те, кого послал царь, пошли к пророчице Олдане, жене Шаллума, сына Токгата34:22 Также называемого Тиквой в 4 Цар. 22:14., внука Хасры34:22 Также называемого Хархасом в 4 Цар. 22:14., хранителя одежд. Она жила в Иерусалиме, во Втором округе, и говорили с ней об этом. 23Она сказала им:
– Так говорт Господь, Бог Израиля: «Скажите человеку, который послал вас ко Мне: 24„Так говорит Господь: Я наведу на это место и на его обитателей беду – все проклятия, записанные в книге, которую читали перед царем Иудеи. 25Из-за того, что они оставили Меня, возжигали благовония другим богам и вызывали Мой гнев всем, что сделали их руки, Мой гнев обрушится на это место и не угаснет“. 26Скажите царю Иудеи, который послал вас вопросить Господа: „Так говорит Господь, Бог Израиля, о словах, которые ты слышал: 27Так как твое сердце смягчилось и ты смирил себя перед Богом, услышав сказанное Им против этого места и его обитателей, и так как ты смирил себя предо Мной, разорвал свои одежды и плакал предо Мной, то и Я услышал тебя, – возвещает Господь. – 28Поэтому Я возьму тебя к твоим отцам, и тебя похоронят в мире. Твои глаза не увидят всей той беды, которую Я наведу на это место и на его обитателей“».
Они передали ее ответ царю.
Иосия обновляет завет народа с Богом
(4 Цар. 23:1-3)
29Тогда царь созвал всех старейшин Иудеи и Иерусалима. 30Он пошел в дом Господа с народом Иудеи, жителями Иерусалима, священниками и левитами – со всем народом, от великого до малого. Он прочитал им вслух все слова книги завета, которую нашли в доме Господа. 31Царь стоял у царской колонны и заключил перед Господом завет, обещая следовать Господу, и исполнять Его повеления, предписания и установления от всего сердца и от всей души, и соблюдать этим слова завета, записанные в этой книге. 32Он велел всем, жившим в Иерусалиме и в земле Вениамина, дать такое же обещание, и жители Иерусалима стали делать то, что требовал завет с Богом, Богом их отцов.
33Иосия убрал всех отвратительных идолов из всех земель, которые принадлежали израильтянам, и велел всем, кто находился в Израиле, служить Господу, их Богу, и все время, что он был жив, они не уклонялись от следования Господу, Богу их отцов.
Josia, koning naar het voorbeeld van zijn voorvader David
1Josia was pas acht jaar oud toen hij koning werd. Hij regeerde eenendertig jaar vanuit Jeruzalem. 2Zijn bewind was een goed bewind, want hij volgde stipt het voorbeeld van zijn voorvader David.
3Toen hij zestien was en dus nog jong, begon hij de God van zijn voorvader David te zoeken en vier jaar later hield hij een grote schoonmaak in Juda en Jeruzalem door de heidense tempels en Asjéra-beelden en andere gesneden en gegoten afgodsbeelden te verwijderen.
4Onder zijn leiding werden de altaren van Baäl in stukken geslagen, evenals de reukwerkaltaren die daarop stonden. Ook alle afgodsbeelden werden verbrijzeld om daarna te worden uitgestrooid over de graven van degenen die ervoor hadden geofferd. 5Hij liet ook de beenderen van de heidense priesters op hun eigen altaren verbranden en reinigde zo Juda en Jeruzalem. 6Hetzelfde deed hij in de steden van Manasse, Efraïm en Simeon en zelfs in het afgelegen Naftali en in de nabijgelegen plaatsen in dat onherbergzame gebied. 7Hij verwoestte de heidense altaren, sloeg de afgodsbeelden in stukken en haalde de reukwerkaltaren omver. Die actie voerde hij door het hele land Israël uit, waarna hij terugkeerde naar Jeruzalem.
8In zijn achttiende regeringsjaar, nadat hij in het land en in de tempel orde op zaken had gesteld, wees hij Safan, de zoon van Azalja, Maäseja, de bestuurder van Jeruzalem, en de kanselier Joah, de zoon van Joahaz, aan om de tempel te herstellen. 9Zij gingen naar de hogepriester Hilkia en gaven hem het geld dat bij de tempeltoegangen in ontvangst was genomen door de Levieten die daar de wacht hielden. De mensen die naar de tempel waren gekomen met hun gaven, waren afkomstig uit Manasse, Efraïm, de andere overgebleven delen van Israël, uit Juda en Benjamin en uit Jeruzalem zelf. 10-11 Dat geld werd overgedragen aan de opzichters om er de timmerlieden en metselaars mee te betalen en bouwmaterialen aan te schaffen: bouwstenen, grote balken en timmerhout. Hiermee werd gerestaureerd wat de vroegere koningen van Juda hadden vernield. 12Onder leiding van Jahath en Obadja, Levieten uit de familie van Merari, schoten de werklieden goed op met het werk. Zacharia en Mesullam, uit de familie van Kehat, Levieten die hun muziekinstrumenten goed beheersten, fungeerden als bouwopzichters. 13Al deze Levieten hielden toezicht op de voormannen en de arbeiders die de bouwmaterialen voor de werklieden aandroegen. Weer anderen maakten de nodige aantekeningen, controleerden het werk of hielden de wacht.
14Toen de hogepriester Hilkia in de tempel het bij de ingangen verzamelde geld tevoorschijn liet halen, vond hij de oude boekrol waarop de wetten stonden die God Mozes had gegeven. 15-16 ‘Kijk eens hier!’ riep Hilkia tegen Safan, de secretaris van de koning. ‘Kijk eens wat ik in het huis van de Here heb gevonden. Het wetboek van God!’ Hilkia gaf de rol aan Safan, die hem naar de koning bracht. Tegelijkertijd kon hij de koning melden dat de herstelwerkzaamheden aan de tempel goed opschoten. 17‘Het geld uit de tempel is bijeengebracht en aan de opzichters en werklieden overgedragen,’ meldde hij de koning. 18Toen vertelde hij over de boekrol en hoe Hilkia hem had gevonden. En hij begon de koning daaruit voor te lezen. 19Toen deze de oorspronkelijke tekst van de wetten hoorde, scheurde hij vertwijfeld zijn kleren 20en ontbood snel Hilkia, Ahikam, de zoon van Safan, Abdon, de zoon van Micha, de secretaris Safan en Asaja, zijn rechterhand. 21‘Ga naar de tempel en bid tot de Here voor mij,’ vroeg de koning hun. ‘Bid voor het overblijfsel van Israël en Juda. Deze boekrol zegt namelijk dat de Here zijn toorn over ons heeft uitgegoten omdat onze voorouders de wetten die hierin zijn beschreven, niet hebben gehoorzaamd!’ 22De mannen gingen naar de profetes Hulda, de vrouw van Sallum, de zoon van Tokhath, zoon van Hasra. Sallum was de beheerder van de koninklijke garderobe. Hulda woonde in het nieuwe gedeelte van Jeruzalem. Toen zij haar vertelden over de problemen van de koning, 23antwoordde zij: ‘De Here, de God van Israël, zegt: “Zeg tegen de man die u heeft gestuurd: 24ja, de Here zal een ramp over deze stad en haar inwoners brengen. Alle vervloekingen die in de boekrol zijn beschreven en die aan de koning zijn voorgelezen, zullen werkelijkheid worden. 25Want mijn onderdanen hebben Mij de rug toegekeerd en heidense goden aanbeden en daarom ben Ik toornig op hen. Ik zal mijn onuitblusbare toorn over deze plaats uitgieten.” 26Maar de Here zegt tevens tegen de koning van Juda, die u naar mij heeft gestuurd om hierover de Here te vragen: “Zeg hem, dat de Here, de God van Israël, zegt: 27omdat u berouw hebt en uzelf hebt vernederd voor God, toen u hoorde wat Ik zei over deze stad en haar inwoners en omdat u uw kleren hebt gescheurd en hebt gehuild van vertwijfeling, zal Ik u verhoren. 28Ik zal u in vrede laten sterven en begraven laten worden. U zult niet met uw eigen ogen de rampen hoeven te zien die Ik over deze plaats en haar inwoners zal brengen.” ’
29Daarna riep de koning alle leiders van Juda en Jeruzalem bijeen. 30Samen met hen en de priesters, de Levieten en alle mensen, groot en klein, ging hij naar de tempel. Daar liet de koning voorlezen uit de boekrol van het verbond, die in de tempel was gevonden. 31Terwijl hij daar voor al die mensen stond, hernieuwde de koning het verbond met de Here en beloofde plechtig dat hij met hart en ziel zijn geboden en voorschriften wilde gehoorzamen en wilde doen wat in de boekrol stond geschreven. 32Hij liet iedereen in Jeruzalem en Benjamin trouw beloven aan dit verbond met God en zo gebeurde het. Iedereen hield zich aan het verbond met de God van hun voorouders. 33Vervolgens roeide Josia elk spoor van de afschuwelijke afgodendienst uit in de gebieden die in handen van de Israëlieten waren, en eiste van hen allen dat zij alleen de Here, hun God, zouden dienen. En de rest van zijn leven bleven zij de Here, de God van hun voorouders, trouw.
