1The wicked flee though no one pursues,
but the righteous are as bold as a lion.
2When a country is rebellious, it has many rulers,
but a ruler with discernment and knowledge maintains order.
3A ruler28:3 Or A poor person who oppresses the poor
is like a driving rain that leaves no crops.
4Those who forsake instruction praise the wicked,
but those who heed it resist them.
5Evildoers do not understand what is right,
but those who seek the Lord understand it fully.
6Better the poor whose walk is blameless
than the rich whose ways are perverse.
7A discerning son heeds instruction,
but a companion of gluttons disgraces his father.
8Whoever increases wealth by taking interest or profit from the poor
amasses it for another, who will be kind to the poor.
9If anyone turns a deaf ear to my instruction,
even their prayers are detestable.
10Whoever leads the upright along an evil path
will fall into their own trap,
but the blameless will receive a good inheritance.
11The rich are wise in their own eyes;
one who is poor and discerning sees how deluded they are.
12When the righteous triumph, there is great elation;
but when the wicked rise to power, people go into hiding.
13Whoever conceals their sins does not prosper,
but the one who confesses and renounces them finds mercy.
14Blessed is the one who always trembles before God,
but whoever hardens their heart falls into trouble.
15Like a roaring lion or a charging bear
is a wicked ruler over a helpless people.
16A tyrannical ruler practices extortion,
but one who hates ill-gotten gain will enjoy a long reign.
17Anyone tormented by the guilt of murder
will seek refuge in the grave;
let no one hold them back.
18The one whose walk is blameless is kept safe,
but the one whose ways are perverse will fall into the pit.28:18 Syriac (see Septuagint); Hebrew into one
19Those who work their land will have abundant food,
but those who chase fantasies will have their fill of poverty.
20A faithful person will be richly blessed,
but one eager to get rich will not go unpunished.
21To show partiality is not good—
yet a person will do wrong for a piece of bread.
22The stingy are eager to get rich
and are unaware that poverty awaits them.
23Whoever rebukes a person will in the end gain favor
rather than one who has a flattering tongue.
24Whoever robs their father or mother
and says, “It’s not wrong,”
is partner to one who destroys.
25The greedy stir up conflict,
but those who trust in the Lord will prosper.
26Those who trust in themselves are fools,
but those who walk in wisdom are kept safe.
27Those who give to the poor will lack nothing,
but those who close their eyes to them receive many curses.
28When the wicked rise to power, people go into hiding;
but when the wicked perish, the righteous thrive.
1Goddelozen vluchten, ook als ze niet worden achtervolgd, maar iedere rechtvaardige heeft de moed van een jonge leeuw.
2Als de inwoners van een land veel zondigen, volgen de koningen elkaar in snel tempo op, maar verstandige en wijze onderdanen maken lange regeerperioden mogelijk.
3Een arme man die andere armen onderdrukt, lijkt op een verwoestende slagregen die alle gewassen op het veld neerslaat.
4Wie de wet de rug toekeren, hebben bewondering voor de goddelozen, maar wie naar de wet leven, binden de strijd tegen hen aan.
5Boosdoeners begrijpen niet wat de Here van hen verwacht, maar zij die naar de Here luisteren, beseffen dat maar al te goed.
6Een arme die oprecht en eerlijk leeft, is beter dan een zondaar, ook al is die rijk.
7Wie leeft naar de wet, is een verstandige zoon. Maar wie het gezelschap van brassers zoekt, bezorgt zijn ouders schande en verdriet.
8Wie zijn rijkdom verzamelt door woekerrente en te hoge prijzen, doet al dat werk, zonder het te beseffen, voor degene die zich over de armen ontfermt.
9Wie weigert naar de wet te luisteren, moet weten dat God zijn gebed verafschuwt.
10Wie oprechten ompraat en op het verkeerde pad brengt, stort zelf in de kuil die hij voor hen groef. Wie God volgen, zullen echter gelukkig worden.
11Een rijk man doet wat hem goeddunkt, maar de arme die verstandiger is dan hij, kijkt dwars door zijn rijkdom en weelde heen.
12Wanneer het de rechtvaardigen goed gaat, gaat het het hele land goed, maar bij de opkomst van de goddelozen verbergen de mensen zich uit angst.
13Wie niet voor zijn zonden uitkomt, kent geen voorspoed, maar wie ze belijdt en zijn leven betert, kan rekenen op liefde en genade.
14Gelukkig is hij die ontzag heeft voor de Here, maar wie opstandig blijft, wordt in het verderf gestort.
15Een goddeloze leider van een arm volk gaat tekeer als een brullende leeuw en een grommende beer.
16Een onverstandige koning bezorgt zijn onderdanen veel onderdrukking, maar wie niet alles opoffert aan geldelijk gewin, wordt oud.
17Wie een moord op zijn geweten heeft, zal tot zijn dood toe vluchten. Laat niemand hem daarvan weerhouden!
18Wie oprecht leeft, wordt gered, maar wie van twee walletjes wil eten, zal ten val komen.
19Wie zijn land bebouwt, krijgt genoeg te eten, maar wie met leeglopers optrekt, staat armoede te wachten.
20Wie betrouwbaar is, zal volop worden gezegend, maar wie ten koste van alles rijk wil worden, zal zijn straf niet ontlopen.
21Partijdig zijn is niet goed, maar al voor een stuk brood is men ertoe bereid.
22Wie nietsontziend rijkdom najaagt, wordt een gierig en kwaadaardig mens. Hij weet het nog niet, maar armoede staat hem te wachten.
23Wie wordt berispt, zal merken dat hem dat goed doet en dat het beter is dan wanneer hij naar de mond wordt gepraat.
24Wie zijn ouders berooft en zegt: ‘Daar is niets verkeerds aan,’ is slecht en staat gelijk aan een misdadiger.
25Een onbescheiden mens is een aanstichter van ruzie, maar wie op de Here vertrouwt, gaat het goed.
26Wie op eigen oordeel vertrouwt, is een dwaas, maar wie op Gods wijsheid bouwt, ontkomt aan de straf.
27Wie een arme geeft, zal zelf geen gebrek lijden, maar wie de nood van de armen niet wil zien, zal veelvuldig worden vervloekt.
28Wanneer de goddelozen aan de macht komen, verbergen de mensen zich uit angst, maar wanneer die goddelozen omkomen, gaat het de rechtvaardigen weer goed.
