The Plague of Locusts
1Then the Lord said to Moses, “Go to Pharaoh, for I have hardened his heart and the hearts of his officials so that I may perform these signs of mine among them 2that you may tell your children and grandchildren how I dealt harshly with the Egyptians and how I performed my signs among them, and that you may know that I am the Lord.”
3So Moses and Aaron went to Pharaoh and said to him, “This is what the Lord, the God of the Hebrews, says: ‘How long will you refuse to humble yourself before me? Let my people go, so that they may worship me. 4If you refuse to let them go, I will bring locusts into your country tomorrow. 5They will cover the face of the ground so that it cannot be seen. They will devour what little you have left after the hail, including every tree that is growing in your fields. 6They will fill your houses and those of all your officials and all the Egyptians—something neither your parents nor your ancestors have ever seen from the day they settled in this land till now.’ ” Then Moses turned and left Pharaoh.
7Pharaoh’s officials said to him, “How long will this man be a snare to us? Let the people go, so that they may worship the Lord their God. Do you not yet realize that Egypt is ruined?”
8Then Moses and Aaron were brought back to Pharaoh. “Go, worship the Lord your God,” he said. “But tell me who will be going.”
9Moses answered, “We will go with our young and our old, with our sons and our daughters, and with our flocks and herds, because we are to celebrate a festival to the Lord.”
10Pharaoh said, “The Lord be with you—if I let you go, along with your women and children! Clearly you are bent on evil.10:10 Or Be careful, trouble is in store for you! 11No! Have only the men go and worship the Lord, since that’s what you have been asking for.” Then Moses and Aaron were driven out of Pharaoh’s presence.
12And the Lord said to Moses, “Stretch out your hand over Egypt so that locusts swarm over the land and devour everything growing in the fields, everything left by the hail.”
13So Moses stretched out his staff over Egypt, and the Lord made an east wind blow across the land all that day and all that night. By morning the wind had brought the locusts; 14they invaded all Egypt and settled down in every area of the country in great numbers. Never before had there been such a plague of locusts, nor will there ever be again. 15They covered all the ground until it was black. They devoured all that was left after the hail—everything growing in the fields and the fruit on the trees. Nothing green remained on tree or plant in all the land of Egypt.
16Pharaoh quickly summoned Moses and Aaron and said, “I have sinned against the Lord your God and against you. 17Now forgive my sin once more and pray to the Lord your God to take this deadly plague away from me.”
18Moses then left Pharaoh and prayed to the Lord. 19And the Lord changed the wind to a very strong west wind, which caught up the locusts and carried them into the Red Sea.10:19 Or the Sea of Reeds Not a locust was left anywhere in Egypt. 20But the Lord hardened Pharaoh’s heart, and he would not let the Israelites go.
The Plague of Darkness
21Then the Lord said to Moses, “Stretch out your hand toward the sky so that darkness spreads over Egypt—darkness that can be felt.” 22So Moses stretched out his hand toward the sky, and total darkness covered all Egypt for three days. 23No one could see anyone else or move about for three days. Yet all the Israelites had light in the places where they lived.
24Then Pharaoh summoned Moses and said, “Go, worship the Lord. Even your women and children may go with you; only leave your flocks and herds behind.”
25But Moses said, “You must allow us to have sacrifices and burnt offerings to present to the Lord our God. 26Our livestock too must go with us; not a hoof is to be left behind. We have to use some of them in worshiping the Lord our God, and until we get there we will not know what we are to use to worship the Lord.”
27But the Lord hardened Pharaoh’s heart, and he was not willing to let them go. 28Pharaoh said to Moses, “Get out of my sight! Make sure you do not appear before me again! The day you see my face you will die.”
29“Just as you say,” Moses replied. “I will never appear before you again.”
Ang mga Apan
1Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Kadtui ang hari sang Egipto,10:1 hari sang Egipto: sa Hebreo, Faraon. Amo man sa masunod nga mga bersikulo. kay ginpatig-a ko ang iya tagipusuon kag ang tagipusuon sang iya mga opisyal, agod padayon ko nga mapakita sa ila ining akon mga milagro, 2kag agod masugid ninyo sa inyo mga anak kag mga apo kon paano ko ginsilutan ang mga Egiptohanon kag kon paano ako naghimo sang mga milagro sa ila. Sa sini nga paagi mahibaluan ninyo nga ako amo ang Ginoo.”
3Gani nagkadto si Moises kag si Aaron sa hari kag nagsiling sa iya, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang mga Hebreo, ‘Hasta san-o ka pa bala nga indi magpaubos sa akon? Palakta ang akon katawhan agod makasimba sila sa akon. 4Kon indi mo gani sila pagpalakton, padal-an ko buwas sang mga apan ang imo nasyon. 5Tungod sa ila kadamo, indi na makita ang duta. Pagakaunon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo, pati ang tanan ninyo nga mga kahoy. 6Mapuno sang mga apan ang imo palasyo kag ang mga balay sang imo mga opisyal kag mga katawhan. Wala gid sing may nakita nga pareho sini sa duta sang Egipto halin sang pag-abot diri sang inyo mga katigulangan hasta subong.’ ” Dayon nagtalikod sila ni Moises kag naglakat.
7Nagsiling ang mga opisyal sang hari sa iya, “Hasta san-o mo pa bala pabay-an ini nga kalamidad10:7 ini nga kalamidad: ukon, ini nga tawo, nga ang buot silingon si Moises. nga maghalit sa aton? Palakta na ang mga Israelinhon, agod makasimba sila sa Ginoo nga ila Dios. Wala mo bala nareyalisar nga guba na ang Egipto?”
8Gani ginpabalik liwat si Moises kag si Aaron sa hari. Nagsiling ang hari sa ila, “Sige, makalakat na kamo sa pagsimba sa Ginoo nga inyo Dios. Pero sugiri ninyo ako kon sin-o ang inyo updon sa paglakat.” 9Nagsabat si Moises, “Malakat kami tanan, bata kag tigulang. Dal-on namon ang amon mga kabataan kag mga kasapatan, kay tanan kami magasaulog sang piesta para sa Ginoo.”
10Nagsiling ang hari nga may pag-insulto, “Kabay pa nga updan kamo sang Ginoo kon palakton ko kamo kag ang inyo pamilya! Maathag nga malain ang inyo tuyo kay malagyo kamo. 11Indi ako magsugot! Ang mga lalaki lang ang maglakat agod magsimba sa Ginoo, kon amo gid man ina ang inyo gusto.” Ginpahalin dayon si Moises kag si Aaron sa atubangan sang hari.
12Nagsiling dayon ang Ginoo kay Moises, “Itudlo ang imo baston10:12 baston: sa Hebreo, kamot. Pero tan-awa sa bersikulo 13. sa duta sang Egipto agod mag-abot ang mga apan, kag kaunon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo.” 13Gani gintudlo ni Moises ang iya baston sa duta sang Egipto, kag nagpadala ang Ginoo sang hangin nga halin sa sidlangan sa bilog nga adlaw kag gab-i. Pagkaaga nagdala ang hangin sang mga apan 14nga puwerte kadamo, kag naghugpa ini sa bug-os nga Egipto. Wala pa gid sing pareho sadto nga pagsalakay sang apan halin sang una kag bisan sang ulihi. 15Nagtabon sila sa bug-os nga duta sang Egipto hasta nga daw nag-itom ang duta. Ginpangaon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo, pati ang tanan nga bunga sang kahoy. Wala gid sing may nabilin nga tanom sa bug-os nga Egipto. 16Dali-dali nga ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron, kag ginsilingan, “Nakasala ako sa Ginoo nga inyo Dios kag sa inyo. 17Gani patawara ninyo ako liwat, kag magpangamuyo kamo sa Ginoo nga inyo Dios nga kuhaon niya ining makamamatay nga kalalat-an sa akon.”
18Ginbayaan dayon ni Moises ang hari kag nagpangamuyo sa Ginoo. 19Nagsabat ang Ginoo paagi sa pagpadala sang mabaskog nga hangin nga halin sa nakatundan, kag ginpalid sini ang mga apan sa Mapula nga Dagat. Wala na gid sing apan nga nabilin sa bug-os nga Egipto. 20Pero ginpatig-a gihapon sang Ginoo ang tagipusuon sang hari, kag wala niya pagpalakta ang mga Israelinhon.
Ang Kadulom
21Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Ibayaw ang imo kamot sa langit agod tabunan sang puwerte nga kadulom ang duta sang Egipto.” 22Gani ginbayaw ni Moises ang iya kamot sa langit, kag nagdulom gid sa bug-os nga duta sang Egipto sa sulod sang tatlo ka adlaw. 23Wala sing may nagguwa nga mga Egiptohanon sa ila balay sa sulod sang tatlo ka adlaw kay indi sila makakita. Pero ang mga Israelinhon iya may kasanag sa ila lugar nga ginaestaran.
24Ginpatawag dayon sang hari si Moises kag ginsilingan, “Sige, magsimba na kamo sa Ginoo. Dal-a pati ang inyo mga pamilya, pero ibilin lang ang inyo mga kasapatan.” 25Pero nagsabat si Moises, “Kinahanglan nga dal-on namon ang amon mga kasapatan agod makahalad kami sang mga halad, pati na sang mga halad nga ginasunog para sa Ginoo nga amon Dios. 26Dal-on gid namon ang tanan namon nga kasapatan; wala gid sing may mabilin bisan isa sa ila, kay wala kami kahibalo kon ano nga sapat ang ipahalad sang Ginoo sa amon. Mahibaluan lang namon ini kon didto na kami.”
27Pero ginpatig-a gihapon sang Ginoo ang tagipusuon sang hari, kag wala niya sila pagpalakta. 28Nagsiling ang hari kay Moises, “Halin ka sa akon atubangan! Indi ka na magpakita sa akon liwat, kay kon makit-an ko pa gani ikaw, ipapatay ko ikaw.” 29Nagsabat si Moises, “Kon amo ina ang gusto mo, indi na ako magpakita sa imo liwat.”
