Jesus Is Born
1In those days, Caesar Augustus made a law. It required that a list be made of everyone in the whole Roman world. 2It was the first time a list was made of the people while Quirinius was governor of Syria. 3Everyone went to their own town to be listed.
4So Joseph went also. He went from the town of Nazareth in Galilee to Judea. That is where Bethlehem, the town of David, was. Joseph went there because he belonged to the family line of David. 5He went there with Mary to be listed. Mary was engaged to him. She was expecting a baby. 6While Joseph and Mary were there, the time came for the child to be born. 7She gave birth to her first baby. It was a boy. She wrapped him in large strips of cloth. Then she placed him in a manger. That’s because there was no guest room where they could stay.
8There were shepherds living out in the fields nearby. It was night, and they were taking care of their sheep. 9An angel of the Lord appeared to them. And the glory of the Lord shone around them. They were terrified. 10But the angel said to them, “Do not be afraid. I bring you good news. It will bring great joy for all the people. 11Today in the town of David a Savior has been born to you. He is the Messiah, the Lord. 12Here is how you will know I am telling you the truth. You will find a baby wrapped in strips of cloth and lying in a manger.”
13Suddenly a large group of angels from heaven also appeared. They were praising God. They said,
14“May glory be given to God in the highest heaven!
And may peace be given to those he is pleased with on earth!”
15The angels left and went into heaven. Then the shepherds said to one another, “Let’s go to Bethlehem. Let’s see this thing that has happened, which the Lord has told us about.”
16So they hurried off and found Mary and Joseph and the baby. The baby was lying in the manger. 17After the shepherds had seen him, they told everyone. They reported what the angel had said about this child. 18All who heard it were amazed at what the shepherds said to them. 19But Mary kept all these things like a secret treasure in her heart. She thought about them over and over. 20The shepherds returned. They gave glory and praise to God. Everything they had seen and heard was just as they had been told.
21When the child was eight days old, he was circumcised. At the same time he was named Jesus. This was the name the angel had given him before his mother became pregnant.
Joseph and Mary Take Jesus to the Temple
22The time came for making Mary “clean” as required by the Law of Moses. So Joseph and Mary took Jesus to Jerusalem. There they presented him to the Lord. 23In the Law of the Lord it says, “The first boy born in every family must be set apart for the Lord.” (Exodus 13:2,12) 24They also offered a sacrifice. They did it in keeping with the Law, which says, “a pair of doves or two young pigeons.” (Leviticus 12:8)
25In Jerusalem there was a man named Simeon. He was a good and godly man. He was waiting for God’s promise to Israel to come true. The Holy Spirit was with him. 26The Spirit had told Simeon that he would not die before he had seen the Lord’s Messiah. 27The Spirit led him into the temple courtyard. Then Jesus’ parents brought the child in. They came to do for him what the Law required. 28Simeon took Jesus in his arms and praised God. He said,
29“Lord, you are the King over all.
Now let me, your servant, go in peace.
That is what you promised.
30My eyes have seen your salvation.
31You have prepared it in the sight of all nations.
32It is a light to be given to the Gentiles.
It will be the glory of your people Israel.”
33The child’s father and mother were amazed at what was said about him. 34Then Simeon blessed them. He said to Mary, Jesus’ mother, “This child is going to cause many people in Israel to fall and to rise. God has sent him. But many will speak against him. 35The thoughts of many hearts will be known. A sword will wound your own soul too.”
36There was also a prophet named Anna. She was the daughter of Penuel from the tribe of Asher. Anna was very old. After getting married, she lived with her husband seven years. 37Then she was a widow until she was 84. She never left the temple. She worshiped night and day, praying and going without food. 38Anna came up to Jesus’ family at that moment. She gave thanks to God. And she spoke about the child to all who were looking forward to the time when Jerusalem would be set free.
39Joseph and Mary did everything the Law of the Lord required. Then they returned to Galilee. They went to their own town of Nazareth. 40And the child grew and became strong. He was very wise. He was blessed by God’s grace.
The Boy Jesus at the Temple
41Every year Jesus’ parents went to Jerusalem for the Passover Feast. 42When Jesus was 12 years old, they went up to the feast as usual. 43After the feast was over, his parents left to go back home. The boy Jesus stayed behind in Jerusalem. But they were not aware of it. 44They thought he was somewhere in their group. So they traveled on for a day. Then they began to look for him among their relatives and friends. 45They did not find him. So they went back to Jerusalem to look for him. 46After three days they found him in the temple courtyard. He was sitting with the teachers. He was listening to them and asking them questions. 47Everyone who heard him was amazed at how much he understood. They also were amazed at his answers. 48When his parents saw him, they were amazed. His mother said to him, “Son, why have you treated us like this? Your father and I have been worried about you. We have been looking for you everywhere.”
49“Why were you looking for me?” he asked. “Didn’t you know I had to be in my Father’s house?” 50But they did not understand what he meant by that.
51Then he went back to Nazareth with them, and he obeyed them. But his mother kept all these things like a secret treasure in her heart. 52Jesus became wiser and stronger. He also became more and more pleasing to God and to people.
Ang Pagkatawo ni Jesus
(Mat. 1:18-25)
1Sang sadto nga panahon nga natawo si Juan, naghimo ang Emperador sang Roma nga si Augustus sang kasuguan nga ang mga pumuluyo sang tanan nga nasyon sa iya ginharian dapat magpalista. 2(Amo ato ang una nga sensos sang si Quirinius ang gobernador sang probinsya sang Syria. 3Gani nagpauli ang mga tawo sa ila kaugalingon nga banwa agod magpalista.)
4Amo ini ang kabangdanan nga nagkadto si Jose sa Betlehem nga sakop sang Judea, ang lugar nga sa diin natawo si Haring David, tungod nga isa siya sang mga kaliwat ni David. Nagaestar sadto si Jose sa banwa sang Nazaret nga sakop sang Galilea sang nagkadto siya sa Betlehem. 5Gindala ni Jose si Maria nga iya palangasaw-on agod magpalista man. Nagabusong na sadto si Maria. 6Kag sang didto sila sa Betlehem, nag-abot ang tion nga inugbata na niya. 7Nagbata siya sang lalaki nga amo ang iya kamagulangan nga bata. Ginputos niya sang lampin kag ginpahigda sa pasungan. Didto sila sa kamalig nga para sa mga sapat tungod nga wala gid sing lugar para sa ila sa mga balay nga dalayunan.
Nagpakita ang mga Anghel sa mga Manugbantay sang mga Karnero
8Malapit sa banwa sang Betlehem may mga manugbantay sang mga karnero nga nagapulaw sa latagon sa pagbantay sang ila mga karnero. 9Sa hinali lang nagpakita sa ila ang isa ka anghel sang Ginoo kag ginlikupan sila sang kasanag sang Ginoo. Hinadlukan gid sila, 10pero naghambal ang anghel, “Indi kamo magkahadlok, kay nagkadto ako diri sa inyo agod sugiran ko kamo sang maayong balita nga magahatag sang dako nga kalipay sa tanan nga tawo. 11Kay subong nga adlaw sa banwa ni Haring David natawo ang inyo manluluwas. Siya amo ang Ginoo nga ginpili sang Dios nga magahari. 12Amo ini ang tanda sang akon ginasiling: makita ninyo ang bata nga naputos sang lampin kag nagahigda sa pasungan.”
13Pagkatapos hambal sang anghel, hinali lang nga nagpakita ang madamo gid nga mga anghel kag nag-upod sa iya nga nagadayaw sa Dios. Siling nila,
14“Dalayawon ang Dios sa langit.
May paghidaet na diri sa duta, sa mga tawo nga iya nahamut-an!”
15Sang makahalin na ang mga anghel pabalik sa langit, naghambalanay ang mga manugbantay sang mga karnero, “Dali, malakat kita sa Betlehem kag tan-awon ta ang natabo nga ginpahayag sa aton sang Ginoo!”
16Gani dali-dali sila nga nagkadto sa Betlehem kag nakita nila si Maria kag si Jose, kag ang bata nga nagahigda sa pasungan. 17Dayon ginsugid nila ang ginhambal sang anghel parte sa bata. 18Natingala gid ang tanan nga nakabati sa ginbalita sang mga manugbantay sang mga karnero. 19Gintipigan ni Maria ini nga mga butang sa iya tagipusuon kag ginapamalandungan niya permi. 20Nagbalik ang mga manugbantay sang mga karnero nga dako ang ila pagdayaw sa Dios tungod sang tanan nga ila nabatian kag nakita, nga suno gid sa ginsugid sang anghel sa ila.
Gin-ngalanan ang Bata nga Jesus
21Sang ikawalo nga adlaw nga natawo ang bata, gintuli nila siya kag gin-ngalanan Jesus. Amo ini ang ngalan nga ginsiling sang anghel sa wala pa siya ginbusong.
Ginhalad si Jesus sa Templo
22Karon, nag-abot ang adlaw nga magahalad si Jose kag si Maria sa templo sa Jerusalem agod tumanon ang Kasuguan ni Moises parte sa babayi nga bag-o nagbata agod makabig siya nga matinlo. Kag gindala man nila ang bata sa Jerusalem agod ihalad sa Ginoo. 23Kay nasulat sa Kasuguan sang Ginoo, “Ang tagsa ka kamagulangan nga lalaki idedikar sa Ginoo.”2:23 Exo. 13:2, 12. 24Kag agod makabig si Maria nga matinlo, naghalad sila suno sa ginasiling sang Kasuguan sang Ginoo, “Duha ka pating ukon duha ka bataon nga tukmo.”2:24 Lev. 12:8.
25Didto sa Jerusalem may tawo nga ang iya ngalan si Simeon. Ini nga tawo matarong kag diosnon kag nagahulat siya nga matuman ang tagna nga pagaluwason sang Dios ang Israel paagi sa hari nga iya ipadala. Ara sa iya ang Espiritu Santo 26nga nagpahayag sa iya nga indi siya mapatay sa wala pa niya makita ang hari2:26 hari: sa literal, Cristo. nga ipadala sang Ginoo. 27Dayon, ginpasulod siya sang Espiritu Santo didto sa lagwerta sang templo. Didto man gindala si Jesus sang iya mga ginikanan sa pagtuman sang ginsiling sang Kasuguan. 28Pagkakita ni Simeon sa bata, ginkugos niya kag nagdayaw siya sa Dios nga nagasiling,
29“Karon Ginoo, puwede mo na ako kuhaon,
kay natuman na ang imo ginpromisa sa akon.
Matawhay na ang akon hunahuna,
30kay subong nga adlaw nakita ko na ang Manluluwas
31nga imo ginpreparar para sa tanan nga tawo.
32Siya ang magahatag sang kasanag sa mga hunahuna sang mga tawo nga indi Judio nga wala nakakilala sa imo,
kag magahatag man sang kadungganan sa imo katawhan nga mga Israelinhon.”
33Natingala gid ang amay kag iloy sang bata sa ginhambal ni Simeon parte sa bata. 34Pagkatapos nga mabendisyunan sila ni Simeon, nagsiling siya kay Maria nga iloy sang bata, “Ini nga bata ginpili sang Dios sa paglaglag kag sa pagluwas2:34 sa paglaglag kag sa pagluwas: sa literal, sa pagpaubos kag sa pagpataas. sang madamo sa Israel. Mangin tanda siya nga halin sa Dios. Madamo ang magahambal sang malain kontra sa iya. 35Gani ikaw mismo magabatyag sing kasubo nga daw ginabuno ang imo tagipusuon. Ipahayag man niya ang malaot nga mga hunahuna sang mga tawo.”
36May propeta man didto nga babayi nga ang iya ngalan si Ana. Anak siya ni Fanuel nga kaliwat ni Asher. Tigulang na gid siya kaayo. Pito lang ka tuig ang pag-upod nila sang iya bana 37kag nabalo siya. 84 na ka tuig ang iya edad2:37 84 na ka tuig ang iya edad: ukon, 84 na ka tuig nga siya nabalo. kag permi gid siya didto sa templo, kay adlaw-gab-i nagasimba siya sa Dios nga nagapuasa kag nagapangamuyo. 38Sa sina mismo nga tion nagpalapit siya sa ila ni Jose kag nagpasalamat sa Dios tungod sa bata. Naghambal man siya parte kay Jesus sa mga tawo nga nagapaabot sang adlaw nga luwason sang Dios ang Jerusalem.2:38 Jerusalem: buot silingon, mga Israelinhon.
Ang Pagbalik sa Nazaret
39Sang natuman na ni Jose kag ni Maria ang tanan nga dapat nila tumanon suno sa Kasuguan sang Ginoo, nagpauli sila sa ila banwa, sa Nazaret nga sakop sang Galilea. 40Nagdako kag nagbakod ang bata, kag nangin maalam siya; kag ginpakamaayo siya sang Dios.
Sa Templo si Jesus
41Kada tuig nagakadto ang mga ginikanan ni Jesus sa Jerusalem agod magpamiesta sa Piesta sang Paglabay sang Anghel. 42Sang dose na ka tuig si Jesus, nagpamiesta sila pareho sang ila kinaandan nga ginahimo. 43Pagkatapos sang piesta, nagpauli sila, pero si Jesus iya nagpabilin sa Jerusalem. Wala ini nahibalui sang iya mga ginikanan. 44Ang hunahuna nila nga nagaupod si Jesus sa ila mga kaupdanan nga nagapauli man. Isa gid ka adlaw ang ila pagpanglakaton. Sang ulihi, ginpangita nila si Jesus sa ila mga paryente kag mga abyan. 45Nasapwan nila nga wala gali makaupod si Jesus sa ila. Gani nagbalik sila sa Jerusalem agod pangitaon siya. 46Sa ikatlo nga adlaw nakita nila si Jesus didto sa templo nga nagapungko kaupod sa mga manunudlo sang Kasuguan. Nagapamati siya kag nagapamangkot sa ila. 47Ang tanan nga nagapamati sa iya natingala gid sa iya mga nahibaluan kag mga pagsabat. 48Pagkakita sang iya mga ginikanan sa iya, natingala gid sila. Nagsiling ang iya iloy, “Anak, ngaa nga ginhimo mo ini sa amon? Ginkulbaan gid kami sa amon pagpangita sa imo!” 49Nagsabat si Jesus sa ila, “Ngaa bala ginapangita gid ninyo ako? Wala bala kamo nakahibalo nga dapat diri ako sa balay sang akon Amay?” 50Pero wala sila nakaintiendi sang iya buot silingon.
51Nag-upod si Jesus sa iya mga ginikanan pauli sa Nazaret, kag padayon siya nga nangin matinumanon sa ila. Ini tanan nga butang gintipigan ni Maria sa iya tagipusuon. 52Nagdugang pa gid ang kaalam ni Jesus kag padayon ang iya pagdako, kag nalipay gid sa iya ang Dios kag ang mga tawo.
