1Suppose you see your neighbor’s ox or sheep wandering away. Then don’t act as if you didn’t see it. Instead, make sure you take it back to its owner. 2Its owner might not live near you. Or you might not know who owns it. So take the animal home with you. Keep it until the owner comes looking for it. Then give it back to them. 3Do the same thing if you find their donkey, coat or anything they have lost. Don’t act as if you didn’t see it.
4Suppose you see your neighbor’s donkey or ox that has fallen down on the road. Then don’t act as if you didn’t see it. Help the owner get it up on its feet again.
5A woman must not wear men’s clothes. And a man must not wear women’s clothes. The Lord your God hates it when anyone does this.
6Suppose you happen to find a bird’s nest beside the road. It might be in a tree or on the ground. And suppose the mother bird is sitting on her little birds or on the eggs. Then don’t take the mother along with the little ones. 7You can take the little ones. But make sure you let the mother go. Then things will go well with you. You will live for a long time.
8If you build a new house, put a low wall around the edge of your roof. Then you won’t be responsible if someone falls off your roof and dies.
9Don’t plant two kinds of seeds in your vineyard. If you do, the crops you grow there will be impure. Your grapes will also be impure.
10Don’t let an ox and a donkey pull the same plow together.
11Don’t wear clothes made out of wool and linen woven together.
12Make tassels on the four corners of the coat you wear.
Breaking Marriage Laws
13Suppose a man marries a woman and sleeps with her. But then he doesn’t like her. 14So he tells lies about her and says she’s a bad woman. He says, “I married this woman. But when I slept with her, I discovered she wasn’t a virgin.” 15Then the young woman’s parents must bring proof that she was a virgin. They must give the proof to the elders at the gate of the town. 16Her father will speak to the elders. He’ll say, “I gave my daughter to this man to be his wife. But he doesn’t like her. 17So now he has told lies about her. He has said, ‘I discovered that your daughter wasn’t a virgin.’ But here’s the proof that my daughter was a virgin.” Then her parents will show the elders of the town the cloth that has her blood on it. 18The elders will punish the man. 19They’ll make him weigh out two and a half pounds of silver. They’ll give it to the young woman’s father. That’s because the man has said an Israelite virgin is a bad woman. She will continue to be his wife. He must not divorce her as long as he lives.
20But suppose the charge is true. And there isn’t any proof that the young woman was a virgin. 21Then she must be brought to the door of her father’s house. There the people of her town will put her to death by throwing stones at her. She has done a very terrible thing in Israel. She has slept with a man before she was married. Get rid of that evil person.
22Suppose a man is seen sleeping with another man’s wife. Then the man and the woman must both die. Get rid of those evil people.
23Suppose a man happens to see a virgin in a town. And she has promised to marry another man. But the man who happens to see her sleeps with her. 24Then you must take both of them to the gate of that town. You must put them to death by throwing stones at them. You must kill the young woman because she was in a town and didn’t scream for help. And you must kill the man because he slept with another man’s wife. Get rid of those evil people.
25But suppose a man happens to see a young woman out in the country. And she has promised to marry another man. But the man who happens to see her rapes her. Then only the man who has done that will die. 26Don’t do anything to the woman. She hasn’t committed a sin worthy of death. That case is like the case of someone who attacks and murders a neighbor. 27The man found the young woman out in the country. And she screamed for help. But there wasn’t anyone around who could save her.
28Suppose a man happens to see a virgin who hasn’t promised to marry another man. And the man who happens to see her rapes her. But someone discovers them. 29Then the man must weigh out 20 ounces of silver. He must give it to her father. The man must marry the young woman, because he raped her. And he can never divorce her as long as he lives.
30A man must not marry his stepmother. He must not bring shame on his father by sleeping with her.
گرنگیدان بە بەرژەوەندی کەسانی دیکە
1ئەگەر گا یان مەڕی هەر هاوڵاتییەکت بینی وێڵ بووە، خۆتی لێ گێل مەکە، بەڵکو پێویستە لەسەرت بۆ براکەتی بگەڕێنیتەوە، 2جا ئەگەر براکەت لێتەوە نزیک نەبوو یان نەتدەناسی، ئەوا بیخەرە ماڵەکەتەوە و لەلات دەبێت هەتا براکەت داوای دەکاتەوە، ئەوسا بۆی دەگەڕێنیتەوە. 3هەمان شت دەکەیت بۆ گوێدرێژەکەی و بۆ کەواکەی و بۆ هەر شتێکی ون بوو لە براکەت کە لێی ون دەبێت و تۆ دەیدۆزیتەوە، بۆت نییە خۆتی لێ گێل بکەیت.
4کە گوێدرێژ یان گای براکەت دەبینیت لە ڕێگادا کەوتووە، خۆتی لێ گێل مەکە، بەڵکو پێویستە لەسەرت لەگەڵی هەڵیبستێنیتەوە.
5شتومەکی پیاو نابێت بەبەر ژنەوە بێت و نابێت پیاو جلی ژن لەبەر بکات، چونکە هەرکەسێک ئەمە بکات، قێزەونە لەلای یەزدانی پەروەردگارت.
6ئەگەر ڕێککەوت هێلانەی باڵندەیەک لە ڕێگا لەپێشت بوو، لەناو دارێک یان لەسەر زەوی و بێچوو یان هێلکەی تێدابوو و دایکەکەشی تێدابوو بە کڕی لەسەر بێچووەکان یان هێلکەکان هەڵنیشتبوو، ئەوا دایکەکە و بێچووەکان پێکەوە مەبە، 7دایکەکە ئازاد بکە و بێچووەکان بۆ خۆت ببە، بۆ ئەوەی چاکەت بۆ ببێت و درێژە بە ڕۆژانت بدەیت.
8ئەگەر خانووێکی نوێت بنیاد نا، ستارە بۆ سەربانەکەت بکە، نەوەک خوێنێک بهێنیتە سەر ماڵەکەت ئەگەر یەکێکی لێ کەوتە خوارەوە.
9لە ڕەزەکەت دوو جۆر تۆو مەچێنە22:9 بڕوانە لێڤییەکان 19:19.، ئەگەر ئەمە بکەیت، نەک تەنها ئەوەی دەیچێنیت، بەڵکو بەری ڕەزە مێوەکەشت بۆ پیرۆزگا تەرخان دەکرێت.
10کێڵان بە گا و گوێدرێژ پێکەوە مەکە.
11جلوبەرگی تێکەڵاو لەبەر مەکە، خوری و کەتان پێکەوە لەبەر مەکە.
12لە لچکەکانی22:12 لاولوێچ یان لچک مەبەست لە سەرگۆشەی قوماشە یان جل و بەرگ. کەواکەت کە خۆتی پێ دەپۆشیت، گوڵینگ بۆ خۆت بکە.22:12 مەبەست لەم یاسایە یادکردنەوەی ڕاسپاردەکانی خودایە. بڕوانە سەرژمێری 15:37-41.
شکاندنی پەیمانی ژن و مێردایەتی
13ئەگەر پیاوێک ژنێکی هێنا و کاتێک چوو بۆ لای ڕقی لێی بووەوە و 14قسەی بۆ هەڵبەست و ناوێکی خراپی بەدواوە نا و گوتی، «ئەم ژنەم هێنا و کە چوومە لای پەردەی کچێنی نەبوو.» 15دایک و باوکی کچەکە بەڵگەی کچێنییەکەی دەبەن و لەلای دەروازەی شارۆچکەکە بۆ پیرانی شارۆچکەکەی دەسەلمێنن. 16باوکی کچەکە بە پیران دەڵێت، «کچەکەی خۆمم بەم پیاوە دا ببێتە ژنی و ڕقی لێی بووەوە. 17وا قسەشی بۆ هەڵبەستووە و دەڵێت: ”کچەکەت پەردەی کچێنی نەبوو،“ ئەمەش بەڵگەی کچێنی کچەکەمە،» جلەکەش لەبەردەم پیرانی شارۆچکەکە دەخەنە ڕوو، 18ئیتر پیرانی ئەو شارە پیاوەکە دەبەن و تەمبێی دەکەن. 19سزای دەدەن بە سەد شاقلی22:19 نزیکەی یەک کیلۆگرام. زیو بۆ باوکی کچەکە، چونکە ناوێکی خراپی خستە دوای پاکیزەیەک لە ئیسرائیل، جا دەبێتە ژنی و بە درێژایی ژیانی ناتوانێت تەڵاقی بدات.
20بەڵام ئەگەر تۆمەتبارکردنەکە ڕاست بوو و کچەکە بەڵگەی پاکیزەیی نەبوو، 21ئەوا کچەکە دەبەنە بەردەرگای ماڵی باوکی و پیاوانی شارەکەی بەردبارانی دەکەن هەتا دەمرێت، چونکە کارێکی ناشیرینی لە ئیسرائیلدا کردووە بە بەدڕەوشتییەکەی کە لە ماڵی باوکی کردوویەتی، جا خراپەکە لەنێو خۆتان دادەماڵن.
22ئەگەر بینرا پیاوێک لەگەڵ ژنێکی بەمێرد جووت بووە، ئەوا هەردووکیان دەکوژرێن، ئەو پیاوەی لەگەڵ ژنەکە جووت بووە و ژنەکەش، جا خراپەکاری لە ئیسرائیلدا دادەماڵن.
23ئەگەر کچێک مارەبڕاو بێت بۆ پیاوێک و پیاوێکی دیکە لەناو شار بینی و لەگەڵی جووت بوو، 24ئەوا هەردووکیان ببەنە دەرەوە بۆ لای دەروازەی ئەو شارۆچکەیە و بەردبارانیان بکەن هەتا دەمرن، لەبەر ئەوەی کچەکە لەناو شار هاواری نەکرد بۆ فریاکەوتن و هەروەها پیاوەکەش ئابڕووی دەستگیرانی پیاوێکی دیکەی برد، جا خراپەکە لەنێو خۆتان دادەماڵن.
25بەڵام ئەگەر پیاوێک کچێکی مارەبڕاوی لە کێڵگەدا بینی و لاقەی کرد، ئەوا تەنها پیاوەکە کە لاقەی کردووە دەمرێت، 26بەڵام کچەکە هیچی لێ ناکرێت، کچەکە گوناهێکی لەسەر نییە شایانی سزای مردن بێت، بەڵکو چۆن پیاوێک پەلاماری دراوسێکەی بدات و بیکوژێت، ئەو ڕووداوەش ئاوایە، 27کچەکەی لە کێڵگەدا بینیوە و کچە مارەبڕاوەکە هاواری کردووە و کەس نەبووە ڕزگاری بکات.
28ئەگەر پیاوێک کچێکی نیشان نەکراوی بینی و لاقەی کرد و هەردووکیان ئاشکرا بوون، 29ئەوا پیاوەکەی ئابڕووی بردووە، پەنجا شاقل زیو22:29 نزیکەی 0,6 کیلۆگرام. دەداتە باوکی کچە و ئەویش دەبێتە ژنی، لەبەر ئەوەی دەستدرێژی کردووەتە سەری، بە درێژایی ژیانیشی ناتوانێت تەڵاقی بدات.
30نابێت پیاوێک ژنی باوکی خۆی بهێنێت و ناموسی باوکی ببات.
