Siku Ya Upatanisho
116:1 Law 10:1; 16:2; Kut 26:33-34; 25:22; 30:10; 40:34; Ebr 9:7, 25; 10:19; 6:19; 2Sam 22:10Bwana akasema na Mose baada ya kifo cha wale wana wawili wa Aroni waliokufa walipokaribia mbele za Bwana. 2Bwana akamwambia Mose: “Mwambie ndugu yako Aroni asije wakati wowote atakavyo yeye ndani ya Patakatifu pa Patakatifu, nyuma ya pazia pale mbele ya kiti cha rehema kile kilichoko juu ya Sanduku la Agano, la sivyo atakufa, kwa sababu huwa ninatokea ndani ya wingu juu ya kile kiti cha rehema.
316:3 Law 4:1-12; Ebr 9:24-25“Hivi ndivyo Aroni atakavyoingia katika mahali patakatifu: atachukua fahali mchanga kwa ajili ya sadaka ya dhambi, na kondoo dume kwa ajili ya sadaka ya kuteketezwa. 416:4 Kut 28:29, 42; 29:4, 29-30; Law 21:10; Hes 20:26-28; Ebr 10:22; Eze 9:2; 44:17-18Atavaa koti takatifu la kitani, pamoja na nguo za ndani za kitani; atafunga mshipi wa kitani kiunoni, na kuvaa kilemba cha kitani. Haya ni mavazi matakatifu, kwa hiyo ni lazima aoge kwa maji kabla ya kuyavaa mavazi hayo. 516:5 Law 4:3, 13-21; 2Nya 29:23; Za 50:9; Ezr 6:17; Eze 45:22Atachukua mbuzi dume wawili kutoka kwa jumuiya ya Israeli kwa ajili ya sadaka ya dhambi, na kondoo dume kwa ajili ya sadaka ya kuteketezwa.
616:6 Law 9:7; Ebr 7:27; 9:7-12“Aroni atamtoa huyo fahali kwa ajili ya sadaka yake ya dhambi ili afanye upatanisho kwa ajili yake mwenyewe na nyumba yake. 7Kisha atawachukua wale mbuzi dume wawili na kuwaleta mbele za Bwana kwenye ingilio la Hema la Kukutania. 816:8 Hes 26:55-56; 33:54; 34:13; Yos 14:2; 18:6; Amu 20:9; Neh 10:34; Es 3:7; 9:24; Za 22:18; Mit 16:33Aroni atapiga kura kwa ajili ya hao mbuzi wawili, mmoja kwa ajili ya Bwana na mwingine kwa ajili ya kubebeshwa dhambi.16:8 Yaani Azazeli, maana yake mbuzi wa ondoleo la dhambi; pia ms. 10, 26. 9Aroni atamleta yule mbuzi ambaye kura ya Bwana imemwangukia na kumtoa dhabihu kwa ajili ya sadaka ya dhambi. 1016:10 Isa 53:4-10; Rum 3:25; 1Yn 2:2Lakini mbuzi aliyechaguliwa kwa kura kuwa wa kubebeshwa dhambi atatolewa akiwa hai mbele za Bwana, atumike kwa kufanya upatanisho kwa kumwacha aende jangwani akiwa amebebeshwa dhambi.
1116:11 Ebr 9:7“Aroni atamleta yule fahali kwa ajili ya sadaka ya dhambi yake mwenyewe, ili kufanya upatanisho kwa ajili yake na nyumba yake, naye atamchinja huyo fahali kwa ajili ya sadaka ya dhambi yake mwenyewe. 1216:12 Law 10:1; Ufu 8:5; Kut 25:6; 30:34-38Atachukua chetezo kilichojaa makaa yanayowaka kutoka madhabahuni mbele za Bwana, na konzi mbili za uvumba laini uliosagwa vizuri wenye harufu, na kuvipeleka nyuma ya pazia. 1316:13 Kut 25:17; 28:43; Law 22:9; Kut 31:7-8; Hes 16:7, 18; Ufu 8:3-4Ataweka uvumba juu ya moto mbele za Bwana, na moshi wa uvumba utafunika kile kiti cha rehema kilicho juu ya Ushuhuda, ili asife. 1416:14 Law 4:5-6; Ebr 9:7-13, 25Atachukua sehemu ya damu ya fahali, na kwa kidole chake atanyunyiza sehemu ya mbele ya kiti cha rehema; kisha atanyunyiza sehemu ya hiyo damu kwa kidole chake mara saba mbele ya kiti cha rehema.
1516:15 Law 4:7, 13-21; Ebr 9:3, 7-12; 13:11; 7:27; Hes 19:19; Isa 52:15; Eze 36:25“Kisha atamchinja mbuzi wa sadaka ya dhambi kwa ajili ya watu, na kuichukua damu yake nyuma ya pazia, na aifanyie kama alivyofanya kwa damu ya fahali: Atanyunyiza juu ya kiti cha rehema na mbele yake. 1616:16 Kut 26:33; 29:4, 36; 40:2; Rum 3:25; Ebr 9:25Kwa njia hii atafanya upatanisho kwa ajili ya Patakatifu pa Patakatifu kwa sababu ya unajisi na uasi wa Waisraeli, kwa dhambi zao zozote. Atafanya hivyo kwa ajili ya Hema la Kukutania, ambalo liko miongoni mwao katikati ya unajisi wao. 17Mtu yeyote haruhusiwi kuwa ndani ya Hema la Kukutania, kuanzia wakati Aroni anapoingia kufanya upatanisho katika Patakatifu pa Patakatifu, hadi atakapotoka nje, baada ya kujifanyia upatanisho yeye mwenyewe na nyumba yake, pamoja na jumuiya yote ya Israeli.
1816:18 Law 4:7, 24-25“Kisha atatoka aje kwenye madhabahu yaliyo mbele za Bwana na kufanya upatanisho kwa ajili yake. Atachukua sehemu ya damu ya fahali na sehemu ya damu ya mbuzi, na kuiweka kwenye pembe za madhabahu. 1916:19 Eze 43:20; Ebr 9:12Atanyunyiza baadhi ya hiyo damu juu ya madhabahu kwa kidole chake mara saba, ili kuitakasa na kuiweka wakfu kutokana na unajisi wa Waisraeli.
20“Aroni atakapokuwa amemaliza kufanya upatanisho kwa ajili ya Patakatifu pa Patakatifu, Hema la Kukutania na madhabahu, atamleta mbele yule mbuzi aliye hai. 2116:21 Kut 29:10; Law 5:5Aroni ataweka mikono yake miwili juu ya kichwa cha mbuzi aliye hai na kuungama juu yake uovu wote na uasi wa Waisraeli, yaani dhambi zao zote, ili kuziweka juu ya kichwa cha huyo mbuzi. Atamwachia huyo mbuzi akimbilie jangwani kwa uangalizi wa mtu aliyepewa wajibu huo. 2216:22 Kut 28:38; Isa 53:12; Za 103:1-13; Mt 8:17; Yn 1:29; 1Pet 2:24Yule mbuzi atachukua juu yake dhambi zao zote mpaka mahali pasipo na watu; naye yule mtu atamwachia akimbilie jangwani.
2316:23 Kut 28:42; Eze 42:14; Flp 2:6-11“Kisha Aroni ataenda ndani ya Hema la Kukutania na kuvua yale mavazi ya kitani aliyoyavaa kabla ya kuingia katika Patakatifu pa Patakatifu, naye atayaacha pale. 2416:24 Law 6:16; 1:3; 16:25; Kut 29:13; Law 4:10Ataoga kwa maji katika mahali patakatifu na kuvaa mavazi yake ya kawaida. Kisha atatoka na kutoa dhabihu ya sadaka ya kuteketezwa kwa ajili yake na sadaka ya kuteketezwa kwa ajili ya watu, ili kufanya upatanisho kwa ajili yake mwenyewe, na kwa ajili ya watu. 25Pia atachoma mafuta ya mnyama wa sadaka ya dhambi juu ya madhabahu.
2616:26 Law 11:25; 14:8; Ebr 9:10“Yule mtu anayemwachia yule mbuzi wa kubebeshwa dhambi ni lazima afue nguo zake na kuoga kwa maji; baadaye anaweza kuingia kambini. 2716:27 Kut 29:14; Ebr 13:11; Law 8:17; 4:12Yule fahali na mbuzi waliotolewa kwa ajili ya sadaka za dhambi, ambao damu yao ilikuwa imeletwa Patakatifu pa Patakatifu kwa ajili ya kufanya upatanisho, ni lazima watolewe nje ya kambi. Ngozi zao, nyama, na matumbo pamoja na mavi vitateketezwa kwa moto. 2816:28 Hes 19:8-10Mtu atakayevichoma ni lazima afue nguo zake na aoge kwa maji; baadaye ataweza kuingia kambini.
2916:29 Kut 12:14, 19; 31:15; Law 25:9; 23:27, 28, 32; Hes 29:7; Isa 58:3“Hili litakuwa agizo la kudumu kwa ajili yenu: Katika siku ya kumi ya mwezi wa saba ni lazima mfunge, wala msifanye kazi yoyote, iwe mzawa au mgeni anayeishi miongoni mwenu, 3016:30 Kut 30:10; Za 51:2; Yer 33:8; Eze 36:33; Zek 13:1; Efe 5:26kwa sababu siku hii upatanisho utafanyika kwa ajili yenu ili kuwatakasa. Kisha mtakuwa safi mbele za Bwana kutokana na dhambi zenu zote. 3116:31 Ezr 8:21; Isa 58:3-5; Dan 10:12; Mdo 27:9Ni Sabato ya mapumziko, na lazima mfunge; ni agizo la kudumu. 3216:32 Kut 30:30; 28:2; Hes 20:26Kuhani ambaye ametiwa mafuta na kuwekwa wakfu ili kuingia mahali pa baba yake kama kuhani mkuu atafanya upatanisho. Atavaa mavazi matakatifu ya kitani, 3316:33 Eze 45:18na kufanya upatanisho kwa ajili ya Patakatifu pa Patakatifu, Hema la Kukutania na madhabahu, na pia kwa ajili ya makuhani, pamoja na jumuiya yote ya watu.
3416:34 Kut 27:21; Ebr 9:7, 25; Law 23:31; Hes 29:7“Hili litakuwa agizo la kudumu kwa ajili yenu: Upatanisho utafanywa mara moja tu kwa mwaka kwa ajili ya dhambi zote za Waisraeli.”
Ndivyo ilivyofanyika, kama vile Bwana alivyomwamuru Mose.
Ang Seremonya sa Adlaw sa Paghinlo sa mga Tawo gikan sa Ilang mga Sala
1-2Human namatay ang duha ka anak nga lalaki ni Aaron sa dihang naghalad sila ngadto sa Ginoo, miingon ang Ginoo kang Moises, “Sultihi ang imong igsoon nga si Aaron nga dili siya mosulod sa Labing Balaang Dapit, nga anaa luyo sa kurtina, sa bisan unsang orasa nga buot niya. Mamatay siya kon himuon niya kini. Kay ipadayag ko ang akong presensya pinaagi sa usa ka panganod diha ibabaw sa tabon sa Kahon sa Kasabotan.”
3Mao kini ang gisugo sa Ginoo nga himuon ni Aaron sa adlaw nga mosulod siya sa Labing Balaang Dapit: Magdala si Aaron ug toriyong baka isip halad sa paghinlo ug hamtong nga laking karnero isip halad nga sinunog. 4Kinahanglan nga maligo siya ug unya isul-ob ang bisti alang sa pangulong pari nga puro linen: ang pang-ilalom nga panapton nga nagatabon sa iyang kinatawo, ang panggawas nga bisti, ang bakos, ug ang turban. 5Mohatag kaniya ang katilingban sa Israel ug duha ka laking kanding isip halad sa paghinlo ug usa ka hamtong nga laking karnero isip halad nga sinunog.
6Ihalad ni Aaron ang toriyong baka aron mahimo siyang hinlo ug ang iyang panimalay. 7Unya kuhaon niya ang duha ka kanding ug dad-on usab niya sa presensya sa Ginoo, didto sa pultahan sa Tolda nga Tagboanan. 8Ripahon niya kon asa sa duha ka kanding ang alang sa Ginoo ug ang alang kang Azazel.16:8 Azazel: Ang Hebreo nga pulong nga gigamit dinhi dili klaro ang kahulogan. Mahimong usa kini ka demonyo sa kamingawan. 9Ang kanding nga naripahan alang sa Ginoo ihalad niya isip halad sa paghinlo. 10Apan ang kanding nga naripahan alang kang Azazel ihalad niya nga buhi ngadto sa Ginoo ug buhian niya sa kamingawan, aron mahinloan ang mga tawo gikan sa ilang mga sala.
Ang mga Detalye niadto nga Seremonya
11Ihawon ni Aaron ang toriyong baka isip halad sa paghinlo alang sa iyang kaugalingon ug sa iyang panimalay. 12Unya magkuha siyag butanganan sa insenso ug pun-on niya kini ug baga nga gikan sa halaran nga anaa sa sulod sa Tolda.16:12 sa sulod sa Tolda: sa literal, sa presensya sa Ginoo. Ug magkuha usab siya ug duha ka kumkom sa humot ug pino nga insenso, ug dad-on niya kini sa Labing Balaang Dapit. 13Ibutang niya ang insenso diha sa kalayo didto sa presensya sa Ginoo, ug ang aso niini molukop sa tabon sa Kahon sa Kasugoan,16:13 Kahon sa Kasugoan: Mao usab kini ang sudlanan sa Kasabotan. Tan-awa ang Lista sa mga Pulong sa luyo. aron dili siya mamatay. 14Unya mokuha siya ug dugo sa baka ug motindog atubangan sa Kahon nga nagaatubang sa sidlakan. Ug pinaagi sa iyang tudlo wisikan niya sa makapito ang tabon niini.
15Ihawon usab niya ang kanding isip halad sa paghinlo alang sa katawhan. Dad-on niya ang dugo niini sa Labing Balaang Dapit ug iwisik sa tabon sa sudlanan sa Kasabotan, sama sa gihimo niya sa dugo sa toriyong baka. 16Pinaagi niining himuon ni Aaron, mahinloan ang Labing Balaang Dapit gikan sa pagkahugaw sa mga Israelinhon ug sa tanan nilang mga sala ug mga kalapasan. Himuon usab niya kini sa ubang parte sa Tolda16:16 Himuon… Tolda: o, Mao kini ang iyang himuon sa Tolda. nga anaa taliwala sa mahugaw nga katawhan. 17Kinahanglan nga walay tawong magpabilin didto sa Tolda sa oras nga mosulod si Aaron sa Labing Balaang Dapit hangtod nga mogawas siya. Human niya mahimo ang seremonya aron mahinloan siya ug ang iyang panimalay ug ang tibuok katilingban sa Israel, 18mogawas siya ug moadto sa halaran nga anaa dapit sa pultahan sa Tolda. Unya mokuha siya ug dugo sa baka ug sa kanding ug ipahid niya kini sa mga sungay-sungay sa mga eskina sa halaran sa paghinlo niini. 19Pinaagi sa iyang tudlo iwisik-wisik niya sa makapito ang ubang dugo didto sa halaran sa paghalad niini ngadto sa Ginoo ug sa paghinlo niini tungod sa pagkahugaw sa mga Israelinhon.
20Human mahimo ni Aaron ang paghinlo sa Labing Balaang Dapit ug sa uban pa nga mga parte sa Tolda apil na ang halaran, dad-on niya sa atubangan ang buhi nga kanding. 21Ipatong niya ang iyang duha ka kamot sa ulo sa kanding ug isulti niya ang tanang sala ug kalapasan sa mga Israelinhon. Niining paagiha mabalhin ang ilang mga sala ngadto sa ulo sa kanding. Unya pabuhian ni Aaron ang kanding ngadto sa kamingawan sa tawo nga gitugyanan sa paghimo niini. 22Busa dad-on sa kanding ang tanang sala sa mga Israelinhon didto sa kamingawan.
23Unya mosulod si Aaron sa Tolda ug huboon niya ang iyang bisti nga alang sa pangulong pari nga iyang gisul-ob sa wala pa siya mosulod sa Labing Balaang Dapit, ug ibilin niya kini didto. 24Maligo siya didto sa usa ka balaan nga dapit sa Tolda ug pagkahuman isul-ob niya ang iyang ordinaryong bisti. Unya mogawas siya ug ihalad niya ang halad nga sinunog alang sa iyang kaugalingon ug halad nga sinunog alang sa mga Israelinhon aron mahinloan sila gikan sa ilang mga sala. 25Sunogon usab niya didto sa halaran ang mga tambok sa mananap nga halad sa paghinlo.
26Ang tawo nga gitugyanan nga buhian ang kanding alang kang Azazel kinahanglan labhan niya ang iyang bisti ug maligo sa dili pa mobalik ngadto sa kampo. 27Kinahanglan nga dad-on ngadto sa gawas sa kampo ug sunogon ang nahibilin nga bahin niadtong baka ug kanding nga gikuhaan sa dugo nga gidala didto sa Labing Balaang Dapit sa paghinlo niini. 28Ang tawo nga mosunog niini kinahanglan labhan niya ang iyang bisti ug maligo sa dili pa mobalik ngadto sa kampo.
29-31Mao kini ang mga patakaran nga himuon sa mga Israelinhon ug sa mga langyaw nga nagapuyo uban kanila. Pagatumanon nila kini hangtod sa kahangtoran. Sa ikanapulo nga adlaw sa ikapito nga bulan, kinahanglan nga magpuasa sila ug dili motrabaho, sama sa Adlaw nga Igpapahulay. Kay mao kana ang adlaw nga himuon ang seremonya sa paghinlo kanila gikan sa ilang mga sala aron mahimo silang hinlo atubangan sa Ginoo. 32Ang pari nga gipili ug giordinahan nga maoy mopuli sa iyang amahan isip pangulong pari mao ang mohimo sa seremonya. Isul-ob niya ang bisti nga alang sa pangulong pari, 33ug himuon niya ang seremonya sa paghinlo sa Labing Balaang Dapit, sa uban pa nga mga parte sa Tolda apil na sa halaran, sa mga pari, ug sa tibuok katilingban.
34Himuon nila kini nga patakaran kausa matag tuig. Kinahanglan tumanon nila kini hangtod sa kahangtoran.
Ug natuman kini sumala sa gisugo sa Ginoo kang Moises.
