Kifo Cha Abrahamu
1Abrahamu alioa mke mwingine, ambaye jina lake aliitwa Ketura. 225:2 Yer 25:25; Mwa 36:35; 37:28, 36; Kut 2:15; Hes 22:4; 25:6; Amu 6:1-3; 8:22-24; 9:17; Za 83:9; Isa 9:4; 10:26; Hab 3:7; Ay 2:11Huyu alimzalia Zimrani, Yokshani, Medani, Midiani, Ishbaki na Shua. 3Yokshani alikuwa baba wa Sheba na Dedani, wazao wa Dedani walikuwa Waashuri, Waletushi na Waleumi. 425:4 Isa 60:6Wana wa Midiani walikuwa Efa, Eferi, Hanoki, Abida na Eldaa. Hawa wote walikuwa uzao wa Ketura.
525:5 Mwa 24:36Abrahamu akamwachia Isaki kila kitu alichokuwa nacho. 625:6 Mwa 22:24; 21:10; Amu 6:3, 33; 1Fal 4:30; Eze 25:4Lakini Abrahamu alipokuwa bado hai, akawapa watoto wa masuria wake zawadi, kisha akawaondoa waende kuishi pande za mashariki mbali na mwanawe Isaki.
725:7 Mwa 12:4; 35:28; 47:9, 28; 50:22; Ay 42:16Kwa jumla, Abrahamu aliishi miaka 175. 825:8 Mwa 35:29; 49:29; Hes 20:24; 31:2; Kum 31:14; 32:50; 34:5Ndipo Abrahamu akapumua pumzi ya mwisho na akafa akiwa mwenye umri mzuri, mzee aliyeshiba siku, naye akakusanywa pamoja na watu wake. 925:9 Mwa 35:29; 47:30; 49:31; 23:9; 13:18; 50:13Watoto wake Isaki na Ishmaeli wakamzika katika pango la Makpela karibu na Mamre, katika shamba lililokuwa la Efroni mwana wa Sohari Mhiti, 1025:10 Mwa 10:15Shamba ambalo Abrahamu alilinunua kwa Wahiti. Hapo ndipo Abrahamu alipozikwa pamoja na mkewe Sara. 1125:11 Mwa 12:2; 16:14Baada ya kifo cha Abrahamu, Mungu akambariki mwanawe Isaki, ambaye baadaye aliishi karibu na Beer-Lahai-Roi.
Wana Wa Ishmaeli
1225:12 Mwa 2:4; 17:20; 21:18Hivi ndivyo vizazi vya Ishmaeli mtoto wa Abrahamu, ambaye mjakazi wake Sara, Hagari Mmisri, alimzalia Abrahamu.
1325:13 Mwa 28:9; 36:3; Za 120:5; Isa 21:16; 42:11; 60:7; Yer 2:10; 49:28; Eze 27:21Haya ndiyo majina ya wana wa Ishmaeli, yaliyoorodheshwa kulingana na jinsi walivyozaliwa: Mzaliwa wa kwanza wa Ishmaeli ni Nebayothi, akafuatia Kedari, Adbeeli, Mibsamu, 1425:14 Yos 15:25; Oba 1:1; Isa 21:11Mishma, Duma, Masa, 1525:15 Ay 6:19; Isa 21:14; Yer 25:23; 1Nya 5:19Hadadi, Tema, Yeturi, Nafishi na Kedema. 1625:16 Mwa 17:20; 13:16; Za 83:9Hawa walikuwa wana wa Ishmaeli na haya ni majina ya viongozi wa makabila kumi na mawili kulingana na makao yao na kambi zao. 17Kwa jumla Ishmaeli aliishi miaka 137. Akapumua pumzi ya mwisho, akafa, naye akakusanywa pamoja na watu wake. 1825:18 Mwa 17:20; 21:18; 16:7, 12Wazao wa Ishmaeli waliishi kuanzia nchi ya Havila hadi Shuri, karibu na mpaka wa Misri, unapoelekea Ashuru. Hao waliishi kwa uhasama na ndugu zao wote.
Yakobo Na Esau
19Hivi ndivyo vizazi vya Isaki mwana wa Abrahamu.
Abrahamu akamzaa Isaki, 2025:20 Mwa 26:34; 48:7; 35:28; 24:67; 22:22; 28:2-6; 30:20; 31:18; 33:18; 46:15; 24:29; Kum 26:5Isaki alikuwa na umri wa miaka arobaini alipomwoa Rebeka binti Bethueli Mwaramu kutoka Padan-Aramu, nduguye Labani Mwaramu.
2125:21 Mwa 30:17, 22; 11:30; Ezr 8:23; 1Sam 1:17, 23; 1Nya 5:20; 2Nya 33:13; Za 127:3Isaki akamwomba Bwana kwa ajili ya mke wake, kwa sababu alikuwa tasa. Bwana akajibu maombi yake na Rebeka mkewe akapata mimba. 2225:22 Kut 18:15; 28:30; 33:7; Law 24:12; Hes 9:6-8; 27:5; Kum 17:9; 2Fal 3:11; 22:13; Isa 30:2; Yer 21:2; 37:7; Eze 14:7; 2Watoto wakashindana tumboni mwake, akasema, “Kwa nini haya yanatokea kwangu?” Kwa hiyo akaenda kumuuliza Bwana.
23Bwana akamjibu,
“Mataifa mawili yamo tumboni mwako,
na mataifa hayo mawili
kutoka ndani yako watatenganishwa.
Mmoja atakuwa na nguvu zaidi kuliko mwingine,
na yule mkubwa atamtumikia yule mdogo.”
24Wakati wake wa kujifungua ulipotimia, walikuwepo mapacha wa kiume tumboni mwake. 25Wa kwanza kuzaliwa alikuwa mwekundu, mwili wake wote ulikuwa kama mtu aliyevaa vazi lenye nywele; wakamwita jina lake Esau.25:25 Esau maana yake Mwenye nywele nyingi. 26Baadaye, ndugu yake akatoka, mkono wake ukiwa umemshika Esau kisigino; akaitwa jina lake Yakobo.25:26 Yakobo maana yake Ashikaye kisigino, au Atwaaye mahali pa mwingine, au Mdanganyaji, au Mwenye hila, au Mlaghai, au Mjanja. Isaki alikuwa mwenye miaka sitini Rebeka alipowazaa.
27Watoto wakakua, naye Esau akakuwa mwindaji hodari, mtu wa mbugani, wakati Yakobo alikuwa mtu mtulivu, mwenye kukaa nyumbani. 28Isaki, ambaye alikuwa anapendelea zaidi nyama za porini, alimpenda Esau, bali Rebeka alimpenda Yakobo.
29Siku moja Yakobo alipika mchuzi wa dengu, Esau akarudi kutoka porini akiwa na njaa kali. 30Esau akamwambia Yakobo, “Haraka, nipe huo mchuzi mwekundu! Nina njaa kali sana!” (Hii ndiyo sababu pia aliitwa Edomu.)25:30 Edomu maana yake Mwekundu.
31Yakobo akamjibu, “Niuzie kwanza haki yako ya mzaliwa wa kwanza.”
32Esau akasema, “Tazama, mimi niko karibu ya kufa, itanifaa nini haki ya mzaliwa wa kwanza?”
33Yakobo akamwambia, “Niapie kwanza.” Hivyo Esau akamwapia, akamuuzia Yakobo haki yake ya kuzaliwa.
34Ndipo Yakobo akampa Esau mkate na ule mchuzi wa dengu. Akala na kunywa, kisha akainuka akaenda zake.
Kwa hiyo Esau alidharau haki yake ya mzaliwa wa kwanza.
Ang Iban nga mga Kaliwat nga Lalaki ni Abraham
(1 Cro. 1:32-33)
1Nagpangasawa liwat si Abraham, kag ang ngalan sang iya asawa si Ketura. 2Ang ila mga anak amo sila ni Zimran, Jokshan, Medan, Midian, Ishbak, kag Shua. 3Si Jokshan amo ang amay ni Sheba kag ni Dedan. Ang mga kaliwat ni Dedan amo ang mga Ashurnon, Letushnon, kag Leumnon. 4Ang mga anak nga lalaki ni Midian amo sila ni Efa, Efer, Hanoc, Abida, kag Eldaa. Amo ini sila tanan ang mga kaliwat ni Ketura.
5-6Antes napatay si Abraham, ginbilin niya ang tanan niya nga pagkabutang kay Isaac. Pero ginhatagan niya sang mga regalo ang iban niya nga mga anak sa iban niya nga mga asawa, kag ginpaestar niya sila sa mga kadutaan sa sidlangan, palayo sa iya anak nga si Isaac.
Ang Pagkapatay kag Paglubong kay Abraham
7Nagkabuhi si Abraham sing 175 ka tuig. 8Napatay siya nga tigulang na gid, kag ginsimpon siya sa iya mga paryente nga nagkalamatay na. 9Ginlubong siya sang iya mga anak nga si Isaac kag si Ishmael didto sa kuweba sa Macpela, sa sidlangan sang Mamre, sa uma nga iya anay ni Efron nga anak ni Zohar nga Hithanon. 10Ato nga uma ginbakal ni Abraham sa presensya sang mga Hithanon. Didto ginlubong si Abraham kag ang iya asawa nga si Sara. 11Pagkatapos nga napatay si Abraham, ginbendisyunan sang Dios si Isaac kag didto siya nag-estar sa Beer Lahai Roi.
Ang mga Kaliwat ni Ishmael
(1 Cro. 1:28-31)
12Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Ishmael nga anak ni Abraham kay Hagar nga Egiptohanon, nga suluguon ni Sara.
13Amo ini ang mga ngalan sang mga anak nga lalaki ni Ishmael halin sa kamagulangan: Nebayot, Kedar, Adbeel, Mibsam, 14Mishma, Duma, Masa, 15Hadad, Tema, Jetur, Nafish, kag Kedema. 16Sila ang mga anak ni Ishmael, kag nangin pangulo sila sang dose ka tribo nga mga kaliwat ni Ishmael. Ang ila mga ngalan amo ang ginpangalan sa mga lugar nga ila gin-estaran.
17Nagkabuhi si Ishmael sing 137 ka tuig. Napatay siya kag ginsimpon siya sa iya mga paryente nga nagkalamatay na. 18Nag-estar ang iya mga kaliwat sa mga lugar nga halin sa Havila hasta sa Shur, sa sidlangan dampi sang Egipto nga pakadto sa Asiria. Ginkontra nila ang tanan nila nga mga paryente nga mga kaliwat ni Isaac.
Ang Pagkatawo ni Esau kag ni Jacob
19Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Isaac nga anak ni Abraham.
20Nagaedad si Isaac sing 40 ka tuig sang magpangasawa siya kay Rebeka nga anak ni Betuel nga Arameanhon nga taga-Padan Aram.25:20 Padan Aram: isa ka lugar sa Mesopotamia. Si Rebeka utod ni Laban nga Arameanhon man. 21Tungod kay baw-as si Rebeka, nagpangamuyo si Isaac sa Ginoo nga makabata siya. Ginsabat sang Ginoo ang iya pangamuyo, gani nagbusong si Rebeka. 22Nabatyagan niya nga nagadis-uganay ang kapid nga bata sa sulod sang iya tiyan. Nagsiling si Rebeka, “Ngaa amo ini ang nagakatabo sa akon?”25:22 Ngaa amo ini ang nagakatabo sa akon?: Indi klaro ang Hebreo sini. Gani nagpamangkot siya sa Ginoo parte sini. Nagsiling ang Ginoo sa iya,
23“Magahalin sa duha ka bata nga ara sa imo tiyan ang duha ka nasyon;
duha ka grupo sang mga katawhan nga magakontrahanay.
Ang isa mangin gamhanan sang sa isa.
Ang magulang magaalagad sa manghod.”
24Sang nagbata na si Rebeka, ang iya bata kapid. 25Ang una nga nagguwa mapula-pula kag balahibuhon, gani gin-ngalanan nila siya nga Esau.25:25 Esau: posible ang buot silingon sa Hebreo, balahibuhon. 26Sang pagguwa sang ikaduha, ang iya kamot nagauyat sa tikod sang iya kapid, gani gin-ngalanan nila siya nga Jacob.25:26 Jacob: posible ang buot silingon sa Hebreo, gin-uyatan niya ang tikod; ukon, nangtunto siya. Nagaedad si Isaac sang 60 ka tuig sang magbata si Rebeka sang kapid.
Ginbaligya ni Esau ang Iya Kinamatarong Bilang Magulang
27Sang nagdako na ang duha ka bata, nangin maabtik nga mangangayam si Esau kag permi lang siya sa latagon samtang si Jacob iya hipuson nga tawo kag permi lang nagatiner sa mga tolda. 28Mas nagustuhan ni Isaac si Esau tungod kay gusto niya permi magkaon sang mga pinangayaman ni Esau, pero si Jacob amo ang mas nagustuhan ni Rebeka.
29Isa ka adlaw, samtang nagaluto si Jacob sang sopas, nag-abot si Esau halin sa pagpangayam nga gutom gid katama. 30Nagsiling siya kay Jacob, “Abi, pakan-a ako sinang ginaluto mo nga mapula kay gutom gid ako katama.” (Amo ina nga gintawag si Esau nga Edom.)25:30 Edom: buot silingon sa Hebreo, mapula.
31Pero nagsabat si Jacob, “Hatagan ko ikaw sini kon ihatag mo sa akon ang imo kinamatarong bilang magulang.” 32Nagsiling si Esau, “Sige, kay anhon ko man ina nga kinamatarong kon mapatay man lang ako sa kagutom.” 33Nagsabat si Jacob, “Kon amo sina, magsumpa ka anay sa akon.” Gani nagsumpa si Esau nga mangin iya na ni Jacob ang iya kinamatarong bilang magulang.
34Ginhatagan dayon siya ni Jacob sang tinapay kag sopas. Pagkatapos niya kaon kag inom, naglakat siya dayon. Sa sadtong ginhimo ni Esau, ginbaliwala niya ang iya kinamatarong bilang magulang.
