Mithali 30 – NEN & PCB

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 30:1-33

Misemo Ya Aguri

130:1 Mit 22:17Misemo ya Aguri mwana wa Yake, usia:

Huyu mtu alimwambia Ithieli,

naam, kwa Ithieli na kwa Ukali:

230:2 Za 73:22“Mimi ni mjinga kuliko wanadamu wote;

sina ufahamu wa kibinadamu.

330:3 Mit 9:10Sijajifunza hekima,

wala sina maarifa ya kumjua yeye Aliye Mtakatifu.

430:4 Kum 30:12; Ufu 19:12; Yn 3:13; Ay 26:8; Efe 4:7-10Ni nani ameshapanda mbinguni na kushuka?

Ni nani ameshakusanya upepo

kwenye vitanga vya mikono yake?

Ni nani ameshafungia maji kwenye nguo yake?

Ni nani ameimarisha miisho yote ya dunia?

Jina lake ni nani, na mwanawe anaitwa nani?

Niambie kama unajua!

530:5 Za 18:30; 12:6; 84:11“Kila neno la Mungu ni kamilifu;

yeye ni ngao kwa wale wanaomkimbilia.

630:6 Kum 12:32; Ufu 22:18Usiongeze kwenye maneno yake,

ama atakukemea na kukuthibitisha kuwa mwongo.

7“Ninakuomba vitu viwili, Ee Bwana;

usininyime kabla sijafa:

830:8 Mt 6:18Uutenge mbali nami udanganyifu na uongo;

usinipe umaskini wala utajiri,

bali unipe chakula cha kunitosha kila siku.

930:9 Neh 9:25; Kum 6:12; 8:12; Yos 24:27; Hos 13:6Nisije nikawa na vingi vya kuzidi nikakukana

na kusema, ‘Bwana ni nani?’

Au nisije nikawa maskini nikaiba,

nami nikaliaibisha jina la Mungu wangu.

10“Usimchongee mtumishi kwa bwana wake,

asije akakulaani, ukapatilizwa kwalo.

1130:11 Mit 20:20“Wako watu wale ambao huwalaani baba zao

na wala hawawabariki mama zao;

1230:12 Lk 18:11; Mit 16:2; Yer 2:23-35wale ambao ni safi machoni pao wenyewe

kumbe hawakuoshwa uchafu wao;

1330:13 Ay 41:34wale ambao daima macho yao ni ya kiburi,

ambao kutazama kwao ni kwa dharau;

1430:14 Ay 24:9; 29:17; Za 14:4; 57:4; Amo 8:4; Mik 2:2wale ambao meno yao ni panga

na ambao mataya yao yamewekwa visu

kuwaangamiza maskini katika nchi,

na wahitaji kutoka miongoni mwa wanadamu.

1530:15 Mit 27:20“Mruba anao binti wawili waliao,

‘Nipe! Nipe!’

“Kuna vitu vitatu visivyotosheka kamwe,

naam, viko vinne visivyosema, ‘Yatosha!’:

1630:16 Isa 5:14; Hab 2:5Ni kaburi, tumbo lisilozaa,

nchi isiyoshiba maji kamwe,

na moto, usiosema kamwe, ‘Yatosha!’

1730:17 Kum 21:18-21; Mit 20:20; Law 20:9; Ay 15:23“Jicho lile limdhihakilo baba,

lile linalodharau kumtii mama,

litangʼolewa na kunguru wa bondeni,

litaliwa na tai.

18“Kuna vitu vitatu vinavyonishangaza sana,

naam, vinne nisivyovielewa:

19Ni mwendo wa tai katika anga,

mwendo wa nyoka juu ya mwamba,

mwendo wa meli katika maji makuu ya bahari,

nao mwendo wa mtu pamoja na msichana.

2030:20 Mit 5:6“Huu ndio mwendo wa mwanamke mzinzi,

hula akapangusa kinywa chake na kusema,

‘Sikufanya chochote kibaya.’

21“Kwa mambo matatu nchi hutetemeka,

naam, kwa mambo manne haiwezi kuvumilia:

2230:22 Mit 19:10; 29:2; Mhu 10:7Mtumwa awapo mfalme,

mpumbavu ashibapo chakula,

23mwanamke asiyependwa aolewapo,

naye mtumishi wa kike achukuapo nafasi ya bibi yake.

24“Vitu vinne duniani vilivyo vidogo,

lakini vina akili nyingi sana:

2530:25 Mit 6:6-8Mchwa ni viumbe wenye nguvu ndogo,

hata hivyo hujiwekea akiba ya chakula chao wakati wa kiangazi.

2630:26 Za 104:18Pelele ni viumbe vyenye uwezo mdogo

hata hivyo hujitengenezea nyumba zao kwenye miamba.

2730:27 Kut 10:4Nzige hawana mfalme,

hata hivyo huenda pamoja vikosi vikosi.

28Mjusi anaweza kushikwa kwa mkono,

hata hivyo huonekana katika majumba ya kifalme.

29“Viko vitu vitatu ambavyo vinapendeza katika mwendo wao,

naam, vinne ambavyo hutembea kwa mwendo wa madaha:

30simba, mwenye nguvu miongoni mwa wanyama,

asiyerudi nyuma kwa chochote;

31jogoo atembeaye kwa maringo, pia beberu,

naye mfalme pamoja na jeshi lake lililomzunguka.

3230:32 Ay 21:5; 29:9; Mhu 8:3; Mik 7:16“Ikiwa umefanya upumbavu na ukajitukuza mwenyewe,

au kama umepanga mabaya,

basi funika mdomo wako na mkono wako.

33Kwa maana kama vile kusukasuka maziwa hutoa siagi,

na pia kule kufinya pua hutoa damu,

kadhalika kuchochea hasira hutokeza ugomvi.”

Persian Contemporary Bible

امثال 30:1-33

سخنان آگور

1اینها سخنان گزيدهٔ آگور، پسر ياقه است خطاب به ايتی‌ئيل و اوكال:

2من نادانترين و بی‌فهم‌ترين آدميان هستم. 3حكمتی در من نيست و شناختی از خدا ندارم. 4آن كيست كه آسمان و زمين را زير پا می‌گذارد؟ آن كيست كه باد را در دست خود نگه می‌دارد و آبها را در ردای خود می‌پيچد؟ آن كيست كه حدود زمين را برقرار كرده است؟ نامش چيست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو!

5سخنان خدا تمام پاک و مبراست. او مانند يک سپر از تمام كسانی كه به او پناه می‌برند محافظت می‌كند. 6به سخنان او چيزی اضافه نكن، مبادا تو را توبيخ نمايد و تو دروغگو قلمداد شوی.

7ای خدا، قبل از آنكه بميرم دو چيز از تو می‌طلبم: 8مرا از دروغ گفتن حفظ كن و مرا نه تهيدست بگردان و نه ثروتمند، بلكه روزی مرا به من بده؛ 9چون اگر ثروتمند شوم ممكن است تو را انكار كنم و بگويم: «خداوند كيست؟» و اگر تهيدست گردم امكان دارد دزدی كنم و نام تو را بی‌حرمت نمايم.

10هرگز از كسی نزد كارفرمايش بدگويی نكن، مبادا به نفرين او گرفتار شوی.

11هستند كسانی كه پدر و مادر خود را نفرين می‌كنند. 12هستند كسانی كه خود را پاک می‌دانند در حالی كه به گناه آلوده‌اند. 13هستند كسانی كه از نگاهشان كبر و غرور می‌بارد، 14هستند كسانی كه دندانهای خود را تيز می‌كنند تا به جان مردم فقير بيفتند و آنها را ببلعند.

15در دنيا چهار چيز مثل زالوست كه هر چه می‌خورد سير نمی‌شود: 16دنيای مردگان،

رحم نازا،

زمين بی‌آب،

آتش مشتعل.

17كسی كه پدر خود را مسخره كند و مادرش را تحقير نمايد، كلاغها چشمانش را از كاسه در می‌آورند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

18چهار چيز برای من بسيار عجيبند و من آنها را نمی‌فهمم:

19پرواز عقاب در آسمان،

خزيدن مار روی صخره،

عبور كشتی از دريا،

و به وجود آمدن عشق بين زن و مرد.

20زن بدكاره زنا می‌كند و با بی‌شرمی می‌گويد: «گناهی نكرده‌ام!»

21چهار چيز است كه زمين تاب تحملش را ندارد و از شنيدنش می‌لرزد:

22برده‌ای كه پادشاه شود،

احمقی كه سير و توانگر گردد،

23زن بداخلاقی كه شوهر كرده باشد،

و كنيزی كه جای بانوی خود را بگيرد.

24در زمين چهار موجود كوچک و دانا وجود دارند:

25مورچه‌ها كه ضعيف هستند ولی برای زمستان خوراک ذخيره می‌كنند،

26گوركنها كه ناتوانند اما در ميان صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

27ملخها كه رهبری ندارند ولی در دسته‌های منظم حركت می‌كنند،

28و مارمولكها كه می‌توان آنها را در دست گرفت، اما حتی به كاخ پادشاهان نيز راه می‌يابند.

29چهار موجود هستند كه راه رفتنشان باوقار است:

30شير كه سلطان حيوانات است و از هيچ چيز نمی‌ترسد،

31طاووس،

بز نر،

و پادشاهی كه سپاهيانش همراه او هستند.

32اگر از روی حماقت مغرور شده‌ای و اگر نقشه‌های پليد در سر پرورانده‌ای، به خود بيا و از اين كارت دست بكش. 33از زدن شير، كره به دست می‌آيد؛ از ضربه زدن به دماغ خون جاری می‌شود؛ و از برانگيختن خشم، نزاع درمی‌گيرد.