Mithali 22 – NEN & NVI-PT

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 22:1-29

122:1 Mhu 7:1Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi,

kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.

222:2 Ay 31:15; Mt 5:45; Za 49:1-2Tajiri na maskini wanafanana kwa hili:

Bwana ni Muumba wao wote.

322:3 Mit 14:16; 27:12; Isa 26:20Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha,

bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.

422:4 Mit 15:33; 10:27; Dan 4:36Unyenyekevu na kumcha Bwana

huleta utajiri, heshima na uzima.

522:5 Mit 15:19; 1Yn 5:18Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego,

bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.

622:6 Efe 6:4Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea,

naye hataiacha hata akiwa mzee.

722:7 Yak 2:6Matajiri huwatawala maskini

naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.

822:8 Hos 10:13; 8:7; Kut 1:20; Gal 6:7-8; Za 125:3Yeye aupandaye uovu huvuna taabu,

nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.

922:9 Kum 14:29; 2Kor 9:6; Mit 11:25; 28:27Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa

kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.

1022:10 Mit 26:20; Mwa 21:9, 10; Za 101:5Mfukuze mwenye dhihaka,

na mvutano utatoweka;

ugomvi na matukano vitakoma.

1122:11 Mit 16:13; Mt 5:8Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema,

mfalme atakuwa rafiki yake.

12Macho ya Bwana hulinda maarifa,

bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.

1322:13 Mit 26:13Mvivu husema, “Yuko simba nje!”

au, “Nitauawa katika mitaa!”

1422:14 Mit 6:12; Mhu 7:26Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu;

yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana

atatumbukia ndani yake.

1522:15 Mit 13:24; 20:30Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto,

bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.

1622:16 Ay 20:19-23; Amo 2:6-8; Isa 3:14-15; Yak 2:13Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali,

naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.

Misemo Ya Wenye Hekima

1722:17 Mit 1:8; 1:6; 30:1; 31:1; 2:2Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima,

elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,

18kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako

na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.

19Ili tumaini lako liwe katika Bwana,

hata wewe, ninakufundisha leo.

2022:20 Mit 8:6Je, sijakuandikia misemo thelathini,

misemo ya mashauri na maarifa,

2122:21 1Pet 3:15; Mhu 12:10kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika,

ili uweze kutoa majibu sahihi

kwake yeye aliyekutuma?

2222:22 Law 25:17; Zek 7:10; Kut 23:6; Mal 3:5Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini,

wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,

2322:23 Ay 29:16; Za 12:5; 1Sam 25:39kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao

naye atawateka wao waliowateka.

24Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka,

usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,

2522:25 1Kor 15:33la sivyo utajifunza njia zake

na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.

2622:26 Kum 19:14; Mit 23:10Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani,

au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.

2722:27 Mit 11:15; 17:18Kama ukikosa njia ya kulipa,

kitanda chako

kitachukuliwa ukiwa umekilalia.

2822:28 Kum 19:14Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani

lililowekwa na baba zako.

2922:29 1Fal 11:28; Mwa 41:46; Mhu 9:10Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake?

Atahudumu mbele ya wafalme;

hatahudumu mbele ya watu duni.

Nova Versão Internacional

Provérbios 22:1-29

1A boa reputação vale mais que grandes riquezas;

desfrutar de boa estima vale mais que prata e ouro.

2O rico e o pobre têm isto em comum:

o Senhor é o Criador de ambos.

3O prudente percebe o perigo e busca refúgio;

o inexperiente segue adiante e sofre as consequências.

4A recompensa da humildade

e do temor do Senhor são a riqueza, a honra e a vida.

5No caminho do perverso há espinhos e armadilhas;

quem quer proteger a própria vida mantém-se longe dele.

6Instrua a criança segundo os objetivos que você tem para ela,

e mesmo com o passar dos anos22.6 Ou no caminho que deve seguir, e mesmo quando envelhecer não se desviará deles.

7O rico domina sobre o pobre;

quem toma emprestado é escravo de quem empresta.

8Quem semeia a injustiça colhe a maldade;

o castigo da sua arrogância será completo.

9Quem é generoso será abençoado,

pois reparte o seu pão com o pobre.

10Quando se manda embora o zombador, a briga acaba;

cessam as contendas e os insultos.

11Quem ama a sinceridade de coração e se expressa com elegância

será amigo do rei.

12Os olhos do Senhor protegem o conhecimento,

mas ele frustra as palavras dos infiéis.

13O preguiçoso diz: “Há um leão lá fora!”

“Serei morto na rua!”

14A conversa da mulher imoral é uma cova profunda;

nela cairá quem estiver sob a ira do Senhor.

15A insensatez está ligada ao coração da criança,

mas a vara da disciplina a livrará dela.

16Tanto quem oprime o pobre para enriquecer-se

como quem faz cortesia ao rico com certeza passarão necessidade.22.16 Ou Quem oprime o pobre faz com que ele ganhe mais; quem faz cortesia ao rico só promove a própria necessidade.

Ditados dos Sábios

17Preste atenção e ouça os ditados dos sábios,

e aplique o coração ao meu ensino.

18Será uma satisfação guardá-los no íntimo

e tê-los todos na ponta da língua.

19Para que você confie no Senhor,

a você hoje ensinarei.

20Já não lhe escrevi conselhos e instruções22.20 Ou escrevi trinta ditados; ou ainda escrevi ditados excelentes,

21ensinando-lhe palavras dignas de confiança,

para que você responda com a verdade a quem o enviou?

22Não explore os pobres por serem pobres,

nem oprima os necessitados no tribunal,

23pois o Senhor será o advogado deles

e despojará da vida os que os despojarem.

24Não se associe com quem vive de mau humor,

nem ande em companhia de quem facilmente se ira;

25do contrário você acabará imitando essa conduta

e cairá em armadilha mortal.

26Não seja como aqueles que, com um aperto de mãos,

empenham-se com outros e se tornam fiadores de dívidas;

27se você não tem como pagá-las,

por que correr o risco de perder até a cama em que dorme?

28Não mude de lugar os antigos marcos que limitam as propriedades

e que foram colocados por seus antepassados.

29Você já observou um homem habilidoso em seu trabalho?

Será promovido ao serviço real;

não trabalhará para gente obscura.