121:1 Es 5:1; Yer 39:11-12Moyo wa mfalme uko katika mkono wa Bwana;
huuongoza kama mkondo wa maji, popote apendapo.
221:2 Mit 24:12; Lk 16:15; Yer 17:10; 1Sam 16:7Njia zote za mwanadamu huonekana sawa kwake,
bali Bwana huupima moyo.
321:3 Hos 6:6; Mik 6:6-8Kufanya yaliyo sawa na haki inakubalika
zaidi kwa Bwana kuliko dhabihu.
421:4 Ay 41:34; Mit 6:17Macho ya kudharau na moyo wa kiburi,
ambavyo ni taa ya waovu, vyote ni dhambi!
521:5 Mit 10:4Mipango ya mwenye bidii huelekeza kwenye faida,
kama vile kwa hakika pupa huelekeza kwenye umaskini.
621:6 Mit 10:2; 2Pet 2:3Mali iliyopatikana kwa ulimi wa uongo
ni mvuke upitao upesi na mtego wa kufisha.
721:7 Mit 11:5Jeuri ya waovu itawaburuta mbali,
kwa kuwa wanakataa kufanya yaliyo sawa.
821:8 Mit 2:15Njia ya mwenye hatia ni ya upotovu,
bali tabia ya mtu asiye na hatia ni nyofu.
921:9 Mit 21:19; 19:13; 25:24Ni afadhali kuishi pembeni mwa paa la nyumba,
kuliko kuishi nyumba moja na mke mgomvi.
1021:10 Yak 4:5Mtu mwovu hutamani sana ubaya,
jirani yake hapati huruma kutoka kwake.
1121:11 Mit 19:25Wakati mwenye mzaha ameadhibiwa,
mjinga hupata hekima;
wakati mtu mwenye hekima afundishwapo,
hupata maarifa.
1221:12 1Kor 10:10; Rum 2:8; Mit 14:11Mwenye Haki huyajua yanayotendeka katika nyumba za waovu,
naye atawaangamiza waovu.
1321:13 Ay 29:12; Zek 7:11; Mdo 7:57; Yak 2:13Mtu akiziba masikio asisikie kilio cha maskini,
yeye pia atalia, wala hatajibiwa.
1421:14 Mwa 32:20; Mit 18:16Zawadi itolewayo kwa siri hutuliza hasira
na rushwa iliyofichwa kwenye nguo hutuliza ghadhabu kali.
1521:15 Mit 21:9Wakati haki imetendeka, huleta furaha kwa wenye haki,
bali kitisho kwa watenda mabaya.
1621:16 Za 49:14; Eze 18:24Mtu anayepotea kutoka mapito ya ufahamu,
hupumzika katika kundi la waliokufa.
1721:17 Mit 23:20-21, 29-35Mtu apendaye anasa atakuwa maskini,
yeyote apendaye mvinyo na mafuta kamwe hatakuwa tajiri.
1821:18 Isa 43:3-4; Mit 11:8Waovu huwa fidia kwa ajili ya wenye haki,
nao wasio waaminifu kwa ajili ya wanyofu.
1921:19 Mit 21:9Ni afadhali kuishi jangwani
kuliko kuishi na mke mgomvi na mkorofi.
2021:20 Za 112:3; Mit 10:22; Mt 25:3Katika nyumba ya mwenye hekima
kuna akiba ya vyakula vizuri na mafuta,
lakini mtu mpumbavu
hutafuna vyote alivyo navyo.
2121:21 1Kor 15:58; Za 25:13; Mt 5:6Yeye afuatiaye haki na upendo
hupata uzima, mafanikio na heshima.
2221:22 Mit 8:14; Mhu 9:15-16Mtu mwenye hekima huushambulia mji wa wenye nguvu,
na kuangusha ngome wanazozitegemea.
2321:23 Za 34:13; Yak 3:2; Mit 12:13Yeye alindaye kinywa chake na ulimi wake
hujilinda na maafa.
2421:24 Yer 43:2Mtu mwenye kiburi na majivuno, “Mdhihaki” ndilo jina lake;
hutenda mambo kwa kiburi kilichozidi.
2521:25 Mit 13:4Kutamani sana kwa mvivu kutakuwa kifo chake,
kwa sababu mikono yake haitaki kufanya kazi.
2621:26 Law 25:35; Mt 5:42Mchana kutwa hutamani zaidi,
lakini mnyofu hutoa pasipo kuzuia.
2721:27 1Fal 14:24; Amo 5:22; Mit 15:8Dhabihu ya mtu mwovu ni chukizo,
si zaidi sana itolewapo kwa nia mbaya!
2821:28 Isa 29:21; Mit 19:5Shahidi wa uongo ataangamia,
bali maneno ya mwenye kusikia yatadumu.
2921:29 Mit 14:8Mtu mwovu ana uso wa ushupavu,
bali mtu mnyofu huzifikiria njia zake.
3021:30 Ay 12:13; Yer 9:23; 2Nya 13:12; Mdo 5:39Hakuna hekima, wala akili, wala mpango
unaoweza kufaulu dhidi ya Bwana.
3121:31 Isa 31:1; Za 3:8Farasi huandaliwa kwa ajili ya siku ya vita,
bali ushindi huwa kwa Bwana.
1Omutima gwa kabaka guli ng’amazzi agakulukutira mu mukono gwa Mukama,
era agukyusiza gy’ayagala yonna.
221:2 Nge 16:2; 24:12; Luk 16:15Buli kkubo lya muntu liba ng’ettuufu mu maaso ge,
naye Mukama apima omutima.
321:3 1Sa 15:22; Nge 15:8; Is 1:11; Kos 6:6; Mi 6:6-8Okukola ebituufu n’eby’amazima
kisanyusa Mukama okusinga ssaddaaka.
421:4 Nge 6:17Amaaso ageegulumiza, n’omutima ogw’amalala,
ye ttabaaza y’ababi, era ebyo kwonoona.
521:5 Nge 10:4; 28:22Enteekateeka z’omunyiikivu zivaamu magoba meereere,
naye okwanguyiriza okutalina nteekateeka kuvaamu bwavu.
621:6 2Pe 2:3Okufuna obugagga n’olulimi olulimba,
mpewo buwewo etwalibwa eruuyi n’eruuyi era mutego gwa kufa.
7Obukambwe bw’ababi bulibamalawo,
kubanga bagaana okukola eby’ensonga.
821:8 Nge 2:15Ekkubo ly’abazza emisango liba kyamu,
naye ery’abataliiko musango liba golokofu.
921:9 Nge 25:24Okusula ku kasolya k’ennyumba,
kisinga okubeera mu nnyumba n’omukazi omuyombi.
10Emmeeme y’omubi yeegomba okukola ebibi;
talaga muliraanwa we kisa n’akatono.
1121:11 Nge 19:25Omukudaazi bw’abonerezebwa, atalina magezi agafuna;
n’ow’amagezi bw’ayigirizibwa afuna okutegeera.
1221:12 Nge 14:11Katonda alaba ebifa mu nnyumba y’omubi,
era abakozi b’ebibi abazikkiririza ddala.
1321:13 Mat 18:30-34; Yak 2:13Oyo aziba amatu ge eri okulaajana kw’omwavu,
naye alikoowoola nga talina amwanukula.
1421:14 Nge 18:16; 19:6Ekirabo ekigabire mu kyama kikakkanya obusungu obungi,
n’enguzi ebikiddwa mu munagiro eggyawo ekiruyi ekingi.
1521:15 Nge 10:29Ensonga bwe zisalibwa mu bwenkanya, lye ssanyu eri abatuukirivu,
naye kiba kyekango eri abakozi b’ebibi.
1621:16 Zab 49:14Omuntu awaba okuva mu kkubo ly’okutegeera,
agukira mu bafu.
1721:17 Nge 23:20-21, 29-35Aganza eby’amasanyu anaabanga mwavu, n’oyo
ayagala omwenge n’amafuta taligaggawala.
1821:18 Nge 11:8; Is 43:3Abakozi b’ebibi batuukibwako emitawaana egyandigudde ku balungi,
n’ekyandituuse ku b’amazima kituuka ku batali beesigwa.
1921:19 nny 9Okubeera mu ddungu,
kisinga okubeera n’omukazi omuyombi anyiiganyiiga.
20Mu nnyumba y’omutuukirivu mubaamu eby’obugagga eby’omuwendo,
naye omusirusiru ebibye byonna abyonoona.
2121:21 Mat 5:6Agoberera obutuukirivu n’ekisa,
alibeera n’obulamu obukulaakulana n’ekitiibwa.
2221:22 Mub 9:15-16Omuntu ow’amagezi alumba ekibuga eky’abazira nnamige,
era n’asesebbula enfo yaabwe gye beesiga.
2321:23 a Yak 3:2 b Nge 12:13; 13:3Afuga akamwa ke n’olulimi lwe,
yeewoonya emitawaana.
2421:24 Zab 1:1; Nge 1:22; Is 16:6; Yer 48:29“Mukudaazi,” lye linnya ly’ab’amalala abeeraga,
abeetwalira mu kwemanya okw’ekitalo mwe batambulira.
2521:25 Nge 13:4Okwetaaga kw’omugayaavu lwe luliba olumbe lwe,
kubanga emikono gye tegyagala kukola.
2621:26 Zab 37:26; Mat 5:42; Bef 4:28Olunaku lwonna aba yeegomba kweyongezaako,
naye omutuukirivu agaba awatali kwebalira.
2721:27 a Is 66:3; Yer 6:20; Am 5:22 b Nge 15:8Ssaddaaka y’omubi ya muzizo,
na ddala bw’agireeta ng’alina ekigendererwa ekitali kirungi.
2821:28 Nge 19:5Omujulizi ow’obulimba alizikirira,
naye ekigambo ky’oyo ayogera eby’amazima kiribeerera emirembe gyonna.
29Omuntu omubi yeekazaakaza,
naye omuntu ow’amazima yeegendereza amakubo ge.
3021:30 a Yer 9:23 b Is 8:10; Bik 5:39Tewali magezi, newaakubadde okutegeera, wadde ebiteeso
ebiyinza okulemesa Mukama.
3121:31 Zab 3:8; 33:12-19; Is 31:1Embalaasi etegekerwa olunaku olw’olutalo,
naye obuwanguzi buva eri Mukama.
