Hatima Ya Wote
19:1 Mhu 8:14; 10:14; Kum 33:3; Ay 12:10Kwa hiyo niliyatafakari yote haya nikafikia uamuzi kwamba waadilifu na wenye hekima na yale wanayoyafanya yako mikononi mwa Mungu, lakini hakuna mtu ajuaye kama anangojewa na upendo au chuki. 29:2 Ay 9:22; Mhu 2:14; 6:6Wote wanayo hatima inayofanana, mwadilifu na mwovu, mwema na mbaya, aliye safi na aliye najisi, wale wanaotoa dhabihu na wale wasiotoa.
Kama ilivyo kwa mtu mwema,
ndivyo ilivyo kwa mtu mwenye dhambi;
kama ilivyo kwa wale wanaoapa,
ndivyo ilivyo kwa wale wasioapa.
39:3 Mhu 2:14; Yer 11:8; 17:9; Ay 21:26; 9:22; Yer 13:10; 16:12Huu ni ubaya ulio katika kila kitu kinachotendeka chini ya jua: Mwisho unaofanana huwapata wote. Zaidi ya hayo, mioyo ya watu, imejaa ubaya na kuna wazimu mioyoni mwao wangali hai, hatimaye huungana na waliokufa. 4Yeyote aliye miongoni mwa walio hai analo tumaini, hata mbwa hai ni bora kuliko simba aliyekufa!
59:5 Ay 14:21; Mhu 2:16; Za 9:6; Isa 26:14; 63:16Kwa maana walio hai wanajua kwamba watakufa,
lakini wafu hawajui chochote,
hawana tuzo zaidi,
hata kumbukumbu yao imesahaulika.
69:6 Ay 21:21Upendo wao, chuki yao na wivu wao
vimetoweka tangu kitambo,
kamwe hawatakuwa tena na sehemu
katika lolote linalotendeka chini ya jua.
79:7 Mhu 2:24; 8:15; Hes 6:20Nenda, kula chakula chako kwa furaha, unywe divai yako kwa moyo wa shangwe, kwa maana sasa Mungu anakubali unachofanya. 89:8 Za 23:5; Ufu 3:4Daima uvae nguo nyeupe na daima upake kichwa chako mafuta. 99:9 Mit 5:18; Ay 31:2Furahia maisha na mke wako, umpendaye, siku zote za maisha ya ubatili uliyopewa na Mungu chini ya jua, siku zote za ubatili. Kwa maana hili ndilo fungu lako katika maisha na katika kazi yako ya taabu chini ya jua. 109:10 Isa 38:18; 1Sam 10:7; Rum 12:11; Za 6:5; Mhu 2:24; 11:6; Hes 16:33Lolote mkono wako upatalo kufanya, fanya kwa nguvu zako zote, kwa kuwa huko kuzimu, unakokwenda, hakuna kufanya kazi wala mipango wala maarifa wala hekima.
119:11 Amo 2:14-15; Yer 9:23; Kum 8:18; Ay 32:13; Isa 47:10; Mhu 2:14Nimeona kitu kingine tena chini ya jua:
Si wenye mbio washindao mashindano
au wenye nguvu washindao vita,
wala si wenye hekima wapatao chakula
au wenye akili nyingi wapatao mali,
wala wenye elimu wapatao upendeleo,
lakini fursa huwapata wote.
129:12 Mit 29:6; Za 73:22; Mhu 8:7; 2:14Zaidi ya hayo, hakuna mwanadamu ajuaye wakati saa yake itakapokuja:
Kama vile samaki wavuliwavyo katika wavu mkatili,
au ndege wanaswavyo kwenye mtego,
vivyo hivyo wanadamu hunaswa na nyakati mbaya
zinazowaangukia bila kutazamia.
Hekima Ni Bora Kuliko Upumbavu
139:13 2Sam 20:16-22Pia niliona chini ya jua mfano huu wa hekima ambao ulinivutia sana: 14Palikuwa na mji mdogo uliokuwa na watu wachache ndani yake. Mfalme mwenye nguvu akainuka dhidi yake, akauzunguka akaweka jeshi kubwa dhidi yake. 159:15 Mwa 40:14; Mhu 1:11; 2:16Katika mji huo kulikuwepo mtu mmoja maskini lakini mwenye hekima, naye akauokoa ule mji kwa hekima yake. Lakini hakuna aliyemkumbuka yule maskini. 169:16 Mhu 7:19; Mit 21:22; Es 6:3Kwa hiyo, nikasema, “Hekima ni bora kuliko nguvu.” Lakini hekima ya maskini imedharauliwa, wala hakuna anayesikiliza maneno yake.
179:17 2Sam 20:17; Dan 5:10Maneno ya utulivu ya mwenye hekima
husikiwa kuliko makelele ya mtawala wa wapumbavu.
189:18 Mhu 2:13; Rum 6:12, 16-23Hekima ni bora kuliko silaha za vita,
lakini mwenye dhambi mmoja
huharibu mema mengi.
1Ginpamalandungan ko gid ato tanan nga mga butang kag nareyalisar ko nga ara sa pagbuot sang Dios ang ginahimo sang matarong kag maalamon nga tawo. Pero wala nakahibalo ang ini nga tawo kon gugma ukon kaugot ang nagahulat sa iya. 2Pareho lang ang dangatan sang tanan nga klase sang tawo—ang matarong kag ang malaot, ang maayo kag ang malain,9:2 kag ang malain: Wala ini sa Hebreo, pero makita sa iban nga dumaan nga mga teksto. ang matinlo kag ang mahigko,9:2 matinlo kag ang mahigko: Ang takos kag ang indi takos nga magpartisipar sa mga seremonya sang relihiyon sang mga Israelinhon. kag ang nagahalad kag ang wala nagahalad. Pareho lang ang maayo nga tawo kag ang makasasala, kag pareho lang ang nagapanumpa kag ang wala nagapanumpa. 3Amo ini ang indi maayo sa tanan nga nagakalatabo sa kalibutan: pareho lang ang dangatan sang tanan. Indi lang ina, kundi puro lang kalautan kag kabuangan ang ginahunahuna sang tawo samtang nagakabuhi siya; kag sa ulihi mapatay man siya. 4Subong nga ang buhi nga ido mas maayo sang sa patay nga leon, ang buhi nga tawo mas maayo sang sa patay nga tawo. Kay ang buhi may paglaom pa, 5kag nahibaluan niya nga mapatay siya. Pero ang patay wala sing may nahibaluan kag wala na siya sing balos pa nga batunon, kag nalimtan na siya. 6Ang iya gugma, kaugot kag kaimon nadula na. Wala na siya sing labot hasta san-o sa tanan nga nagakalatabo diri sa kalibutan.
7Sige, magkaon ka kag mag-inom sang bino nga may kalipay, kay ginbuot na sang Dios sang una pa nga himuon mo ini. 8Magmasinadyahon kag magmalipayon ka permi.9:8 Magmasinadyahon… permi: sa literal, magsuksok ka sang bayo nga puti kag haplasan mo ang imo ulo sang lana. 9Magpangalipay ka upod sa imo hinigugma nga asawa sa bug-os mo nga kabuhi nga wala sing pulos, nga ginhatag sang Dios sa imo diri sa kalibutan. Kay para ina sa imo, sa imo pagpangabudlay diri sa kalibutan. 10Himua ang bisan ano nga imo ginahimo sa imo masarangan, kay didto sa lugar sang mga patay, nga sa diin ikaw nagapakadto, wala na sing trabaho. Wala na man sing pagplano didto, kag wala man sing kaalam ukon ihibalo.
11May nakita pa gid ako diri sa kalibutan: Indi tanan nga madasig magdalagan nagadaog sa palumba, kag indi tanan nga makusog nagadaog sa inaway. Indi tanan nga maalamon makakita sang palangabuhian, indi tanan nga maalam nagamanggaranon, kag indi tanan nga may abilidad ginapaboran. Kay nagaabot sa tagsa ka tawo ang iya kapalaran. 12Indi lang ina, kundi wala man siya nakahibalo kon san-o magaabot ang iya tion.9:12 ang iya tion sang kamatayon ukon/kag kalisod. Pareho siya sa pispis nga nasiod ukon sa isda nga napukot; nagakabiktima siya sa malain nga tion nga gulpi lang nagaabot sa iya.
Ang Kaalam mas Maayo pa sang sa Kabuangan
13Nakita ko man diri sa kalibutan ang isa ka halimbawa sang kaalam nga nanamian ko gid: 14May isa ka gamay nga siyudad, kag gamay lang ang mga pumuluyo sini. Ginkibon ini sang isa ka gamhanan nga hari kaupod ang iya mga soldado. Naghimo sila sang dalagko nga pangwasak sa pader, kag dayon ginsalakay nila ang siyudad. 15Didto sa amo nga siyudad may isa ka tawo nga imol pero maalamon, nga sarang kuntani makaluwas sa sini nga siyudad paagi sa iya kaalam. Pero wala gid sing may nakadumdom sa iya.9:15 nga sarang… sa iya: ukon, kag ginluwas niya ang ato nga siyudad paagi sa iya kaalam. Pero pagkatapos sadto, wala na siya pagdumduma sang mga tawo. 16Nagsiling ako nga mas maayo pa ang kaalam sang sa kusog, pero ang kaalam sang imol nga tawo wala ginahatagan sang importansya kag wala sing may nagasapak sa iya ginahambal. 17Mas maayo pa nga magpamati sa hinay nga hambal sang maalamon nga tawo sang sa magpamati sa singgit sang buang-buang nga pangulo.9:17 buang-buang nga pangulo: ukon, pangulo sang mga buang-buang. 18Ang kaalam mas maayo pa sang sa mga armas sa inaway. Pero ang isa ka makasasala makaguba sa madamo nga kaayuhan.
