Hekima
17:1 Ufu 14:13; Wim 1:3; Mit 22:1; Ay 10:18Afadhali sifa nzuri kuliko manukato safi,
nayo siku ya kufa kuliko ya kuzaliwa.
27:2 Za 90:12; Mit 11:19; Mhu 2:14Afadhali kwenda kwenye nyumba ya msiba
kuliko kwenda kwenye nyumba ya karamu,
kwa kuwa kifo ni hatima ya kila mwanadamu,
imewapasa walio hai kuliweka hili mioyoni mwao.
37:3 2Kor 7:10; Mit 14:13Huzuni ni afadhali kuliko kicheko,
kwa sababu uso wenye huzuni wafaa kwa moyo.
47:4 Mhu 2:1; Yer 16:8Moyo wa wenye hekima uko katika nyumba ya msiba,
lakini moyo wa wapumbavu uko katika nyumba ya anasa.
57:5 Za 141:5; Mit 13:18; 15:31-32Afadhali kusikia karipio la mtu mwenye hekima,
kuliko kusikiliza wimbo wa wapumbavu.
67:6 Za 58:9; Mhu 2:2; Mit 14:13Kama ilivyo kuvunjika kwa miiba chini ya sufuria,
ndivyo kilivyo kicheko cha wapumbavu.
Hili nalo pia ni ubatili.
77:7 Kut 18:21; 23:8; Kum 16:19Dhuluma humfanya mtu mwenye hekima kuwa mpumbavu,
nayo rushwa huuharibu moyo.
87:8 Mit 14:29; Gal 5:22Mwisho wa jambo ni bora kuliko mwanzo wake,
uvumilivu ni bora kuliko kiburi.
97:9 Mit 16:32; 14:17, 29; Mt 5:22Usiwe mwepesi kukasirika rohoni mwako,
kwa kuwa hasira hukaa kifuani mwa wapumbavu.
10Usiseme, “Kwa nini siku za kale zilikuwa bora kuliko siku hizi?”
Kwa maana si hekima kuuliza maswali kama hayo.
117:11 Mit 8:10-11; Mhu 2:13; 11:7Hekima, kama ulivyo urithi, ni kitu chema
na huwafaidia wale walionalo jua.
12Hekima ni ulinzi kama fedha ilivyo ulinzi,
lakini faida ya maarifa ni hii:
kwamba hekima huhifadhi maisha ya aliye nayo.
137:13 Isa 14:27; Mhu 2:24; 1:15Tafakari kile Mungu alichokitenda:
Nani awezaye kunyoosha
kile ambacho yeye amekipinda?
147:14 Ay 1:21; Mhu 2:24Nyakati zikiwa nzuri, ufurahi,
lakini nyakati zikiwa mbaya, tafakari:
Mungu amefanya hiyo moja,
naam, sanjari7:14 Sanjari hapa maana yake mwandamano wa vitu, wanyama au watu. na hiyo nyingine.
Kwa hiyo, mwanadamu hawezi kugundua
kitu chochote kuhusu maisha yake ya baadaye.
157:15 Mhu 8:14; Yer 12:1; Ay 21:7; 7:7Katika maisha haya yangu ya ubatili nimeshaona haya mawili:
mtu mwadilifu akiangamia katika uadilifu wake,
naye mtu mwovu akiishi maisha marefu katika uovu wake.
16Usiwe mwenye haki kupita kiasi,
wala usiwe na hekima kupita kiasi:
kwa nini kujiangamiza mwenyewe?
177:17 Ay 15:32; Za 55:23Usiwe mwovu kupita kiasi,
wala usiwe mpumbavu:
kwa nini kufa kabla ya wakati wako?
187:18 Mhu 3:14Ni vyema kushika hilo moja
na wala usiache hilo jingine likupite.
Mtu amchaye Mungu ataepuka huko kupita kiasi.7:18 Au: atafuata hayo yote mawili.
197:19 Mhu 2:13; 9:13-18; Mit 8:14Hekima humfanya yeye aliye nayo kuwa na uwezo zaidi
kuliko watawala kumi katika mji.
207:20 1Fal 8:46; Rum 3:12, 23; Gal 3:22; Za 14:3; Mit 20:9; Ay 4:17Hakuna mtu mwenye haki duniani
ambaye hufanya mambo ya haki
na kamwe asitende dhambi.
217:21 Mit 30:10Usitie maanani kila neno linalosemwa na watu,
la sivyo, waweza kumsikia
mtumishi wako akikulaani:
22kwa kuwa unafahamu moyoni mwako
kwamba wewe mwenyewe mara nyingi
umewalaani wengine.
237:23 Mhu 1:17; Rum 1:22Yote haya niliyajaribu kwa hekima, nikasema,
“Nimeamua kuwa na hekima”:
lakini hii ilikuwa nje ya uwezo wangu.
247:24 Ay 28:12; 11:12; Isa 55:8-9Vyovyote hekima ilivyo,
hekima iko mbali sana na imejificha,
ni nani awezaye kuigundua?
257:25 Ay 28:3; Mhu 1:17Nikageuza fikira zangu ili kuelewa,
kuchunguza na kuitafuta hekima
na kusudi la mambo,
na ili kuelewa ujinga wa uovu,
na wazimu wa upumbavu.
267:26 Kut 10:7; Amu 14:15; Mit 7:23; 22:14; 2:16-19; 5:3-5Nimeona jambo lililo chungu kuliko mauti,
mwanamke ambaye ni mtego,
ambaye moyo wake ni wavu wa kutegea
na mikono yake ni minyororo.
Mtu ampendezaye Mungu atamkwepa,
bali mwenye dhambi atanaswa naye.
27Mhubiri anasema, “Tazama, hili ndilo nililogundua:
“Nimegundua kitu kimoja baada ya kingine nilipokuwa katika kusudi la mambo:
287:28 1Fal 11:3ningali natafiti
lakini sipati:
nilimpata mwanaume mmoja mnyofu miongoni mwa elfu,
lakini hakuna mwanamke mmoja mnyofu miongoni mwao.
29Hili ndilo peke yake nililolipata:
Mungu amemuumba mwanadamu mnyofu,
lakini mwanadamu amebuni mambo mengi.”
Nimdeɛ
1Edin pa yɛ sene aduhwam papa,
na owuda yɛ sene awoda.
2Ɛyɛ sɛ obi bɛkɔ ayie ase
sene sɛ ɔbɛkɔ apontoɔ ase,
ɛfiri sɛ owuo yɛ onipa biara hyɛberɛ
na ɛsɛ sɛ ateasefoɔ hyɛ yei nso.
3Awerɛhoɔ yɛ sene ɔsereɛ,
ɛfiri sɛ, anim a ayɛ mmɔbɔ mmɔbɔ de akoma mu nsiesie pa ba.
4Onyansafoɔ akoma wɔ ayie ase,
nanso nkwaseafoɔ akoma wɔ ahosɛpɛfoɔ fie.
5Ɛyɛ sɛ wɔbɛtie onyansafoɔ animka
sene sɛ wɔbɛtie nkwaseafoɔ dwom.
6Sɛdeɛ nkasɛɛ turituri wɔ ɛsɛn ase no
saa ara na nkwaseafoɔ sereɛ teɛ.
Yei nso yɛ ahuhudeɛ.
7Nsisie ma onyansafoɔ dane ɔkwasea,
na kɛtɛasehyɛ sɛe akoma.
8Asɛm awieeɛ yɛ sene ne ahyɛaseɛ,
na ntoboaseɛ yɛ sene ahantan.
9Mma wʼakoma nsɔre ntɛm ntɛm
na abufuo da wo nso sɛ ɔkwasea.
10Ɛnka sɛ, “Adɛn enti na tete nna no yɛ sene ɛnnɛ mmerɛ yi?”
Onyansafoɔ mmisa nsɛm sei.
11Nimdeɛ, sɛ agyapadeɛ no, yɛ adepa.
Ɛho wɔ mfasoɔ ma wɔn a wɔhunu owia.
12Sɛdeɛ nimdeɛ yɛ banbɔ no
saa ara na sika nso teɛ,
nanso nhunumu ho adeɛ a ɛyɛ ne sɛ:
deɛ ɔwɔ nimdeɛ no bɔ ne nkwa ho ban.
13Dwene deɛ Onyankopɔn ayɛ ho:
Hwan na ɔbɛtumi atene
deɛ wayɛ ama akyea?
14Mmere pa mu, ma wʼani nnye;
nanso mmere bɔne mu, hunu sɛ
Onyankopɔn na wayɛ ne nyinaa.
Ɛno enti onipa ntumi nhunu
deɛ ɛbɛto no daakye.
15Me nkwa nna a ɛyɛ ahuhudeɛ yi mu, mahunu nneɛma mmienu:
Ɔteneneeni a ɔwu wɔ ne tenenee mu,
ne omumuyɛfoɔ a ɔtena ase kyɛ wɔ nʼamumuyɛ mu.
16Ɛnyɛ wo ho ɔteneneeni ntra so,
na ɛnyɛ wo ho onyansafoɔ mmoro so,
adɛn enti na wosɛe wo ho?
17Ɛnyɛ omumuyɛfoɔ ntra so,
na ɛnyɛ ɔkwasea nso,
adɛn enti na ɛsɛ sɛ wowu ansa na wo berɛ aso?
18Ɛyɛ sɛ wobɛsɔ baako mu
nanso nnyaa deɛ aka no mu.
Onipa a ɔsuro Onyankopɔn no bɛsi adeyɛ mmorosoɔ biara ano.
19Nimdeɛ ma onyansafoɔ baako tumi bebree
sene kuropɔn mu sodifoɔ edu.
20Onipa teneneeni biara nni asase so a
ɔyɛ papa na ɔnyɛ bɔne da.
21Mfa deɛ nnipa ka nyinaa nyɛ asɛm,
anyɛ saa a, wobɛte sɛ wo ɔsomfoɔ redome wo,
22na wonim wɔ wʼakoma sɛ,
wo nso woadome nkurɔfoɔ mpɛn bebree.
23Mede nimdeɛ asɔ yeinom nyinaa ahwɛ, na mekaa sɛ,
“Masi mʼadwene pi sɛ mɛyɛ onyansafoɔ”
nanso na yei boro me so.
24Sɛdeɛ nimdeɛ teɛ biara,
ɛwɔ akyiri, na emu dɔ,
hwan na ɔbɛtumi ahwehwɛ ahunu?
25Afei meyɛɛ mʼadwene sɛ mɛte aseɛ,
ayɛ nhwehwɛmu na mapɛɛpɛɛ nimdeɛ ne sɛdeɛ nneɛma nhyehyɛeɛ teɛ
na mate amumuyɛ mu agyimisɛm ase
ne nkwaseasɛm mu abɔdamsɛm nso.
26Mahunu deɛ ɛyɛ nwono sene owuo
ɔbaa a ɔyɛ afidie;
nʼakoma yɛ nnaadaa
na ne nsa yɛ mpɔkyerɛ.
Onipa a ɔsɔ Onyankopɔn ani no renkɔ ne ho
nanso ɔbɔnefoɔ deɛ, ɔbɛtɔ nʼafidie mu.
27Ɔsɛnkafoɔ no sɛ, “Hwɛ yei ne deɛ mahwehwɛ ahunu:
“Mekekaa nneɛma bobɔɔ so pɛɛ sɛ mehunu sɛdeɛ nneɛma nhyehyɛeɛ teɛ.
28Mereyɛ nhwehwɛ mu
na menhunu hwee no,
mehunuu ɔbarima teneneeni baako wɔ mmarima apem mu,
nanso manhunu ɔbaa teneneeni biara wɔ wɔn mu.
29Yei nko ara na mahunu:
Onyankopɔn yɛɛ adasamma teneneefoɔ,
nanso nnipa adane wɔn ho hwehwɛ nhyehyɛeɛ foforɔ.”
