Amri Kumi
(Kutoka 20:1-17)
15:1 Kut 18:20Mose akawaita Israeli wote, akawaambia:
Ee Israeli, sikilizeni amri na sheria ninazowatangazia leo. Jifunzeni, na mwe na hakika kuzifuata. 25:2 Kut 19:5Bwana Mungu wetu alifanya Agano nasi katika mlima wa Horebu. 35:3 Kum 11:2-7; Hes 26:63-65; Ebr 8:9; Mt 13:17Si kwamba Bwana alifanya Agano na baba zetu, bali alifanya nasi, nasi sote ambao tuko hai hapa leo. 45:4 Kut 19:9, 18-19; 20:22; Kum 4:33, 36; 34:10; Hes 14:4Bwana alisema nanyi uso kwa uso kutoka moto juu ya mlima. 55:5 Gal 3:19; Mwa 3:10; Ebr 12:18-21; Kut 20:18-21; 20:18-21; Hes 16:48; Za 106:23; Yer 30:21(Wakati huo nilisimama kati ya Bwana na ninyi kuwatangazia neno la Bwana, kwa sababu mliogopa ule moto, nanyi hamkupanda mlimani.) Naye Mungu alisema:
65:6 Kut 13:3; 29:46; Law 26:1; Kum 6:4; Za 81:10“Mimi ndimi Bwana Mungu wako, niliyekutoa katika nchi ya Misri, kutoka nchi ya utumwa.
75:7 Kut 20:3“Usiwe na miungu mingine ila mimi.
85:8 Law 26:1; Kum 4:15-16; Za 78:58; 97:7; Kut 20:4; Mdo 17:29Usijitengenezee sanamu katika umbo la kitu chochote kilicho juu mbinguni au duniani chini au ndani ya maji. 95:9 Hes 26:11; Kut 34:7; Hes 10:35; 14:18; Kut 34:7Usivisujudie wala kuviabudu; kwa kuwa Mimi, Bwana Mungu wako, ni Mungu mwenye wivu, ninayewaadhibu watoto kwa ajili ya dhambi za baba zao hadi kizazi cha tatu na cha nne cha wanichukiao, 105:10 Kut 34:2; Hes 14:18; Kum 7:9; Neh 1:5; Yer 32:18; Dan 9:4lakini ninaonyesha upendo kwa maelfu ya vizazi vya wale wanipendao na kuzishika amri zangu.
115:11 Za 139:20; Law 19:12; Kum 10:20; Mt 5:33-37Usilitaje bure jina la Bwana Mungu wako, kwa kuwa Bwana hataacha kumhesabia hatia yeye alitajaye jina lake bure.
125:12 Kut 16:23-30; 31:13; Mk 2:27-28; Kut 20:8Adhimisha siku ya Sabato na kuiweka takatifu, kama Bwana Mungu wako alivyokuagiza. 13Kwa siku sita utafanya kazi na kutenda shughuli zako zote. 145:14 Mwa 2:2; Mt 12:2; Mk 2:17; Ebr 4:4; Ay 31:13; Yer 34:9-11; 17:21-24Lakini siku ya Saba ni Sabato kwa Bwana, Mungu wako. Siku hiyo hutafanya kazi yoyote, wewe, wala mwanao au binti yako, wala mtumishi wa kiume au mtumishi wa kike, wala ngʼombe wako, punda wako au mnyama wako yeyote, wala mgeni aliyeko malangoni mwako, ili kwamba mtumishi wako wa kiume na wa kike wapate kupumzika kama wewe. 155:15 Mwa 15:13; Kut 6:1; Za 108:6; Yer 32:21; Kum 4:34Kumbuka mlikuwa watumwa huko Misri, na Bwana Mungu wenu aliwatoa huko kwa mkono wenye nguvu na kwa mkono ulionyooshwa. Kwa hiyo Bwana Mungu wako amekuagiza kuiadhimisha siku ya Sabato.
165:16 Mal 1:6; Kut 21:17; Law 19:3; Eze 22:7; Mt 15:4; 19:19; Mk 7:10; 10:19; Lk 18:20; Efe 6:2-3; Kum 4:40; 11:9; Mit 3:1-2Waheshimu baba yako na mama yako, kama Bwana Mungu wako alivyokuagiza, ili siku zako zipate kuwa nyingi na kufanikiwa katika nchi Bwana Mungu wako anayokupa.
175:17 Mwa 9:6; Law 24:17; Mhu 3:3; Yer 40:15; 41:3; Mt 5:21-22; 19:19; Mk 10:19; Lk 18:20; Rum 13:9; Yak 2:11Usiue.
185:18 Law 20:10; Mt 5:27-30; 19:18; Mk 10:19; Lk 18:20; Rum 13:9; Yak 2:11Usizini.
195:19 Law 19:11; Mt 19:19; Mk 10:19; Lk 18:20; Rum 13:9Usiibe.
205:20 Kut 23:1; Mt 19:18; Mk 10:19; Lk 18:20Usimshuhudie jirani yako uongo.
215:21 Rum 7:7; 13:9Usitamani mke wa jirani yako. Usitamani nyumba ya jirani yako au shamba lake, mtumishi wake wa kiume au wa kike, ngʼombe au punda wake, wala kitu chochote cha jirani yako.”
225:22 Kut 20:21; 24:12; 31:18; Kum 4:13Hizi ndizo amri alizozitangaza Bwana kwa sauti kubwa kwa kusanyiko lenu lote huko mlimani kutoka kwenye moto, wingu na giza nene, wala hakuongeza chochote zaidi. Kisha akaziandika juu ya vibao viwili vya mawe, naye akanipa mimi.
Woga Wa Watu Mlimani
(Kutoka 20:18-21)
235:23 Kut 3:16Mliposikia sauti kutoka kwenye giza, mlima ulipokuwa ukiwaka moto, viongozi wenu wote wa makabila yenu na wazee wenu walinijia mimi. 245:24 Kum 4:34; 8:5; 11:2; Isa 53:4; Kum 3:24; Kut 19:19Nanyi mkasema, “Bwana Mungu wetu ametuonyesha utukufu na enzi yake, nasi tumesikia sauti yake kutoka kwenye moto. Leo tumeona kwamba mwanadamu anaweza kuishi hata kama Mungu akizungumza naye. 255:25 Kut 20:18-19; Kum 18:16; Ebr 12:19Lakini sasa, kwa nini tufe? Moto huu mkubwa utatuteketeza sisi na tutakufa kama tukiendelea kusikia sauti ya Bwana Mungu wetu zaidi. 265:26 Kut 33:20; Kum 4:33; Amu 6:22-23; 13:22; Isa 6:5Ni mtu yupi mwenye mwili ambaye amewahi kuisikia sauti ya Mungu aliye hai akizungumza kutoka kwenye moto, kama sisi tulivyoisikia, naye akaishi? 275:27 Kut 19:8; 24:7Sogea karibu usikie yale yote asemayo Bwana Mungu wetu. Kisha utuambie chochote kile ambacho Bwana Mungu wetu anakuambia. Tutasikiliza na kutii.”
285:28 Kum 18:17Bwana aliwasikia wakati mlipozungumza nami, na Bwana akaniambia, “Nimesikia kile hawa watu walichokuambia. Kila kitu walichokisema ni kizuri. 295:29 Za 81:8, 13; Yos 22:5; Za 78:7; Kum 4:1-40; 12:25; 22:7; Isa 48:18; Kum 12:25; Yer 44:4; Mt 23:37; Lk 19:42; 2Kor 5:20; 6:1; 7:1; Ebr 12:25; Yn 15:14; Ufu 22:14Laiti kama mioyo yao ingekuwa na mwelekeo wa kuniogopa na kuzishika amri zangu zote daima, ili kwamba wafanikiwe wao pamoja na watoto wao milele!
305:30 Mal 4:4; Gal 3:19“Nenda uwaambie warudi kwenye mahema yao. 315:31 Kut 24:12Lakini wewe baki hapa pamoja nami ili niweze kukupa maagizo yote, amri na sheria ambazo utawafundisha wazifuate katika nchi ninayokwenda kuwapa waimiliki.”
325:32 Kum 4:29; 10:12; 17:11, 20; 28:14; Yos 1:7; 1Fal 15:5; 2Fal 22:2; Mit 4:27; Kum 10:12; Za 119:6; Mhu 8:12; 1Tim 4:8; Efe 6:3Hivyo kuweni waangalifu kuyafanya yale Bwana Mungu wenu aliyowaagiza; msigeuke upande wa kuume wala wa kushoto. 335:33 Isa 3:10; Yer 7:23; 38:20; Lk 1:6; Kum 4:40Fuateni yale yote ambayo Bwana Mungu wenu aliwaagiza, ili mpate kuishi, kustawi na kuziongeza siku zenu katika nchi mtakayoimiliki.
Ang Napulo ka Sugo
(Exo. 20:1-17)
1Ginpatipon ni Moises ang tanan nga Israelinhon kag ginsilingan, “Mga Israelinhon, pamatii ninyo ang mga sugo kag mga pagsulundan nga ginahatag ko sa inyo subong. Tun-i ninyo ini kag sundon gid. 2Ang Ginoo nga aton Dios naghimo sang kasugtanan sa aton sa Bukid sang Sinai.5:2 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. 3Wala niya ini ginhimo sa aton mga katigulangan kundi sa aton tanan nga buhi subong. 4Didto sa bukid naghambal ang Ginoo sa inyo halin sa kalayo nga daw sa nagaatubangay lang kamo. 5Nagatindog ako sa tunga ninyo kag sang Ginoo sadto nga tion sa paghambal sa inyo sang mensahi sang Ginoo, kay nahadlok kamo sa kalayo kag indi kamo magsaka sa bukid. Nagsiling ang Ginoo,
6“ ‘Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto nga sa diin kamo gin-ulipon.
7“ ‘Indi kamo magsimba sa iban nga dios magluwas sa akon.
8“ ‘Indi kamo maghimo sang mga dios-dios sa dagway sang bisan ano nga ara sa langit ukon sa duta ukon sa tubig. 9Indi gid ninyo ini pag-alagaron kag simbahon, kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, indi gid gusto nga may ginasimba kamo nga iban. Ginasilutan ko ang mga nakasala sa akon pati ang ila mga kaliwat hasta sa ikatatlo kag ikaapat nga henerasyon nga nagasikway sa akon. 10Pero ginapakita ko ang akon kaayo sa madamo gid nga mga henerasyon nga nagahigugma sa akon kag nagatuman sang akon mga sugo.
11“ ‘Indi ninyo paggamita ang akon ngalan sa wala sing pulos kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, magasilot sa kay bisan sin-o nga maggamit sang akon ngalan sa wala sing pulos.
12“ ‘Tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway, kag himua ninyo ini nga pinasahi nga adlaw para sa akon, ang Ginoo nga inyo Dios, suno sa ginmando ko sa inyo. 13Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, 14pero ang ikapito nga adlaw amo ang Adlaw nga Inugpahuway nga inyo painon para sa akon, ang Ginoo nga inyo Dios. Indi kamo mag-obra sa sina nga adlaw pati ang inyo mga anak, mga ulipon, mga baka, mga asno, kag iban pa ninyo nga kasapatan, kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar sa inyo mga banwa. Sa sini nga paagi makapahuway man ang inyo mga ulipon pareho sa inyo. 15Dumduma ninyo nga mga ulipon man kamo sadto sa Egipto, kag ako, ang Ginoo nga inyo Dios, nagpaguwa sa inyo didto paagi sa akon puwerte nga gahom. Gani ako, ang Ginoo nga inyo Dios, nagmando sa inyo nga tumanon ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway.
16“ ‘Tahura ang inyo amay kag iloy, suno sa ginmando ko sa inyo, agod magkabuhi kamo sing malawig kag mangin maayo ang inyo kahimtangan sa duta nga ginahatag ko sa inyo.
17“ ‘Indi kamo magpatay.
18“ ‘Indi kamo magpanginbabayi ukon magpanginlalaki.
19“ ‘Indi kamo magpangawat.
20“ ‘Indi kamo magsaksi sing butig kontra sa inyo isigkatawo.
21“ ‘Indi kamo magkaibog sa asawa sang inyo isigkatawo, ukon sa iya balay, duta, mga ulipon, mga baka ukon asno, ukon sa bisan ano nga ara sa iya.’
22“Amo ina ang mga sugo sang Ginoo sa inyo tanan nga nagtipon didto sa bukid. Sang naghambal siya sa makusog nga tingog halin sa tunga sang kalayo nga napalibutan sang madamol nga panganod, ginhatag niya ini nga mga sugo kag wala na siya sang iban pa nga ginhambal. Ginsulat niya ini sa duha ka malapad nga bato kag ginhatag sa akon.
23“Sang nabatian ninyo ang tingog halin sa kadudulman samtang nagadabadaba ang bukid, nagpalapit sa akon ang tanan nga pangulo sang inyo mga tribo kag ang inyo mga manugdumala, 24kag nagsiling sila, ‘Ginpakita sa aton sang Ginoo nga aton Dios ang iya gamhanan nga presensya kag kadungganan, kag nabatian naton ang iya tingog halin sa kalayo. Nakita naton subong nga adlaw nga puwede mabuhi ang tawo bisan naghambal ang Dios sa iya. 25Pero indi namon pag-ibutang sa peligro ang amon kabuhi. Kay kon mabatian namon liwat ang tingog sang Ginoo nga aton Dios, sigurado nga lamunon gid kami sang gamhanan nga kalayo. 26May ara bala sang tawo nga nabuhi pa pagkatapos nga nabatian niya ang tingog sang buhi nga Dios halin sa kalayo pareho sa aton nabatian? 27Ikaw na lang ang magpalapit sa Ginoo nga aton Dios, kag pamatii ang tanan nga isiling niya. Dayon isugid mo na lang sa amon ang tanan nga ginsiling niya, kay pamatian namon ini kag tumanon.’
28“Nabatian sang Ginoo ang inyo ginsiling sang nagpakighambal kamo sa akon, kag nagsiling siya sa akon, ‘Nabatian ko kon ano ang ginsiling sang sini nga mga tawo sa imo, kag maayo ang tanan nila nga ginsiling. 29Kabay pa nga magtahod sila permi sa akon kag magtuman sa akon mga sugo agod mangin maayo ang kahimtangan nila kag sang ila mga kaliwat hasta san-o. 30Lakat kag hambala sila nga magbalik sila sa ila mga tolda. 31Pero magpabilin ka diri sa akon agod ihatag ko sa imo ang tanan nga sugo kag pagsulundan nga itudlo mo sa ila nga ila sundon didto sa duta nga ginahatag ko sa ila nga ila panag-iyahan.’
32“Gani tumana gid ninyo sing maayo ang ginmando sang Ginoo nga inyo Dios sa inyo. Indi ninyo paglapasa ang bisan isa sa iya mga sugo. 33Magkabuhi kamo suno sa ginsugo sang Ginoo nga inyo Dios sa inyo agod magkabuhi kamo sing malawig kag magmauswagon didto sa duta nga inyo panag-iyahan.
