Abiya Mfalme Wa Yuda
(2 Nyakati 13:1–14:1)
1Katika mwaka wa kumi na nane wa utawala wa Yeroboamu mwana wa Nebati, Abiya akawa mfalme wa Yuda, 215:2 2Nya 11:20naye akatawala huko Yerusalemu miaka mitatu. Mama yake aliitwa Maaka binti Abishalomu.15:2 Yaani Absalomu, maana yake Baba wa amani.
315:3 1Fal 8:61Alitenda dhambi zote baba yake alizotenda kabla yake; moyo wake haukuwa mkamilifu kwa Bwana Mungu wake kama moyo wa Daudi baba yake ulivyokuwa. 415:4 2Sam 21:17Pamoja na hayo, kwa ajili ya Daudi, Bwana Mungu wake akampa taa katika Yerusalemu kwa kumwinua mwana atawale badala yake na kwa kuifanya Yerusalemu kuwa imara. 515:5 2Sam 11:2-27Kwa kuwa Daudi alifanya yaliyo mema machoni pa Bwana na hakushindwa kushika maagizo yote ya Bwana siku zote za uhai wake, isipokuwa katika habari ya Uria, Mhiti.
615:6 1Fal 12:21; 2Nya 16:9Kulikuwa na vita kati ya Rehoboamu na Yeroboamu wakati wote wa maisha ya Abiya. 7Kwa habari ya matukio mengine ya utawala wa Abiya na yote aliyofanya, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Yuda? Kulikuwa na vita kati ya Abiya na Yeroboamu. 8Naye Abiya akalala na baba zake akazikwa katika Mji wa Daudi. Asa mwanawe akawa mfalme baada yake.
Asa Mfalme Wa Yuda
(2 Nyakati 15:16–16:6)
9Katika mwaka wa ishirini wa utawala wa Yeroboamu mfalme wa Israeli, Asa akawa mfalme wa Yuda, 10naye akatawala katika Yerusalemu miaka arobaini na mmoja. Bibi yake aliitwa Maaka binti Abishalomu.
1115:11 1Fal 9:4Asa akatenda yaliyo mema machoni mwa Bwana, kama alivyokuwa ametenda Daudi baba yake. 1215:12 1Fal 14:24Akawafukuza mahanithi wa mahali pa kuabudia miungu kutoka nchi na kuondoa sanamu zote ambazo baba zake walikuwa wametengeneza. 13Hata akamwondoa bibi yake Maaka kwenye wadhifa wake kama mama malkia, kwa sababu alikuwa ametengeneza nguzo ya Ashera ya kuchukiza. Asa akaikata hiyo nguzo na kuiteketeza kwa moto katika Bonde la Kidroni. 1415:14 2Nya 14:5; 1Fal 8:61Ijapokuwa hakuondoa mahali pa juu pa kuabudia miungu, moyo wa Asa ulikuwa umejiweka kwa Bwana kikamilifu maisha yake yote. 1515:15 2Sam 8:11Akaleta ndani ya Hekalu la Bwana fedha na dhahabu na vile vyombo ambavyo yeye na baba yake walikuwa wameviweka wakfu.
1615:16 1Fal 12:21Kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli siku zote za utawala wao. 1715:17 Yos 18:25Mfalme Baasha wa Israeli akashambulia Yuda na kuweka ngome mji wa Rama ili kumzuia yeyote asitoke wala kuingia nchi ya Mfalme Asa wa Yuda.
1815:18 Yoe 3:5; Yer 49:27Kisha Asa akachukua fedha yote na dhahabu iliyokuwa imeachwa katika hazina za Hekalu la Bwana na za jumba lake mwenyewe la kifalme. Akawakabidhi maafisa wake na kuwatuma kwa Ben-Hadadi mwana wa Tabrimoni, mwana wa Hezioni, mfalme wa Aramu,15:18 Yaani Shamu (ambayo leo ni Syria). aliyekuwa akitawala Dameski. 19“Akasema na pawepo mkataba kati yangu na wewe, kama ulivyokuwepo kati ya baba yangu na baba yako. Tazama, nimekuletea zawadi ya fedha na dhahabu. Sasa vunja mkataba wako na Baasha mfalme wa Israeli ili aniondokee mimi.”
20Ben-Hadadi akakubaliana na Mfalme Asa na kutuma majemadari wa majeshi yake dhidi ya miji ya Israeli. Akaishinda miji ya Iyoni, Dani, Abel-Beth-Maaka na Kinerethi yote, pamoja na Naftali. 21Wakati Baasha aliposikia hili, akaacha kuijenga Rama na akaenda kuishi Tirsa. 2215:22 Yos 18:24; 2Fal 23:8Kisha Mfalme Asa akatoa amri kwa Yuda yote, pasipo kumbagua hata mmoja, kubeba mawe na mbao kutoka Rama, ambazo Baasha alikuwa akitumia huko. Mfalme Asa akazitumia kujengea Geba iliyoko Benyamini na Mispa pia.
23Kwa matukio yote ya utawala wa Asa, mafanikio yake yote, yote aliyofanya na miji aliyoijenga, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Yuda? Katika uzee wake, hata hivyo, alipata ugonjwa wa miguu. 2415:24 Mt 1:8Kisha Asa akalala pamoja na baba zake na kuzikwa pamoja nao katika mji wa Daudi baba yake. Naye Yehoshafati mwanawe akawa mfalme baada yake.
Nadabu Mfalme Wa Israeli
25Nadabu mwana wa Yeroboamu akawa mfalme wa Israeli katika mwaka wa pili wa utawala wa Mfalme Asa wa Yuda, naye akatawala Israeli kwa miaka miwili. 2615:26 1Fal 12:30; Kum 4:25Akafanya maovu machoni pa Bwana, akienenda katika njia za baba yake na katika dhambi yake, ambayo alisababisha Israeli kuifanya.
2715:27 1Fal 14:14; Yos 19:44Baasha mwana wa Ahiya wa nyumba ya Isakari akafanya shauri baya dhidi yake, naye akamuua huko Gibethoni, mji wa Wafilisti, wakati Nadabu na Israeli yote walipokuwa wameuzingira. 28Baasha akamuua Nadabu katika mwaka wa tatu wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, naye Baasha akaingia mahali pake kuwa mfalme.
29Mara tu alipoanza kutawala, aliua jamaa yote ya Yeroboamu. Hakumwachia Yeroboamu yeyote aliyekuwa hai, bali aliwaangamiza wote, kulingana na neno la Bwana lililotolewa kupitia kwa mtumishi wake Ahiya Mshiloni, 30kwa sababu ya dhambi alizokuwa amezitenda Yeroboamu na kusababisha Israeli kuzitenda, tena kwa sababu alimkasirisha Bwana, Mungu wa Israeli.
31Kwa matukio mengine ya utawala wa Nadabu na yote aliyofanya, je hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli? 32Kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli wakati wote wa utawala wao.
Baasha Mfalme Wa Israeli
33Katika mwaka wa tatu wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Baasha mwana wa Ahiya akawa mfalme wa Israeli yote huko Tirsa, naye akatawala kwa miaka ishirini na minne. 34Akatenda maovu machoni pa Bwana, akienenda katika njia za Yeroboamu na dhambi yake, ambayo alikuwa amesababisha Israeli kuitenda.
Ang Paghari ni Abia sa Juda
(2 Cro. 13:1–14:1)
1Nahimong hari sa Juda si Abia sa ika-18 nga tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel. 2Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka tuig. Ang iyang inahan mao si Maaca nga anak ni Absalom.15:2 Absalom: sa Hebreo, Abishalom, nga mao usab si Absalom.
3Gihimo usab ni Abia ang tanan nga sala nga gihimo sa iyang amahan. Dili maayo ang iyang relasyon sa Ginoo nga iyang Dios; dili sama kang David nga iyang katigulangan. 4Apan tungod kang David, gitugot sa Ginoo nga iyang Dios nga may kaliwat si Abia nga maghari15:4 gitugot sa Ginoo… nga maghari: sa literal, gihatagan siya sa Ginoo nga iyang Dios ug suga. sa Jerusalem pinaagi sa paghatag kaniya ug anak nga mopuli kaniya sa paghari ug mopalig-on sa Jerusalem. 5Kay gihimo ni David ang matarong atubangan sa Ginoo, ug samtang buhi siya wala niya lapasa ang mga sugo sa Ginoo, gawas lang sa gihimo niya ngadto kang Uria nga hitihanon.
6-7Kaniadto nagsige lang ug away si Rehoboam ug Jeroboam, ug sa kaulahian si Abia na usab ug si Jeroboam ang nagaaway. Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Abia, ug ang tanan nga iyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 8Sa dihang namatay si Abia, gilubong siya sa Lungsod ni David. Ug si Asa nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ang Paghari ni Asa sa Juda
(2 Cro. 15:16–16:6, 11-14)
9Nahimong hari sa Juda si Asa sa ika-20 nga tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel. 10Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 41 ka tuig. Ang iyang lola mao si Maaca nga anak ni Absalom. 11Gihimo ni Asa ang maayo atubangan sa Ginoo, sama kang David nga iyang katigulangan. 12Giabog niya gikan sa Juda ang mga lalaki ug mga babaye nga nagabaligya sa ilang dungog didto sa mga templo sa mga dios-dios, ug gipakuha niya ang tanang dios-dios nga gipahimo sa iyang mga katigulangan. 13Apil ang iyang lola nga si Maaca gipapahawa niya sa pagka-rayna, kay nagpahimo kini ug mangil-ad nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gipaputol ni Asa ang maong poste ug gipasunog sa lugut sa Kidron. 14Wala panggub-a ni Asa ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, apan nagmatinumanon siya sa Ginoo sa tibuok niyang kinabuhi. 15Gidala niya sa templo sa Ginoo ang mga pilak, mga bulawan, ug ang uban pang mga butang nga gihalad niya ug sa iyang amahan ngadto sa Ginoo.
16Nagsige lang ug away si Asa ug si Baasha nga hari sa Israel sa tibuok panahon nga naghari sila. 17Gisulong ni Baasha ang Juda, ug gipaparilan niya ang lungsod sa Rama aron walay makagawas o makasulod sa teritoryo ni Asa nga hari sa Juda. 18Unya gipanguha ni Asa ang tanang pilak ug bulawan nga nahibilin sa mga bodega sa templo sa Ginoo ug sa iyang palasyo. Gitugyan niya kini sa iyang mga opisyal, ug gisugo niya sila nga dad-on kini ngadto kang Ben Hadad nga hari sa Aram15:18 Aram: o, Syria. didto sa Damascus diin kini magpuyo. Si Ben Hadad anak ni Tabrimon ug apo ni Hezion. 19Mao kini ang mensahe ni Asa kang Ben Hadad: “Maghimo kitag kasabotan nga magdapigay kita, sama sa gihimo sa atong mga amahan. Dawata ang gipadala ko kanimo nga pilak ug bulawan, ug undanga ang imong pagpakig-abin kang Baasha nga hari sa Israel aron mobiya na siya sa akong teritoryo.”
20Misugot si Ben Hadad sa gihangyo ni Haring Asa, ug gisugo niya ang mga komander sa iyang mga sundalo nga sulongon ang mga lungsod sa Israel. Nailog nila ang Ijon, Dan, Abel Bet Maaca, ang tibuok Kineret, ug ang tibuok Naftali. 21Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, gipaundang niya ang pagpahimo ug paril sa Rama, ug mibalik siya sa Tirza. 22Unya nagmando si Haring Asa sa tanan gayod nga taga-Juda nga panguhaon ang mga bato ug mga troso nga gigamit ni Baasha sa pagpahimo ug paril sa Rama, ug gigamit niya kini sa pagpahimo ug paril sa Geba nga sakop sa Benjamin, ug sa Mizpa.
23Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Asa, ug ang iyang mga kadaogan ug ang tanan niyang nahimo, apil na ang mga lungsod nga iyang gipangtukod, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. Sa tigulang na si Asa gitakboyan siyag sakit sa tiil. 24Ug sa dihang namatay siya, gilubong siya sa gilubngan sa iyang mga katigulangan sa lungsod sa iyang katigulangan nga si David. Ug si Jehoshafat nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ang Paghari ni Nadab sa Israel
25Nahimong hari sa Israel si Nadab nga anak ni Jeroboam sa ikaduhang tuig sa paghari ni Asa sa Juda. Naghari si Nadab sa tibuok Israel sulod sa duha ka tuig. 26Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Gisunod niya ang binuhatan sa iyang amahan ug ang sala nga gihimo niini, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.
27Unya, si Baasha nga anak ni Ahia, nga gikan sa tribo ni Isacar, nagplano ug daotan batok kang Nadab. Gipapatay niya si Nadab samtang gisulong niini ug sa tibuok Israel ang Gibeton, nga usa ka lungsod sa mga Filistihanon. 28Ang pagpatay ni Baasha kang Nadab nahitabo sa ikatulo nga tuig sa paghari ni Asa sa Juda. Ug si Baasha mao ang mipuli kang Nadab ingon nga hari. 29Pagsugod gayod ni Baasha sa paghari, gipamatay niya ang tibuok pamilya ni Jeroboam, ug wala gayod siyay gibilin bisan usa. Nahitabo kini sumala sa giingon sa Ginoo pinaagi sa iyang alagad nga si Ahia nga taga-Shilo. 30Kay nasuko ang Ginoo, ang Dios sa Israel kang Jeroboam tungod sa iyang mga sala nga gihimo, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.
31Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Nadab, ug ang tanan niyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel. 32Nagsige lang ug away si Asa ug si Baasha sa tibuok panahon nga naghari sila.
Ang Paghari ni Baasha sa Israel
33Nahimong hari sa Israel si Baasha nga anak ni Ahia sa ikatulong tuig sa paghari ni Asa sa Juda. Sa Tirza siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 24 ka tuig. 34Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Gisunod niya ang binuhatan ni Jeroboam ug ang sala nga gihimo niini, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.
