الحكمة
1الصِّيتُ الْحَسَنُ خَيْرٌ مِنَ الطِّيبِ، وَيَوْمُ الْوَفَاةِ أَفْضَلُ مِنْ يَوْمِ الْوِلادَةِ. 2الذَّهَابُ إِلَى بَيْتِ النَّوْحِ خَيْرٌ مِنَ الْحُضُورِ إِلَى بَيْتِ الْوَلِيمَةِ، لأَنَّ الْمَوْتَ هُوَ مَصِيرُ كُلِّ إِنْسَانٍ. وَهَذَا مَا يَحْتَفِظُ بِهِ الْحَيُّ فِي قَلْبِهِ. 3الْحُزْنُ خَيْرٌ مِنَ الضَّحِكِ، لأَنَّهُ بِكَآبَةِ الْوَجْهِ يُصْلَحُ الْقَلْبُ. 4قَلْبُ الْحُكَمَاءِ فِي بَيْتِ النَّوْحِ، أَمَّا قُلُوبُ الْجُهَّالِ فَفِي بَيْتِ اللَّذَّةِ. 5الاسْتِمَاعُ إِلَى زَجْرِ الْحَكِيمِ خَيْرٌ مِنَ الإِصْغَاءِ إِلَى غِنَاءِ الْجُهَّالِ. 6لأَنَّ ضَحِكَ الْجُهَّالِ كَقَرْقَعَةِ الشَّوْكِ تَحْتَ الْقِدْرِ، وَهَذَا أَيْضاً بَاطِلٌ. 7الظُّلْمُ يَجْعَلُ الْحَكِيمَ أَحْمَقَ، وَالرِّشْوَةُ تُفْسِدُ الْقَلْبَ.
8نِهَايَةُ أَمْرٍ خَيْرٌ مِنْ بِدَايَتِهِ، وَالصَّبْرُ خَيْرٌ مِنَ الْعَجْرَفَةِ. 9لَا يَسْتَسْلِمْ قَلْبُكَ سَرِيعاً لِلْغَضَبِ، لأَنَّ الْغَضَبَ يَسْتَقِرُّ فِي صُدُورِ الْجُهَّالِ.
10لَا تَقُلْ: كَيْفَ حَدَثَ أَنَّ الأَيَّامَ الْمَاضِيَةَ كَانَتْ خَيْراً مِنْ هَذِهِ الأَيَّامِ؟ لأَنَّ سُؤَالَكَ هَذَا لَا يَنِمُّ عَنْ حِكْمَةٍ. 11الْحِكْمَةُ مَعَ الْمِيرَاثِ صَالِحَةٌ وَذَاتُ مَنْفَعَةٍ لِلأَحْيَاءِ. 12الَّذِي يَسْتَظِلُّ بِالْحِكْمَةِ كَمَنْ يَسْتَظِلُّ بِالْفِضَّةِ، إِلّا أَنَّ لِمَعْرِفَةِ الْحِكْمَةِ فَضْلاً، وَهُوَ أَنَّهَا تَحْفَظُ حَيَاةَ أَصْحَابِهَا. 13تَأَمَّلْ فِي عَمَلِ اللهِ، مَنْ يَقْدِرُ أَنْ يُقَوِّمَ مَا يُعَوِّجُهُ؟ 14افْرَحْ فِي يَوْمِ السَّرَّاءِ، وَاعْتَبِرْ فِي يَوْمِ الضَّرَّاءِ. إِنَّ الرَّبَّ قَدْ جَعَلَ السَّرَّاءَ مَعَ الضَّرَّاءِ، لِئَلّا يَكْتَشِفَ الإِنْسَانُ شَيْئاً مِمَّا يَحْدُثُ بَعْدَ مَوْتِهِ.
15لَقَدْ شَاهَدْتُ هَذِهِ جَمِيعَهَا فِي أَيَّامِ أَبَاطِيلِي: رُبَّ صِدِّيقٍ يَهْلِكُ فِي بِرِّهِ، وَمُنَافِقٍ تَطُولُ أَيَّامُهُ فِي شَرِّهِ. 16لَا تُغَالِ فِي بِرِّكَ وَلا تُبَالِغْ فِي حِكْمَتِكَ، إِذْ لِمَاذَا تُهْلِكُ نَفْسَكَ؟ 17لَا تُفْرِطْ فِي شَرِّكَ وَلا تَكُنْ أَحْمَقَ. لِمَاذَا تَمُوتُ قَبْلَ أَوَانِكَ؟ 18حَسَنٌ أَنْ تَتَشَبَّثَ بِهَذَا وَأَنْ لَا تُفَرِّطَ فِي ذَاكَ، لأَنَّ مُتَّقِيَ اللهِ يَتَفَادَى التَّطَرُّفَ فِي كِلَيْهِمَا.
19تَدْعَمُ الْحِكْمَةُ الْحَكِيمَ بِالْقُوَّةِ أَكْثَرَ مِنْ عَشَرَةِ مُتَسَلِّطِينَ فِي الْمَدِينَةِ. 20لَيْسَ مِنْ صِدِّيقٍ عَلَى وَجْهِ الأَرْضِ يَصْنَعُ خَيْراً وَلا يُخْطِئُ. 21لَا تَكْتَرِثْ لِكُلِّ كَلامٍ يُقَالُ لِئَلّا تَسْمَعَ عَبْدَكَ يَشْتِمُكَ. 22لأَنَّكَ تُدْرِكُ فِي قَرَارَةِ نَفْسِكَ أَنَّكَ كَثِيراً مَا لَعَنْتَ غَيْرَكَ.
23كُلُّ ذَلِكَ اخْتَبَرْتُهُ بِالْحِكْمَةِ وَقُلْتُ: سَأَكُونُ حَكِيماً، وَلَكِنَّهَا كَانَتْ بَعِيدَةً عَنِّي. 24مَا هُوَ بَعِيدٌ، بَعِيدٌ جِدّاً، وَمَا هُوَ عَمِيقٌ، عَمِيقٌ جِدّاً. وَمَنْ لِي بِمَنْ يَكْتَشِفُهُ؟ 25فَتَفَحَّصْتُ قَلْبِي لأَعْلَمَ وَأَبْحَثَ وَأَنْشُدَ الْحِكْمَةَ وَأَلْتَمِسَ جَوَاهِرَ الأَشْيَاءِ وَأَعْرِفَ جَهَالَةَ الشَّرِّ، وَحَمَاقَةَ الْجُنُونِ. 26فَوَجَدْتُ أَنَّ الْمَرْأَةَ الَّتِي قَلْبُهَا أَشْرَاكٌ وَشِبَاكٌ، وَيَدَاهَا قُيُودٌ، هِيَ أَمَرُّ مِنَ الْمَوْتِ، وَمَنْ يُرْضِي اللهَ يَهْرُبُ مِنْهَا، أَمَّا الْخَاطِئُ فَيَقَعُ فِي أَشْرَاكِهَا. 27وَيَقُولُ الْجَامِعَةُ: إِلَيْكَ مَا وَجَدْتُهُ: أَضِفْ وَاحِداً إِلَى وَاحِدٍ لِتَكْتَشِفَ حَاصِلَ الأَشْيَاءِ 28الَّتِي مَا بَرِحَتْ نَفْسِي تَبْحَثُ عَنْهَا مِنْ غَيْرِ جَدْوَى: وَجَدْتُ صِدِّيقاً وَاحِداً بَيْنَ أَلْفِ رَجُلٍ، وَعَلَى امْرَأَةٍ وَاحِدَةٍ (صِدِّيقَةٍ) بَيْنَ الأَلْفِ لَمْ أَعْثُرْ. 29بَلْ هَذَا مَا وَجَدْتُهُ: إِنَّ اللهَ قَدْ صَنَعَ الْبَشَرَ مُسْتَقِيمِينَ، أَمَّا هُمْ فَانْطَلَقُوا بَاحِثِينَ عَنْ مُسْتَحْدَثَاتٍ كَثِيرَةٍ!
Nimdeɛ
1Edin pa yɛ sene aduhwam papa,
na owuda yɛ sene awoda.
2Ɛyɛ sɛ obi bɛkɔ ayie ase
sene sɛ ɔbɛkɔ apontoɔ ase,
ɛfiri sɛ owuo yɛ onipa biara hyɛberɛ
na ɛsɛ sɛ ateasefoɔ hyɛ yei nso.
3Awerɛhoɔ yɛ sene ɔsereɛ,
ɛfiri sɛ, anim a ayɛ mmɔbɔ mmɔbɔ de akoma mu nsiesie pa ba.
4Onyansafoɔ akoma wɔ ayie ase,
nanso nkwaseafoɔ akoma wɔ ahosɛpɛfoɔ fie.
5Ɛyɛ sɛ wɔbɛtie onyansafoɔ animka
sene sɛ wɔbɛtie nkwaseafoɔ dwom.
6Sɛdeɛ nkasɛɛ turituri wɔ ɛsɛn ase no
saa ara na nkwaseafoɔ sereɛ teɛ.
Yei nso yɛ ahuhudeɛ.
7Nsisie ma onyansafoɔ dane ɔkwasea,
na kɛtɛasehyɛ sɛe akoma.
8Asɛm awieeɛ yɛ sene ne ahyɛaseɛ,
na ntoboaseɛ yɛ sene ahantan.
9Mma wʼakoma nsɔre ntɛm ntɛm
na abufuo da wo nso sɛ ɔkwasea.
10Ɛnka sɛ, “Adɛn enti na tete nna no yɛ sene ɛnnɛ mmerɛ yi?”
Onyansafoɔ mmisa nsɛm sei.
11Nimdeɛ, sɛ agyapadeɛ no, yɛ adepa.
Ɛho wɔ mfasoɔ ma wɔn a wɔhunu owia.
12Sɛdeɛ nimdeɛ yɛ banbɔ no
saa ara na sika nso teɛ,
nanso nhunumu ho adeɛ a ɛyɛ ne sɛ:
deɛ ɔwɔ nimdeɛ no bɔ ne nkwa ho ban.
13Dwene deɛ Onyankopɔn ayɛ ho:
Hwan na ɔbɛtumi atene
deɛ wayɛ ama akyea?
14Mmere pa mu, ma wʼani nnye;
nanso mmere bɔne mu, hunu sɛ
Onyankopɔn na wayɛ ne nyinaa.
Ɛno enti onipa ntumi nhunu
deɛ ɛbɛto no daakye.
15Me nkwa nna a ɛyɛ ahuhudeɛ yi mu, mahunu nneɛma mmienu:
Ɔteneneeni a ɔwu wɔ ne tenenee mu,
ne omumuyɛfoɔ a ɔtena ase kyɛ wɔ nʼamumuyɛ mu.
16Ɛnyɛ wo ho ɔteneneeni ntra so,
na ɛnyɛ wo ho onyansafoɔ mmoro so,
adɛn enti na wosɛe wo ho?
17Ɛnyɛ omumuyɛfoɔ ntra so,
na ɛnyɛ ɔkwasea nso,
adɛn enti na ɛsɛ sɛ wowu ansa na wo berɛ aso?
18Ɛyɛ sɛ wobɛsɔ baako mu
nanso nnyaa deɛ aka no mu.
Onipa a ɔsuro Onyankopɔn no bɛsi adeyɛ mmorosoɔ biara ano.
19Nimdeɛ ma onyansafoɔ baako tumi bebree
sene kuropɔn mu sodifoɔ edu.
20Onipa teneneeni biara nni asase so a
ɔyɛ papa na ɔnyɛ bɔne da.
21Mfa deɛ nnipa ka nyinaa nyɛ asɛm,
anyɛ saa a, wobɛte sɛ wo ɔsomfoɔ redome wo,
22na wonim wɔ wʼakoma sɛ,
wo nso woadome nkurɔfoɔ mpɛn bebree.
23Mede nimdeɛ asɔ yeinom nyinaa ahwɛ, na mekaa sɛ,
“Masi mʼadwene pi sɛ mɛyɛ onyansafoɔ”
nanso na yei boro me so.
24Sɛdeɛ nimdeɛ teɛ biara,
ɛwɔ akyiri, na emu dɔ,
hwan na ɔbɛtumi ahwehwɛ ahunu?
25Afei meyɛɛ mʼadwene sɛ mɛte aseɛ,
ayɛ nhwehwɛmu na mapɛɛpɛɛ nimdeɛ ne sɛdeɛ nneɛma nhyehyɛeɛ teɛ
na mate amumuyɛ mu agyimisɛm ase
ne nkwaseasɛm mu abɔdamsɛm nso.
26Mahunu deɛ ɛyɛ nwono sene owuo
ɔbaa a ɔyɛ afidie;
nʼakoma yɛ nnaadaa
na ne nsa yɛ mpɔkyerɛ.
Onipa a ɔsɔ Onyankopɔn ani no renkɔ ne ho
nanso ɔbɔnefoɔ deɛ, ɔbɛtɔ nʼafidie mu.
27Ɔsɛnkafoɔ no sɛ, “Hwɛ yei ne deɛ mahwehwɛ ahunu:
“Mekekaa nneɛma bobɔɔ so pɛɛ sɛ mehunu sɛdeɛ nneɛma nhyehyɛeɛ teɛ.
28Mereyɛ nhwehwɛ mu
na menhunu hwee no,
mehunuu ɔbarima teneneeni baako wɔ mmarima apem mu,
nanso manhunu ɔbaa teneneeni biara wɔ wɔn mu.
29Yei nko ara na mahunu:
Onyankopɔn yɛɛ adasamma teneneefoɔ,
nanso nnipa adane wɔn ho hwehwɛ nhyehyɛeɛ foforɔ.”