የይሁዳ ንጉሥ ምናሴ
21፥1-10 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥1-10
21፥17-18 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥18-20
1ምናሴ በነገሠ ጊዜ ዕድሜው ዐሥራ ሁለት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም አምሳ አምስት ዓመት ገዛ፤ እናቱም ሐፍሴባ ትባል ነበር። 2ምናሴ እግዚአብሔር ከእስራኤላውያን ፊት አሳድዶ ያወጣቸውን የአሕዛብን አስጸያፊ ልማድ በመከተል በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 3አባቱ ሕዝቅያስ ያፈረሰውን የየኰረብታውን ማምለኪያ ስፍራ መልሶ ሠራ፤ የእስራኤል ንጉሥ አክዓብ እንዳደረገው ሁሉ፣ እርሱም ለበኣል መሠዊያዎችን አቆመ፤ የአሼራንም ምስል ዐምድ ሠራ። እንዲሁም ለሰማይ ከዋክብት ሰራዊት ሁሉ ሰገደ፤ አመለካቸውም። 4እግዚአብሔር፣ “ስሜን በኢየሩሳሌም አኖራለሁ” ባለበት በእግዚአብሔር ቤተ መቅደስ መሠዊያዎችን ሠራ። 5በሁለቱም የእግዚአብሔር ቤተ መቅደስ አደባባዮች ለሰማይ ከዋክብት ሰራዊት ሁሉ መሠዊያ ሠራ። 6የገዛ ልጁን የሚቃጠል መሥዋዕት አድርጎ አቀረበ21፥6 ወይም፣ የራሱን ልጅ በዚህ ውስጥ እንዲያልፍ አደረገ።፤ መተተኛና ጠንቋይ ሆነ፤ ሙታን አነጋጋሪዎችንና መናፍስት ጠሪዎችን ምክር ጠየቀ፤ እግዚአብሔርን ለቍጣ የሚያነሣሣውን ክፉ ድርጊት በፊቱ ፈጸመ።
7የሠራውን የአሼራን የተቀረጸ ምስል ዐምድ ወስዶ በቤተ መቅደሱ ውስጥ አስቀመጠ፤ ይህም እግዚአብሔር ለዳዊትና ለልጁ ለሰሎሞን፣ “በዚህ ቤተ መቅደስና ከእስራኤል ነገዶች ሁሉ በመረጥኋት በኢየሩሳሌም ስሜን ለዘላለም አኖራለሁ” ያለው ስፍራ ነው። 8እንዲሁም፣ “ብቻ ያዘዝኋቸውን ሁሉ ተጠንቅቀው በመፈጸምና ባሪያዬ ሙሴ የሰጣቸውንም ሕግ በሙሉ በመጠበቅ ይጽኑ እንጂ ከእንግዲህ የእስራኤላውያን እግር፣ ለአባቶቻቸው ከሰጠኋቸው ምድር ወጥቶ እንዲንከራተት አላደርግም” ያለው ስለዚሁ ስፍራ ነው። 9ሕዝቡ ግን አልሰሙም፤ እግዚአብሔር በእስራኤላውያን ፊት ካጠፋቸው አሕዛብ ይልቅ ክፉ ድርጊት እንዲፈጽሙ ምናሴ አሳታቸው።
10እግዚአብሔር በባሪያዎቹ በነቢያት አማካይነት እንዲህ ሲል ተናገረ፤ 11“የይሁዳ ንጉሥ ምናሴ ይህን ሁሉ አስጸያፊ ኀጢአት ሠርቷል፤ ከእርሱ በፊት ከነበሩት አሞራውያን ይልቅ ክፉ ድርጊት ፈጽሟል፤ ይሁዳንም በጣዖታቱ አስቷል። 12ስለዚህ የእስራኤል አምላክ እግዚአብሔር የሚለው ይህ ነው፤ ‘ለሚሰማ ሁሉ ጆሮዎቹ ጭው እንዲሉ የሚያደርግ ክፉ መከራ በኢየሩሳሌምና በይሁዳ ላይ አመጣለሁ። 13በሰማርያ ላይ ያዘጋጀሁትን መለኪያ ገመድ፣ የአክዓብንም ቤት የለካሁበትን ቱንቢ በኢየሩሳሌም ላይ እዘረጋለሁ፤ አንድ ሰው ሳሕን እንደሚወለውል ከወለወለም በኋላ እንደሚገለብጠው እኔም ኢየሩሳሌምን ወልውዬ እገለብጣታለሁ። 14የርስቴንም ቅሬታ እተዋቸዋለሁ፤ ለጠላቶቻቸው አሳልፌ እሰጣቸዋለሁ፤ ለጠላቶቻቸውም ሁሉ ብዝበዛና ምርኮ ይሆናሉ። 15ይህን የማደርገውም የቀድሞ አባቶቻቸው ከግብፅ ምድር ከወጡበት ጊዜ አንሥቶ እስከ ዛሬ ድረስ በፊቴ ክፉ ድርጊት ስለ ፈጸሙና ለቍጣ ስላነሣሡኝ ነው።’ ” 16ይልቁንም ምናሴ፣ በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት እንዲፈጽም ይሁዳን ካሳተበት ኀጢአት ሌላ፣ ኢየሩሳሌምን ከዳር እስከ ዳር እስኪሞላት ድረስ ብዙ ንጹሕ ደም አፈሰሰ።
17በምናሴ ዘመነ መንግሥት የተከናወነው ሌላው ሥራ፣ የሠራውን ኀጢአት ጨምሮ የፈጸመው ድርጊት ሁሉ በይሁዳ ነገሥታት ታሪክ ተጽፎ የሚገኝ አይደለምን? 18ምናሴም ከአባቶቹ ጋር አንቀላፋ፤ “የዖዛ አትክልት” በሚባለው በቤተ መንግሥቱ አትክልት ውስጥ ተቀበረ። ልጁ አሞንም በእግሩ ተተክቶ ነገሠ።
የይሁዳ ንጉሥ አሞን
21፥19-24 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥21-25
19አሞን ሲነግሥ ዕድሜው ሃያ ሁለት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ሁለት ዓመት ገዛ፤ እናቱ ሜሶላም ትባላለች፤ እርሷም የዮጥባ አገር ሰው የሐሩስ ልጅ ነበረች። 20አባቱ ምናሴ እንዳደረገው ሁሉ እርሱም በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 21አባቱ በሄደበት መንገድ ሁሉ ሄደ፤ አባቱ ያመለካቸውን አማልክት አመለከ፤ ሰገደላቸውም። 22የአባቶቹን አምላክ እግዚአብሔርን ተወ፤ በእግዚአብሔርም መንገድ አልሄደም።
23የአሞንም ሹማምት ዐመፁ፤ ንጉሡንም በቤተ መንግሥቱ ውስጥ ገደሉት። 24ከዚያም የአገሩ ሕዝብ በንጉሥ አሞን ላይ ያመፁትን ሁሉ ገደሉ፤ ልጁን ኢዮስያስንም በእግሩ ተክተው አነገሡት።
25በአሞን ዘመነ መንግሥት የተከናወነው ሌላው ሥራ፣ የፈጸመውም ድርጊት ሁሉ በይሁዳ ነገሥታት ታሪክ ተጽፎ የሚገኝ አይደለምን? 26እርሱም በዖዛ አትክልት ውስጥ ባለው መቃብሩ ተቀበረ፤ ልጁ ኢዮስያስም በእግሩ ተተክቶ ነገሠ።
Ang Paghari ni Manase sa Juda
(2 Cro. 33:1-20)
1Nagaedad si Manase ug 12 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 55 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hefziba. 2Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Misunod siya sa mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. 3Gipatukod niya pag-usab ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit nga gipaguba sa iyang amahan nga si Hezekia. Nagpatindog usab siya ug mga halaran alang kang Baal ug nagpahimo ug poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera, sama sa gihimo ni Ahab nga hari sa Israel. Mialagad siya ug misimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. 4Nagpahimo pa gayod siya ug mga halaran diha mismo sa templo sa Ginoo sa Jerusalem nga sumala sa Ginoo mao ang lugar diin pasidunggan siya. 5Nagpahimo usab siya ug mga halaran sa duha ka hawanan sa templo sa Ginoo alang sa pagsimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. 6Gihalad niya ang iyang kaugalingong anak sa kalayo. Gibuhat usab niya ang mga buluhaton sa mga manalagna, mga mamamarang, ug nangutana siya sa mga espiritista nga nagapakigsulti sa kalag sa patay. Labihan gayod ang iyang pagpakasala atubangan sa Ginoo, ug nakapasuko kini sa Ginoo. 7Gibutang niya ang iyang gipahimo nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera didto sa templo, diin ang Ginoo miingon kang David ug sa iyang anak nga si Solomon, “Pasidunggan ako sa walay kataposan dinhi niini nga templo ug sa Jerusalem, ang lugar nga akong gipili gikan sa tanang tribo sa Israel. 8Kon tumanon lang sa katawhan sa Israel ang tanan kong kasugoan nga gihatag kanila sa akong alagad nga si Moises, dili ko sila papahawaon gikan niining yutaa nga gihatag ko sa ilang mga katigulangan.” 9Apan wala namati ang mga tawo. Giaghat sila ni Manase sa paghimo ug daotan, ug ang ilang gihimo mas daotan pa kaysa gihimo sa mga nasod nga gipanglaglag sa Ginoo sa mga Israelinhon.
10Unya miingon ang Ginoo pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta: 11“Naghimo si Manase nga hari sa Juda niining mangil-ad nga mga buhat nga mas daotan pa kaysa gihimo sa mga Amorihanon nga nagpuyo niining yutaa sa wala pa moabot ang mga Israelinhon. Gitukmod niya ang mga taga-Juda sa pagpakasala pinaagi sa pagpasimba kanila sa iyang mga dios-dios. 12Busa ako, ang Ginoo, ang Dios sa Israel, magpadala ug kalaglagan sa Jerusalem ug sa Juda, ug ang tanan nga makadungog niini malisang. 13Hukman ko ang Jerusalem sama sa paghukom ko sa Samaria ug sa panimalay ni Haring Ahab. Ug sama sa paglimpyo ug plato nga trapohan ug unya ipakulob human hugasi, limpyohan ko usab ang Jerusalem gikan niining mga tawhana. 14Isalikway ko bisan pa ang nahibilin sa akong katawhan ug itugyan ko sila sa kamot sa ilang mga kaaway nga moilog sa ilang mga kabtangan. 15Mahitabo kini kanila kay daotan ang ilang gihimo sa akong atubangan ug gipalagot nila ako, sukad pa sa paggawas sa ilang mga katigulangan gikan sa Ehipto hangtod karon.”
16Daghan usab ang gipamatay ni Manase nga inosenteng mga tawo hangtod nga nagabanaw ang dugo sa tibuok Jerusalem. Dugang pa kini sa sala nga iyang gihimo nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Juda atubangan sa Ginoo.
17Ang uban pang mga sugilanon mahitungod sa paghari ni Manase, ug ang tanan niyang gihimo, apil ang mga sala nga iyang nahimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 18Sa dihang namatay si Manase, gilubong siya didto sa hardin sa iyang palasyo nga gitawag ug Uza. Ug si Amon nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ang Paghari ni Amon sa Juda
(2 Cro. 33:21-25)
19Nagaedad si Amon ug 22 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari sa Juda. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa duha ka tuig. Ang iyang inahan mao si Meshulemet nga anak ni Haruz nga taga-Jotba. 20Daotan ang gihimo ni Amon atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Manase nga iyang amahan. 21Gisunod niya ang gibuhat sa iyang amahan. Gisimba usab niya ug gialagaran ang mga dios-dios nga gisimba sa iyang amahan, 22ug gisalikway niya ang Ginoo, ang Dios sa iyang mga katigulangan. Wala siya mosunod sa pamaagi sa Ginoo.
23Unya, nagplano ug daotan ang mga opisyal ni Amon batok kaniya, ug gipatay nila siya didto sa iyang palasyo. 24Apan gipamatay sa katawhan sa Juda ang tanang miapil sa plano sa pagpatay kang Haring Amon. Ug gipuli nila si Josia nga anak ni Amon ingon nga hari.
25Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Amon, ug ang iyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 26Gilubong si Amon didto sa iyang lubnganan sa hardin nga gitawag ug Uza. Ug si Josia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
