ጥበብ ከሁሉ በላይ መሆኗ
1ልጆቼ ሆይ፤ የአባትን ምክር አድምጡ፤
ልብ ብላችሁ ስሙ፤ ማስተዋልንም ገንዘብ አድርጉ።
2በጎ ትምህርት እሰጣችኋለሁ፤
ስለዚህ ትምህርቴን አትተዉ።
3በአባቴ ቤት ገና ለግላጋ ወጣት፣
ለእናቴም አንድ ልጇ ብቻ በነበርሁ ጊዜ፣
4አባቴ እንዲህ ሲል አስተማረኝ፤
“ቃሌን በሙሉ በልብህ ያዝ፤
ትእዛዜንም ጠብቅ፤ በሕይወት ትኖራለህ።
5ጥበብን አግኛት፤ ማስተዋልን ያዛት፤
ቃሌን አትርሳ፤ ከእርሷም ዘወር አትበል።
6ጥበብን አትተዋት፤ እርሷም ከለላ ትሆንሃለች፤
አፍቅራት፤ እርሷም ትጠብቅሃለች።
7ጥበብ ታላቅ ነገር ናት፤ ስለዚህ ጥበብን አግኛት፤
ያለህን ሁሉ4፥7 ወይም ያገኘኸውን ሁሉ ብታስከፍልህም ማስተዋልን ገንዘብህ አድርጋት።
8ክብርን ስጣት፤ ከፍ ከፍ ታደርግሃለች፤
ዕቀፋት፤ ታከብርሃለች፤
9በራስህ ላይ ሞገሳማ አክሊል ትደፋልሃለች፤”
የክብር ዘውድም ታበረክትልሃለች።
10ልጄ ሆይ፤ አድምጠኝ፤ ቃሌንም ልብ በል፤
የሕይወት ዘመንህም ትበዛለች።
11በጥበብ ጐዳና አስተምርሃለሁ፤
ቀጥተኛውንም መንገድ አሳይሃለሁ።
12ስትሄድ ርምጃህ አይሰናከልም፤
ስትሮጥም አትደናቀፍም።
13ምክርን አጥብቀህ ያዛት፤ አትልቀቃት፤
ጠብቃት፤ ሕይወትህ ናትና።
14ወደ ኀጥኣን ጐዳና እግርህን አታንሣ፤
በክፉ ሰዎች መንገድ አትሂድ፤
15ከዚያ አትድረስ፤ አትጓዝበት፤
ሽሸው፤ መንገድህን ይዘህ ሂድ፤
16ክፉ ካላደረጉ አይተኙምና፤
ሰውን ካላሰናከሉ እንቅልፍ በዐይናቸው አይዞርም።
17የክፋት እንጀራ ይበላሉ፤
የዐመፅ ወይን ጠጅ ይጠጣሉ።
18የጻድቃን መንገድ ሙሉ ቀን እስኪሆን ድረስ፣
ብርሃኑ እየጐላ እንደሚሄድ የማለዳ ውጋጋን ነው።
19የክፉዎች መንገድ ግን እንደ ድቅድቅ ጨለማ ነው፤
ምን እንደሚያሰናክላቸውም አያውቁም።
20ልጄ ሆይ፤ የምነግርህን አስተውል፤
ቃሌንም በጥንቃቄ አድምጥ።
21ከእይታህ አታርቀው፤
በልብህም ጠብቀው፤
22ለሚያገኘው ሕይወት፤
ለመላው የሰው አካልም ጤንነት ነውና።
23ከሁሉም በላይ ልብህን ጠብቅ፤
የሕይወት ምንጭ ነውና።
24ጥመትን ከአፍህ አስወግድ፤
ብልሹ ንግግርም ከከንፈሮችህ ይራቅ።
25ዐይኖችህ በቀጥታ ይመልከቱ፤
ትክ ብለህም ፊት ለፊት እይ።
26የእግርህን ጐዳና አስተካክል፤4፥26 ወይም ተመልከት
የጸናውን መንገድ ብቻ ያዝ።
27ወደ ቀኝ ወደ ግራ አትበል፤
እግርህን ከክፉ ጠብቅ።
1Mga anak, pamatii ninyo sing maayo ang mga pagtadlong sang inyo amay sa inyo pamatasan, agod may matun-an kamo. 2Maayo ang akon ginatudlo, gani indi ninyo ini pag-ibaliwala. 3Sang bata pa gid ako sa poder sang akon amay, paborito4:3 paborito: ukon, bugtong nga anak. ako sang akon iloy. 4Gintudluan ako sang akon amay. Siling niya sa akon, “Hupti sa imo tagipusuon ang mga ginatudlo ko sa imo. Tumana ang mga sugo ko sa imo agod padayon ka nga magakabuhi. 5Tinguhai nga makaangkon ka sang kaalam kag pag-intiendi. Indi pagkalimti ang mga ginasiling ko sa imo, kag indi ka magbiya sa sini. 6Indi pag-isikwaya ang kaalam, kundi hatagi ini sing importansya, kay magatipig ini sa imo. 7Ang kaalam ukon ang pag-intiendi amo ang pinakaimportante sa tanan, gani tinguhaan mo gid nga maangkon mo ini bisan maubos ang tanan mo nga pagkabutang.4:7 gani tinguhaan mo… pagkabutang: ukon, gani bisan ano man ang imo ginaangkon, tinguhaan mo gid nga maangkon ang kaalam kag ang pag-intiendi. 8Pakamahala kag batuna ang kaalam, kay makahatag ini sa imo sang kadungganan. 9Pareho ini sa korokorona nga mga bulak nga makapatahom sa imo.”
10Anak, pamatii kag batuna ang mga ginasiling ko sa imo, agod magalawig ang imo kabuhi. 11Gintudluan ko na ikaw sang kaalam, kon paano ka magkabuhi sing husto. 12Gani kon sundon mo ini, wala sing may makasablag sa imo pagkabuhi, kag indi ka maano. 13Indi gid pagkalimti ang mga pagtadlong ko sa imo pamatasan; tipigi ini sa imo tagipusuon kay magakabuhi ka sa sini.
14Indi pagsunda ang ginahimo sang mga malaot. 15Likawi gid ina kag magpadayon ka sa imo pagkabuhi nga matarong. 16Kay indi sila makatulog kon indi sila makahimo sang malain ukon makapanglaglag sa iban. 17Ang kalautan kag ang pagpamintas daw pagkaon kag ilimnon para sa ila.
18Ang pagkabuhi sang mga matarong pareho sa pagbutlak sang adlaw nga nagasanag pa gid hasta mag-udto. 19Pero ang pagkabuhi sang mga malaot pareho sa kadulom, kag indi nila mahibaluan kon ano ang kabangdanan sang ila pagkalaglag.
20Anak, pamatii sing maayo ang mga ginatudlo ko sa imo; 21indi gid ini pagkalimti, kundi tipigi ini sa imo tagipusuon. 22Kay nagahatag ini sang maayo nga lawas kag malawig nga kabuhi sa mga nagabaton sini.
23Bantayi sing maayo ang imo hunahuna, kay kon ano ang imo ginahunahuna amo man ang imo kabuhi. 24Indi ka maghambal sing dinaya ukon binutig. 25Isintro ang imo panulok sa maayo. 26Hunahunaa gid sing maayo ang tanan mo nga pagahimuon agod mangin maayo ang resulta sini. 27Magkabuhi ka sing tadlong; likawi ang paghimo sang malaot.
