ጥበብ ከሁሉ በላይ መሆኗ
1ልጆቼ ሆይ፤ የአባትን ምክር አድምጡ፤
ልብ ብላችሁ ስሙ፤ ማስተዋልንም ገንዘብ አድርጉ።
2በጎ ትምህርት እሰጣችኋለሁ፤
ስለዚህ ትምህርቴን አትተዉ።
3በአባቴ ቤት ገና ለግላጋ ወጣት፣
ለእናቴም አንድ ልጇ ብቻ በነበርሁ ጊዜ፣
4አባቴ እንዲህ ሲል አስተማረኝ፤
“ቃሌን በሙሉ በልብህ ያዝ፤
ትእዛዜንም ጠብቅ፤ በሕይወት ትኖራለህ።
5ጥበብን አግኛት፤ ማስተዋልን ያዛት፤
ቃሌን አትርሳ፤ ከእርሷም ዘወር አትበል።
6ጥበብን አትተዋት፤ እርሷም ከለላ ትሆንሃለች፤
አፍቅራት፤ እርሷም ትጠብቅሃለች።
7ጥበብ ታላቅ ነገር ናት፤ ስለዚህ ጥበብን አግኛት፤
ያለህን ሁሉ4፥7 ወይም ያገኘኸውን ሁሉ ብታስከፍልህም ማስተዋልን ገንዘብህ አድርጋት።
8ክብርን ስጣት፤ ከፍ ከፍ ታደርግሃለች፤
ዕቀፋት፤ ታከብርሃለች፤
9በራስህ ላይ ሞገሳማ አክሊል ትደፋልሃለች፤”
የክብር ዘውድም ታበረክትልሃለች።
10ልጄ ሆይ፤ አድምጠኝ፤ ቃሌንም ልብ በል፤
የሕይወት ዘመንህም ትበዛለች።
11በጥበብ ጐዳና አስተምርሃለሁ፤
ቀጥተኛውንም መንገድ አሳይሃለሁ።
12ስትሄድ ርምጃህ አይሰናከልም፤
ስትሮጥም አትደናቀፍም።
13ምክርን አጥብቀህ ያዛት፤ አትልቀቃት፤
ጠብቃት፤ ሕይወትህ ናትና።
14ወደ ኀጥኣን ጐዳና እግርህን አታንሣ፤
በክፉ ሰዎች መንገድ አትሂድ፤
15ከዚያ አትድረስ፤ አትጓዝበት፤
ሽሸው፤ መንገድህን ይዘህ ሂድ፤
16ክፉ ካላደረጉ አይተኙምና፤
ሰውን ካላሰናከሉ እንቅልፍ በዐይናቸው አይዞርም።
17የክፋት እንጀራ ይበላሉ፤
የዐመፅ ወይን ጠጅ ይጠጣሉ።
18የጻድቃን መንገድ ሙሉ ቀን እስኪሆን ድረስ፣
ብርሃኑ እየጐላ እንደሚሄድ የማለዳ ውጋጋን ነው።
19የክፉዎች መንገድ ግን እንደ ድቅድቅ ጨለማ ነው፤
ምን እንደሚያሰናክላቸውም አያውቁም።
20ልጄ ሆይ፤ የምነግርህን አስተውል፤
ቃሌንም በጥንቃቄ አድምጥ።
21ከእይታህ አታርቀው፤
በልብህም ጠብቀው፤
22ለሚያገኘው ሕይወት፤
ለመላው የሰው አካልም ጤንነት ነውና።
23ከሁሉም በላይ ልብህን ጠብቅ፤
የሕይወት ምንጭ ነውና።
24ጥመትን ከአፍህ አስወግድ፤
ብልሹ ንግግርም ከከንፈሮችህ ይራቅ።
25ዐይኖችህ በቀጥታ ይመልከቱ፤
ትክ ብለህም ፊት ለፊት እይ።
26የእግርህን ጐዳና አስተካክል፤4፥26 ወይም ተመልከት
የጸናውን መንገድ ብቻ ያዝ።
27ወደ ቀኝ ወደ ግራ አትበል፤
እግርህን ከክፉ ጠብቅ።
1Mga anak, pamatia ninyo pag-ayo ang pagtul-id sa inyong amahan sa inyong pamatasan, aron makakat-on kamo. 2Maayo ang akong ginatudlo, busa ayaw ninyo kini ipakawalay-bili. 3Sa bata pa ako ug anaa pa sa poder sa akong amahan, paborito4:3 paborito: o, bugtong anak. ako sa akong inahan. 4Ginatudloan ako sa akong amahan. Miingon siya kanako, “Tipigi sa imong kasingkasing ang gipanudlo ko kanimo. Tumana ang mga sugo ko aron padayon kang magkinabuhi. 5Paninguhaa nga makaangkon kag kaalam ug pagsabot. Ayawg kalimti ang akong mga gipang-estorya kanimo, ug ayawg biya niini. 6Ayaw isalikway ang kaalam, hatagi hinuon kinig importansya, kay mao kini ang motipig kanimo. 7Ang kaalam ug pagsabot maoy labing mahinungdanon sa tanan, busa paninguhaa gayod nga maangkon mo kini bisan pag mahurot ang tanan mong kabtangan.4:7 busa paninguhaa… kabtangan: o, busa bisan unsa pay imong naangkon, paninguhaa gayod nga maangkon ang kaalam ug ang pagsabot. 8Higugmaa ug tipigi ang kaalam, kay makahatag kini kanimog kadungganan. 9Sama kini sa korona nga bulak nga makahatag ug katahom kanimo.”
10Anak, pamatia ug tumana ang gipanulti ko kanimo aron motaas ang imong kinabuhi. 11Nagtudlo na ako kanimog kaalam, kon unsaon pagkinabuhig ensakto. 12Busa kon sundon mo kini, walay kahasol sa imong pagkinabuhi, ug dili ka matarog. 13Ayaw gayod kalimti ang gihimo kong pagtul-id sa imong pamatasan; tipigi kini sa imong kasingkasing kay imo kanang ikinabuhi.
14Ayaw sunda ang binuhatan sa mga daotan. 15Likayi gayod kini ug padayon sa imong pagkinabuhing matarong. 16Kay dili sila makatulog kon dili sila makahimog daotan o wala silay malaglag. 17Ang kadaotan ug ang kabangis daw maoy ilang kinaon ug ilimnon.
18Ang pagkinabuhi sa mga matarong daw sama sa nagsubang nga adlaw nga mosamot kasidlak sa kaudtohon. 19Apan ang pagkinabuhi sa mga daotan daw sama sa kangitngit, ug wala sila masayod kon unsa ang hinungdan sa ilang pagkalaglag.
20Anak, pamatia pag-ayo ang gipangtudlo ko kanimo; 21ayaw gayod kini kalimti, hinuon tipigi kini sa imong kasingkasing. 22Kay maghatag kinig maayong panglawas ug taas nga kinabuhi sa nagabaton niini.
23Bantayi pag-ayo ang imong hunahuna, kay kon unsay anaa sa imong hunahuna mao usab ang imong ikinabuhi. 24Ayaw pangilad o pamakak. 25Isentro ang imong panghunahuna sa mga butang nga maayo. 26Balansiha pag-ayo ang tanan mong pagahimuon aron maayo ang mahimong resulta niini. 27Pagtinarong; likayi ang paghimo ug daotan.
