ከጥበብ የሚገኝ ተጨማሪ በረከት
1ልጄ ሆይ፤ ትምህርቴን አትርሳ፤
ትእዛዞቼን በልብህ ጠብቅ፤
2ቀኖችን ይጨምሩልሃል፤ ዓመቶችንም ያረዝሙልሃል፤
ሕይወት፣ ሀብትንና ሰላምን ያበዙልሃል።
3ፍቅርና ታማኝነት ከቶ አይለዩህ፤
በዐንገትህ ዙሪያ እሰራቸው፤
በልብህም ጽላት ላይ ጻፋቸው።
4በዚያን ጊዜ ሞገስንና መልካም ስምን፣
በእግዚአብሔርና በሰው ዘንድ ታገኛለህ።
5በፍጹም ልብህ በእግዚአብሔር ታመን፤
በራስህ ማስተዋል አትደገፍ፤
6በመንገድህ ሁሉ እርሱን ዕወቅ፤
እርሱም ጐዳናህን ቀና ያደርገዋል።3፥6 ወይም ጐዳናህን ያቀናልሃል
7በራስህ አስተያየት ጠቢብ ነኝ አትበል፤
እግዚአብሔርን ፍራ፤ ከክፉም ራቅ።
8ይህም ለሰውነትህ ጤንነትን፣
ለዐጥንትህም ልምላሜን ያመጣልሃል።
9እግዚአብሔርን በሀብትህ፣
ከምርትህ ሁሉ በኵራት አክብረው፤
10ይህን ብታደርግ፣ ጎተራህ ሞልቶ ይትረፈረፋል፤
መጥመቂያህም በአዲስ የወይን ጠጅ ቲፍ ብሎ ይሞላል።
11ልጄ ሆይ፤ የእግዚአብሔርን ተግሣጽ አትናቅ፤
በዘለፋውም አትመረር፤
12አባት ደስ የሚሰኝበትን ልጁን እንደሚቀጣ3፥12 ወይም እንደሚገሥጽ ሁሉ፣
እግዚአብሔርም የሚወድደውን ይገሥጻልና።
13ጥበብን የሚያገኛት፣
ማስተዋልንም ገንዘቡ የሚያደርጋት ሰው ቡሩክ ነው፤
14እርሷ ከብር ይልቅ ትርፍ የምታመጣ፣
ከወርቅም ይልቅ ጥቅም የምታስገኝ ናትና።
15ከቀይ ዕንይበልጥ ውድ ናት፤
አንተ ከምትመኘውም ሁሉ የሚስተካከላት የለም።
16በቀኝ እጇ ረዥም ዕድሜ አለ፤
በግራ እጇም ሀብትና ክብር ይዛለች።
17መንገዷ ደስ የሚያሰኝ ነው፤
ጐዳናዋም ሁሉ ሰላም ነው።
18ለሚያቅፏት የሕይወት ዛፍ ናት፤
የሚይዟትም ይባረካሉ።
19እግዚአብሔር በጥበብ ምድርን መሠረተ፤
በማስተዋል ሰማያትን በየስፍራቸው አጸና፤
20በዕውቀቱ ቀላያት ተከፈሉ፤
ደመናትም ጠልን አንጠበጠቡ።
21ልጄ ሆይ፤ ትክክለኛ ፍርድንና አስተውሎ መለየትን ጠብቅ፤
እነዚህ ከእይታህ አይራቁ፤
22ለነፍስህ ሕይወት፣
ለዐንገትህም ጌጥ ይሆናሉ።
23ከዚያም መንገድህን በሰላም ትሄዳለህ፤
እግርህም አይሰናከልም፤
24ስትተኛ አትፈራም፤
ትተኛለህ እንቅልፍህም ጣፋጭ ይሆናል።
25ድንገተኛን መከራ፣
በክፉዎች ላይ የሚደርሰውንም ጥፋት አትፍራ፤
26እግዚአብሔር መታመኛህ ይሆናልና፤
እግርህንም በወጥመድ ከመያዝ ይጠብቃል።
27ማድረግ እየቻልህ
ለሚገባቸው መልካም ነገር ከማድረግ አትቈጠብ።
28አሁን በእጅህ እያለ፣
ጎረቤትህን፣ “ቈይተህ ተመለስ፤ ነገ እሰጥሃለሁ” አትበለው።
29አንተን ተማምኖ በአጠገብህ በተቀመጠ፣
በጎረቤትህ ላይ ክፉ አትምከርበት።
30ምንም ጕዳት ሳያደርስብህ፣
ያለ ምክንያት ሰውን አትክሰስ።
31በክፉ ሰው አትቅና፤
የትኛውንም መንገዱን አትምረጥ፤
32እግዚአብሔር ጠማማን ሁሉ ይጸየፋልና፤
ለቅን ሰው ግን ምስጢሩን ይገልጥለታል።
33የእግዚአብሔር ርግማን በክፉዎች ቤት ላይ ነው፤
የጻድቃንን ቤት ግን ይባርካል።
34እርሱ በዕቡያን ፌዘኞች ላይ ያፌዛል፤
ለትሑታን ግን ሞገስን ይሰጣል።
35ጠቢባን ክብርን ይወርሳሉ፤
ሞኞችን ግን ለውርደት ያጋልጣቸዋል።
نصيحت به جوانان
1-2پسرم، چيزهايی را كه به تو آموختهام هرگز فراموش نكن. اگر میخواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورات من پيروی كن. 3محبت و راستی را هرگز فراموش نكن بلكه آنها را بر گردنت بياويز و بر صفحهٔ دلت بنويس، 4اگر چنين كنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. 5با تمام دل خود به خداوند اعتماد كن و بر عقل خود تكيه منما. 6در هر كاری كه انجام میدهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام كارهايت تو را موفق خواهد ساخت.
7به حكمت خود تكيه نكن بلكه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری كن، 8و اين مرهمی برای زخمهايت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشيد.
9از دارايی خود برای خداوند هديه بياور، نوبر محصولت را به او تقديم نما و به اين وسيله او را احترام كن. 10آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمرههايت از شراب تازه لبريز خواهد گرديد.
11پسرم، وقتی خداوند تو را تأديب و تنبيه میكند، از او آزرده خاطر نشو، زيرا تنبيه كردن او دليل محبت اوست. 12همانطور كه هر پدری پسر محبوب خود را تنبيه میكند تا او را اصلاح نمايد، خداوند نيز تو را تأديب و تنبيه میكند.
13خوشا به حال كسی كه حكمت و بصيرت پيدا میكند؛ 14او از كسی كه طلا و نقره يافته خوشبختتر است! 15ارزش حكمت از جواهرات بيشتر است و آن را نمیتوان با هيچ گنجی مقايسه كرد. 16حكمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام میبخشد. 17حكمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبريز میكند. 18خوشا به حال كسی كه حكمت را به چنگ آورد، زيرا حكمت مانند درخت حيات است.
19خداوند به حكمت خود زمين را بنياد نهاد و به عقل خويش آسمان را برقرار نمود. 20به علم خود چشمهها را روی زمين جاری ساخت و از آسمان بر زمين باران بارانيد.
21پسرم، حكمت و بصيرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نكن؛ 22زيرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشيد، 23و تو در امنيت خواهی بود و در راهی كه میروی هرگز نخواهی لغزيد؛ 24با خيال راحت و بدون ترس خواهی خوابيد؛ 25از بلايی كه به طور ناگهانی بر بدكاران نازل میشود، نخواهی ترسيد؛ 26و خداوند تو را حفظ كرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.
27اگر میتوانی به داد كسی كه محتاج است برسی، كمک خود را از او دريغ مدار. 28هرگز به همسايهات مگو: «برو فردا بيا»، اگر همان موقع میتوانی به او كمک كنی. 29عليه همسايهات كه با خيال راحت در جوار تو زندگی میكند توطئه نچين. 30با كسی كه به تو بدی نكرده است بیجهت دعوا نكن. 31به اشخاص ظالم حسادت نكن و از راه و روش آنها پيروی ننما، 32زيرا خداوند از اشخاص كجرو نفرت دارد، اما به درستكاران اعتماد میكند.
33لعنت خداوند بر بدكاران است، اما بركت و رحمت او شامل حال درستكاران میباشد. 34خداوند مسخرهكنندگان را مسخره میكند، اما اشخاص فروتن را ياری میدهد. 35دانايان از عزت و احترام برخوردار خواهند گرديد، ولی نادانان رسوا خواهند شد.