1ተግሣጽን የሚወድድ ዕውቀትን ይወድዳል፤
መታረምን የሚጠላ ግን ደነዝ ነው።
2መልካም ሰው ከእግዚአብሔር ዘንድ ሞገስ ያገኛል፤
ተንኰለኛውን ግን እግዚአብሔር ይፈርድበታል።
3ሰው በክፋት ላይ ተመሥርቶ ሊጸና አይችልም፤
ጻድቃን ግን ከቦታቸው አይነቃነቁም።
4መልካም ሴት ለባሏ ዘውድ ናት፤
አሳፋሪ ሚስት ግን ዐጥንቱ ውስጥ እንዳለ ንቅዘት ናት።
5የጻድቃን ሐሳብ ቀና ነው፤
የክፉዎች ምክር ግን ሸር አለበት።
6የክፉዎች ቃል ደም ለማፍሰስ ታደባለች፤
የቅኖች ንግግር ግን ይታደጋቸዋል።
7ክፉ ሰዎች ይገለበጣሉ፤ ድራሻቸውም ይጠፋል፤
የጻድቃን ቤት ግን ጸንቶ ይኖራል።
8ሰው በጥበቡ ይመሰገናል፤
ጠማማ ልብ ያላቸው ግን የተናቁ ናቸው።
9የሚበላው ሳይኖረው ከሚኵራራ ይልቅ፣
ራሱን ዝቅ አድርጎ ሠራተኛ የሚያሳድር ይሻላል።
10ጻድቅ ሰው ለእንስሳቱ ይራራል፤
ክፉዎች ራሩ ቢባል እንኳ ዞሮ ዞሮ ሥራቸው ጭካኔ ነው።
11መሬቱን የሚያርስ የተትረፈረፈ ምግብ ያገኛል፤
ከንቱ ተስፋን የሚያሳድድ ግን ማመዛዘን ይጐድለዋል።
12ኀጥኣን የክፉዎችን ምርኮ ይመኛሉ፤
የጻድቅ ሥር ግን ይንሰራፋል።
13ክፉ ሰው በእኩይ ንግግሩ ይጠመዳል፤
ጻድቅ ሰው ግን ከመከራ ያመልጣል።
14ሰው ከከንፈሩ ፍሬ የተነሣ በበጎ ነገር ይሞላል፤
እንደ እጁ ሥራም ተገቢውን ዋጋ ያገኛል።
15ተላላ ሰው መንገዱ ትክክል መስሎ ይታየዋል፤
ጠቢብ ሰው ግን ምክር ይሰማል።
16ተላላ ሰው ቍጣው ወዲያውኑ ይታወቅበታል፤
አስተዋይ ሰው ግን ስድብን ንቆ ይተዋል።
17ሐቀኛ ምስክር በእውነት ይመሰክራል፤
ሐሰተኛ ምስክር ግን ውሸት ይናገራል።
18ግድ የለሽ ቃል እንደ ሰይፍ ይወጋል፤
የጠቢብ አንደበት ግን ፈውስን ያመጣል።
19እውነት የሚናገሩ ከንፈሮች ለዘላለም ጸንተው ይኖራሉ፤
ሐሰተኛ አንደበት ግን ለቅጽበት ያህል ብቻ ነው።
20ክፋትን በሚያውጠነጥኑ ሰዎች ልብ አታላይነት አለ፤
ሰላምን የሚያራምዱ ግን ደስታ አላቸው።
21ጻድቃን ጕዳት አያገኛቸውም፤
ክፉዎች ግን በመከራ የተሞሉ ናቸው።
22እግዚአብሔር ሐሰተኛ ከንፈርን ይጸየፋል፤
በእውነተኞች ሰዎች ግን ደስ ይለዋል።
23አስተዋይ ሰው ዕውቀቱን ይሰውራል፤
የተላሎች ልብ ግን ድንቍርናን ይነዛል።
24ትጉህ እጆች ለገዥነት ሲያበቁ፣
የስንፍና ፍጻሜ ግን የባርነት ሥራ ነው።
25ሥጉ ልብ ሰውን በሐዘን ይወጥራል፤
መልካም ቃል ግን ደስ ያሰኘዋል።
26ጻድቅ ሰው ለወዳጁ መልካም ምክር ይሰጣል፤12፥26 ወይም ለወዳጁ መሪ ሆኖም የዕብራይስጡ ፍች በውል አይታወቅም።
የክፉዎች መንገድ ግን ወደ ስሕተት ይመራቸዋል።
27ሰነፍ ዐድኖ ያመጣውን እንኳ አይጠብስም፤12፥27 ለዚህ ቃል የዕብራይስጡ ትርጓሜ በርግጠኝነት አይታወቅም።
ትጉህ ሰው ግን ለንብረቱ ዋጋ ይሰጣል።
28በጽድቅ መንገድ ላይ ሕይወት አለ፤
በዚያ ጐዳና ላይ ሞት የለም።
1Ang tawo nga gusto magpatadlong sang iya pamatasan gusto magmaalamon, pero ang tawo nga indi gusto sawayon balingag.
2Ginakaluoyan sang Ginoo ang maayo nga tawo, pero ginasilutan niya ang nagapadihot sing malain.
3Ang nagahimo sang kalautan wala gid sing kalig-unan, pero ang matarong nga tawo may kalig-unan pareho sa kahoy nga madalom ang gamot.
4Ang maayo nga asawa bugal kag kalipay sang iya bana, pero ang makahuluya nga asawa pareho sa balatian nga nagaut-ot sa mga tul-an sang iya bana.
5Ang ginahunahuna sang matarong nga tawo husto; ang ginalaygay sang malaot nga tawo puro pangdaya.
6Makapatay ang mga pulong sang mga malaot,12:6 Makapatay ang mga pulong sang mga malaot paagi sa ila pagsaksi sing butig. pero ang mga pulong sang mga matarong makaluwas.
7Pagalaglagon ang mga malaot kag madula sila, pero ang mga matarong kag ang ila mga kaliwat magapadayon sa gihapon.
8Ginapadunggan ang maalamon nga tawo, pero ginahikayan ang tawo nga tiko ang panghunahuna.
9Mas maayo pa ang tawo nga simple lang, nga makasarang magsagod sang kabulig, sang sa tawo nga nagapasin-o-sin-o nga wala man lang gali sang kalan-on.
10Ang matarong nga tawo nagaatipan sing maayo sa iya mga sapat, pero ang malaot nga tawo mapintas kag wala sing kaluoy sa iya mga sapat.
11Ang mapisan nga mangunguma may bugana nga pagkaon. Ang nagausik sang iya tiyempo sa wala sing pulos nga mga buluhaton wala sing husto nga pag-intiendi.
12Ang gusto lang permi himuon sang mga malaot amo ang malain, gani indi malig-on ang ila kahimtangan, pero ang mga matarong iya malig-on pareho sa kahoy nga madalom ang iya gamot.12:12 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo.
13Ang malaot nga ginahambal sang malaot nga tawo amo mismo ang nagahatag sa iya sang gamo, pero ang matarong nga tawo nagalikaw sa gamo.
14Pagabalusan kita sang maayo nga mga butang suno sa aton ginapanghambal kag ginapanghimo.
15Ang buang-buang nga tawo nagahunahuna nga husto siya permi, pero ang maalamon nga tawo nagapamati sang laygay.
16Ginapakita gilayon sang buang-buang nga tawo ang iya kaakig kon insultuhon siya, pero ang maalamon nga tawo wala nagasapak kon insultuhon siya.
17Ang masaligan nga saksi nagasugid sing matuod, pero ang indi masaligan nagabutig.
18Ang mga pulong nga wala ginhunahuna sing maayo antes ihambal makasakit pareho sa espada, pero ang mga pulong nga ginhunahuna sing maayo antes ihambal makapaayo.
19Ang mga pulong nga matuod nagapadayon hasta san-o, pero ang mga pulong nga binutig indi magdugay.
20Pagpangdaya ang ara sa tagipusuon sang tawo nga nagaplano sang malain, pero kalipay ang ara sa tagipusuon sang tawo nga nagaplano sang maayo.
21Wala sing may malain nga matabo12:21 Wala… matabo: ukon, Indi madamo ang malain nga matabo. sa mga matarong, pero sa mga malaot, madamo gid sing malain nga matabo.
22Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga butigon, pero ginakalipay niya ang mga indi butigon.
23Ang maalamon nga tawo wala nagapahambog sang iya nahibaluan, pero ang buang-buang nga tawo ginapakita gid niya ang iya pagkabuang-buang.
24Ang mapisan nga tawo makaangkon sang mataas nga posisyon, pero ang matamad iya makaangkon sang manubo nga posisyon.12:24 makaangkon… posisyon: sa literal, mangin ulipon lang.
25Ang pagpalibog makakuha sang kalipay sang tawo; ang maayo nga mga pulong makalipay sa iya.
26Ang matarong nga tawo makatuytoy sa iya abyan, pero ang malaot nga tawo makapatalang.
27Ang matamad nga tawo indi gid makalambot sang iya ginahandom, pero ang mapisan nga tawo nagamanggaranon.12:27 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo.
28Kon magkabuhi ka nga matarong, padayon ka nga magakabuhi, kag maluwas ka sa kamatayon.
