Hechos 7 – MTDS & CARSA

Mushuj Testamento Diospaj Shimi

Hechos 7:1-60

Estebanca mandajcunamanmi Jesusmanta huillashca

1Curacunata mandaj curaca, Estebantaca:

—¿Paicuna juchachicushcaca chashnatajchu?— nishpami tapurca.

2Chashna tapujpica, Estebanca cashnami nirca:

—Tucui huauquicuna, yayacuna, ñucata uyahuaichij. Sumaj Diosca, ñucanchij ñaupa yaya Abrahammanca, manaraj Harán pueblopi causagrijpimi, Mesopotamia llajtapi ricurirca. 3Chaipi ricurishpami Diosca: “Cambaj llajtatapish, cambaj familiatapish saquishpa ri. Ñucami can maipi causana llajtata ricuchisha” nirca.

4Chaimantami Abrahamca, Caldea llajtamanta rishpa, Haranpi causagrirca. Paipaj yaya huañushca qʼuipami, Taita Diosca paitaca cunan cancuna causacun cai llajtaman pushamurca. 5Caiman chayachimushpapish, cai llajtapica allpataca, chaqui saruillatapish manaraj curcachu. Shina cashpapish chai punllacunapi Abraham manaraj huahuayuj cajpimi, Diosca: Canmanpish, cambaj huahua huahuacunamanpishmi cai allpataca cusha nirca. 6Taita Diosca, cashnapishmi nirca: “Cambaj huahua huahuacunaca, quiquin llajtamanta rishpami, caru llajtapi causanga. Chai llajta runacunami, paicunataca chuscu patsaj huatacama, huatashcata shina servichishpa, llaquita charingacuna. 7Paicunata llaquichishpa charicuj runacunata, ñuca quiquin jatunta llaquichishpami, cambaj huahuacunataca llujshichimusha. Chaimantaca cai llajtapi churajpimi, caipi ñucata servingacuna” nishcami Diosca. 8Abrahamtaca, paihuan ari ninacushcata ricuchij cachunmi, pai charishca aicha punta carata pʼitichun mandashca. Chaimantami Abrahamca, paipaj churi Isaactapish huacharishca pusaj punllapica, pai charishca aicha punta carata pʼitirca. Isaacpish, paipaj churi Jacobota, Jacobopish, paipaj chunga ishqui churicunataca chashnallatajmi rurarca. Paicunami, ñucanchij ñaupa yayacuna carca.

9Chai ñaupa yayacunaca, paicunapaj huauqui Josetaca pʼiñashcamantami, Egiptomanca huatashca shina causagrichun, cʼatushpa cacharcacuna. Shina rurajpipish, Taita Diosca Josetaca manataj saquircachu. 10Paimi Josetaca, ima llaquimantapish llujshichirca. Shinallataj Faraón cʼuyachunmi, Josetaca alli yachajta rurarca. Chaimantami Josetaca, paipaj quiquin huasipipish, tucui llajtapipish, tucuita ricuj cachun churarca.

11Chai punllacunallatajmi Egiptopipish, Canaanpipish jatun yaricai jatarishpa, jatunta llaquichirca. Ñucanchij ñaupa yayacunapish, maipi ima micunata mana japircacunachu. 12Yaya Jacoboca, Egiptollapi micuna tiyajta yachashpami, ñucanchij ñaupa yayacunataca punta cutin chaiman cacharca. 13Cati cuti rijpimi Joseca, paicunapaj huauqui cashcata paicunaman huillarca. Chaipimi Faraonca, Josetaca pipuramanta cashcata yacharca. 14Chai qʼuipami Joseca, paipaj yaya Jacobotaca, tucui huasi ucupuracunandijta pushaj cacharca. Paicunaca, tucuimantaca 75llami carca. 15Chaicunallahuanmi Jacoboca Egiptopi causagrirca. Chaipimi paipish, ñucanchij ñaupa yayacunapish huañurcacuna. 16Paicunapaj tullucunataca, Siquem llajtamanmi apamurcacuna. Chai Siquem llajtapimi Abrahamca, Hamorpaj churicunamanca pambana jutcundij mirga allpata achca cullquihuan randishca carca. Chaipimi chai tullucunataca pambarcacuna.

17Abrahamman cai llajtata Taita Dios ‘Cushami’ nishca ña pajtamujpica, israelcunaca Egiptopica achcatami mirarcacuna. 18Chai punllacunallapitajmi Egiptopica, Joseta mana rijsij shuj jatun mandaj mandai callarirca. 19Chai mandajca, yachaj tucushca cashpami, tucui ñucanchijpurata tucuchinata yuyarirca. Chashna yuyashpami ama ashtahuan mirachun nishpa, ñucanchij ñaupa yayacunataca, cʼari llullu huahuacunata shitachirca.

20Chai punllacunallapitajmi, Moisesca huacharirca. Paica, Taita Dios munashca, sumaj huahuami carca. Quimsa quillatami paipaj yaya mamaca, huasipi pacashpa charirca. 21Ña mana ashtahuan pacalla chari tucushpa shitashcatami, Faraonpaj ushushica japishpa, quiquin huahuata shina huiñachirca. 22Moisesca, chaipi huiñashpami, Egiptopi tiyaj tucui yachaicunata yacharca. Chaimantami, imata rimangapajpish, imata rurangapajpish alli yachaj carca.

23Ña chuscu chunga huatayuj cashpami, Moisesca paipaj huauqui Israelcunata ricugrirca. 24Chai punllataj shuj Egipto runa Israel runata macacujta japishpami Moisesca, israel runata mitsashpa chai Egipto runata huañuchirca. 25Paipaj huauquicunaca, ‘Egiptomanta llujshichichun, Taita Dios paita churashcata yuyangami’ nishpami, chashna huañuchirca. Ashtahuanpish paicunaca, mana chashna yuyarcachu. 26Cayandij punllapish ricunaman rishpaca, ishqui israelcuna macanacucujtami japirca. Paicunataca, alli tucunacuchun nishpami: “Jalachij, cancunaca huauquindijllatajmari canguichij. ¿Ima nishpataj cashna macanacunguichij?” nirca.

27Ashtahuanpish chai macacuj runaca, Moisestaca cashnami cʼariyarca: “¿Pitaj cantaca ñucanchijta mandachun, ñucanchij juez cachun churarcari? 28¿Ñucatapishchu caina chai Egipto runata shina huañuchisha ningui?” nircami. 29Chashna nijpica Moisesca, mancharishpa, Madián llajtamanmi miticushpa rirca. Chai llajtapi causacushpami ishqui churiyuj tucurca.

30Ñami chuscu chunga yalli huatacunata chaipi causacurca. Chaipimi, Sinaí urcu cʼuchu shitashca pambapica, rupacuj zarza yura chaupipi, shuj ángel ricurirca.

31Chaita ricushpa achcata mancharishpa, Moisés ashtahuan alli ricungapaj cʼuchuyacushpami, Mandaj Dios cashna nijta uyarca: 32“Ñucaca, cambaj ñaupa yaya Abrahampaj, Isaacpaj, Jacobopaj Taita Diosmi cani” nircami. Chashna nijpica, Moisesca manchaihuan chujchushpa, mana ashtahuan cʼuchuyarcachu.

33Mandaj Diosca, cashnapishmi nirca: “Canca ñucapajlla chʼicanchishca pambapimari shayacungui, cambaj pargateta chaquimanta surcui.

34Ñuca agllashcacunata, Egiptopi jatunta llaquichicujtaca ricunimi. Chai llaquihuan ñacashpa ‘¡Ai!’ nicujtapish uyanimi. Chaimantami, paicunata llujshichingapaj uriyamurcani. Shamui, cunan canta Egiptoman cachasha” nircami.

35Riquichij, chai Moisestamari: “¿Pitaj cantaca ñucanchijta mandaj cachun, juez cachunca churarcari?” nishpa pʼiñashcacuna carca. Paillatatajmari, zarza yurapi ricurij angelhuan Taita Diosca, paicunata mandaj cachun, quishpichij cachunpish churarca. 36Chai Moisesmi, ñucanchij ñaupa yayacunataca, jatun mancharinacunatapish señalcunatapish rurashpa, Egiptomanta llujshichirca. Puca Cuchapipish, shitashca pambapipish, chuscu chunga huatatami, chashnallataj rurashpa pushamurca.

37Chai Moisesllatajmi, israelcunataca: “Diosca, ñucata cachashca shinallatajmi, cancunapuramantaca, Pai ima nishcata huillaj shuj runata cachanga” nishca. 38Chai Moisesllatajmi, shitashca pambapi ñucanchij ñaupa yayacuna tandanacushcapica, Sinaí urcupi paihuan rimaj angelhuan carca. Paimi, Causaita cuj Shimicunata Diosmanta chasquishpa, ñucanchijman huillarca.

39Chashna cajpipish, ñucanchij ñaupa yayacunaca, Moisesta caźunapaj randica, pʼiñarcacunami. Paicunapaj shungupica Egiptoman tigrana yuyaillami carca. 40Chaimantami Aarontaca: “Ñucanchijta Egiptomanta llujshichimuj Moisesca, imapishchari tucun, mana uyarinchu. Ñucanchijpaj dioscunata rurailla, chai dioscuna ñucanchijta pushashpa tigrachun” nircacunami.

41Chaimantaca, biźi diosta rurashpami, chaiman animalcunata cushpa huañuchircacuna. Chashnami quiquin maquihuan rurashca dios-huanca, jatunta cushicurcacuna. 42Shina rurajpimi, Taita Diosca paicunamanta anchurishpa, luźerocunata adorachun saquirca. Dios ima nishcata huillajcunapaj Libropi cashna quillcashcami pajtarca:

“Israelcuna, cancunaca shitashca pambapi, chuscu chunga huatacunata puricushpaca,

¿ñucamanchari animalcunata cushpa huañuchircanguichigari?

43Ashtahuanpish Moloctami, paipaj carpa huasindij aparishpa purircanguichij.

Renfán shuti diospaj luźerotapishmi aparishca purircanguichij.

Shujtaj dioscunatapish rurashpami, adorarcanguichij.

Chaimantami llujshichishpa, Babilonia llajta chaininijcama cachasha” nishcami.

44Ñucanchij ñaupa yayacunaca, shitashca pambapica, paicunaman Dios ricurina carpa huasillatami charircacuna. Chai huasica, ima shinallata rurachun, Moisesman Dios ricuchishca shinatataj rurashcami carca. 45Chaita chasquishpaca cancunapaj yayacunataca, Josué pushamujpimi, cai llajtaman yaicuchimurca. Diosca paicunata caipi churangapajmi, cai llajtapi causacujcunataca llujshichishpa cachashca. Chai carpa huasitaca, David mandaj tucungacamami charicurcacuna. 46Davidmi, Taita Dios jatunta cʼuyashca tucurca. Chaimantami Jacobopaj Diostaca: “Cambaj shuj huasita rurachun saquihuai” nishpa mañarca. 47Ashtahuanpish paipaj churi Salomonmi, chai huasitaca shayachirca.

48Shina cajpipish jahua pacha Diosca, runacuna maquihuan rurashca huasicunapica, mana causanchu. Chaimantami, Dios ima nishcata huillajllataj cashna nishca:

49“ ‘Jahua pachaca, ñuca mandashpa tiyanami.

Cai pachaca, ñuca chaqui sarunami.

¿Ima shinataj ñucapajca, huasita ruragringuichigari?’

ninmi Mandaj Diosca.

‘Ñuca samarinatapish, ¿maipitaj ruranguichigari?

50Ñucallatajmari cai tucuitaca rurarcani’ ninmi” nishcami.

51¡Upacuna, chʼahuan shungucuna, rinrin mana uyajcuna! Cancunapaj ñaupa yayacuna shinallatajmi canguichij. Jucha illaj Espiritutaca, manataj caźushun ninguichijchu. 52Cancunapaj yayacunaca, Dios ima nishcata huillajcunataca, ¿maijantataj mana llaquichircacunari? ‘Cashcata Ruraj Runa shamungami’ nishpa, ñaupaman huillajcunatami huañuchircacuna. Cunan Pai quiquin shamujpipish, huashalla yuyarinacushpami, Paitapish huañuchichircanguichij. 53Cancunaca, Mandashcatapish angelcunapaj shimimantatajmi chasquircanguichij. Shina cajpipish manataj caźunguichijchu— nircami.

Estebantaca rumicunahuan shitashpami huañuchishcacuna

54Esteban chashna nijta uyashpaca, paihuanca canirishpami, yallitaj pʼiñarircacuna. 55Ashtahuanpish Estebanca, jucha illaj Espirituhuan junda cashpami, jahua pachata huichilla ricurca. Chaipica achij nicuj Taita Dios tiyacujtapish, Diospaj alli ladopi Jesús shayacujtapishmi ricurca. 56Chaita ricushpami, Estebanca:

—Riquichigari, jahua pachacuna pascarishcatamari ricuni. Runa Aichayujpish, Taita Diospaj alli ladopimari shayacun— nircami.

57Chaita mana uyashun nishpaca, achcata caparinacushpami, rinrinta taparircacuna. Chaimantaca huaicashpami, Estebanta japigrircacuna. 58Paita japishpaca, tʼangashpa pueblomanta llujshichishpami, rumicunahuan shitarcacuna. Juchachicujcunaca, Saulo shuti mosomanmi, paicunapaj churanacunata mingarcacuna. 59Rumihuan shitacujllapitajmi, Estebanca:

—Apunchij Jesús, ñuca espirituta chasquipai— nishpa mañarca.

60Chashna nishcahuan cungurishpami:

—Apunchij Jesús, paicuna cashna millaita ruracushcataca, ama yuyaripangui— nishpa, sinchita caparirca. Chashna nishcahuan huañurcallami.

Священное Писание (Восточный перевод), версия с «Аллахом»

Деяния 7:1-60

Речь Стефана перед Высшим Советом

1Затем верховный священнослужитель спросил Стефана:

– Это так?

2Стефан ответил:

– Братья и отцы! Выслушайте меня. Аллах, пребывающий в славе, явился нашему праотцу Ибрахиму, когда тот жил ещё в Месопотамии – до того, как он поселился в Харране. 3«Оставь свою страну и своих родственников, – сказал Он ему, – и иди в землю, которую Я тебе укажу»7:3 Нач. 12:1. Аллах повторил в Харране то повеление, которое Он уже дал в Уре Халдейском.. 4Ибрахим покинул страну халдеев и поселился в Харране. Оттуда, после смерти его отца, Аллах переселил Ибрахима в страну, в которой вы сейчас живёте7:4 См. Нач. 11:31-32; 12:4-5.. 5Он не дал ему здесь никакого наследия, не дал земли даже на ширину ступни. Но Аллах обещал дать эту землю во владение ему и его потомкам7:5 См. Нач. 17:8., хотя в то время у Ибрахима не было детей. 6Аллах говорил ему: «Твои потомки будут странниками в чужой земле; они будут обращены в рабство и будут терпеть зло четыреста лет. 7Но Я накажу народ, поработивший их, – сказал Аллах, – и тогда они выйдут из той страны и будут служить Мне на этом месте»7:6-7 Нач. 15:13-14; см. также Исх. 3:12. Эти слова Аллаха исполнились, когда Муса вывел свой народ из Египта (см. Исх. 14; Деян. 7:17-36).. 8Затем Он дал Ибрахиму обряд обрезания как знак священного соглашения7:8 См. Нач. 17:9-14.. Ибрахим стал отцом Исхака и обрезал его на восьмой день после рождения, Исхак же обрезал Якуба, а Якуб – двенадцать наших праотцев.

9Праотцы из зависти к Юсуфу продали его в Египет. Но Аллах был с ним 10и избавил его от всех бед. Он дал Юсуфу мудрость и расположение в глазах фараона, царя Египта. Тот сделал Юсуфа правителем всего Египта и поставил над всеми своими придворными. 11Затем во всём Египте и в Ханаане начался голод и великое бедствие, и наши праотцы не могли найти пищи. 12Когда Якуб услышал о том, что в Египте есть зерно, он послал туда наших праотцев в первый раз. 13Когда они пришли во второй раз, Юсуф открылся своим братьям, и фараон узнал о родственниках Юсуфа. 14После этого Юсуф послал за своим отцом Якубом и за всеми своими родственниками, которых насчитывалось семьдесят пять человек. 15Якуб пришёл в Египет. Там умер и он, и наши праотцы. 16Тела их были перенесены в Шехем и положены в могильную пещеру, которую Ибрахим купил за серебро у сыновей Еммора в Шехеме7:9-16 История жизни Юсуфа записана в Таурате, Нач. 37; 39–50..

17По мере того как приближалось время исполнения обещаний, данных Аллахом Ибрахиму, возрастала численность нашего народа в Египте. 18Так продолжалось, пока в Египте не начал править другой фараон, который ничего не знал о Юсуфе. 19Он притеснял наших предков, действуя с коварством против нашего народа: он заставлял их выбрасывать новорождённых младенцев, чтобы те умирали.

20В это время родился Муса; он был очень красивым ребёнком. Три месяца его вскармливали в отцовском доме, 21а когда вынуждены были расстаться с ним, его подобрала дочь фараона и воспитала, как своего собственного сына. 22Муса был научен всей египетской мудрости; он был силён и в слове, и в деле7:18-22 См. Исх. 1:1–2:10.. 23Когда ему было сорок лет, он решил навестить своих соплеменников-исраильтян. 24Увидев, что одного из них обижает египтянин, он вступился и отомстил, убив обидчика. 25Муса думал, его народ поймёт, что Аллах через него даёт им избавление от рабства, но они не поняли. 26На следующий день Муса увидел, как двое исраильтян дерутся. Он попытался помирить их. «Вы же братья, – говорил он, – зачем вы обижаете друг друга?» 27Тогда обидчик оттолкнул Мусу и сказал: «Кто поставил тебя начальником и судьёй над нами? 28Или ты хочешь убить и меня, как вчера убил египтянина?» 29Услышав такие слова, Муса бежал и поселился в Мадианской земле как чужеземец. Там у него родились два сына7:23-29 См. Исх. 2:11-25; 18:2-4..

30Через сорок лет Мусе явился Ангел в пламени горящего тернового куста в пустыне, недалеко от горы Синай. 31Муса был поражён, когда это увидел. Он подошёл ближе, чтобы лучше рассмотреть, и услышал голос Вечного: 32«Я – Бог твоих предков, Бог Ибрахима, Исхака и Якуба». Муса дрожал от страха и не решался поднять глаз. 33Вечный сказал ему: «Сними свою обувь, потому что место, на котором ты стоишь, – святая земля7:33 Это согласуется с древним обычаем, до сих пор распространённым во многих странах Востока, где перед молитвой к Святому Создателю принято разуваться.. 34Я увидел угнетение Моего народа в Египте и услышал их стоны. Я сошёл, чтобы освободить их. А теперь иди, Я посылаю тебя в Египет»7:30-34 См. Исх. 3:1-10..

35Того самого Мусу, которого они отвергли и о котором говорили: «Кто поставил тебя начальником и судьёй?»7:35 Исх. 2:14. – Аллах посылал теперь как вождя и избавителя через Ангела, Который явился ему в терновом кусте. 36Муса вывел народ, совершая чудеса и знамения в Египте, у Красного моря7:36 Красное море – в Таурате, Забуре и Книге Пророков это море названо Тростниковым (см., напр., Исх. 13:18). Среди современных специалистов существуют различные версии того, о каком водоёме здесь идёт речь. Тростниковым морем могли называть как цепи озёр, расположенных на Суэцком перешейке и, вероятно, соединявшихся тогда проливами с Красным морем, так и Суэцкий и Акабский заливы Красного моря (см. напр., 3 Цар. 9:26). и в пустыне на протяжении сорока лет. 37Этот же самый Муса сказал исраильтянам: «Из вашего народа Аллах поставит вам Пророка, подобного мне»7:37 Втор. 18:15.. 38Он – тот самый человек, который был с народом Исраила, собранным в пустыне; он был посредником между Ангелом, Который говорил с ним на горе Синай, и нашими отцами. Он принял живые слова, чтобы передать их нам.

39Наши отцы, однако, отказались повиноваться ему. Напротив, они отвергли его и захотели вернуться в Египет. 40Они сказали Харуну: «Сделай нам богов, которые бы вели нас, потому что мы не знаем, что приключилось с этим Мусой, выведшим нас из Египта»7:40 Исх. 32:1, 23.. 41В те дни они сделали золотого тельца, принесли этому идолу жертву и радовались делу своих рук. 42Аллах же отвернулся от них и оставил их поклоняться небесным телам, как об этом написано в Книге Пророков:

«Приносили ли вы Мне заклания и жертвы

в течение сорока лет в пустыне, народ Исраила?

43Нет, вы взяли с собой святилище Молоха7:43 Молох – аммонитский бог, в жертву которому приносились дети. По Закону за поклонение Молоху исраильтянам грозила смертная казнь (см. Лев. 18:21; 20:2-5).,

звезду вашего бога Ремфана

и изображения, которые вы сделали для поклонения.

Поэтому Я пошлю вас в плен дальше Вавилона»7:42-43 См. Ам. 5:25-27 со сноской..

44У наших отцов в пустыне был шатёр со свидетельствами священного соглашения7:44 Букв.: «шатёр свидетельства». Под словом «свидетельство» имеются в виду свидетельства священного соглашения между Исраилом и Аллахом, которыми были две каменные плитки с написанными на них десятью повелениями и, возможно, сам шатёр.. Этот шатёр был сделан согласно указанию Аллаха соорудить его по образцу, который увидел Муса. 45Получив этот священный шатёр, наши отцы под предводительством Иешуа внесли его во владения народов, которых Аллах изгнал перед ними. И так было до времён царствования Давуда, 46который был любим Аллахом и просил у Него позволения построить жилище для Бога Якуба. 47Однако дом Ему построил Сулейман7:47 См. 3 Цар. 6; 8:20.. 48Но Высочайший не живёт в домах, построенных людьми. Пророк говорит об этом:

49«Небеса – престол Мой,

и земля – подножие для ног Моих!

Какой вы можете построить Мне дом? –

говорит Вечный. –

Где может быть место отдыха для Меня?

50Разве не Моей рукой всё это сотворено?»7:49-50 Ис. 66:1-2.

51Вы – упрямый народ7:51 См. Исх. 32:9; 33:3, 5. с необрезанными сердцами и ушами!7:51 Люди с необрезанными сердцами и ушами – образное выражение обозначает людей, непокорных Аллаху (см. Лев. 26:41; Иер. 6:10; 9:26). Вы всегда противитесь Святому Духу, как и ваши отцы! 52Кого из пророков ваши отцы не преследовали? Они убили тех, кто предсказывал пришествие Праведного, предателями и убийцами Которого стали теперь вы! 53Приняв Закон, переданный вам через ангелов, вы не соблюли его.

Убийство Стефана

54Услышав это, они пришли в ярость и начали скрежетать зубами от злости на Стефана. 55Стефан же, исполненный Святого Духа, поднял глаза к небу и увидел славу Аллаха и Ису, стоящего по правую руку от Аллаха7:55 См. Заб. 109:1..

56– Смотрите, – сказал он, – я вижу открытые небеса и Ниспосланного как Человек7:56 Ниспосланный как Человек (букв.: «Сын Человека») – один из титулов аль-Масиха, восходящий к книге пророка Данияла (см. Дан. 7:13-14; ср. Мат. 26:64). Иса всегда употреблял этот титул применительно к Себе. Так Он давал понять, что это о Нём говорится у Данияла, что Он и есть Тот Царь над всеми народами, Чьё Царство будет вечным.. Он стоит по правую руку от Аллаха!

57Тогда они все вместе, заткнув уши, с громким криком бросились на него. 58Они выволокли Стефана за пределы города и стали бросать в него камни. Свидетели обвинения оставили свои плащи у ног молодого человека по имени Шаул. 59Когда они бросали в Стефана камни, тот молился:

– Повелитель Иса, прими дух мой.

60Потом он пал на колени и громко воскликнул:

– Повелитель, не наказывай их за этот грех.

С этими словами он умер.