Pabloca Jerusalenmanmi rishca
1Chai crijcunapajmanta rishpaca barcota japishpami, Cos shuti llajtaman chayajta rircanchij, cayandij punllami Rodasman chayarcanchij. Cutin chaimantaca Pátara pueblomanmi rircanchij. 2Pataramanta Feniciaman shuj barco llujshicujpimi, chaipi huichiyashpa rircanchij. 3Chai barcopi Siriaman ricushpami, Chipre llajtataca ñucanchij chʼimbanij lluqui ladoman saquirijta ricurcanchi. Tiropi cargata saquingapaj chai barco shayarijpimi, ñucanchijca chaipi uricurcanchij. 4Chaipi crijcunahuan tupanacushpami, canchis punllacama paicunahuan saquirircanchij. Diospaj Espíritu yuyaita cujpimi, chai crijcunaca Pablotaca: “Jerusalenman ama huichiyaichu” nircacuna. 5Paicuna chashna jarcacujpipish, ña punlla pajtajpimi, chaimantaca rinataj tucurcanchij. Ñucanchij llujshirijpica, tucui crijcunami paicunapaj huarmicunandij, huahuacunandij chai pueblomanta llujshingacama ñucanchijhuan shamurcacuna. Chai yacu uripimi, tucuicuna cungurishpa Diosta mañarcanchij. 6Chai qʼuipaca, tucuicunata ugllarishpa, ‘Minchacama’ nishpami, cutin barcoman huichiyarcanchij. Paicunapish paicunapaj huasiman tigrarcallacunami.
7Tiromanta barcopi rishpaca, Tolemaidaman chayashpami, crijcunata ‘¿Allillachu canguichij?’ nishpa, paicunahuan shuj punllata cainarcanchij. 8Cayandij punllaca Pablondij, ñucanchijdij chaimanta llujshishpaca, Cesareamanmi rircanchij. Chaiman chayashpaca, alli huillaita huillaj Felipepaj huasiman rishpami, chaipi poźarcanchij. Paica, crijcunata ayudaj cachun churashca canchis huauquicunapurami. 9Chai Felipeca, Dios ima nishcata huillaj, manaraj caźarashca chuscu ushushicunatami charirca.
10Ñucanchij ña tauca punllacunata chaipi cajpimi, Dios ima nishcata huillaj Agabo shuti runaca, Judeamanta chayamurca. 11Chai runa ñucanchijpajman shamushpami, Pablopaj chumbita japirca. Chaihuan paipaj chaqui maquita huatarishpami, cashna nirca:
—Jucha illaj Espiritutajmi cashna nin: “Cai chumbiyujtaca Jerusalenpica, cashna huatashpami judiocunaca, mana israelcunaman cunga” ninmi— nircami.
12Chaita uyashpaca ñucanchijpish, chai pueblopi causaj crijcunapish Pablotaca, Jerusalenman ama richun nishpami jarcarcanchij.
13Chashna jarcajpipish Pabloca, cashnami nirca:
—¿Ima nishpataj chashna huacashpa, ñuca shunguta llaquichinguichij? Jerusalenman ñuca chayajpica, mana huatachunlla ninichu. Ashtahuanpish Apunchij Jesusta caticushcamantaca, huañuchijpipish huañushallami— nircami.
14Chashna nijpi ña mana jarcai tucushpaca:
—¡Mandaj Dios paipaj munaita rurachun!— nishpa saquircanchijllami.
15Chai punllacuna qʼuipaca, ña tucuita allichishpami, Jerusalenman huichiyarcanchij. 16Ñucanchijhuanca Cesareamanta huaquin crijcunapishmi, Mnasón shuti unai crij runata pushashpa shamurcacuna. Paica Chipremantami carca, paipaj huasipimi poźana carcanchij.
Pabloca Jerusalenpica Jacobotarajmi ricugrishca
17Jerusalenman ñucanchij chayajpica, huauquicuna, panicunaca cushicushpami tuparcacuna. 18Chai cayandij punllaca ñucanchijdijmi, Pabloca Jacobota ricugrirca. Cunaj yuyajcunapish tucuicunami, chaipi cashca carca. 19Pabloca, paicunatarajmi ‘¿Allillachu canguichij?’ nirca. Chai qʼuipami, mana israelcunapurapi Taita Dios tucui laya allicunata rurachishcata, callarishpa parlarca. 20Dios chashna rurashcata uyashpaca, tucuicunami Taita Diostaca ‘Sumajmari cangui’ nircacuna. Chai qʼuipami Pablotaca, cashna nircacuna: «Huauquicu, riquiari. Huaranga huaranga judiocunamari, Jesustaca crishcacuna. Shina cashpapish tucui chaicunami: “Mandashcataca caźunatajmi canchij” nishpa catinrajcuna. 21Paicunamantajmari, mana israelcunapurapi causaj judiocunata can imata nishcata yachaj chayachishcacuna. ‘Moisés Mandashcataca ama caźuichijchu, cʼari huahuacunapaj aicha punta caratapish ama pʼitichichijchu, israelcuna imallata ruraj cashcatapish ama ruraichijchu’ nishcatami uyashcacuna. 22¿Chashnatajchu imatagari? Can shamushcata yachashpaca, tucuicuna tandanacungatajmi. 23Chaimanta, cunanca ñucanchij nishcata rurai. Ñucanchijpurapica chuscu runacunami, Diospajta rurana tucushcata cai punllacuna pajtachishpa puricuncuna. 24Paicunahuan tandalla chuyayangapaj cashna rurai: Paicunapaj ajchata rutuchichunpish, imallata cuna cashcatapish can paicunamanta cungui. Chaita ricushpaca, canta ‘Imallata juchachishpa parlashcataca, llullallami cashca, paipish Mandashcataca caźucushcallatajmi’ ningacunami. 25Ashtahuanpish mana israel crijcunamanca, ñami cashna nishpa quillcarcanchij: “Cancunaca, ima shujtajta mana pajtachinachu canguichij. Ashtahuanpish rurashcalla dioscunaman cushcata ama micunguichij, animalpaj yahuartapish, sipishpalla huañuchishca aichatapish ama micunguichij, ama huainayanguichij” nircanchijmi» nircacunami.
26Chashna nijpimi Pabloca, cayandij punllallataj chai chuscu runacunata pushashpa, chuyayangapaj maillarircacuna. Chai qʼuipaca, paicuna chuyayana punllacuna ima punlla tucurina cashcatapish, Diosman cuna cashcatapish curacunaman huillangapajmi, Diospaj huasiman yaicurca.
Pablotaca Diospaj huasipimi preźungapaj japishcacuna
27Paicuna chuyayanata pajtachicui canchis punllapimi, Asiamanta maijan judiocunaca, Diospaj huasi ucupi Pablota ricurcacuna. Paita ricushpaca, tucuicunaman huillanacushpami, huaicashpa japircacuna. 28Cashna nishpami caparircacuna: «¡Israelcuna! ¡Jatarishunchigari! Cai runatajmari, Mandashcatapish, Diospaj cai huasitapish pʼiñashpa yachachin. Tucui llajtacunapipish, ñucanchij quiquin llajtapipishmi chashna yachachishpa puricun. Cunancarin chai griegocunata Diospaj huasiman yaicuchishpamari, Diospajlla huasitaca mapayachicun» nishpami caparircacuna.
29Ñaupamanmi Pablotaca, Efesomanta Trofimohuan Jerusalenpi puricujta ricurcacuna. Chaimantami Pablotaca, ‘Chai runata Diospaj huasiman yaicuchishcami canga’ yuyarcacuna.
30Chaimantami Jerusalenmanta tucuicuna Diospaj huasiman tandanacushpa, Pablotaca sirijta aisashpa, canllaman llujshichircacuna. Paita llujshichishcahuanmi, punguta huichcashpa churarcacuna. 31Pablota ña huañuchigrijpimi, huaranga soldadocunata mandajpajman maijancuna rishpaca, tucui Jerusalenpi causajcuna jatarishpa caparinacucushcata huillarcacuna. 32Chaita huillajpimi chai mandajca, patsaj soldadocunata mandajcunatapish, paicunapaj soldadocunandijta tandachirca. Judiocunaca chai mandaj, chai tucui soldadocunahuan shamujta ricushpami, Pablota macanata saquircacuna.
33Chai mandajca, Pablopajman cʼuchuyashpami paita japishpaca, ishqui cadenacunahuan huatachirca. Chai qʼuipami, ‘¿Pitaj cangui, imatataj rurashpa puringui?’ nishpa tapurca. 34Gentecunaca pai rimajta ama saquingapajmi, caita chaita nishpa tucuicuna caparircacuna. Imamanta chashna ruracushcata huillachun mana saquijpimi, soldadocunataca, paicuna tiyana ucuman Pablota pushachun mandarca. 35Tucuicuna Pablota macangapaj huaica catimucujpimi, soldadocunaca paicuna tiyana jatun ucumanca, huandushpalla gradacunata huichiyachircacuna. 36Huashata catimucuj chai tucui Judiocunaca, Pablotaca: “¡Huañuchichij!” nishpami caparicurcacuna.
Pabloca tucuicunapaj ñaupajpimi mitsarishca
(Hch 9:1-22; 22:3-16; 26:9-18)
37Soldadocunapaj huasiman yaicuchicujpimi, Pabloca soldadocunata mandajtaca:
—¿Imallatapish nichun saquihuanguipishchari?— nirca.
Shina nijpi chai mandajca, cashnami nirca:
—¿Griegota rimanguichu? 38Canca, ¿manachu ñucanchijta huañuchingapaj sarun Egiptomanta shamushpa, gentecunata jatarichij runa cangui? Paica, chuscu huaranga huañuchij runacunata pushashpamari, shitashca pambaman rirca— nishpami tapurca.
39Chashna tapujpi Pabloca, cashnami nirca:
—Ñucaca, Cilicia llajtapi caj, tucuicuna rijsishca Tarso pueblomanta judiomari cani. Cai gentecunaman huaquin shimillata rimachun saquihuai— nircami.
40Pai rimachun saquijpica, Pabloca gradapi shayarishpami, maquihuan tucuicunata upallachishpa, hebreo rimaipi cashna nishpa huillarca:
Paulus in Jeruzalem
1Na het moeilijke afscheid van de christenleiders uit Efeze, kozen wij zee en zeilden in één ruk naar het eiland Kos. De volgende dag voeren wij naar Rhodos en vandaar naar Patara. 2Daar vonden wij een schip dat naar de Syrische provincie Fenicië zou oversteken, wij gingen aan boord 3en zeilden langs Cyprus, dat in de verte aan bakboord lag, en kwamen in Syrië, waar wij de haven van Tyrus binnenliepen. Daar moest het schip worden gelost. 4Eenmaal aan land, vonden wij christenen en bleven een week bij hen. Geleid door de Heilige Geest zeiden zij tegen Paulus dat hij maar niet naar Jeruzalem moest gaan. 5Maar toen onze tijd erop zat, gingen wij weer op reis. De hele gemeente, vrouwen en kinderen inbegrepen, deed ons uitgeleide op het strand. Daar knielden wij neer en baden met elkaar. Nadat we afscheid hadden genomen, 6gingen wij aan boord van het schip en keerden zij terug naar huis.
7De volgende haven die we aandeden, was Ptolemaïs. Daar brachten we de christenen een bezoek, maar bleven slechts een dag. 8Daarna gingen wij naar Caesarea en logeerden bij de evangelist Filippus, een van de eerste zeven helpers in de gemeente van Jeruzalem. 9Deze broeder had vier ongetrouwde dochters, die vaak woorden van God doorgaven en dus profetessen waren.
10Wij waren daar al enkele dagen toen Agabus, een profeet uit Judea, arriveerde. 11Hij stapte op ons toe, pakte de riem van Paulus en bond zichzelf ermee vast. ‘Luister naar de woorden van de Heilige Geest,’ zei hij. ‘Zo zullen de Joden in Jeruzalem de eigenaar van deze riem vastbinden en aan de Romeinen uitleveren.’ 12Toen we dat hoorden, smeekten wij en de andere christenen Paulus niet naar Jeruzalem te gaan. 13Maar hij antwoordde: ‘Waarom probeert u mij door uw tranen te vermurwen? Ik ben niet alleen bereid me in Jeruzalem te laten binden, maar ook voor de Here Jezus te sterven.’ 14Toen wij begrepen dat hij zich niet liet ompraten, gaven wij het over en zeiden: ‘Wat God wil, moet gebeuren.’
15Niet lang daarna maakten wij ons klaar en vertrokken naar Jeruzalem. 16Enkele christenen uit Caesarea gingen met ons mee en brachten ons naar het huis van Mnason, een Cyprioot bij wie wij de nacht zouden doorbrengen. Hij was een van de eerste christenen.
17Bij onze aankomst in Jeruzalem werden wij door de christenen hartelijk ontvangen. 18De volgende dag gingen wij met Paulus naar Jakobus. Alle christenleiders uit Jeruzalem waren er ook. 19Na de begroeting deed Paulus uitgebreid verslag over wat God door hem onder de niet-Joodse volken had gedaan. 20Toen zij dat hoorden, prezen zij God. Daarna zeiden zij tegen Paulus: ‘U ziet, broeder, dat hier vele duizenden Joden in Jezus zijn gaan geloven. Ieder van hen hecht grote waarde aan de wet van Mozes. 21Maar zij hebben gehoord dat u de Joden in het buitenland leert dat zij zich niet meer aan de wet van Mozes hoeven houden. U zou hebben gezegd dat zij hun pasgeboren jongetjes niet hoeven te besnijden en ook dat zij zich niet aan de Joodse gebruiken hoeven te houden.
22Wat moeten wij daar nu mee? Want zij zullen vast horen dat u hier bent. 23Wij hebben een voorstel. Er zijn in ons midden vier mannen die een plechtige belofte hebben afgelegd. 24Ga met hen mee en neem, net als zij, deel aan de reinigingsplechtigheid. Laat op uw kosten hun haar knippen. Dan zullen alle mensen in de stad weten dat het niet waar is wat over u wordt gezegd, maar dat u zelf trouw leeft volgens de wet van Mozes. 25Maar wat de christenen uit de niet-Joodse volken betreft: wij hebben hun in een gezamenlijke brief geschreven dat zij niet mogen eten of drinken wat aan afgoden is geofferd. Zij mogen geen vlees eten waar nog bloed in zit en ook geen bloed drinken. Ook mogen zij geen hoererij plegen.’
26Paulus nam de vier mannen mee en liet zich de volgende dag samen met hen reinigen. Daarna ging hij naar de tempel om bekend te maken op welke dag hun reinigingsweek voorbij zou zijn. Dan zou voor ieder van hen het offer worden gebracht, dat aan hun plechtige belofte een einde maakte.
27Toen die week bijna om was, zagen enkele Joden uit Asia Paulus in de tempel en hitsten het volk tegen hem op. Zij grepen hem en schreeuwden: 28‘Mannen van Israël, kom ons helpen! Dit is de man die overal ingaat tegen ons volk, onze wet en onze tempel. En nu heeft hij ook nog Grieken in de tempel gebracht en daarmee dit heilige gebouw ontwijd!’ 29Zij hadden hem namelijk kort tevoren met Trofimus uit Efeze, die geen Jood was, in de stad gezien en dachten dat hij hem in de tempel had meegenomen. 30De hele stad was in rep en roer en er ontstond een volksoploop. Paulus werd vastgegrepen en de tempel uitgesleurd, en de poorten werden meteen gesloten.
31De woedende menigte stortte zich op Paulus en probeerde hem te doden. Ondertussen werd aan de commandant van het Romeinse garnizoen gemeld dat heel Jeruzalem in opschudding was. 32Hij rukte meteen uit met zijn soldaten en officieren. Zodra de oproerkraaiers de commandant en zijn soldaten zagen aankomen, hielden zij op met slaan. 33De commandant stapte op Paulus toe, greep hem en liet hem met twee kettingen boeien. Daarna vroeg hij de mensen wie die man was en wat hij had gedaan. 34Zij schreeuwden allemaal door elkaar, zodat hij er niet wijs uit kon worden. Daarom gaf hij bevel Paulus naar het fort te brengen. 35Toen zij bij de trappen van het fort kwamen, drong de menigte zo heftig tegen Paulus op dat de soldaten hem naar boven moesten dragen. 36‘Weg met hem!’ schreeuwde de mensenmassa.
37Bovenaan de trappen, vlak voordat hij het fort binnengebracht zou worden, vroeg Paulus de commandant: ‘Mag ik iets zeggen?’ 38‘Spreekt u Grieks?’ vroeg de man. ‘Bent u dan niet de Egyptenaar die een tijd geleden een opstand heeft ontketend en met vierduizend misdadigers de woestijn is ingetrokken?’ 39‘Nee,’ zei Paulus. ‘Ik ben een Joods burger uit Tarsus, een bekende stad in Cilicië. Ik verzoek u dringend mij toe te staan iets tot het volk te zeggen.’ 40Toen de commandant hem toestemming gaf, keerde Paulus zich om en wenkte het volk om stilte. Zodra het stil geworden was, sprak hij het volk toe in het Hebreeuws.
