Hechos 17 – MTDS & JCB

Mushuj Testamento Diospaj Shimi

Hechos 17:1-34

Tesalonicapica Jasontami Pablopaj randi macashcacuna

1Pabloca Silasdij Anfípolis shuti, Apolonia shuti pueblocunata rishpami, Tesalonicaman chayarcacuna. Chaipipish judiocuna tandanacuna huasi tiyarcami. 2Pabloca maipipish tandanacuna huasimantajmi rij carca. Chaimantami, Tesalonicapi tiyashca tandanacuna huasiman quimsa sabadota rishpa, chaipi tandanacujcunahuan parlanacurca. 3Quillcashcacunapitaj ricuchishpami:

—Quishpichij Cristoca, chashna llaquita apashpa huañunallatajmi cashca, huañushcacunapaj chaupimanta causarinatajmi cashca. Ñuca cancunaman huillacushca chai Jesusmi, Quishpichij Cristoca— nishpami, alli alli yachachirca.

4Chashna yachachijpimi, tauca judiocuna crishpa Pablohuan, Silas-huan tandanacurcacuna. Chashnallataj Diosta yuyarij griegocunapish, alli nishca huarmicunapish achcacunami crircacuna.

5Mana crij judiocunaca, chaimanta pʼiñarishpami, puricujlla millai runacunahuan tucushpa, chai pueblo gentecunata jatarichircacuna. Chaimantaca, Pablota, Silasta japishpa, tucuicunapaj ñaupajpi juchachingapajmi, Jasonpaj huasipi huaica mashcagrircacuna. 6Paicunata chaipi mana japishpaca, Jasontallami shujtaj crijcunandijta japircacuna. Paicunatami, chai pueblota mandajcunapajman cashna caparinacushpa pushamurcacuna: «¡Tucui cai pacha runacunata umashpa purijcunaca, caimanpishmari shamushcacuna! 7¡Cai Jasonmari chaicunataca, paipaj huasipi chasquishpa tiyacushca! Tucui paicunamari: “Ñucanchijca, Jesús shuti shujtaj jatun Mandajtami charinchij” nishpa, César mandashcataca yanganchincuna» nircacunami.

8Chaita uyashpaca tucui pueblo gentecunapish, mandajcunapishmi huaica jatarircacuna. 9Chaimantaca mandajcunallatajmi Jasontapish, caishujcunatapish cullqui jahua cacharishpa cacharcacuna.

Pablota Silastaca Bereamanpish catishpami llaquichishcacuna

10Chai tutallatajmi, crijcunaca Pablota, Silastaca Berea puebloman cacharcacuna. Chaiman chayashpapish, judiocuna tandanacuna huasimanmi rircacuna. 11Bereapi causajcunaca, Tesalonicapi causajcunata yalli alli yuyaiyujcunami carca. Chashna cashpami, alli huillaitaca tucui yuyaihuan uyarcacuna. Shina cashpapish, chashnataj cashcata paicuna quiquintaj yachangapajmi, Dios Quillcashcataca, punllanta alli chʼimbapurashpa ricurcacuna. 12Allillataj cashcata ricushpami, achca judiocunapish, griegocunapura alli nishca huarmicunapish, cʼaricunapish achcacuna crircacuna.

13Tesalonicapi causaj judiocunaca, Bereapipish Diospaj Shimita Pablo huillacujtaca yachaj chayarcacunami. Chaimantami, chaimanpish catishpa, gentecunata jatarichircacuna. 14Chaita uyaihuanmi crijcunaca, Pablotaca mama cucha uriman cacharcacuna. Silas-huan, Timoteollahuanmi Bereapi saquirircacuna. 15Pablota pushashpa rijcunaca, Atenaspimi saquigrircacuna. Paicuna tigrashpaca: “ ‘Ñucahuan tandanacunaman utcashpa shamupaichij’ ninmi” nishpami, Timoteomanpish, Silasmanpish huillarcacuna.

Atenaspica mushujta uyanachijcunami causashca

16Pabloca Atenaspimi Silasta, Timoteota shuyacurca. Chai pueblopi causajcunaca rurashcalla achca dioscunatami charircacuna. Chaita ricushpami, paipaj shungupica anchata llaquirishpa pʼiñarirca. 17Chaimantami, tandanacuna huasiman rishpa, judiocunahuanpish, Diosta yuyarij griegocunahuanpish parlanacurca. Jatun plazaman shamujcunamanpish punllantami yachachirca. 18Epicúreos nishca yachajcunapish, estoicos nishca yachajcunapish taucacunami Pablohuan parlanacungapaj shamurcacuna. Pabloca paicunamanca Jesusmanta alli huillaitapish, huañushcacuna causarinamantapishmi huillarca. Chaita huillajpimi maijancunaca:

«Cai rimaricujlla runaca, cashna yachachishpaca, ¿imatashi nisha nin?» nircacunami.

Cutin maijancunaca:

«Paica shujtaj dioscunamanta yachachijmari yuyachin» nircacunami.

19Chaimantami Pablotaca, tucuicuna tandanacuna Areópago shuti jatun huasiman pusharcacuna. Chaipimi, cashna tapurcacuna:

—¿Ñucanchij mana yachashca mushujta can yachachicushcata, ñucanchijman yachachisha ninguichu? 20Can yachachishca yuyaicunaca, mushujmari uyarin. Chaicuna ima cashcatamari yachashun ninchij, huillaiari— nircacunami.

21(Atenaspi causajcunapish, shujtaj llajtamanta shamushpa chaipi causajcunapish ima manaraj uyashcata uyana, parlana yuyaillami causajcuna carca).

22Pabloca, Areopagopi tucui tandanacushcacunapaj chaupipi shayarishpami cashna nirca:

—¡Atenas runacunalla! Cancunataca tucuipimari dioscunata alli yuyarijcuna cashcata ricuni.

23Cai pueblopi puricushpaca, cancunapaj dioscunata yuyarina huasicunata ricucushpami, shuj altarpica: mana rijsishca diospaj nishpa quillcashcata ricurcani. Mana rijsishpapish, cancuna yuyaricuj cashca Diosmantatajmari, ñucaca cancunaman huillacuni.

24Pai Diosca cai pachatapish, cai pachapi imalla tiyajtapish rurajmi. Jahua pachatapish, cai pachatapish Mandaj Diosmi rurarca. Paica, runacuna rurashca adorana huasicunapica mana causanchu. 25Shinallataj mana paipaj ima illajpi, runacuna imallatapish cuchun shuyacunchu. Ashtahuanpish paimari tucuicunaman causaita, samaita, tucui imatapish cucun. 26Paica, shuj runallamanta cai pachapi tucui causajcunata rurashpami, tucui cai pachapi causachun churarca. Maicama causanatapish, maillapi causanatapish paillatajmi mandarca. 27Taita Diosca, tucuicuna Paita mashcashpa, ima shinapish Paihuan tupachun nishpami, chashna rurarca. Diosca, mana pi ñucanchijmanta carupichu. 28Pai causaita cujpimi causacunchij, puricunchij; paimantami imapish canchij. Cancunapurallamantataj shuj yachajmi: “Ñucanchijca Diospaj huahuacunami canchij” nishca.

29Pai nishca shinallataj, ñucanchij Diospaj huahuacuna cajpica, ¡manaca Taita Diosca curita, cullquita, rumita runacunallataj, paicuna yachashcahuan rurashca dioslla cangachu! 30Diosca, ñaupa Paita mana rijsishcamanta, quiquin munaita rurashpa causashcataca, mana imata nishpa saquishcamari. Shina cashpapish cunanca, tucuicunallataj maipi causacushpapish, Paipajman cutirichun nishpami mandacun. 31Diosca cai pachapi causajcuna imalla rurashcata, cashcatataj ricuchingapajca, ñami shuj punllata churashca. Chaita rurachunca, Pai agllashca Runatami churashca. Chaipaj churashcata ricuchishpami, Paitaca huañushcacunapaj chaupimanta causachishca— nircami.

32Huañushcacunapaj chaupimanta causachishcata uyashpaca, shujcunaca achcatami asircacuna. Cutin maijancunaca:

—Chai jahua can huillashcataca, shujtaj punllami uyashun— nircacunami.

33Chashna nijpica Pabloca, paicunapajmanta rircallami. 34Chashna cajpipish, Pablo huillashcata maijancuna crishpaca, paihuan tandanacurcacunami. Areopagopi tandanacuj mandajcunapura Dionisio shuti runapish, Dámaris huarmipishmi crij tucurca.

Japanese Contemporary Bible

使徒の働き 17:1-34

17

テサロニケで

1さて、一行はアムピポリスとアポロニヤの町を通り、テサロニケに出ました。その町にはユダヤ人の会堂がありました。 2パウロはいつものように会堂へ行き、三回の安息日とも、聖書から語りました。 3そして、キリストの苦しみと復活の預言を説明し、イエスこそキリストだと論証しました。 4聞いた人の何人かは、よく理解して信じました。神をあがめるギリシヤ人や、町の有力な婦人たちで信じた人も少なくありません。

5ところが、ユダヤ人の指導者たちはねたみに駆られ、町のならず者をけしかけて暴動を起こしました。ヤソンの家を襲い、処罰するために、パウロとシラスとを町の議会に引き出そうとしました。 6しかし、当の二人が見つかりません。しかたなく、代わりにヤソンと数人の信者を役人のところに引っぱって行き、いかにも大げさに訴えました。「ご存じでしょうか。世界中をひっかき回してきたパウロとシラスが、今この町でも騒ぎを起こしているのを。 7そんなぶっそうな連中を、ヤソンは家にかくまったのです。やつらは反逆罪を犯しています。カイザル(ローマ皇帝)でなく、イエスという別の王がいる、とふれ回っているのです。」

8-9これを聞くと、町民と役人たちはひどく不安になり、保釈金を取った上で、ヤソンたちを釈放しました。

ベレヤで

10その夜、クリスチャンたちはパウロとシラスを、急いでベレヤへ逃がしました。ベレヤに着くと、二人はいつものように、会堂で語りました。 11ベレヤの人たちは、テサロニケの人たちに比べてずっと心が広く、喜んで話を聞いてくれます。そればかりか、二人の言うことがそのとおりかどうか、毎日、聖書を調べるほど熱心でした。 12その結果、多くの者が神を信じました。中には名の知れたギリシヤ人の婦人も数人いましたし、男性で信じた人も、かなりの数に上りました。

13ところが、テサロニケのユダヤ人たちは、パウロがベレヤで伝道していると聞くと、ベレヤにまで押しかけ、騒ぎ立てたのです。 14クリスチャンたちは、すぐにパウロを海岸へ逃がしましたが、シラスとテモテはベレヤに残りました。 15パウロに同行した人たちは、彼をアテネまで送り、一刻も早くアテネに来るようにという、パウロからシラスとテモテへのことづけを持って、ベレヤに戻りました。

アテネで

16アテネで二人を待つ間、パウロは市内を見物することにしました。ところがどうでしょう。町は偶像でいっぱいでした。パウロの胸には、ふつふつと憤りが込み上げてきました。 17黙ってはいられず、会堂へ行き、ユダヤ人や敬虔な外国人たちと議論する一方、毎日広場で、そこに居合わせた人たちと論じ合いました。

アテネでの混乱

18パウロはまた、エピクロス派やストア派(二つとも当時の代表的ギリシャ哲学)の哲学者たちとも議論を戦わせました。ところが、イエスのことやその復活のことに話がおよぶと、「彼は夢を見ているのだろう」とあざ笑う者もいれば、「おおかた外国の宗教でも押しつけるつもりだろう」と言う者もいました。 19彼らは、アレオパゴス(アレスの丘の広場)にパウロを連れて行き、言いました。「その新しい宗教のことをもっとくわしくお聞かせ願えないでしょうか。 20何やら珍しいことをおっしゃっているようで、とても興味があるのです。」 21アテネに住む人たちは、生粋のアテネ人も、寄留している外国人もみな、新しもの好きで、いつでも何か目新しいことを論じ合っては、日を過ごしていたのです。

22アレオパゴスに立ったパウロは、大ぜいの人を前にして、演説を始めました。「アテネの皆さん。あなたがたは宗教にたいへん関心をお持ちのようです。 23町を歩けば、必ず多くの祭壇が目にとまります。ところで、その中に、『知られない神に』と刻まれたものがありました。あなたがたは、この神様がどういうお方かも知らずに拝んでいるわけですが、私は今、この方のことをお話ししたいと思います。

24この方は、世界と、その中のすべてのものをお造りになった天地の主です。ですから、人の造った神殿にはお住みになりません。 25また人は、この方の必要を満たすこともできません。第一、この方には、必要なものなど何もありません。かえって、すべての人にいのちを与え、必要なものは何でも、十分に与えてくださるのです。 26神様は全人類を、一人の人間アダムから造り、すべての国民を全世界に散らされました。あらかじめ、どの国が興り、どの国が滅びるか、いつそうなるか、何もかも決め、国々の境界をもお定めになったのです。

27これもみな、人々が神を求め、神を探し出すためでした。事実、神様は私たちから遠く離れておられるのではありません。 28私たちは神の中に生き、動き、存在しているのです。あなたがたの詩人の一人が、『私たちは、神の子孫だ』と言ったとおりです。 29もしこのとおりなら、神を、金や銀、あるいは石のかけらなどで人間が造った偶像のようなものと考えるべきではありません。 30今まで、神様はこうした無知を見過ごしてこられました。しかし今は、すべての人に、偶像を捨てて神に立ち返るようにと命じておられるのです。 31神の任命なさった方が正しいさばきを行う日が、決まっているからです。神様はその方を復活させ、そのことの動かぬ証拠とされたのです。」

32死者の復活にまで話がおよぶと、ある者たちは笑って相手にしなくなり、ある者たちは、「くわしいことはまたいつか聞くことにしよう」と言いました。 33こうして議論は終わりましたが、 34数名の者がパウロの側につき、クリスチャンになりました。アレオパゴスの裁判官デオヌシオや、ダマリスという婦人なども、その中に含まれていました。