Olugero lw’Omusizi
113:1 nny 36; Mat 9:28Ku lunaku olwo Yesu n’afuluma mu nnyumba n’agenda n’atuula ku lubalama lw’ennyanja. 213:2 Luk 5:3Ekibiina kinene ne kimukuŋŋaanirako. Kwe kuyingira mu lyato n’atuula omwo abantu bonna ne bayimirira ku lubalama. 3N’ababuulira ebintu bingi mu ngero ng’agamba nti, “Omulimi yali asiga ensigo mu nnimiro ye. 4Bwe yagenda ng’amansa ensigo, ezimu ne zigwa ku mabbali g’ekkubo, ennyonyi ne zijja ne zizirya. 5Endala ne zigwa ku lwazi okutali ttaka lingi era ne zimera mangu kubanga ettaka teryali ggwanvu. 6Naye omusana bwe gwayaka ne ziwotoka kubanga emirandira gyazo gyali kumpi. 7Endala ne zigwa mu maggwa, bwe zaamera amaggwa nago ne gakula ne gazisinga amaanyi, obulimi obwali bwakamera ne bukala. 813:8 Lub 26:12Endala ne zigwa ku ttaka eddungi, ne zimera ne zibala bulungi, ne zivaamu emirundi amakumi asatu, n’endala emirundi nkaaga n’endala emirundi kikumi. 913:9 Mat 11:15Alina amatu agawulira, awulire.”
10Abayigirizwa be ne bamusemberera ne bamubuuza nti, “Lwaki oyogera nabo mu ngero?”
1113:11 Mat 11:25; 16:17; 19:11; Yk 6:65; 1Ko 2:10, 14; Bak 1:27; 1Yk 2:20, 27N’abaddamu nti, “Mmwe mulina omukisa kubanga mwaweebwa okutegeera ebyama eby’obwakabaka obw’omu ggulu, naye bo tebaakiweebwa. 1213:12 Mat 25:29; Luk 19:26Kubanga buli alina alyongerwako abeerere ddala na bingi, naye oyo atalina aliggyibwako n’ako akatono k’alina. 1313:13 Ma 29:4; Yer 5:21; Ez 12:2Kyenva njigiriza mu ngero:
“Abalaba baleme okulaba,
n’abawulira baleme okuwulira wadde okutegeera.
14Kino kituukiriza nnabbi Isaaya kye yagamba nti,
“ ‘Muliwulira naye temulitegeera
n’okulaba muliraba naye temulimanya.
1513:15 Is 6:9, 10; Yk 12:40; Bik 28:26, 27; Bar 11:8Kubanga omutima gw’abantu bano
gwesibye,
n’amatu gaabwe tegawulira bulungi.
N’amaaso gaabwe gazibiridde baleme okulaba n’amaaso wadde okuwulira n’amatu,
wadde omutima gwabwe okutegeera,
ne bakyuka
ne mbawonya.’
1613:16 Mat 16:17Naye amaaso gammwe galina omukisa, kubanga galaba, n’amatu gammwe kubanga gawulira. 1713:17 Yk 8:56; Beb 11:13; 1Pe 1:10-12Ddala ddala mbagamba nti, Waaliwo bannabbi bangi, n’abatuukirivu bangi abeegombanga okulaba ku bino bye mulaba, n’okuwulira bye muwulira kyokka ne batafuna mukisa ogwo.
18“Noolwekyo muwulirize olugero lw’omulimi eyasiga ensigo. 1913:19 a Mat 4:23 b Mat 5:37Ensigo eyagwa ku mabbali g’ekkubo efaanana ng’omuntu awulira ekigambo kya Katonda n’atakitegeera era omulabe Setaani n’ajja n’akimusikulako okuva ku mutima. 20Ensigo eyagwa ku byaziyazi efaanana ng’omuntu awulira ekigambo, amangwago n’akyaniriza n’essanyu, 2113:21 Mat 11:6naye olw’okuba nga talina mmizi mu ye, wa kaseera buseera, ennaku n’okuyigganyizibwa bwe bijja olw’ekigambo, amangwago n’agwa. 2213:22 Mat 19:23; 1Ti 6:9, 10, 17N’ensigo eyagwa mu maggwa efaanana ng’omuntu awulira ekigambo naye okweraliikirira kw’ebintu by’ensi n’obugagga obutaliimu ne bibuutikira ekigambo ne kitabala bibala. 2313:23 nny 8Naye ensigo eyagwa ku ttaka eddungi efaanana ng’omuntu awulira ekigambo n’akitegeera, n’abalira ddala ebibala, n’abala ebibala amakumi asatu, oba nkaaga oba kikumi.”
2413:24 nny 31, 33, 45, 47; Mat 18:23; 20:1; 22:2; 25:1; Mak 4:26, 30N’abagerera olugero olulala nti, “Obwakabaka obw’omu ggulu bufaanana n’omuntu eyasiga ensigo ennungi mu nnimiro ye, 25naye ekiro nga yeebase abasajja abalabe ne bajja ne basiga omuddo wakati mu ŋŋaano ye ne bagenda. 26Naye eŋŋaano ennungi bwe yamera, n’omuddo ne gumerera wamu nayo.
27“Naye abaddu b’omwami w’ennyumba bwe baamusemberera ne bamugamba nti, ‘Mukama waffe, tewasiga nsigo nnungi mu nnimiro yo? Naye ate omuddo guvudde wa?’
28“Ye n’abaddamu nti, ‘Omulabe ye yakola ekyo.’ Abaddu kyebaava bamubuuza nti, ‘Tugende tugukoolemu?’
29“N’abaddamu nti, ‘Nedda, kubanga bwe munaaba mukuulamu omuddo mujja kukuuliramu n’eŋŋaano. 3013:30 Mat 3:12Kale mubireke byonna bikulire wamu, okukungula bwe kulituuka ne ndyoka ndagira abakunguzi basooke bakuŋŋaanye omuddo bagusibeko n’oluvannyuma bagwokye, naye yo eŋŋaano bagikuŋŋaanyize mu tterekero lyange.’ ”
Olugero lw’Akaweke ka Kaladaali n’olw’Ekizimbulukusa
3113:31 a nny 24 b Mat 17:20; Luk 17:6N’abagerera olugero olulala ng’agamba nti, “Obwakabaka obw’omu ggulu bufaanana ng’akaweke ka kaladaali, omusajja ke yasiga mu nnimiro. 3213:32 Zab 104:12; Ez 17:23; 31:6; Dan 4:12Kaladaali kaweke katono nnyo okusinga ensigo endala zonna. Naye bwe kasimbibwa ne kakula kavaamu omuti omunene ennyo, n’ennyonyi ez’omu bbanga ne zijja ne zibeera ku matabi gaagwo.”
3313:33 a nny 24 b Lub 18:6 c Bag 5:9N’abongerayo olugero olulala nti, “Obwakabaka obw’omu ggulu buyinza okugeraageranyizibwa n’ekizimbulukusa omukazi kye yakweka mu buwunga bw’eŋŋaano, n’apima ebigero bisatu okutuusa lwe bwazimbulukuka bwonna.”
3413:34 Mak 4:33; Yk 16:25Bino byonna Yesu yabyogerera mu ngero eri ebibiina era teyayogera gye bali awatali ngero. 3513:35 Zab 78:2; Bar 16:25, 26; 1Ko 2:7; Bef 3:9; Bak 1:26Ekyayogerwa nnabbi ne kiryoka kituukirira nti,
“Ndyogerera mu ngero,
njogere ebintu ebyakwekebwa okuva ku kutondebwa kw’ensi.”
Okunnyonnyola Olugero lw’Eŋŋaano y’omu Nsiko
3613:36 Mat 15:15Awo bwe yamala okusiibula ekibiina n’ayingira mu nnyumba, abayigirizwa be ne bamusemberera ne bamusaba abannyonnyole amakulu g’olugero lw’omuddo ogwali mu nnimiro.
3713:37 Mat 8:20N’abannyonnyola ng’agamba nti, “Omwana w’Omuntu ye yasiga ensigo ennungi. 3813:38 Yk 8:44, 45; 1Yk 3:10Ennimiro y’ensi, n’ensigo ennungi be baana b’obwakabaka, naye omuddo be baana ba Setaani. 3913:39 a Yo 3:13 b Mat 24:3; 28:20 c Kub 14:15Omulabe eyasiga ensigo ez’omuddo ye Setaani, amakungula y’enkomerero y’ensi n’abakunguzi be bamalayika.
40“Noolwekyo ng’omuddo bwe gwakuŋŋaanyizibwa ne gwokebwa mu muliro, bwe kityo bwe kiriba ku nkomerero y’ensi. 4113:41 a Mat 8:20 b Mat 24:31Omwana w’Omuntu alituma bamalayika be mu bwakabaka bakuŋŋaanye ebintu byonna ebyesittaza, n’abajeemu, 4213:42 nny 50; Mat 8:12babasuule mu nkoomi y’omuliro. Omwo mwe muliba okukaaba n’okuluma obujiji. 4313:43 a Dan 12:3 b Mat 11:15Naye abatuukirivu balyakaayakana ng’enjuba mu bwakabaka bwa Kitaabwe. Alina amatu agawulira, awulire.
4413:44 a nny 24 b Is 55:1; Baf 3:7, 8“Obwakabaka obw’omu ggulu bufaanana n’ekyobugagga ekyakwekebwa13:44 Mu biro ebyo eby’obugagga byakwekebwanga mu ttaka, kubanga tewaalingawo bbanka, newaakubadde nga waaliwo abawola ensimbi mu nnimiro omuntu omu bwe yakigwikiriza. Olw’essanyu lye yafuna n’agenda n’atunda bye yalina byonna, n’agula ennimiro eyo.
4513:45 nny 24“Ate era obwakabaka obw’omu ggulu bufaanana ng’omusuubuzi w’amayinja ag’omuwendo omungi eyali anoonya amayinja ag’omuwendo, 46bwe yazuula ejjinja erimu ery’omuwendo n’agenda n’atunda bye yalina byonna n’aligula.
Olugero lw’Akatimba
4713:47 a nny 24 b Mat 22:10“Era obwakabaka obw’omu ggulu bufaanana ng’akatimba akategebwa mu nnyanja ne kakwasa ebyennyanja ebya buli ngeri, 48akatimba bwe kajjula ne bakawalulira ku lubalama ne balondamu ebirungi nga babikuŋŋaanyiza mu bisero, ebibi nga babisuula. 4913:49 Mat 25:32Bwe kiriba bwe kityo ne ku nkomerero y’ensi, bamalayika balijja ne baawulamu abantu abatuukirivu n’ababi. 5013:50 Mat 8:12Ababi balibasuula mu nkoomi y’omuliro eriba okukaaba n’okuluma obujiji.”
51Yesu n’ababuuza nti, “Ebintu bino byonna mubitegedde?”
Ne bamuddamu nti, “Weewaawo.”
52Kyeyava abagamba nti, “Noolwekyo omuwandiisi eyayiga obulungi amateeka g’Ekiyudaaya ate n’afuuka omuyigiriza w’obwakabaka obw’omu ggulu, ali ng’omusajja nnyini nnyumba, aggyayo mu tterekero lye ebipya n’ebikadde.”
Yesu Bamwegana e Nazaaleesi
5313:53 Mat 7:28Awo Yesu bwe yamala okugera engero ezo n’avaayo, 5413:54 a Mat 4:23 b Mat 7:28n’addayo mu kibuga ky’ewaabwe n’ayigiriza mu kuŋŋaaniro lyabwe. N’abeewuunyisa ne bagamba nti, “Yaggya wa amagezi n’ebyamagero ebyo?” 5513:55 a Luk 3:23; Yk 6:42 b Mat 12:46Ne beebuuza nti, “Ono si ye mutabani w’omubazzi? Nnyina ye Maliyamu ne baganda be ba Yakobo, ne Yusufu, ne Simooni ne Yuda. 56Ne bannyina babeera kuno. Kale, ebyo byonna yabiggya wa?” 5713:57 a Yk 6:61 b Luk 4:24; Yk 4:44Ne bamunyiigira nga balowooza nti abeeragirako. Naye Yesu n’abagamba nti, “Nnabbi aweebwa ekitiibwa mu buli kifo, okuggyako mu kitundu ky’ewaabwe ne mu nnyumba y’ewaabwe.”
58Era yakolerayo ebyamagero bitono olw’obutakkiriza bwabwe.
撒種的比喻
1當天，耶穌離開房子，坐在湖邊。 2有一大群人聚集到祂周圍，祂只好上船坐下，眾人都站在岸上。 3祂用比喻向他們講許多道理，說：「有一個農夫出去撒種。 4撒種的時候，有些種子落在路旁，被飛鳥吃掉了； 5有些落在石頭地上，因為泥土不深，種子很快就發芽了，然而因為沒有根， 6被太陽一曬，就枯萎了； 7有些落在荊棘叢中，荊棘長起來便把嫩苗擠住了； 8有些落在沃土裡，就結出果實，收成多達三十倍、六十倍、一百倍。 9有耳朵的，都應當聽。」
用比喻的目的
10門徒上前問耶穌：「你為什麼要用比喻來教導他們呢？」
11耶穌回答說：「天國的奧祕只讓你們知道，不讓他們知道。 12因為凡有的，還要給他更多，他就豐富有餘；凡沒有的，連他僅有的也要奪去。 13我用比喻教導他們是因為他們視而不見，聽而不聞，聞而不悟。 14以賽亞的預言正應驗在他們身上，
『你們聽了又聽，卻不明白；
看了又看，卻不領悟。
15因為這些人心靈麻木，
耳朵發背，眼睛昏花，
以致眼睛看不見，耳朵聽不見，
心裡不明白，無法回心轉意，
得不到我的醫治。』
16「但你們的眼睛是有福的，因為看得見；你們的耳朵也是有福的，因為聽得見。 17我實在告訴你們，以前有許多先知和義人曾渴望看見你們所看見的，聽見你們所聽見的，卻未能如願。
解釋比喻
18「所以，你們應當留心這撒種的比喻。 19種子落在路旁，是指人聽了天國的道理卻不明白，魔鬼乘虛而入，把撒在他心裡的奪走了； 20種子落在石頭地上，是指人聽了道後，立刻歡喜地接受了， 21但因為他心裡沒有根基，不過是暫時接受，一旦為道遭受患難或迫害，就立刻放棄了信仰； 22種子落在荊棘叢中，是指人雖然聽過道，但生活的憂慮和錢財的迷惑把道擠住了，以致不能結出果實； 23種子落在沃土裡，是指人聽了道，並明白了道，就結出果實來，有的多達一百倍，有的六十倍，有的三十倍。」
毒麥的比喻
24耶穌又給他們講了一個比喻，說：「天國就像一個人，將好種子撒在田裡。 25人們睡覺的時候，仇敵過來把毒麥撒在他的麥田裡，就走了。 26當麥子長苗吐穗時，毒麥也長起來了。 27奴僕看見了就來問主人，『主人啊！你不是把好種子撒在田裡了嗎？從哪裡來的毒麥呢？』
28「主人回答說，『這是仇敵做的。』奴僕問道，『要我們去拔掉它們嗎？』
29「主人說，『不用了，因為拔毒麥會連麥子一起拔掉。 30讓它們跟麥子一起生長吧，到收割的時候，我會吩咐收割的工人先把毒麥收集起來，紮成捆，留著燒，然後將麥子存入穀倉。』」
芥菜種和麵酵的比喻
31耶穌又給他們講了一個比喻：「天國就像一粒芥菜種，人把它種在田裡。 32它雖然是種子中最小的，卻長得比其他蔬菜都大，並且長成一棵樹，天空的飛鳥也來棲息。」
33祂又對他們講了個比喻：「天國就像麵酵，婦人拿來摻在三斗麵裡，使整盆麵都發起來。」
34耶穌總是用比喻對眾人講這些事，祂每次對他們講話時都用比喻。 35這是要應驗先知的話：「我要開口講比喻，道出創世以來隱藏的事。」
解釋毒麥的比喻
36後來，耶穌離開人群，進到屋裡。門徒也跟著進去，對耶穌說：「請為我們解釋毒麥的比喻。」
37耶穌說：「那撒下好種子的就是人子， 38麥田代表整個世界，那些好種子就是天國的子民。毒麥就是那些屬於魔鬼的人， 39撒毒麥的仇敵就是魔鬼。收割的日子便是世界的末日，收割的工人就是天使。
40「毒麥怎樣被拔出來丟在火裡燒，同樣，在世界末日的時候， 41人子也將派天使把一切引人犯罪和作孽的人從祂國裡挑出來， 42丟進火裡。那時，他們將在那裡哀哭切齒。 43那時，義人要在他們天父的國度像太陽一樣發出光輝。有耳朵的，都應當聽。
寶藏與珍珠的比喻
44「天國就像藏在地裡的寶貝，有人發現了，就把它埋好，然後歡然變賣他所有的財產去買那塊地。
45「天國就像一個四處搜購貴重珍珠的商人。 46他找到一顆極貴重的珍珠，就變賣了一切的產業，把它買下來。
撒網的比喻
47「天國就像一張漁網，撒在海裡捕到了各種魚。 48網滿了，人們把網拉上岸，然後坐下來挑選，好的就收起來，不好的就丟掉。 49世界末日的時候也是這樣。天使必把惡人從義人中揀出來， 50丟在火爐裡，讓惡人在那裡哀哭切齒。 51你們明白這些事了嗎？」
他們回答說：「我們明白了。」
52耶穌說：「律法教師成為天國的門徒後，就像一個家的主人，能從他的庫房裡拿出新的和舊的東西來。」
拿撒勒人厭棄耶穌
53耶穌講完了這些比喻，就離開那裡， 54回到自己的家鄉拿撒勒，在會堂裡教導人。人們很驚奇，說：「這個人從哪裡得到如此的智慧和神奇的能力呢？ 55這不是那木匠的兒子嗎？祂母親不是瑪麗亞嗎？祂的弟弟不是雅各、約瑟、西門和猶大嗎？ 56祂的妹妹們不也是住在我們這裡嗎？祂究竟從哪裡得來這一身本領呢？」 57他們就對祂很反感。
耶穌對他們說：「先知到處受人尊敬，只有在本鄉本家例外。」 58因為他們不信，耶穌就沒有在那裡多行神蹟。
