هەستانەوەی عیسا
1ئەی خوشک و برایانم، دەمەوێ ئەو مزگێنییەتان بیربخەمەوە کە پێم ڕاگەیاندن، ئەوەی وەرتانگرت و هەتا ئێستا لەسەری چەسپاون. 2بەهۆی ئەم مزگێنییەوە ئێوە ڕزگارتان دەبێت، ئەگەر دەستتان بەو پەیامەوە گرت کە پێم ڕاگەیاندن. ئەگینا بێ سوود باوەڕتان هێناوە.
3ئەوەم پێدان کە یەکەمین و گرنگترینە و منیش وەرمگرتبوو: کە مەسیح لە پێناوی گوناهەکانمان مرد بەگوێرەی نووسراوە پیرۆزەکان15:3 مەبەست تەورات و پێغەمبەرانە.، 4ئەو نێژرا و لە ڕۆژی سێیەم هەستایەوە بەگوێرەی نووسراوە پیرۆزەکان، 5ئینجا بۆ پەترۆس15:5 یۆنانی: کێفاس. و دوایی بۆ دوازدە قوتابییەکەی دەرکەوت. 6پاش ئەوە بە یەک جار بۆ زیاتر لە پێنج سەد لە خوشک و برایان دەرکەوت کە زۆربەیان هەتا ئێستا ماون، بەڵام هەندێکیان نوستوون15:6 لێرەدا نوستن بە واتای مردنی جەستەیی دێت.، 7دوای ئەوە بۆ یاقوب دەرکەوت، ئینجا بۆ هەموو نێردراوان، 8پاش هەمووان بۆ منیش دەرکەوت، من وەک منداڵێک بووم کە بە ناکامی لەدایک ببووم.
9لەڕاستیدا من بچووکترین نێردراوم و شایانی ئەوە نیم بە نێردراو ناوببردرێم، لەبەر ئەوەی من کڵێسای خودام چەوساندووەتەوە. 10بەڵام بەهۆی نیعمەتی خوداوە من ئەوەم کە هەم، هەروەها نیعمەتی ئەو بۆ من بێ سوود نەبوو، بەڵکو من لە هەموو نێردراوانی دیکە ماندووتر بووم، بەڵام من نا، بەڵکو نیعمەتی خودا بوو کە لەگەڵمدایە. 11ئیتر من بم یاخود ئەوان، ئاوا ڕادەگەیەنین و ئاواش باوەڕتان هێنا.
هەستانەوەی مردووان
12بەڵام ئەگەر ڕاگەیەنراوە کە مەسیح لەنێو مردووان هەستێنرایەوە، ئیتر چۆن هەندێکتان دەڵێن مردووان زیندوو نابنەوە؟ 13ئەگەر هەستانەوە لەنێو مردووان نەبێت، ئەوا تەنانەت مەسیحیش هەڵنەستێنراوەتەوە. 14ئەگەر مەسیح هەڵنەستێنرابێتەوە، ئەوسا مزگێنیدانمان بێ سوود دەبێت، باوەڕی ئێوەش هیچ سوودی نابێت. 15ئێمەش دەبینە شایەتی درۆزن بۆ خودا، چونکە ئێمە سەبارەت بە خودا شایەتیمان دا کە مەسیحی هەستاندووەتەوە، بەڵام ئەگەر مردووان هەڵنەستنەوە، هەڵینەستاندووەتەوە. 16ئەگەر مردووان هەڵنەستێنرێنەوە، کەواتە مەسیحیش هەڵنەستێنراوەتەوە. 17ئەگەر مەسیح لەنێو مردووان هەڵنەستێنرابێتەوە، ئەوسا باوەڕتان پووچ دەبێت و ئێوە هێشتا لە گوناهەکانتاندان. 18کەواتە ئەو باوەڕدارانەی کە بە یەکبوون لەگەڵ مەسیحدا نوستوون15:18 بڕوانە 15:6.، لەناوچوون. 19ئەگەر بێتو تەنها لەم ژیانە هیوامان بە مەسیح بێت، ئەوا ئێمە نەگبەتترین خەڵک دەبین لەنێو مرۆڤ.
20بەڵام لە ڕاستیدا مەسیح لەنێو مردووان هەستایەوە و بووە نۆبەرەی نوستووان. 21هەروەک مردن بەهۆی مرۆڤێکەوە بوو، هەستانەوەی مردووانیش بەهۆی مرۆڤێکەوەیە. 22هەروەها چۆن هەموو بەهۆی ئادەمەوە دەمرن، بە هەمان شێوە هەموو ئەوانەش کە لەگەڵ مەسیحدا بوونەتە یەک، زیندوو دەکرێنەوە. 23بەڵام هەر یەکە بە نۆرەی خۆی: یەکەم جار مەسیح وەک نۆبەرە، ئینجا لە کاتی هاتنی، ئەوانەی هی مەسیحن، 24دوای ئەمە کۆتایی دێت، کاتێک پاشایەتییەکە ڕادەستی خودای باوک دەکات، پاش ئەوەی هەموو سەرکردایەتی و دەسەڵات و هێزێکی لەناوبرد، 25چونکە دەبێ پاشایەتی بکات، هەتا هەموو دوژمنانی دەخاتە ژێر پێیەوە. 26دوا دوژمن کە لەناودەبردرێت، مردنە. 27هەروەک نووسراوە پیرۆزەکان دەڵێن: ﴿هەموو شتێکت خستووەتە ژێر پێی ئەو.﴾15:27 زەبوورەکان 8:6. بەڵام کاتێک دەفەرموێ ﴿هەموو شتێکت خستووەتە ژێر پێی،﴾ ڕوونە کە ئەمە خودی خودا ناگرێتەوە، چونکە خودا هەموو شتێکی ملکەچی مەسیح کردووە. 28کاتێک هەمووی ملکەچی کرد، ئەوسا کوڕەکەش خۆی ملکەچی ئەوە دەبێت کە هەمووی ملکەچی کردووە، تاکو خودا ببێتە هەموو شتێک لە هەموو شتێکدا.
29ئەگینا ئەوانەی لە جیاتی مردووان لە ئاو هەڵدەکێشرێن چی دەکەن؟ ئەگەر مردووان هەرگیز هەڵناستێنرێنەوە، جا بۆچی لە پێناو مردووان لە ئاو هەڵدەکێشرێن؟ 30بۆچی ئێمە هەموو کاتێک خۆمان دەخەینە مەترسییەوە؟ 31ئەی خوشک و برایانم، ڕۆژانە بەرەنگاری مردن دەبمەوە، وەک بە دڵنیاییەوە شانازیتان پێوە دەکەم، بەهۆی عیسای مەسیحی خاوەن شکۆمان. 32ئەگەر بە بیرکردنەوەی مرۆڤ بێت کاتێک لە ئەفەسۆس بەرەنگاری دڕندەکان بوومەوە، چ سوودێکم دەبوو؟ ئەگەر مردووان هەڵنەستنەوە:
﴿با بخۆین و بخۆینەوە،
چونکە سبەی دەمرین.﴾15:32 ئیشایا 22:13.
33هەڵمەخەڵەتێن: «پەیوەندی خراپ ڕەوشتی جوان تێکدەدات.» 34هۆش بهێننەوە بەر خۆتان هەروەک پێویستە، گوناه مەکەن، چونکە هەندێکتان زانیاریتان سەبارەت بە خودا نییە. ئەمە بۆ شەرمەزاربوونتان دەڵێم.
هەستانەوەمان چۆن دەبێت؟
35لەوانەیە کەسێک بڵێت: «چۆن مردووان هەڵدەستێنرێنەوە؟ بە چ جۆرە جەستەیەکەوە دێنەوە؟» 36ئەی گێل! ئەوەی دەیچێنیت، زیندوو نابێتەوە ئەگەر نەمرێت. 37ئەوەی دەیچێنیت، ئەو لەشە نییە کە دەردەکەوێت، بەڵکو تەنها دەنکێکە، جا گەنم بێت یاخود هەر تۆوێکی دیکە. 38بەڵام خودا ئەو لەشەی دەداتێ کە خۆی دەیەوێ، هەر جۆرە تۆوێک لەشێکی تایبەتی داوەتێ. 39هەموو جەستەیەک وەکو یەک نییە، مرۆڤ جەستەیەکی هەیە، ئاژەڵ جەستەیەکی دیکە، باڵندە جەستەیەک و ماسی جەستەیەکی دیکە. 40تەنی ئاسمانی هەیە و تەنی زەمینیش هەیە، بەڵام شکۆی تەنە ئاسمانییەکان شتێکە و شکۆی تەنە زەمینییەکانیش شتێکی دیکەیە. 41شکۆی خۆر شتێکە و شکۆی مانگ شتێکە، شکۆی ئەستێرەش شتێکی دیکەیە، ئەستێرەش لەگەڵ ئەستێرە شکۆی جیاوازی خۆیان هەیە.
42بۆ هەستانەوەی مردووانیش بە هەمان شێوە دەبێت: لە فەوتاوی دەچێنرێت، لە نەفەوتاوی هەڵدەستێنرێتەوە. 43لە سووکایەتی دەچێنرێت، لە شکۆمەندی هەڵدەستێنرێتەوە. لە لاوازی دەچێنرێت، لە هێز هەڵدەستێنرێتەوە. 44بە لەشی سروشتی دەچێنرێت، بە لەشی ڕۆحی هەڵدەستێنرێتەوە.
ئەگەر لەشی سروشتی هەیە، لەشی ڕۆحیش هەیە. 45ئاواش نووسراوە: ﴿پیاوی یەکەم، ئادەم15:45 ئادەم لە زمانی عیبریدا بە پیاو دەگوترێت ئادەم. بووە گیانێکی زیندوو.﴾15:45 پەیدابوون 2:7. بەڵام دوا ئادەم، ڕۆحێکە ژیان دەبەخشێت. 46بەڵام ڕۆحییەکە ئەوەی یەکەم نییە، بەڵکو لەشی سروشتییە و ئەوەی دواتر ڕۆحییە. 47مرۆڤی یەکەم لە خۆڵی زەوی بوو، مرۆڤی دووەم لە ئاسمانەوەیە. 48ئەوانەی لە خۆڵن، لەو کەسە دەچن کە لە خۆڵەوە هاتووە. ئاسمانییەکانیش لەو کەسە دەچن کە لە ئاسمانەوە هاتووە. 49وەک چۆن ئەو وێنەیەمان وەرگرتووە کە لە خۆڵ بوو، بە هەمان شێوە وێنەی ئاسمانی وەردەگرین.
50ئەی خوشک و برایانم، پێتان دەڵێم کە گۆشت و خوێن ناتوانێت ببێتە میراتگری شانشینی خودا، هەروەها فەوتاو نابێتە میراتگری نەفەوتاو. 51ئەوەتا نهێنییەکتان پێ دەڵێم: هەموومان ناخەوین، بەڵکو هەموومان دەگۆڕدرێین، 52لە ساتێکدا، لە چاوتروکانێک، کاتێک دوا کەڕەنا لێدەدرێت. لەبەر ئەوەی کەڕەنا دەنگ دەداتەوە، مردووانیش بێ فەوتان هەڵدەستێنرێنەوە، ئێمەش دەگۆڕدرێین، 53چونکە هەر دەبێ ئەو سروشتە فەوتاوە نەفەوتاوی بپۆشێت و سروشتی مردوو نەمری بپۆشێت. 54کاتێک فەوتاو نەفەوتاویی دەپۆشێت و مردن نەمریی دەپۆشێت، ئەوسا وشەی نووسراو دێتە دی:
﴿مردن بە سەرکەوتن لووش دراوە.﴾15:54 ئیشایا 25:8.
55﴿ئەی مردن، کوا سەرکەوتنت؟
ئەی مردن، کوا پێوەدانت؟﴾15:55 هۆشەع 13:14.
56جا پێوەدانی مردن گوناهە، هێزی گوناهیش شەریعەتە. 57بەڵام سوپاس بۆ خودا! لە ڕێگەی عیسای مەسیحی خاوەن شکۆمان سەرکەوتن بە ئێمە دەبەخشێت.
58کەواتە، ئەی خوشک و برایانی خۆشەویستم، چەسپاو و جێگیر بن. خۆتان بە تەواوی بۆ کاری عیسای خاوەن شکۆ تەرخان بکەن، چونکە دەزانن ئەو ڕەنجە بەفیڕۆ ناڕوات کە ئێوە بە یەکبوون لەگەڵ عیسای خاوەن شکۆدا15:58 بە یەکبوون لەگەڵ عیسای خاوەن شکۆدا لە زمانی یۆنانیدا (لە پەروەردگاردا) بەکارهاتووە. دەیکێشن.
Christ Rose From the Dead
1Brothers and sisters, I want to remind you of the good news I preached to you. You received it and have put your faith in it. 2Because you believed the good news, you are saved. But you must hold firmly to the message I preached to you. If you don’t, you have believed it for nothing.
3What I received I passed on to you. And it is the most important of all. Here is what it is. Christ died for our sins, just as Scripture said he would. 4He was buried. He was raised from the dead on the third day, just as Scripture said he would be. 5He appeared to Peter. Then he appeared to the 12 apostles. 6After that, he appeared to more than 500 brothers and sisters at the same time. Most of them are still living. But some have died. 7He appeared to James. Then he appeared to all the apostles. 8Last of all, he also appeared to me. I was like someone who wasn’t born at the right time.
9I am the least important of the apostles. I’m not even fit to be called an apostle. I tried to destroy God’s church. 10But because of God’s grace I am what I am. And his grace was not wasted on me. No, I have worked harder than all the other apostles. But I didn’t do the work. God’s grace was with me. 11So this is what we preach, whether I or the other apostles who preached to you. And that is what you believed.
Believers Will Rise From the Dead
12We have preached that Christ has been raised from the dead. So how can some of you say that no one rises from the dead? 13If no one rises from the dead, then not even Christ has been raised. 14And if Christ has not been raised, what we preach doesn’t mean anything. Your faith doesn’t mean anything either. 15More than that, we would be lying about God. We are witnesses that God raised Christ from the dead. But he did not raise him if the dead are not raised. 16If the dead are not raised, then Christ has not been raised either. 17And if Christ has not been raised, your faith doesn’t mean anything. Your sins have not been forgiven. 18Those who have died believing in Christ are also lost. 19Do we have hope in Christ only for this life? Then people should pity us more than anyone else.
20But Christ really has been raised from the dead. He is the first of all those who will rise from the dead. 21Death came because of what a man did. Rising from the dead also comes because of what a man did. 22Because of Adam, all people die. So because of Christ, all will be made alive. 23But here is the order of events. Christ is the first of those who rise from the dead. When he comes back, those who belong to him will be raised. 24Then the end will come after Christ destroys all rule, authority and power. Then he will hand over the kingdom to God the Father. 25Christ must rule until he has put all his enemies under his control. 26The last enemy that will be destroyed is death. 27Scripture says that God “has put everything under his control.” (Psalm 8:6) It says that “everything” has been put under him. But it is clear that this does not include God himself. That’s because God put everything under Christ. 28When he has done that, the Son also will be under God’s rule. God put everything under the Son. In that way, God will be all in all.
29Suppose no one rises from the dead. Then what will people do who are baptized for the dead? Suppose the dead are not raised at all. Then why are people baptized for them? 30And why would we put ourselves in danger every hour? 31I face death every day. That’s the truth. And here is something you can be just as sure of. I take pride in what Christ Jesus our Lord has done for you through my work. 32Did I fight wild animals in Ephesus with nothing more than human hopes? Then what have I gotten for it? If the dead are not raised,
“Let us eat and drink,
because tomorrow we will die.” (Isaiah 22:13)
33Don’t let anyone fool you. “Bad companions make a good person bad.” 34You should come back to your senses and stop sinning. Some of you don’t know anything about God. I say this to make you ashamed.
The Body That Rises From the Dead
35But someone will ask, “How are the dead raised? What kind of body will they have?” 36How foolish! What you plant doesn’t come to life unless it dies. 37When you plant something, it isn’t a completely grown plant that you put in the ground. You only plant a seed. Maybe it’s wheat or something else. 38But God gives the seed a body just as he has planned. And to each kind of seed he gives its own body. 39Not all earthly creatures are the same. People have one kind of body. Animals have another. Birds have another kind. Fish have still another. 40There are also heavenly bodies as well as earthly bodies. Heavenly bodies have one kind of glory. Earthly bodies have another. 41The sun has one kind of glory. The moon has another kind. The stars have still another. And one star’s glory is different from that of another star.
42It will be like that with bodies that are raised from the dead. The body that is planted does not last forever. The body that is raised from the dead lasts forever. 43It is planted without honor. But it is raised in glory. It is planted in weakness. But it is raised in power. 44It is planted as an earthly body. But it is raised as a spiritual body.
Just as there is an earthly body, there is also a spiritual body. 45It is written, “The first man Adam became a living person.” (Genesis 2:7) The last Adam became a spirit that gives life. 46What is spiritual did not come first. What is earthly came first. What is spiritual came after that. 47The first man came from the dust of the earth. The second man came from heaven. 48Those who belong to the earth are like the one who came from the earth. And those who are spiritual are like the heavenly man. 49We are like the earthly man. And we will be like the heavenly man.
50Brothers and sisters, here is what I’m telling you. Bodies made of flesh and blood can’t share in the kingdom of God. And what dies can’t share in what never dies. 51Listen! I am telling you a mystery. We will not all die. But we will all be changed. 52That will happen in a flash, as quickly as you can wink an eye. It will happen at the blast of the last trumpet. Then the dead will be raised to live forever. And we will be changed. 53Our natural bodies don’t last forever. They must be dressed with what does last forever. What dies must be dressed with what does not die. 54In fact, that is going to happen. What does not last will be dressed with what lasts forever. What dies will be dressed with what does not die. Then what is written will come true. It says, “Death has been swallowed up. It has lost the battle.” (Isaiah 25:8)
55“Death, where is the victory you thought you had?
Death, where is your sting?” (Hosea 13:14)
56The sting of death is sin. And the power of sin is the law. 57But let us give thanks to God! He gives us the victory because of what our Lord Jesus Christ has done.
58My dear brothers and sisters, remain strong in the faith. Don’t let anything move you. Always give yourselves completely to the work of the Lord. Because you belong to the Lord, you know that your work is not worthless.
