داود و نابال و ئەبیگایل
1ئەوە بوو ساموئێل مرد، هەموو ئیسرائیل کۆبوونەوە و شیوەنیان بۆ گێڕا، لە ماڵەکەی خۆیدا لە ڕامە ناشتیان. دوای ئەوە داود هەستا و بەرەو چۆڵەوانی ماعۆن دابەزی.
2پیاوێک هەبوو لە ماعۆن موڵک و ماڵی لە کارمەل25:2 واتا کارمەل لە باشووری خاکی ئیسرائیل، نەک کێوی کارمەل کە لە باکوورە. بوو. زۆر دەوڵەمەند بوو، سێ هەزار سەر مەڕ و هەزار سەر بزنی هەبوو، لە کارمەل دەیبڕینەوە. 3پیاوەکە ناوی نابال بوو، ئەبیگایلی ژنی تێگەیشتوو و ڕوخسار جوان بوو، بەڵام پیاوەکە کە لە خێڵی کالێبی بوو، دڵڕەق و بەد ڕەفتار بوو.
4داود لە چۆڵەوانییەوە بیستی کە نابال مەڕەکانی دەبڕێتەوە، 5دە خزمەتکاری نارد و پێی گوتن: «سەربکەون بۆ کارمەل و بڕۆن بۆ لای نابال و بە ناوی منەوە سڵاوی لێ بکەن، 6ئاوا بڵێن: ”تەمەن درێژ بیت، خۆت و خاووخێزانت سەلامەت بن و هەرچیت هەیە سەلامەت بێت!
7«”ئێستا بیستوومە کە لەلای ئێوە کاتی بڕینەوەی مەڕەکانە. بە درێژایی ئەو ماوەیەی شوانەکانت لەگەڵ ئێمە لە کارمەل بوون ئازارمان نەدان و هیچیان لێ بزر نەبوو. 8لە خزمەتکارەکانی خۆت بپرسە و ئەوان پێت دەڵێن. لەبەر ئەوە با ئەو خزمەتکارانەم پەسەند بن لەلات. لەبەر ئەوەی لە ڕۆژێکی چاکدا هاتووین، ئەوەی لە دەستت دێت بیدە خزمەتکارەکانت و داودی کوڕت.“»
9کاتێک خزمەتکارەکان هاتن و بە ناوی داودەوە تەواوی ئەم پەیامەیان بە نابال ڕاگەیاند، چاوەڕێیان کرد.
10نابالیش وەڵامی خزمەتکارەکانی داودی دایەوە و گوتی: «داود کێیە و کوڕی یەسا کێیە؟ لەم ڕۆژانەدا ئەو خزمەتکارانە زۆر بوون کە هەریەکە و لەبەردەم گەورەکەی هەڵدێت. 11ئایا نان و ئاو و ئەو ئاژەڵانەی سەرم بڕییوە بۆ ئەوانەی خوری مەڕەکانم دەبڕنەوە، بیبەم و بیدەمە خەڵکێک کە نازانم خەڵکی کوێن؟»
12جا خزمەتکارەکانی داود بە ڕێگاکەیاندا گەڕانەوە، هاتن و هەموو ئەو قسانەیان پێی ڕاگەیاند. 13داودیش بە پیاوەکانی گوت: «با هەریەکە و شمشێرەکەی لە خۆی ببەستێت!» جا هەریەکە و شمشێرەکەی لە خۆی بەست، داودیش شمشێرەکەی لە خۆی بەست. نزیکەی چوار سەد پیاو بەدوای داودەوە سەرکەوتن، دوو سەد کەسیش لەلای کەلوپەلەکان مانەوە.
14یەکێک لە خزمەتکارەکان بە ئەبیگایلی ژنی نابالی ڕاگەیاند و گوتی: «داود چەند نێردراوێکی لە چۆڵەوانییەوە نارد بۆ سڵاوکردن لە گەورەمان، بەڵام ئەو هاواری بەسەردا کردن. 15ئەو پیاوانەش چاکەی زۆریان بۆمان بووە و ئەزیەتیان نەداوین و بە درێژایی ئەو ماوەیەی کە لە کێڵگە لەگەڵیاندا بووین هیچمان لێ بزر نەبووە. 16هەموو ئەو ماوەیەی کە لەگەڵیان بووین و مەڕمان دەلەوەڕاند، شەو و ڕۆژ شوورای دەورمان بوون. 17ئێستاش بزانە و ببینە چی دەکەیت، چونکە بۆ گەورەمان و بۆ ماڵەکەی کارەسات بەڕێوەیە، گەورەمان کابرایەکی بەدفەڕە و قسەی لەگەڵدا ناکرێت.»
18ئەبیگایلیش بە پەلە دوو سەد نان و دوو مەشکە شەراب و پێنج مەڕی کەوڵکراو و پێنج پێوانە25:18 پێنج پێوانە: عیبری: پێنج سەئا، نزیکەی 37 لیتر. دانەوێڵەی برژاو و سەد هێشووە کشمیش و دوو سەد نانە هەنجیری برد و لە گوێدرێژەکانی بارکرد، 19بە خزمەتکارەکانی گوت: «لەپێشمەوە بڕۆن، منیش وا لە دواتانەوە دێم.» بەڵام بە نابالی مێردی نەگوت.
20کاتێک بە سواری گوێدرێژەکەی بە شیوەکەدا دەڕۆیشت، چاوی بە داود و پیاوەکانی کەوت کە بەرەو ڕووی دەهاتنە خوارەوە. 21داودیش قسەی دەکرد و دەیگوت: «بێ سوود هەموو شتەکانی ئەو پیاوەم لە چۆڵەوانیدا پاراست و لە هەموو ئەوەی هی ئەو بوو هیچ بزر نەبوو، کەچی لە جیاتی چاکە خراپەم دەداتەوە. 22با خودا توندترین سزای داود بدات، ئەگەر هەتا بەرەبەیان نێرینەم هێشتەوە لە هەموو ئەوەی هی ئەوە!»
23کاتێک ئەبیگایل داودی بینی، بە پەلە لە گوێدرێژەکە دابەزی و لەبەردەم داود لەسەر ڕوو کەوت، کڕنۆشی برد، 24خۆی فڕێدا بەرپێی و گوتی: «گەورەم، ئەم تاوانە با لەسەر من بێت، با کارەکەرەکەت پێت بڵێت و گوێ لە قسەکانی بگرە. 25تکایە با گەورەم دڵی خۆی بە نابالەوە خەریک نەکات، ئەو پیاوە بەدفەڕە، چونکە ناوی بە خۆیەوەیە، ناوی نابالە و گێلایەتی لەلای ئەوە. بەڵام من کارەکەری تۆم و ئەو خزمەتکارانەی تۆم نەبینی کە ناردبووتن. 26ئێستاش گەورەم، بە یەزدانی زیندوو و بە گیانی خۆت، یەزدان کە ڕێگای لێ گرتوویت لە خوێنڕشتن و تۆڵەسەندنەوە بە دەستی خۆت، ئێستا با دوژمنەکانت وەک نابالیان لێ بێت لەگەڵ هەموو ئەوانەی داوای خراپەت بۆ دەکەن. 27ئێستاش ئەم دیارییەی کارەکەرەکەت هێناویەتی بۆ گەورەم، با بدرێتە ئەو خزمەتکارانە کە لەدوای گەورەمەوە دەڕۆن.
28«هەروەها لە تاوانی کارەکەرەکەت خۆشبە، لەبەر ئەوە بێگومان یەزدان بنەماڵەیەکی چەسپاو بۆ گەورەکەم دروستدەکات، چونکە گەورەکەم لە پێناوی یەزدان دەجەنگێت. با بە درێژایی ژیانت خراپەت تێدا بەدی نەکرێت. 29ئەگەر پیاوێک ڕاست بێتەوە و ڕاوت بنێت و بیەوێ بتکوژێت، یەزدانی پەروەردگارت ژیانی گەورەم لەگەڵ چەپکی ژیان دەپێچێتەوە، ژیانی دوژمنانیشت لەناو لەپی بەردەقانییەوە تووڕ دەدرێن25:29 یان قۆچەقانییەوە بهاوێژرێت.. 30هەروەها کاتێک کە یەزدان هەموو ئەو چاکەیەی سەبارەت بە تۆ فەرموویەتی دەیکات، دەتکاتە فەرمانڕەوای ئیسرائیل، 31با ئەمە نەبێتە بارێکی گران و کۆسپ لەسەر دڵی گەورەم، کە بڵێن خوێنێکی بەخۆڕاییت ڕشتووە، هەروەها گەورەم بە دەستی خۆی تۆڵەی خۆی کردووەتەوە. جا کە یەزدان چاکەی لەگەڵ گەورەمدا کرد، کارەکەرەکەت لەبیر بێت.»
32داودیش بە ئەبیگایلی گوت: «ستایش بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل، ئەوەی ئەمڕۆ تۆی ناردووە بۆ پێشوازیکردنم. 33بەرەکەتدار بیت بۆ ئەو ژیرییەی کە هەتە، چونکە تۆ ئەمڕۆ منت گەڕاندەوە لە خوێنڕشتن و تۆڵەسەندنەوە بە دەستی خۆم. 34بە یەزدانی زیندوو، خودای ئیسرائیل، ئەوەی نەیهێشت خراپەت لەگەڵ بکەم، ئەگەر بە پەلە بەپیرمەوە نەدەهاتیت، هەتا ڕووناکی بەرەبەیان نێرێکم بۆ نابال نەدەهێشتەوە.»
35ئینجا ئەوەی بۆی هێنابوو داود لە دەستی وەرگرت و پێی گوت: «بە سەلامەتی سەربکەوە بۆ ماڵەکەت و ببینە من گوێم لێ گرتیت و داواکارییەکەی تۆم بەجێهێنا.»
36پاشان ئەبیگایل هاتەوە لای نابال، بینی ئەوەتا لە ماڵەکەیدا خوان ئامادەکراوە وەک خوانی پاشا، نابال دڵخۆشە و زۆر سەرخۆش بووە. ئینجا هەتا ڕووناکی بەرەبەیان، نە کەم و نە زۆر هیچ شتێکی بۆ نەگێڕایەوە. 37ئەوە بوو بۆ بەیانی کاتێک سەرخۆشییەکە نابالی بەردا، ژنەکەی ئەو قسانەی بۆ گێڕایەوە، جا تووشی شۆک بوو، وەک بەردی لێ هات. 38ئیتر نزیکەی دوای دە ڕۆژ یەزدان لە نابالی دا و مرد.
39کاتێک داود بیستییەوە کە نابال مردووە، گوتی: «ستایش بۆ یەزدان کە لە کێشەکەم دادپەروەری بۆ کردم، لەو سووکایەتییەی لەلایەن نابالەوە پێم کرا، بەندەکەی لە خراپەکردن پاراست، یەزدان خراپەکەی نابالی بەسەر خۆیدا هێنایەوە.»
ئینجا داود ناردی و لەگەڵ ئەبیگایل قسەی کرد هەتا ببێتە ژنی. 40جا خزمەتکارەکانی داود هاتنە کارمەل بۆ لای ئەبیگایل و پێیان گوت: «داود ئێمەی بۆ لات ناردووە هەتا بتکاتە ژنی خۆی.»
41ئەویش هەستا و کڕنۆشی برد و سەری خستە سەر زەوی و گوتی: «ئەوەتا کارەکەرەکەت کەنیزەیە بۆ شوشتنی پێی خزمەتکارەکانی گەورەم.» 42بە پەلە هەستا و سواری گوێدرێژێک بوو، پێنج کچە کارەکەریش لەگەڵ پێیدا ڕۆیشتن و دوای نێردراوەکانی داود کەوت و بوو بە ژنی. 43هەروەها داود پێشتر ئەحینۆعەمی یەزرەعیلی هێنابوو، جا هەردووکیان ژنی بوون. 44شاولیش میخەلی کچی کە ژنی داود بوو، دابوویە پەلتیێلی کوڕی لایش کە خەڵکی گەلیم بوو.
Навал отказывает просьбе Довуда
1Самуил умер, и все исроильтяне собрались и оплакивали его. Они похоронили его рядом с его домом, в Раме.
Довуд спустился в пустыню Паран. 2Один человек в городе Маоне, который владел имуществом в Кармиле, был очень богат. У него была тысяча коз и три тысячи овец, которых он стриг в Кармиле. 3Его звали Навал, а его жену – Авигайль. Она была умной и красивой женщиной, но её муж, из рода Халева, был человек грубый и злонравный.
4Находясь в пустыне, Довуд услышал, что у Навала стрижка овец. 5Он послал десять юношей и сказал им:
– Поднимитесь к Навалу в Кармил и приветствуйте его от моего имени. 6Скажите ему: «Мир тебе! Мир всему твоему дому! Мир всему, что у тебя есть! 7Я слышал, у тебя идёт стрижка овец. Когда твои пастухи были с нами, мы не обижали их, и всё время, что они были в Кармиле, ничего у них не пропадало. 8Спроси об этом своих слуг, и они скажут тебе. Поэтому пусть мои молодые люди найдут у тебя расположение, ведь мы пришли в праздничный день. Пожалуйста, дай твоим рабам и твоему сыну Довуду всё, что сможешь для них найти».
9Когда посланцы Довуда пришли, они передали Навалу от имени Довуда все эти слова и стали ждать. 10Но Навал ответил слугам Довуда:
– Кто такой этот Довуд? Кто такой этот сын Есея? Теперь много стало таких слуг, что бегут от своих господ. 11Неужели я возьму хлеб, воду и мясо, приготовленное для моих людей, стригущих овец, и отдам людям, которые явились неизвестно откуда?
12Люди Довуда повернулись и пошли назад. Возвратившись, они пересказали ему каждое слово. 13Довуд приказал своим людям:
– Препояшьтесь своими мечами!
Они сделали это, и сам Довуд взял свой меч. Около четырёхсот человек пошло вслед за Довудом, а двести человек осталось при обозе.
Авигайль предотвращает кровопролитие
14Один из слуг сказал Авигайль, жене Навала:
– Довуд послал вестников из пустыни, чтобы приветствовать нашего господина, но он их оскорбил. 15А эти люди были с нами очень добры. Они не обижали нас, и всё то время, что мы были рядом с ними в полях, ничего у нас не пропадало. 16Ночью и днём они были нам стеной всё время, пока мы пасли наших овец рядом с ними. 17Подумай же об этом и посмотри, что ты можешь сделать, потому что над нашим господином и над всем его домом нависла беда. Он такой злобный человек, что никто не может с ним говорить.
18Авигайль не стала терять времени. Она взяла двести лепёшек, два бурдюка с вином, пять приготовленных овец, небольшой мешок25:18 Букв.: «пять сат». жареного зерна, сто связок изюма, двести связок сушёного инжира и нагрузила всё это на ослов. 19Она сказала своим слугам:
– Ступайте вперёд, а я пойду за вами.
Но она ничего не сказала своему мужу Навалу. 20Когда она спустилась на осле в горное ущелье, навстречу ей шёл Довуд со своими людьми, и она встретилась с ними. 21Довуд только что сказал:
– Да, напрасно я охранял собственность этого человека в пустыне, чтобы ничего не пропадало. Он отплатил мне злом за добро. 22Пусть Всевышний сурово накажет меня25:22 Или: «врагов Довуда»., если к утру я оставлю в живых хотя бы одного мужчину из всех, кто принадлежит Навалу!
23Увидев Довуда, Авигайль быстро слезла с осла и поклонилась ему лицом до земли. 24Она пала к его ногам и сказала:
– Мой господин, пусть вина будет на мне одной. Пожалуйста, позволь твоей рабыне поговорить с тобой, выслушай то, что скажет тебе твоя рабыня. 25Пусть мой господин не обращает внимания на этого негодного человека Навала. Он таков, каково его имя, – его зовут Навал («глупец»), и глупость его с ним. Что же до меня, твоей рабыни, то я не видела людей, которых присылал мой господин.
26А теперь, так как Вечный удержал моего господина от кровопролития и от того, чтобы мстить за себя своими руками, то верно, как и то, что жив Вечный и жив ты сам, – пусть твои враги и все, кто замышляет зло против моего господина, будут подобны Навалу. 27И пусть этот дар, который принесла моему господину твоя рабыня, будет вручён людям, что следуют за тобой. 28Пожалуйста, прости вину твоей рабыни, ведь Вечный непременно создаст для моего господина прочный дом, потому что мой господин ведёт войны Вечного. Пусть не будет в тебе никакого зла всю твою жизнь. 29Даже если кто-нибудь станет преследовать тебя, чтобы отнять у тебя жизнь, то жизнь моего господина будет надёжно завязана в узле жизни у Вечного, твоего Бога. Но жизни твоих врагов Он метнёт прочь, словно камень из пращи. 30Когда Вечный совершит для моего господина всё доброе, что Он говорил о тебе, и поставит тебя вождём над Исроилом, 31у моего господина не будет повода горевать или терзаться муками совести о том, что пролил напрасно кровь и отомстил за себя. И когда Вечный даст моему господину успех, вспомни твою рабыню.
32Довуд сказал Авигайль:
– Хвала Вечному, Богу Исроила, Который послал тебя сегодня мне навстречу! 33Благословен твой разум и благословенна ты за то, что удержала меня от кровопролития и от мести за себя. 34Иначе, верно, как и то, что жив Вечный, Бог Исроила, Который удержал меня от того, чтобы причинить тебе вред, – если бы ты не поспешила мне навстречу, ни один из мужчин в доме Навала не остался бы в живых к рассвету.
35Затем Довуд принял из её рук то, что она ему принесла, и сказал:
– Ступай домой с миром. Я послушаюсь твоих слов и исполню твою просьбу.
Авигайль становится женой Довуда
36Когда Авигайль пришла к Навалу, он был дома и сидел на пиру, подобном царскому. Он был весел и сильно пьян. Она ничего не говорила ему до рассвета. 37Утром, когда Навал протрезвел, жена рассказала ему обо всём. Его сердце замерло, и он будто окаменел. 38Спустя примерно десять дней, Вечный поразил Навала, и он умер.
39Когда Довуд услышал, что Навал умер, он сказал:
– Хвала Вечному, Который отомстил за оскорбление, полученное мной от Навала. Он удержал Своего раба от злого дела и обратил злобу Навала на его же голову.
Затем Довуд послал Авигайль известие, прося её стать его женой. 40Его слуги пришли в Кармил и сказали Авигайль:
– Довуд послал нас к тебе, чтобы взять тебя ему в жёны.
41Она поклонилась лицом до земли и сказала:
– Вот твоя рабыня, готовая служить тебе и мыть ноги слугам моего господина.
42Авигайль быстро села на осла и в сопровождении пяти своих служанок отправилась с посланниками Довуда к нему и стала его женой. 43Ещё Довуд женился на Ахиноамь из Изрееля. Они обе были его жёнами. 44Но Шаул отдал свою дочь Михаль, жену Довуда, Палтиилу, сыну Лаиша из Галлима.
