1وەک بەفر لە هاوین و باران لە کاتی دروێنەدا،
ئاواش ڕێزلێنان لە گێل ناوەشێتەوە.
2وەک چۆلەکەی فڕیو و پەڕەسێلکەی باڵگرتوو،
ئاواشە نەفرەت بەبێ هۆ نایێت.
3قامچی بۆ ئەسپ و لغاو بۆ گوێدرێژە،
کوتەکیش بۆ پشتی گێلەکانە.
4وەڵامی گێل مەدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی،
نەوەک تۆش وەک ئەوت لێ بێت.
5وەڵامی گێل بدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی،
نەوەک لەبەرچاوی خۆی ببێت بە دانا.
6وەک بڕینەوەی قاچەکانی خۆیەتی و نۆشینی ستەمە،
ئەوەی بە دەستی گێل پەیام بنێرێت.
7وەک شۆڕبوونەوەی قاچەکانی گۆجە،
پەند لە دەمی گێلەکان.
8وەک گرێدانی بەرد بە بەردەقانییەوە،
ئەوەی ڕێز لە گێل دەگرێت.
9وەک دڕکە لە دەستی سەرخۆش،
پەند لە دەمی گێلەکان.
10وەک تیرهاوێژێکە کوێرانە لە خەڵک بگرێت،
بەکرێگری گێل و ڕێبوار.
11وەک سەگ بگەڕێتەوە سەر ڕشانەوەکەی،
گێلیش گێلایەتییەکەی دووبارەی دەکاتەوە.
12کەست بینیوە لەبەرچاوی خۆی دانا بێت؟
گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت.
13تەمبەڵ دەڵێت: «شێر لەسەر ڕێگایە،
نەڕەشێر لەنێو گۆڕەپانەکانە.»
14دەرگا لەسەر ڕێزە دەسووڕێتەوە،
تەمبەڵیش لەناو نوێنەکەی.
15تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ،
زەحمەتە بۆی بیباتە ناو دەمی.
16تەمبەڵ لەبەرچاوی خۆی داناترە لە حەوت کەس
کە وەڵامی ژیرانە دەدەنەوە.
17وەک گرتنی سەگێکە بە گوێیەکانی
ئەوەی ڕێبوارە و خۆی دەخاتە ناو ناکۆکییەکەوە کە هی ئەو نییە.
18وەک شێتێک
پشکۆ و تیری مەرگ بهاوێژێت،
19ئاوایە ئەوەی فێڵ لە دراوسێکەی بکات و
بڵێت: «تەنها گاڵتەم کرد!»
20دار نەبێت ئاگر دەکوژێتەوە،
دەمشڕ نەبێت دووبەرەکی نامێنێت.
21خەڵووز بۆ پشکۆ و دار بۆ ئاگرە،
پیاوی شەڕانگێزیش بۆ ورووژاندنی ناکۆکییە.
22قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە،
شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.
23وەک گۆزەی گڵینی داپۆشراوە بە خڵتی زیو
قسەی شیرین لە دڵێکی خراپەوە.
24قین لە دڵ بە لێوەکانی خۆی دەشارێتەوە،
بەڵام لە ناخیدا فڕوفێڵ دادەنێتەوە.
25ئەگەر قسەی شیرینی کرد باوەڕی پێ مەکە،
چونکە حەوت شتی قێزەون لە دڵیدایە.
26هەرچەندە بە فێڵ قینی خۆی بشارێتەوە،
خراپەی لەناو کۆمەڵدا ئاشکرا دەبێت.
27ئەوەی چاڵێک هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت،
ئەوەی بەردێک گلۆر بکاتەوە بەرەو خۆی دەگەڕێتەوە.
28زمانی درۆ ڕقی لەوانە دەبێتەوە کە برینداریان دەکات،
زمانی لووسیش وێرانکاری دەکات.
1Словно летом снег, словно в жатву дождь,
так и слава не подобает глупцу.
2Как упорхнувший воробей, как улетевшая ласточка,
так и незаслуженное проклятие уйдёт в пустоту.
3Плеть – для коня, узда – для осла,
а розга – для спин глупцов!
4Если отвечаешь глупцу на его глупости,
то сам ему уподобляешься.
5А если не отвечаешь глупцу на его глупости,
то он возомнит себя мудрецом.
6Что ноги себе отрезать или терпеть насилие,
то посылать известие через глупца.
7Неровно ступают ноги хромого,
так и мудрое изречение в устах глупца.
8То же, что камень к праще привязывать, –
глупому почести воздавать.
9Как колючая ветка в руках у пьяного,
так и мудрое изречение в устах у глупца.
10Что лучник, ранящий всех без разбора,
так и нанимающий глупца или первого встречного.
11Как собака возвращается на свою блевотину,
так и глупец повторяет свою глупость.
12Видишь человека, который мнит себя мудрым?
На глупца больше надежды, чем на него.
13Лентяй говорит: «На дороге лев!
Лев бродит на улицах!»
14Дверь поворачивается на петлях,
а лентяй ворочается на постели.
15Запустит лентяй руку в блюдо,
и уже чересчур утомлён, чтобы до рта донести.
16Лентяй умнее в своих глазах,
чем семь человек, отвечающих осмотрительно.
17Что хватающий за уши пса,
то прохожий, ввязывающийся в чужую ссору.
18Как безумец, что сыплет кругом
горящие стрелы и сеет смерть,
19так и тот, кто обманывает ближнего,
а потом говорит: «Я только пошутил».
20Без дров угасает огонь;
без сплетен гаснет раздор.
21Что уголь для жара и дрова для огня,
то вздорный человек для разжигания ссоры.
22Слова сплетен – как лакомые куски,
что проходят вовнутрь чрева.
23Что глазурь, покрывающая26:23 Или: «Что нечистое серебро, покрывающее». глиняный горшок,
то ласковые уста при злобном сердце.
24Враг лицемерит в словах,
а в сердце таит коварство.
25Пусть его речь приятна – не доверяй ему:
семь мерзостей у него в сердце;
26пусть ненависть скрыта притворством,
всё равно на людях злоба врага откроется.
27Роющий яму, сам в неё упадёт;
на катящего камень в гору камень и скатится.
28Лживый язык ненавидит тех, кого губит;
льстивые уста готовят крушение.
