خێرکردن
1«هۆشیار بن و نەکەن لەبەرچاوی خەڵک چاکە بکەن بۆ ئەوەی بتانبینن، ئەگینا لەلای باوکی ئاسمانیتان پاداشتتان نابێت.
2«لەبەر ئەوە کاتێک خێرێک دەکەیت، زوڕنای بۆ لێمەدە هەروەک دووڕووان کە لە کەنیشت و سەر شەقامەکان دەیکەن، بۆ ئەوەی لەلایەن خەڵکەوە ستایش بکرێن. ڕاستیتان پێ دەڵێم: ئەوانە پاداشتی خۆیان وەرگرتووە. 3بەڵام تۆ کە خێرێک دەکەیت، مەهێڵە دەستی چەپت بزانێت دەستی ڕاستت چی دەکات، 4تاکو خێرەکەت بە نهێنی بێت. باوکیشت کە هەموو نهێنییەک دەبینێت، پاداشتت دەداتەوە.
نوێژکردن
5«کاتێک نوێژ دەکەن وەک دووڕووان مەبن، چونکە ئەوان حەز دەکەن بە پێوە لە کەنیشت و سووچی شەقامەکان نوێژ بکەن، بۆ ئەوەی خەڵکی بیانبینن. ڕاستیتان پێ دەڵێم: ئەوانە پاداشتی خۆیان وەرگرتووە. 6بەڵام تۆ کاتێک نوێژ دەکەیت، بڕۆ ژوورەکەت و دەرگا لەسەر خۆت دابخە، نوێژ بکە بۆ باوکی نەبینراوت. باوکیشت کە هەموو نهێنییەک دەبینێت، پاداشتت دەداتەوە. 7کاتێک نوێژ دەکەن، وەک بتپەرستان ئەوەندە وشەکان دووبارە مەکەنەوە، چونکە وا دەزانن بە زۆر گوتنیان گوێیان لێ دەگیرێت. 8لەبەر ئەوە وەک ئەوان مەبن، چونکە باوکتان دەزانێت پێویستیتان بە چییە، پێش ئەوەی داوای لێ بکەن.
9«بەڵام ئێوە بەم شێوەیە نوێژ بکەن و بڵێن:
«”ئەی باوکمان لە ئاسمان،
با ناوت پیرۆز بێت،6:9 واتا شکۆدارکردنی ناوی خودا لەلایەن بەدیهێنراوانی.
10با پاشایەتییەکەت بێ6:10 بە واتای هاتنی پاشایەتی خودا لە ئاسمانەوە بۆ سەر زەوی.،
با خواستت لەسەر زەوی پەیڕەو بکرێت وەک لە ئاسمان.
11نانی ڕۆژانەمان ئەمڕۆش بدەرێ.
12لە گوناهەکانمان6:12 یۆنانی: قەرزەکان. خۆشبە،
وەک چۆن ئێمە لەوانە خۆشدەبین کە خراپەمان بەرامبەر دەکەن.
13مەمانخەرە تاقیکردنەوە،
بەڵکو لە شەیتان6:13 یۆنانی: خراپەکارەکە. ڕزگارمان بکە،
[چونکە هەتاهەتایە پاشایەتی و هێز و شکۆ هی تۆیە. ئامین.]“
14ئەگەر گەردنی خەڵکی لەبەر خراپەکانیان ئازاد بکەن، ئەوا باوکی ئاسمانیشتان لێتان خۆشدەبێت. 15بەڵام ئەگەر گەردنی خەڵکی ئازاد نەکەن، ئەوا باوکیشتان لە گوناهەکانتان خۆش نابێت.
ڕۆژووگرتن
16«کاتێک بەڕۆژوو دەبن، ڕووگرژ مەبن وەک دووڕووان، چونکە ئەوان خۆیان پەرێشان دەردەخەن تاکو بۆ خەڵکی دەربخەن کە بەڕۆژوون. ڕاستیتان پێ دەڵێم: ئەوانە پاداشتی خۆیان وەرگرتووە. 17بەڵام تۆ کە بەڕۆژوو دەبیت، سەرت چەور بکە و دەموچاوت بشۆ، 18تاکو بۆ خەڵک دەرنەکەوێت کە بەڕۆژوویت، تەنها بۆ باوکی نەبینراوت نەبێت، باوکیشت کە هەموو نهێنییەک دەبینێت، پاداشتت دەداتەوە.
سامانی ڕاستەقینە
19«لەسەر زەوی سامان بۆ خۆتان کۆمەکەنەوە کە مۆرانە و ژەنگ لێی دەدەن و دز دەیبڕێت و دەیدزێت. 20بەڵکو سامان بۆ خۆتان لە ئاسمان کۆبکەنەوە کە مۆرانە و ژەنگ لێی نادەن و دزیش نایبڕێت و نایدزێت، 21چونکە سامانت لەکوێ بێت، دڵیشت لەوێ دەبێت.
22«چاو چرای جەستەیە، ئەگەر چاوت ساغ بێت، ئەوا جەستەت هەمووی ڕووناکییە، 23بەڵام ئەگەر چاوت ساغ نەبێت، ئەوا هەموو جەستەت تاریک دەبێت، لەبەر ئەوە ئەگەر ئەو ڕووناکییەی لە تۆدایە تاریکی بێت، ئاخۆ دەبێ تاریکی چۆن بێت!
24«کەس ناتوانێت کۆیلایەتی دوو گەورە بکات، چونکە ڕقی لە یەکێکیان دەبێتەوە و ئەوەی دیکەی خۆشدەوێت، یان دەست بە یەکێکیانەوە دەگرێت و ئەوەی دیکە پشتگوێ دەخات. ئێوەش ناتوانن کۆیلەی خودا و پارە بن.
خودا خەممان دەخوات
25«بۆیە پێتان دەڵێم: خەم بۆ ژیانتان مەخۆن کە چی بخۆن و چی بخۆنەوە؛ هەروەها بۆ جەستەتان کە چی بپۆشن. ئایا ژیان لە خواردن گرنگتر نییە؟ یان جەستە لە جلوبەرگ؟ 26سەیری باڵندەی ئاسمان بکەن، نە تۆو دەکەن و نە دروێنە و نە لە ئەمبار کۆدەکەنەوە، لەگەڵ ئەوەشدا باوکی ئاسمانیتان بەخێویان دەکات. ئایا ئێوە لەوان بەنرختر نین؟ 27کێ لە ئێوە ئەگەر خەم بخوات، دەتوانێت یەک کاتژمێر لە تەمەنی خۆی زیاد بکات؟
28«هەروەها بۆچی خەمی جلوبەرگتانە؟ سەیری گوڵی سەوسەن بکەن چۆن گەشە دەکات، نە خۆی ماندوو دەکات و نە دەڕێسێت، 29بەڵام پێتان دەڵێم: تەنانەت سلێمانیش لەوپەڕی شکۆمەندیدا وەک یەکێک لەوانەی نەپۆشیوە. 30ئەی کەم باوەڕینە، ئەگەر خودا ئەو گیایەی کە ئەمڕۆ لە کێڵگەیە و بەیانی دەخرێتە تەنوورەوە بەو شێوەیە بپۆشێت، ئایا ئێوە زیاتر نین هەتا پۆشتەتان بکات! 31جا خەم مەخۆن بڵێن، ”چی بخۆین؟“ یان ”چی بخۆینەوە؟“ یان ”چی لەبەر بکەین؟“ 32چونکە بێباوەڕان هەوڵ بۆ هەموو ئەم شتانە دەدەن، باوکی ئاسمانیشتان دەزانێت پێویستیتان بە هەموو ئەوانە هەیە. 33بەڵکو یەکەم جار داوای پاشایەتییەکەی خودا و ڕاستودروستییەکەی بکەن، هەموو ئەمانەتان بۆ دابین دەکرێت. 34لەبەر ئەوە خەمی بەیانی مەخۆن، چونکە بەیانی خەمی خۆی دەخوات. هەر ڕۆژێک خراپی خۆی بەسە.
О помощи бедным
1– Смотрите, не выставляйте свою праведность напоказ. Иначе вы не получите от Небесного Отца никакой награды. 2И когда даёшь милостыню бедным, то не объявляй об этом всем, как делают лицемеры в наших молитвенных домах6:2 Букв.: «в синагогах». и на улицах для того, чтобы их хвалили. Говорю вам истину: они уже получили свою награду. 3Ты же, когда помогаешь бедным, делай это так, чтобы твоя левая рука не знала, что делает правая; 4пусть твоя помощь будет тайной. Тогда твой Отец, который видит и то, что делается втайне, вознаградит тебя.
О молитве
(Мк. 11:25-26; Лк. 11:2-4)
5– Когда вы молитесь, то не будьте как лицемеры, которые любят молиться, стоя в молитвенных домах и на углах улиц, таким образом, чтобы все их видели. Говорю вам истину: они уже получили свою награду. 6Ты же, когда молишься, войди в свою комнату, закрой за собой дверь и помолись своему Небесному Отцу, Который невидимо находится с тобой. Тогда твой Отец, Который видит и то, что делается втайне, вознаградит тебя. 7Когда вы молитесь, то не болтайте попусту, как это делают язычники, которые думают, что будут услышаны благодаря своему многословию. 8Не будьте как они, ведь ваш Отец знает о ваших нуждах ещё до того, как вы обращаетесь к Нему с просьбой. 9Молитесь так:
Отец наш Небесный,
пусть прославится имя Твоё!
10Пусть наступит Царство Твоё
и исполнится воля Твоя
на земле, как и на небесах!
11Хлеб наш насущный дай нам на сегодняшний день.
12Прости нам долги наши,
как и мы простили должникам нашим.
13Не дай нам поддаться искушению,
но сохрани нас от дьявола6:13 Или: «от зла».6:13 Некоторые рукописи включают: «Потому что Твоё вовеки Царство, и сила, и слава. Аминь»..
14– Потому что, если вы будете прощать людям их проступки, то и ваш Небесный Отец простит вас. 15Но если вы не будете прощать людям, то и ваш Отец не простит вам ваших проступков.
О посте
16– Когда вы поститесь, то не ходите с мрачными лицами, как лицемеры, которые хотят показать своим видом, что постятся. Говорю вам истину: они уже получили свою награду. 17Ты же, когда постишься, умойся и причешись6:17 Букв.: «помажь голову твою». Это делалось для того, чтобы волосы выглядели лучше., 18чтобы не люди, а только твой Небесный Отец, Который невидимо находится с тобой, знал о твоём посте, и тогда Он вознаградит тебя, ведь Он видит и то, что делается втайне.
О богатстве
(Лк. 11:34-36; 12:33-34; 16:13)
19– Не копите себе богатств на земле, где их портят моль и ржавчина и где воры могут обокрасть ваш дом. 20Копите лучше себе сокровища на небесах, где их не испортят ни моль, ни ржавчина и куда воры не смогут проникнуть и украсть. 21Ведь где твоё богатство, там будет и твоё сердце.
22Глаз – это светильник всего тела. Если твой глаз ясен6:22 Это был фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз» (см. следующий стих)., то и всё твоё тело будет полно света. 23Но если глаз у тебя замутнён6:23 Букв.: «если твой глаз дурной». Выражение «дурной глаз» было фразеологическим оборотом, обозначающим жадного или завистливого человека (см. 20:15)., то всё твоё тело будет полно тьмы. И если свет, который в тебе, – тьма, то какова же тогда тьма!
24Никто не может служить двум господам. Он или одного будет ненавидеть, а другого любить, или же одному будет предан, а другим станет пренебрегать. Вы не можете одновременно служить и Всевышнему, и богатству.
О беспокойстве
(Лк. 12:22-31)
25– Поэтому Я говорю вам: не тревожьтесь о своей жизни, что вам есть или что пить, или о своём теле, во что вам одеться. Разве жизнь не важнее пищи и тело не важнее одежды? 26Посмотрите на птиц небесных: они не сеют, не жнут, не собирают в хранилища, однако ваш Небесный Отец питает их. Неужели вы менее ценны, чем птицы? 27И кто из вас, беспокоясь, может продлить себе жизнь хотя бы на один час? 28И зачем вам беспокоиться об одежде? Подумайте о том, как растут полевые лилии. Они не трудятся и не прядут, 29но говорю вам, что даже царь Сулаймон во всём своём величии не одевался так, как любая из них. 30Но если Всевышний так одевает полевую траву, которая сегодня есть, а завтра будет брошена в печь, то не оденет ли Он и вас, маловеры? 31Поэтому не тревожьтесь и не спрашивайте: «Что нам есть?», или: «Что нам пить?», или: «Во что одеться?». 32Ведь язычники только обо всём этом и думают, но ваш Небесный Отец знает, что вы нуждаетесь во всём этом. 33Прежде всего ищите Царства Всевышнего и Его праведности, и всё остальное вам тоже будет дано. 34Поэтому не тревожьтесь о завтрашнем дне, завтрашний день сам побеспокоится о себе. Для каждого дня достаточно своих тревог.
