پاشایەتی ئەمەسیا
1کاتێک ئەمەسیا بوو بە پاشا، تەمەنی بیست و پێنج ساڵ بوو. بیست و نۆ ساڵ لە ئۆرشەلیم پاشایەتی کرد، دایکیشی ناوی یەهۆعەدین بوو، خەڵکی ئۆرشەلیم بوو. 2ئەوەی لەبەرچاوی یەزدان ڕاست بوو کردی، بەڵام نەک بە دڵێکی تەواوەوە. 3کاتێک جڵەوی پاشایەتییەکە لە دەستی جێگیر بوو، سزای مردنی بەسەر ئەو کاربەدەستانەدا سەپاند کە پاشای باوکیان کوشتبوو. 4بەڵام کوڕەکانی ئەوانی نەکوشت، بەڵکو بەو شێوەیەی کرد کە لە پەڕتووکی تەوراتی موسادا نووسراوە، کە یەزدان فەرمانی داوە و فەرموویەتی: «باوک لە جیاتی کوڕ ناکوژرێت و کوڕ لە جیاتی باوک ناکوژرێت، هەر یەکێک لەسەر گوناهی خۆی دەکوژرێت.»25:4 لەسەر گوناهی خۆی دەکوژرێت: بڕوانە دواوتار 24:16.
5ئەمەسیا یەهودای کۆکردەوە و بەپێی بنەماڵەکان داینان بە فەرماندەی هەزاران و سەدان لە هەموو یەهودا و بنیامیندا. پاشان لە گەنجی بیست ساڵ بەرەو سەرەوەی سەرژمێری کرد و بینی سێ سەد هەزار پیاو کە ئامادە بوون بۆ جەنگ، پڕچەککراو بە ڕم و قەڵغان بوون. 6هەروەها سەد هەزار پاڵەوانی بەهێزی لە ئیسرائیل بە سەد تالنت زیو25:6 کەمێک زیاتر لە 3,4 تەنی زیو دەبوو. بەکرێ گرت.
7بەڵام پیاوێکی خودا هات بۆ لای و گوتی: «ئەی پاشا، با سوپای ئیسرائیل لەگەڵتدا نەیێت، چونکە یەزدان لەگەڵ ئیسرائیلدا نییە، واتا لەگەڵ هیچ کەسێکی نەوەی ئەفرایمدا نییە. 8تەنانەت ئەگەر تۆش بە ئازایەتییەوە بەرەو پێشەوە بڕۆیت و شەڕ بکەیت، ئەوا خودا لەبەردەم دوژمن دەتخات، چونکە لەلای خودا هێز هەیە بۆ یارمەتیدان و بۆ خستنیش.»
9ئەمەسیا لە پیاوەکەی خودای پرسی: «ئەی چی بکرێت بۆ ئەو سەد تالنتەی کە داومەتە چەتەکانی ئیسرائیل؟»
پیاوەکەی خوداش گوتی «یەزدان دەتوانێت لەوە زیاترت پێبدات.»
10ئیتر ئەمەسیا ئەو بەکرێگیراوانەی جیا کردەوە کە لە ئەفرایمەوە هاتبوون هەتا بۆ شوێنەکەی خۆیان بگەڕێنەوە، ئەوانیش لە یەهودا زۆر تووڕە بوون و بە گڕی تووڕەییەوە گەڕانەوە بۆ شوێنەکەی خۆیان.
11بەڵام ئەمەسیا ورەی دایە بەرخۆی و ڕابەرایەتی سوپاکەی کرد بۆ دۆڵی خوێ25:11 دۆڵی خوێ: دەکەوێتە باشووری دەریای مردوو. و دە هەزار کەسی لە نەوەی سێعیر کوشت، 12نەوەی یەهوداش دە هەزاریان بە زیندوویی لێ بە دیل گرتن و هێنایانن بۆ سەر خەرەندێک25:12 شوێنێکی ڕێک و بەرزە، سەرکەوتن بەسەریدا زۆر زەحمەتە، وەک (خەرەندی ڕەواندوز). و لەسەر هەڵدێرەکەوە فڕێیان دانە خوارەوە و هەموویان پارچەپارچە بوون.
13بەڵام ئەو چەتانەی کە ئەمەسیا نەیهێشت لەگەڵیدا بچنە جەنگەکە، هێرشیان کردە سەر شارۆچکەکانی یەهودا، لە سامیرەوە هەتا بێت‌حۆرۆن و سێ هەزاریان لێ کوشتن و تاڵانێکی زۆریشیان برد.
14پاش ئەوەی ئەمەسیا لە لێدانی ئەدۆمییەکان گەڕایەوە، بتەکانی نەوەی سێعیری هێنا و کردنی بە خوداوەندی خۆی و کڕنۆشی بۆ بردن و بخووری بۆ سووتاندن. 15جا تووڕەیی یەزدان لە ئەمەسیا جۆشا و پێغەمبەرێکی بۆ نارد و پێی گوت: «بۆچی داوای خوداوەندەکانی ئەو گەلەت کرد کە نەیانتوانی گەلەکەی خۆیان لە دەستت دەرباز بکەن؟»
16کاتێک هێشتا قسەی لەگەڵ دەکرد، پێی گوت: «ئایا تۆیان کردووە بە ڕاوێژکاری پاشا؟ بێدەنگ بە با نەتکوژن!»
ئەو کاتە پێغەمبەرەکە وەستا، بەڵام گوتی: «زانیم کە خودا بڕیاری داوە بە لەناوبردنت، چونکە ئەمەت کرد و گوێت لە ڕاوێژم نەگرت.»
17پاش ئەوەی ئەمەسیای پاشای یەهودا ڕاوێژی کرد، ناردی بەدوای یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحازی کوڕی یێهوی پاشای ئیسرائیلدا و گوتی: «وەرە، با ڕووبەڕوو شەڕ بکەین.»
18یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیلیش وەڵامی ئەمەسیای پاشای یەهودای دایەوە و گوتی: «دڕکی لوبنانی ناردی بۆ لای دار ئورزی لوبنانی و گوتی: ”کچەکەت بدە بە کوڕەکەم تاکو ببێتە ژنی،“ ئینجا ئاژەڵێکی کێوی لە لوبنان بەسەر دڕکەکەدا ڕۆیشت و پانی کردەوە. 19تۆ گوتت ئەدۆمم شکاندووە، ئێستا لەخۆبایی بوویت، شانازیت کرد هەتا ڕێزداربیت، لە ماڵی خۆت بمێنەوە! بۆچی بەڵا بەسەر خۆتدا دەهێنیت؟ ئینجا دەکەویت، خۆت و یەهوداش لەگەڵت.»
20بەڵام ئەمەسیا گوێی نەگرت، ئەمەش لەلایەن خوداوە بوو، چونکە خودا ویستی بیانداتە دەستی یەهۆئاش، لەبەر ئەوەی ڕوویان لە خوداوەندەکانی ئەدۆم کرد. 21لەبەر ئەوە یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیل هێرشی برد، لەگەڵ ئەمەسیای پاشای یەهودا لە بێت‌شەمەشی یەهودا ڕووبەڕووی یەکتر بوونەوە. 22لە ئەنجامدا یەهودا بەرامبەر بە ئیسرائیل تێکشکان، هەرکەسە و بەرەو ماڵەکەی خۆی هەڵات. 23ئەمەسیای پاشای یەهودا، کوڕی یۆئاشی کوڕی ئەحەزیا، لەلایەن یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیلەوە لە بێت‌شەمەش بە دیل گیرا. پاشان یەهۆئاش هێنای بۆ ئۆرشەلیم و شوورای ئۆرشەلیمی لە دەروازەی ئەفرایمەوە هەتا دەروازەی گۆشەکە وێران کرد، کە چوار سەد باڵ25:23 چوار سەد باڵ: نزیکەی 180 مەتر. بوو. 24هەموو زێڕ و زیو و قاپوقاچاغەکانی ناو پەرستگای خودا کە لەلای عوبێد ئەدۆم بوو، هەروەها گەنجینەکانی کۆشکی پاشا و بارمتەکانی برد و گەڕایەوە سامیرە.
25ئەمەسیای کوڕی یۆئاشی پاشای یەهوداش لەدوای مردنی یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحازی پاشای ئیسرائیل، پازدە ساڵ ژیا. 26ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی ئەمەسیا لە سەرەتاوە هەتا کۆتایی لە پەڕتووکی پاشاکانی یەهودا و ئیسرائیل تۆمار کراون. 27لەو کاتەوەی کە ئەمەسیا لە یەزدان هەڵگەڕایەوە، لە ئۆرشەلیم پیلانیان لە دژی گێڕا و هەڵات بۆ لاخیش، ئینجا چەند پیاوێکیان بەدوایدا ناردە شاری لاخیش و لەوێ کوشتیان. 28بە ئەسپ هێنرایەوە ئۆرشەلیم و لەوێ لە شاری یەهودا لەگەڵ باوباپیرانی نێژرا.
Амасия – царь Иудеи
(4 Цар. 14:1-6)
1Амасии было двадцать пять лет, когда он стал царём, и правил он в Иерусалиме двадцать девять лет. Его мать звали Иехоаддин, она была родом из Иерусалима. 2Он делал то, что было правильным в глазах Вечного, но не от всего сердца. 3После того как царство утвердилось в его руках, он казнил своих приближённых, которые убили его отца. 4Но их сыновей он не предал смерти, поступив как записано в Законе, в книге Мусо, где Вечный повелел: «Отцов нельзя предавать смерти за вину их детей, а детей – за вину их отцов; пусть каждый умирает за свой собственный грех»25:4 Втор. 24:16..
Война с Эдомом
(4 Цар. 14:7)
5Амасия собрал народ Иудеи и поставил их по их кланам под власть тысячников и сотников из родов Иудеи и Вениамина. Затем он пересчитал тех, кому было от двадцати лет и больше, и нашёл, что у него триста тысяч отборных воинов, годных к воинской службе и способных обращаться с копьём и щитом. 6Он нанял ещё сто тысяч храбрых воинов в Исроиле за три тонны шестьсот килограммов25:6 Букв.: «сто талантов». серебра. 7Но пророк пришёл к нему и сказал:
– Царь, эти воины из Исроила не должны ходить с тобой, потому что Вечный не с Исроилом – ни с кем из этих ефраимитов. 8Даже если ты пойдёшь и будешь храбро сражаться в бою, Всевышний повергнет тебя перед врагом, потому что у Всевышнего есть сила и помочь, и повергнуть.
9Амасия спросил пророка:
– А как же то серебро, которое я заплатил за исроильских воинов?
Пророк ответил:
– Вечный может дать тебе гораздо больше.
10Тогда Амасия распустил войско, которое пришло к нему из земель Ефраима, и отослал его домой. Они разгневались на Иудею и ушли домой, пылая гневом.
11А Амасия набрался смелости и повёл своё войско в Соляную долину, где убил десять тысяч сеирских воинов. 12Ещё десять тысяч людей народ Иудеи захватил живыми. Их отвели на вершину скалы и сбросили оттуда вниз, так что все они разбились насмерть.
13Тем временем воины, которых Амасия отослал назад, не позволив им воевать вместе с ним, разграбили иудейские города от Сомарии до Бет-Хорона. Они перебили три тысячи человек и взяли огромную добычу.
14Возвратившись после поражения эдомитян, Амасия привёз идолов, богов жителей Сеира. Он поставил их как своих богов, стал им поклоняться и приносить жертвы. 15Гнев Вечного вспыхнул на Амасию, и Он послал к нему пророка, который сказал царю:
– Зачем ты вопрошаешь богов этого народа, которые не смогли спасти свой народ от твоей руки?
16Когда он сказал это, царь ответил ему:
– Разве мы назначали тебя царским советником? Замолчи сейчас же или будешь убит!
Тогда пророк замолчал, но потом сказал:
– Я знаю, что Всевышний решил погубить тебя за то, что ты сделал это и не послушал моего совета.
Война Амасии с Исроилом
(4 Цар. 14:8-14)
17Посовещавшись со своими советниками, Амасия, царь Иудеи, послал исроильскому царю Иоашу, сыну Иоахаза, внуку Иеву, вызов:
– Выходи, встретимся лицом к лицу!
18Но Иоаш, царь Исроила, ответил Амасии, царю Иудеи:
– Ливанский чертополох как-то послал сказать ливанскому кедру: «Отдай свою дочь за моего сына». Но прошёл дикий ливанский зверь и вытоптал его. 19Ты говоришь себе, что разбил Эдом, и теперь возгордился и заносишься. Но оставайся дома! Зачем тебе искать беды, чтобы пасть и тебе, и Иудее вместе с тобой?
20Но Амасия не послушался, потому что так определил Всевышний, чтобы отдать их в руки Иоаша за то, что они искали богов Эдома. 21И Иоаш, царь Исроила, двинул на него свои войска. Он и Амасия, царь Иудеи, встретились лицом к лицу в битве под Бет-Шемешем, что в Иудее. 22Иудея была наголову разбита Исроилом, и все иудеи разбежались по своим домам. 23Иоаш, царь Исроила, взял иудейского царя Амасию, сына Иоаша, внука Охозии, в плен под Бет-Шемешем25:23 Вскоре Амасия был освобождён из исроильского плена и вновь стал править Иудеей (см. ст. 25-28).. Затем Иоаш привёл его в Иерусалим и разрушил городскую стену от ворот Ефраима до Угловых ворот – участок длиной в сто восемьдесят метров25:23 Букв.: «четыреста локтей».. 24Он забрал всё золото и серебро и все вещи, найденные в храме Всевышнего, которые находились в ведении Овид-Эдома, вместе с сокровищами царского дворца, взял также заложников и вернулся в Сомарию.
Смерть Амасии
(4 Цар. 14:17-20)
25Царь Иудеи Амасия, сын Иоаша, пережил исроильского царя Иоаша, сына Иоахаза, на пятнадцать лет. 26Прочие события царствования Амасии, от первых до последних, записаны в «Книге царей Иудеи и Исроила». 27Со времени, когда Амасия отвернулся от Вечного, против него в Иерусалиме составили заговор, и он бежал в Лахиш, но за ним послали в Лахиш и убили его там. 28Его привезли назад на конях и похоронили с его предками в Городе Довуда.
