1ئیتر لە دەی مانگی دەی ساڵی نۆیەمی25:1 بەپێی ساڵنامەی یەهودا بەرامبەر بە ساڵنامەی ئێستا دەکاتە پێنجی مانگی یەک ساڵی 587ی پێش زایین. بڕوانە حزقیێل 24:1. پاشایەتی سدقیا، نەبوخودنەسری پاشای بابل هەموو سوپاکەی بەرەو ئۆرشەلیم جوڵاند و لەوێ ئۆردوگای دامەزراند، لە چواردەوری قوللەی بنیاد نا. 2هەتا ساڵی یازدەیەمی پاشایەتی سدقیا شارەکە لەژێر گەمارۆدا بوو.
3لە نۆی مانگی چواردا قاتوقڕی لە شارەکە هێندە سەخت بوو کە نان نەبوو گەلی خاکەکە بیخۆن. 4ئینجا شوورای شارەکە شکێنرا و هەموو جەنگاوەرەکان بە شەو بە ڕێگای دەروازەکەی نێوان دوو شووراکەی بەرامبەر باخچەی پاشادا هەڵاتن، هەرچەندە بابلییەکان لە چواردەوری شارەکە بوون. پاشا و ئەوانەی لەگەڵی بوون بە ڕێگای عەراڤادا25:4 عەراڤا شیوێک بوو لە دەریاچەی جەلیلەوە هەتا دەریای مردوو. هەڵاتن، 5بەڵام سوپای بابلییەکان بەدوای پاشا کەوتن، لە دەشتی ئەریحا پێی گەیشتن. هەموو سوپاکەی پەرتەوازە بوو، 6جا پاشایان بە دیل گرت.
بردیانە لای پاشای بابل لە ڕیڤلە، لەوێ دادگاییان کرد. 7کوڕەکانی سدقیایان لەبەرچاوی خۆی کوشت، پاشان هەردوو چاویشیان دەرهێنا و بە زنجیری بڕۆنز کۆتیان کرد و بردیانە بابل.
8لە حەوتی مانگی پێنجی ساڵی نۆزدەیەمی نەبوخودنەسری پاشای بابل، نەبوزەرەدانی فەرماندەی پاسەوانانی ئیمپراتۆر کە کاربەدەستی پاشای بابل بوو، هاتە ئۆرشەلیم. 9پەرستگای یەزدان و کۆشکی پاشا و هەموو ماڵەکانی ئۆرشەلیم و هەموو تەلارە گرنگەکانی سووتاند. 10شووراکانی چواردەوری ئۆرشەلیمیش لەلایەن سوپای بابلییەکانەوە ڕووخێنران، ئەوانەی لەگەڵ فەرماندەی پاسەوانانی پاشا بوون. 11پاشماوەی گەلیش ئەوانەی لە شارەکە مابوونەوە و ئەوانەی چووبوونە پاڵ پاشای بابل لەگەڵ پاشماوەی خەڵکەکە، نەبوزەرەدانی فەرماندەی پاسەوانانی پاشا ڕاپێچی کردن. 12بەڵام فەرماندەی پاسەوانانی پاشا هەندێک لە خەڵکی ڕەشوڕووتی لە خاکەکە هێشتەوە بۆ کارکردن لە ڕەزەمێو و کێڵگەکان.
13کۆڵەکە بڕۆنزییەکان و عەرەبانەکانی ئاوگواستنەوە و حەوزە بڕۆنزییەکە کە لە پەرستگای یەزدان بوون، بابلییەکان پارچەپارچەیان کردن، بڕۆنزەکەشیان بۆ بابل بارکرد. 14هەروەها مەنجەڵ و خاکەناز، مەقەست، قاپەکان و هەموو ئەو قاپوقاچاغە بڕۆنزانەی لە خزمەتی پەرستگا بەکاردەهات. 15فەرماندەی پاسەوانانی پاشا هەموو ئەو شتانەی برد کە لە زێڕ و زیو دروستکرابوون، بخووردان و تاسیشی برد.
16بڕۆنزی دوو کۆڵەکەکە و حەوزەکە و عەرەبانەکانی ئاوگواستنەوە کە سلێمان بۆ پەرستگای یەزدان دروستی کردبوون، لە کێش نەدەهات. 17هەر کۆڵەکەیەک هەژدە باڵ25:17 هەژدە باڵ: نزیکەی 8,1 مەتر. درێژییەکەی بوو. تاجێکی بڕۆنز لەسەر کۆڵەکەکە بوو، بەرزی تاجەکە سێ باڵ25:17 سێ باڵ: نزیکەی 1,4 مەتر. بوو، کەتیبە و هەنارەکانیش لەسەر تاجەکە و لە چواردەوری هەمووی لە بڕۆنز بوون. بۆ هەر یەکێک لە کۆڵەکەکان هەمان شت هەبوو لەگەڵ کەتیبەکەی.
18فەرماندەکەی پاسەوانانی پاشا سەرایای سەرۆک کاهین و سەفەنیای کاهینی دووەم و سێ دەرگاوانەکەی گرت. 19لە شارەکەش ئەو ئەفسەرەی گرت کە لێپرسراوی جەنگاوەرەکان بوو، پێنج ڕاوێژکاری پاشاشی گرت. هەروەها خامەی نهێنی25:19 ڕازپۆشێک تایبەت بوو بە ناونووسینی پیاوانی ئیسرائیل بۆ سەربازی. سوپاسالاری گرت، ئەوەی بەرپرسی بە سەربازکردن بوو، لەگەڵ شەست پیاو کە لە شارەکە بەرچاو کەوتن. 20نەبوزەرەدانی فەرماندەی پاسەوانانی پاشا ئەوانەی بردە ڕیڤلە، بۆ لای پاشای بابل. 21پاشای بابلیش لە ڕیڤلە لە خاکی حەمات کوشتنی.
ئینجا یەهودا لە خاکەکەی خۆی ڕاپێچ کرا.
22بەڵام ئەو خەڵکەی لە خاکی یەهودا مانەوە، ئەوانەی نەبوخودنەسری پاشای بابل هێشتنییەوە، گەدەلیاهوی کوڕی ئەحیقامی کوڕی شافانی کرد بە لێپرسراویان. 23کاتێک هەموو سەرلەشکرەکان خۆیان و پیاوەکانیان بیستیان کە پاشای بابل گەدەلیاهوی کردووە بە فەرمانڕەوا، هاتنە میچپا بۆ لای گەدەلیاهو، ئەوانیش ئیسماعیلی کوڕی نەتەنیاهۆ و یۆحانانی کوڕی قارێیەح و سەرایای کوڕی تەنحومەتی نەتۆفایی و یازەنیاهوی کوڕی مەعکاتی، خۆیان و پیاوەکانیان. 24گەدەلیاهوش سوێندی بۆ ئەوان و پیاوەکانیان خوارد، پێی گوتن: «لە کاربەدەستانی بابلییەکان مەترسن، لە خاکەکە نیشتەجێ بن و خزمەتی پاشای بابل بکەن، ئەوەی باشە بۆتان دەبێت.»
25بەڵام لە مانگی حەوت ئیسماعیلی کوڕی نەتەنیاهۆی کوڕی ئەلیشاماع کە لە ڕەچەڵەکی شاهانە بوو، لەگەڵ دە پیاو هات و گەدەلیاهویان کوشت، هەروەها ئەو پیاوانەی یەهودا و ئەو بابلییانەشیان کوشت کە لە میچپا لەگەڵی بوون. 26ئینجا هەموو گەل لە بچووکەوە هەتا گەورە و سەرکردەکانی سوپا هەستان و چوونە میسر، چونکە لە بابلییەکان ترسان.
ئازادکردنی یەهۆیاکین
27لە ساڵی سی و حەوتەمینی ڕاپێچکردنی یەهۆیاکین، ئەڤیل مەرۆدەخ بوو بە پاشای بابل. هەر لەو ساڵە لە بیست و حەوتی مانگی دوازدە یەهۆیاکینی پاشای یەهودای لە زیندان ئازاد کرد. 28بە باشی قسەی لەگەڵ کرد و کورسییەکەی لە سەرووی کورسی ئەو پاشایانەوە دانا کە لە بابل لەگەڵی بوون. 29ئیتر یەهۆیاکین بەرگی زیندانییەکەی گۆڕی و بە درێژایی ماوەی ژیانی بەردەوام لەسەر خوانی پاشا نانی دەخوارد. 30بە درێژایی ئەو ماوەیەی ژیانی ڕۆژ بە ڕۆژ بژێوی ڕۆژانەی لەلایەن پاشاوە پێدەدرا.
Падение Иерусалима
(2 Пар. 36:15-20; Иер. 39:1-10; 52:4-27)
1На девятом году правления Цедекии, в десятый день десятого месяца25:1 15 января 588 г. до н. э., Навуходоносор, царь Вавилона, двинулся на Иерусалим со всем своим войском. Он расположился станом вокруг города и окружил его осадными сооружениями. 2Город был в осаде до одиннадцатого года правления царя Цедекии.
3К девятому дню25:3 Букв.: «На девятый день месяца». Упоминание четвертого месяца сделано на основании Иер. 52:6. четвертого месяца25:3 18 июля 586 г. до н. э. голод в городе усилился, и у народа не осталось пищи. 4Тогда в городской стене была пробита брешь, и25:4 Так в одном из древних переводов (ср. Иер. 39:4; 52:7); в еврейском тексте слов «царь» и «бежал» нет. царь со всем войском бежал. Они оставили город ночью, хотя халдеи и окружали город, пройдя через ворота между двумя стенами, что рядом с царским садом, и направились к Иорданской долине. 5Но халдейское войско пустилось в погоню за царем и настигло его на равнинах у Иерихона. Все его войско рассеялось, бросив его одного, 6и он был схвачен. Его привели к царю Вавилона в Ривлу, где ему вынесли приговор. 7Сыновей Цедекии закололи у него на глазах, а после выкололи ему глаза, заковали в бронзовые кандалы и увели в Вавилон.
8В седьмой день пятого месяца, на девятнадцатом году25:8 14 августа правления Навуходоносора, царя Вавилона, начальник царской охраны Невузарадан, слуга царя Вавилона, пришел в Иерусалим. 9Он сжег дом Господа, царский дворец и все дома Иерусалима. Он сжег все важные25:9 Букв.: «большие». здания. 10А халдейское войско под командованием начальника царской охраны, разрушило стены, окружавшие Иерусалим. 11Невузарадан, начальник царской охраны, увел в плен оставшихся в Иерусалиме людей вместе с прочим населением и перебежчиками, которые переметнулись к царю Вавилона. 12Но некоторых из бедного люда страны начальник царской охраны оставил, чтобы они трудились на виноградниках и полях.
13Халдеи разбили бронзовые колонны, передвижные подставки и бронзовое море, которые находились в доме Господа, и унесли бронзу в Вавилон. 14Еще они забрали горшки, лопатки, ножницы для фитилей, блюда и всю бронзовую утварь, которая использовалась в храмовом служении. 15Начальник царской охраны также забрал все, сделанное из чистого золота и серебра: сосуды для возжигания благовоний и кропильные чаши.
16Бронзы от двух колонн, моря и передвижных подставок, сделанных Соломоном для дома Господа, оказалось больше, чем можно было взвесить. 17Каждая колонна была восемнадцати локтей25:17 Около 9 м. в высоту. Бронзовая капитель колонны была три локтя25:17 Около 1,5 м. в высоту и была украшена по кругу бронзовой сеткой и плодами гранатового дерева из бронзы. Такой же была и другая колонна с ее сеткой.
18Начальник царской охраны взял в плен первосвященника Сераю, второго после него священника Софонию и трех привратников. 19Из тех, кто еще оставался в городе, он взял одного евнуха, который распоряжался воинами, и пятерых царских советников. Еще он взял писаря, главного в войске, который записывал в войско народ страны, и шестьдесят человек из его людей, которых нашли в городе. 20Невузарадан, начальник царской охраны, взял их всех и отвел к царю Вавилона в Ривлу. 21В Ривле, что в земле Хамата, царь Вавилона велел их казнить. Так Иудея была выселена из своей земли.
Убийство Гедалии
(Иер. 40:7-9; 41:1-3)
22Навуходоносор, царь Вавилона, назначил Гедалию, сына Ахикама, внука Шафана, начальником над народом, который он оставил в Иудее. 23Когда все военачальники и их люди услышали, что царь Вавилона назначил Гедалию начальником, они пришли к Гедалии в Мицпу. Это были Исмаил, сын Нефании, Иоханан, сын Кареаха, Серая, сын Танхумета из Нетофы, Иазания, сын маахитянина, и их люди. 24Гедалия поклялся им, чтобы успокоить их и их людей.
– Не бойтесь халдейских вельмож, – сказал он. – Селитесь в стране, служите царю Вавилона, и вам будет хорошо.
25Но в седьмой месяц Исмаил, сын Нефании, внук Элишамы, который был из царского рода, пришел с десятью людьми и убил Гедалию и иудеев с халдеями, находившихся с ним в Мицпе. 26После этого весь народ, и низкого, и высокого звания, бежал вместе с военачальниками в Египет, боясь халдеев.
Освобождение Иехонии
(Иер. 52:31-34)
27В тридцать седьмом году пленения Иехонии, царя Иудеи, в том году, когда Эвил-Меродах25:27 Называемый также Амель-Мардуком. Эвил-Меродах, сын и наследник Навуходоносора II, правил с 561 по 560 гг. до н. э. и был свергнут своим зятем Нергал-Сарецером (см. Иер. 39:3, 13). стал царем Вавилона, он выпустил Иехонию, царя Иудеи, из темницы на двадцать седьмой день двенадцатого месяца25:27 2 апреля 561 г. до н. э.. 28Он говорил с ним дружелюбно и возвысил его над всеми царями, бывшими с ним в Вавилоне. 29Иехония сменил свои темничные одежды и остаток своих дней всегда ел за царским столом. 30Изо дня в день он получал от царя постоянное содержание всю свою жизнь.
