1My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments: 2For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.3.2 long…: Heb. years of life 3Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart: 4So shalt thou find favour and good understanding in the sight of God and man.3.4 good…: or, good success
5¶ Trust in the LORD with all thine heart; and lean not unto thine own understanding. 6In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
7¶ Be not wise in thine own eyes: fear the LORD, and depart from evil. 8It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.3.8 health: Heb. medicine3.8 marrow: Heb. watering, or, moistening 9Honour the LORD with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase: 10So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
11¶ My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction: 12For whom the LORD loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
13¶ Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.3.13 that getteth…: Heb. that draweth out understanding 14For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold. 15She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her. 16Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour. 17Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace. 18She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her. 19The LORD by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.3.19 established: or, prepared 20By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
21¶ My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion: 22So shall they be life unto thy soul, and grace to thy neck. 23Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble. 24When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet. 25Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh. 26For the LORD shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
27¶ Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.3.27 them…: Heb. the owners thereof 28Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee. 29Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.3.29 Devise…: or, Practise no evil
30¶ Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
31¶ Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.3.31 the oppressor: Heb. a man of violence 32For the froward is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.
33¶ The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just. 34Surely he scorneth the scorners: but he giveth grace unto the lowly. 35The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.3.35 shall be…: Heb. exalteth the fools
Dagdag na Kahalagahan ng Karunungan
1Anak, huwag mong kalilimutan ang mga itinuturo ko sa iyo. Ingatan mo sa iyong puso ang mga iniuutos ko, 2sapagkat ito ang magpapahaba at magpapaunlad ng iyong buhay. 3Manatili kang mapagmahal at matapat; alalahanin mo itong lagi at itanim sa iyong isipan. 4Kapag ginawa mo ito, malulugod ang Dios pati na ang mga tao.
5Magtiwala ka nang buong puso sa Panginoon at huwag kang manalig sa iyong sariling karunungan. 6Alalahanin mo ang Panginoon sa lahat ng iyong ginagawa at ituturo niya sa iyo ang tamang landas. 7Huwag mong isipin na napakarunong mo na. Matakot ka sa Panginoon, at huwag gumawa ng masama. 8Para iyon sa ikabubuti at ikalalakas ng iyong katawan. 9Parangalan mo ang Panginoon sa pamamagitan ng paghahandog sa kanya ng mga unang bunga ng iyong ani. 10Kapag ginawa mo ito, mapupuno ng ani ang iyong mga bodega at aapaw ang inumin sa iyong mga sisidlan.
11Anak, huwag mong mamasamain kapag itinatama ka ng Panginoon upang ituwid ang iyong pag-uugali. 12Sapagkat itinutuwid ng Panginoon ang ugali ng kanyang mga minamahal, katulad ng ginagawa ng isang ama sa kanyang anak na kinalulugdan.
13Mapalad ang taong may karunungan at pang-unawa. 14Higit pa ito sa pilak at ginto, 15at sa ano pa mang mga mamahaling bato. Walang anumang bagay ang maaaring ipantay dito. 16Magpapahaba ito ng iyong buhay, magpapaunlad ng iyong kabuhayan at magbibigay sa iyo ng karangalan. 17Ang karunungan ay magpapabuti ng iyong kalagayan. 18Mapalad ang taong may karunungan, dahil magbibigay ito ng mabuti at mahabang buhay.
19-20Sa pamamagitan ng karunungan, nilikha ng Panginoon ang lupa at ang langit, at bumukas ang mga bukal at mula sa mga ulap ay bumuhos ang ulan.
21Anak, ingatan mo ang iyong karunungan at kaalaman sa pagpapasya ng tama. Huwag mong hayaang mawala ito sa iyo. 22Sapagkat ito ang magbibigay sa iyo ng mahaba at magandang buhay. 23Mabubuhay kang ligtas sa anumang kapahamakan. 24Makakatulog ka nang mahimbing at walang kinakatakutan. 25Hindi ka dapat matakot kung biglang dumating ang mga pangyayaring nakakatakot o kung lilipulin na ang masasama, 26dahil makakaasa ka na babantayan ka ng Panginoon at ilalayo sa kapahamakan.
27Hanggaʼt makakaya mo, tulungan mo ang mga dapat tulungan. 28Huwag mo nang ipagpabukas pa, kung kaya mo naman silang tulungan ngayon.
29Huwag mong pagplanuhan ng masama ang kapitbahay mo na nagtitiwala sa iyo.
30Huwag kang makipagtalo sa kapwa mo nang walang sapat na dahilan, lalo na kung wala naman siyang ginawang masama sa iyo.
31Huwag kang mainggit sa taong malupit o gayahin ang kanyang mga ginagawa. 32Sapagkat nasusuklam ang Panginoon sa mga taong baluktot ang pag-iisip, ngunit nagtitiwala siya sa mga namumuhay nang matuwid.
33Isinusumpa ng Panginoon ang sambahayan ng masasama, ngunit pinagpapala niya ang sambahayan ng mga matuwid.
34Hinahamak niya ang mga nanghahamak ng kapwa, ngunit binibiyayaan niya ang mga mapagpakumbaba.
35Ang mga marunong ay pararangalan, ngunit ang mga hangal ay ilalagay sa kahihiyan.
