1It pleased Darius to set over the kingdom an hundred and twenty princes, which should be over the whole kingdom; 2And over these three presidents; of whom Daniel was first: that the princes might give accounts unto them, and the king should have no damage. 3Then this Daniel was preferred above the presidents and princes, because an excellent spirit was in him; and the king thought to set him over the whole realm.
4¶ Then the presidents and princes sought to find occasion against Daniel concerning the kingdom; but they could find none occasion nor fault; forasmuch as he was faithful, neither was there any error or fault found in him. 5Then said these men, We shall not find any occasion against this Daniel, except we find it against him concerning the law of his God.
6Then these presidents and princes assembled together to the king, and said thus unto him, King Darius, live for ever.6.6 assembled…: or, came tumultuously 7All the presidents of the kingdom, the governors, and the princes, the counsellors, and the captains, have consulted together to establish a royal statute, and to make a firm decree, that whosoever shall ask a petition of any God or man for thirty days, save of thee, O king, he shall be cast into the den of lions.6.7 decree: or, interdict 8Now, O king, establish the decree, and sign the writing, that it be not changed, according to the law of the Medes and Persians, which altereth not.6.8 altereth not: Chaldee, passeth not 9Wherefore king Darius signed the writing and the decree.
10¶ Now when Daniel knew that the writing was signed, he went into his house; and his windows being open in his chamber toward Jerusalem, he kneeled upon his knees three times a day, and prayed, and gave thanks before his God, as he did aforetime.
11Then these men assembled, and found Daniel praying and making supplication before his God. 12Then they came near, and spake before the king concerning the king’s decree; Hast thou not signed a decree, that every man that shall ask a petition of any God or man within thirty days, save of thee, O king, shall be cast into the den of lions? The king answered and said, The thing is true, according to the law of the Medes and Persians, which altereth not. 13Then answered they and said before the king, That Daniel, which is of the children of the captivity of Judah, regardeth not thee, O king, nor the decree that thou hast signed, but maketh his petition three times a day. 14Then the king, when he heard these words, was sore displeased with himself, and set his heart on Daniel to deliver him: and he laboured till the going down of the sun to deliver him. 15Then these men assembled unto the king, and said unto the king, Know, O king, that the law of the Medes and Persians is, That no decree nor statute which the king establisheth may be changed. 16Then the king commanded, and they brought Daniel, and cast him into the den of lions. Now the king spake and said unto Daniel, Thy God whom thou servest continually, he will deliver thee. 17And a stone was brought, and laid upon the mouth of the den; and the king sealed it with his own signet, and with the signet of his lords; that the purpose might not be changed concerning Daniel.
18¶ Then the king went to his palace, and passed the night fasting: neither were instruments of musick brought before him: and his sleep went from him.6.18 instruments…: or, table 19Then the king arose very early in the morning, and went in haste unto the den of lions. 20And when he came to the den, he cried with a lamentable voice unto Daniel: and the king spake and said to Daniel, O Daniel, servant of the living God, is thy God, whom thou servest continually, able to deliver thee from the lions? 21Then said Daniel unto the king, O king, live for ever. 22My God hath sent his angel, and hath shut the lions’ mouths, that they have not hurt me: forasmuch as before him innocency was found in me; and also before thee, O king, have I done no hurt. 23Then was the king exceeding glad for him, and commanded that they should take Daniel up out of the den. So Daniel was taken up out of the den, and no manner of hurt was found upon him, because he believed in his God.
24¶ And the king commanded, and they brought those men which had accused Daniel, and they cast them into the den of lions, them, their children, and their wives; and the lions had the mastery of them, and brake all their bones in pieces or ever they came at the bottom of the den.
25¶ Then king Darius wrote unto all people, nations, and languages, that dwell in all the earth; Peace be multiplied unto you. 26I make a decree, That in every dominion of my kingdom men tremble and fear before the God of Daniel: for he is the living God, and stedfast for ever, and his kingdom that which shall not be destroyed, and his dominion shall be even unto the end. 27He delivereth and rescueth, and he worketh signs and wonders in heaven and in earth, who hath delivered Daniel from the power of the lions.6.27 power: Chaldee, hand 28So this Daniel prospered in the reign of Darius, and in the reign of Cyrus the Persian.
Ginhulog si Daniel sa Buho nga may mga Leon
1Karon, nagpili si Haring Darius sang 120 ka gobernador sa pagdumala sa bug-os niya nga ginharian. 2Ini nga mga gobernador ginadumalahan sang tatlo ka administrador, nga ang isa sa ila amo si Daniel. Amo ini ang ginhimo agod indi mabudlayan ang hari sa iya pagdumala. 3Si Daniel amo ang labing maayo gid sa ila tanan tungod sa iya pinasahi nga abilidad, gani nagplano ang hari nga padumalahon niya si Daniel sa bug-os niya nga ginharian. 4Tungod sadto, ang duha niya ka kaupod nga administrador kag ang mga gobernador nagpangita sang sala sa pagdumala ni Daniel agod may iakusar sila kontra sa iya. Pero wala gid sila sing may nakita nga sala tungod kay masaligan gid si Daniel kag maayo ang iya pagdumala. 5Gani nagsiling sila, “Wala gid kita sing may iakusar kontra sa iya, luwas kon pangitaan naton siya sang sala nga may kaangtanan sa Kasuguan sang iya Dios.”
6Gani nagkadto sila sa hari kag nagsiling, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. 7Kami nga mga administrador, mga mayor, mga gobernador, mga manuglaygay, kag mga komisyoner sang imo ginharian nagkasugot nga pangabayon ka nga maghimo sang isa ka sugo, nga sa sulod sang 30 ka adlaw wala gid sing may magpangamuyo sa kay bisan sin-o nga dios ukon tawo kundi sa imo lang. Kag dapat nga tumanon gid ini, kay ang bisan sin-o nga maglapas sang sini nga sugo ihaboy sa buho nga may mga leon. 8Gani Mahal nga Hari, ipatuman ini nga kasuguan. Ipasulat na ini kag pirmahe dayon agod indi na gid ini maliwat ukon mabaliwala, suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia.”
9Nagsugot si Haring Darius, gani ginpirmahan niya ato nga kasuguan. 10Pagkahibalo ni Daniel nga nagpirma ang hari, nagpauli siya.
Sa ibabaw nga kuwarto sang balay ni Daniel, may mga bintana nga nagaatubang sa Jerusalem. Didto siya nagaluhod, nagapangamuyo kag nagapasalamat sa iya Dios sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw, suno sa iya kinabatasan. 11Pero ginbantayan siya sang mga opisyal nga nagakontra sa iya, kag nakita nila siya nga nagapangamuyo kag nagapangayo sang bulig sa Dios. 12Gani nagkadto sila sa hari agod isugid ang paglapas ni Daniel sa kasuguan. Nagsiling sila sa hari, “Indi bala, Mahal nga Hari, nga nagpirma ka sang kasuguan nga sa sulod sang 30 ka adlaw wala sing may magpangamuyo sa kay bisan sin-o nga dios ukon tawo kundi sa imo lang? Kag ang bisan sin-o nga maglapas sang sadto nga sugo ihulog sa buho nga may mga leon?” Nagsabat ang hari, “Matuod ina, kag suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia, indi na gid ina puwede liwaton ukon dulaon.”
13Dayon nagsiling sila sa hari, “Si Daniel nga isa sang mga bihag nga halin sa Juda wala nagatuman sa imo sugo. Nagapangamuyo siya sa iya Dios sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw.” 14Pagkabati sini sang hari, nabalaka gid siya. Gusto niya nga buligan si Daniel. Gani nagpangita siya sang paagi nga maluwas si Daniel, hasta nga nahapunan siya.
15Nagtipon liwat ang mga opisyal sa hari kag nagsiling, “Nakahibalo ka, Mahal nga Hari, nga suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia, ang kasuguan nga gindeklarar sang hari indi na puwede liwaton.”
16Gani ginpadakop sang hari si Daniel kag ginpahulog sa buho nga may mga leon. Nagsiling ang hari kay Daniel, “Kabay pa nga luwason ka sang imo Dios nga padayon mo nga ginaalagad.”
17Dayon gintakpan sang isa ka dako nga bato ang buho nga ginhulugan kay Daniel, kag ginmarkahan ini sang hari sang iya singsing kag sang singsing sang iya dungganon nga mga tawo agod wala sing may mag-abri sini. 18Dayon nagpauli si Haring Darius sa palasyo. Wala siya nagkaon sadto nga gab-i kag wala man siya nagpangayo sang kalingawan. Kag wala siya makatulog.
19Pagkaaga, sang nagapamanagbanag pa lang, nagdali-dali kadto ang hari didto sa buho nga may mga leon. 20Pag-abot niya didto, masinulub-on siya nga nagsinggit, “Daniel, alagad sang buhi nga Dios, ginluwas ka bala sa mga leon sang imo Dios nga padayon mo nga ginaalagad?” 21Nagsabat si Daniel, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. 22Wala ako pag-anha sang mga leon tungod kay nagpadala ang akon Dios sang mga anghel kag ginkipot nila ang baba sang mga leon. Ginhimo ini sang Dios tungod kay nahibaluan niya nga matinlo ang akon kabuhi kag wala ako sing may nahimo nga malain kontra sa imo.” 23Pagkabati sang hari, nalipay gid siya kag nagsugo siya nga kuhaon si Daniel sa buho. Sang nakuha na si Daniel, wala gid sila sing may nakita nga bisan gamay gid lang nga pilas ukon bagras sa iya lawas, tungod kay nagsalig siya sa Dios.
24Dayon nagmando ang hari nga ang tanan nga nag-akusar kay Daniel ihulog sa buho nga may mga leon pati ang ila mga asawa kag mga anak. Sang ginhulog na sila, wala pa gani sila makatupa sa idalom ginlumpatan na sila sang mga leon kag ginpanggus-ab.
25Dayon nagsulat si Haring Darius sa tanan nga tawo sa nagkalain-lain nga nasyon, lahi, kag lingguahe sa kalibutan. Amo ini ang iya ginsulat:
“Kabay pa nga maayo gid ang inyo kahimtangan.
26“Nagamando ako nga ang tanan nga katawhan nga sakop sang akon ginharian magkahadlok kag magtahod sa Dios ni Daniel.
Kay siya ang buhi nga Dios kag nagakabuhi sa wala sing katapusan.
Magapadayon ang iya paghari hasta san-o,
kag wala sing may makalaglag sini.
27Nagaluwas siya kag nagahimo sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang didto sa langit kag diri sa duta.
Ginluwas niya si Daniel sa mga leon.”
28Nagmainuswagon si Daniel sang paghari ni Darius kag sang paghari ni Cyrus nga Persianhon.
