20
シリヤとイスラエルの戦い
1シリヤ（アラム）の王ベン・ハダデ二世は全軍を率い、三十二の同盟国の戦車や騎兵の大軍とともに、イスラエルの首都サマリヤを包囲しました。 2-3王はサマリヤの町に使者を立て、イスラエルのアハブ王にこう伝えました。「あなたの金銀は私のものだ。あなたの美しい妻たちも、器量よしの子どもたちも。」 4アハブは、「王よ。仰せのとおり、私が持っているものはみなあなたのものです」と答えました。
5-6やがてベン・ハダデ王の使者が再び来て、別のことづけを伝えました。「金銀、妻子をもらうだけではすまない。明日の今ごろ、私の家臣を差し向ける。宮殿とあなたの家来の家とを家捜しし、欲しいものを手当たりしだい持ち帰ることにする。」
7そこで、アハブは相談役の長老たちを呼び、窮状を訴えました。「あの男が何をしようとしているか、ぜひとも知ってくれ。私は彼の要求どおり妻子や金銀を与えると言ったのに、図に乗って難題を吹っかけてきた。」
8「これ以上、要求を聞かないでください」と、彼らは言いました。 9そこでアハブは、ベン・ハダデがよこした使者に言いました。「王にお伝え願いたい。『初めにあなたが要求なさったものはすべて差し上げます。ですが、このたびのことはできません』と。」使者はベン・ハダデのもとへ帰って報告しました。
10するとシリヤの王は、またことづけを送ってきました。「もし私が、サマリヤを一つかみのちりに変えてしまわなかったら、どうか神々が、私がおまえにしようとしている以上のことを、私にしてくださるように。」
11イスラエルの王は答えました。「あまり大きなことを言うものではない。」
12このアハブ王の返事がベン・ハダデをはじめ同盟軍の王たちに届いた時、彼らはテントの中で酒をくみ交わしていました。そこでベン・ハダデは、「何をこしゃくな。よし、攻撃の準備だ！」と、将校たちに命じました。
13そのころ、一人の預言者がアハブ王に会いに来て、主のことばを伝えました。「主は言われます。『あの敵の大軍を見たか。わたしは今日、敵をあなたの手に渡そう。そうすれば、いかにあなたでも、わたしこそ神であると思い知るだろう。』」
14王が、「どのようにして、そうなるのか」と尋ねると、預言者は、「『外国人部隊によって』と、主は言っておられます」と答えました。
「こちらから攻撃をしかけるのか。」
「そうです。」
15そこで王は、二百三十二人の外国人部隊と、七千人のイスラエル軍を召集しました。 16真昼ごろ、アハブ王の先頭部隊はサマリヤを出陣しました。そのころ、ベン・ハダデ王と三十二人の同盟軍の王はまだ酒を飲んでいました。
17外国人部隊を見た彼らの斥候は、「少数の敵が攻めて来ます」と報告しました。 18ベン・ハダデ王は、「休戦のために来たにしろ、戦うために来たにしろ、生け捕りにしてしまえ」と命じました。
19そのころには、すでにアハブ王の全軍が攻撃に加わり、 20手当たりしだいにシリヤ兵を殺したので、シリヤ軍はパニック状態に陥り、いっせいに逃げ出しました。イスラエル軍は追撃し、ベン・ハダデ王と少数の者だけが馬で逃げ延びました。 21こうして、イスラエル軍はシリヤ軍の大半を虐殺し、おびただしい数の馬と戦車を分捕ったのです。
22そののち、あの預言者がアハブ王に近づいて来て、「シリヤ王の二度目の襲来に備えなさい」と忠告しました。
23実際、大敗北のあと、ベン・ハダデ王の家臣たちは王にこう進言していたのです。「イスラエルの神は山の神だから、今回は負けたのです。平地なら難なく勝てます。 24今度だけは、連合軍の王の代わりに、将軍たちを指揮官に任命してください。 25失った分の兵力を補充し、以前と同じ数の馬と戦車と兵をわれわれにお任せください。彼らと平地で戦い、必ずや勝利を収めてごらんに入れます。」王は、彼らの進言を受け入れました。
26翌年、ベン・ハダデはシリヤ軍を動員し、再びイスラエルと戦うためにアフェクに向けて進軍しました。 27イスラエル側も全軍を集め、装備を固めて戦場に向かいました。しかし、アフェクを埋め尽くしているシリヤの大軍に比べて、イスラエル軍は二つの小さなやぎの群れのようにしか見えませんでした。 28その時、一人の神の人（預言者）がイスラエルの王に近づき、主のことばを伝えました。「シリヤ人が、『イスラエルの神は山の神で、平地の神ではない』と言うので、わたしはあなたを助けて、この大軍を負かそう。そうすればあなたも、わたしこそ神だと認めるようになるだろう。」
29両軍は、陣を敷いたまま向かい合っていましたが、七日目に戦いが始まりました。最初の日に、イスラエル軍はシリヤ軍の歩兵十万を殺しました。 30生き残った者は、アフェクの城壁の裏に逃げました。ところが、城壁がくずれ落ちて、さらに二万七千人が死にました。ベン・ハダデは町の中に逃げ込み、ある家の奥に隠れました。
31家臣が王に申し出ました。「王よ。イスラエルの王はたいそうあわれみ深いと聞いております。それで、私たちが荒布をまとい、首になわをかけて、イスラエルの王のもとに行くのを許してください。あなたの命乞いをしたいのです。」
32こうして、彼らはイスラエルの王のもとに行き、「アハブ王のしもべであるベン・ハダデが、『どうか、いのちだけはお助けください』と申しております」と懇願しました。イスラエルの王は、「そうか、彼はまだ生きていたのか。彼は私の兄弟だ」と答えました。 33使者はそのことばに望みを託して、「おことばのとおりでございます。ベン・ハダデはあなた様の兄弟です」とあいづちを打ちました。イスラエルの王は、「彼を連れて来なさい」と言いました。ベン・ハダデが到着すると、なんと、アハブは彼を自分の戦車に招き入れたのです。 34ベン・ハダデはすっかり感激して、「私の父があなたの父上から奪い取った町々をお返しします。父がサマリヤにしたように、あなたもダマスコに市場を開いてください」と言いました。こうして協定が成立しました。
アハブに対する叱責
35一方、主の命令によって、ある預言者が仲間の預言者に、「あなたの剣で私を切ってくれ」と言いました。しかし、その人は拒みました。 36そこで、その預言者は言いました。「あなたは主のことばに従わなかったので、ここを出るとすぐライオンに食い殺される。」はたして、その人が出て行くと、ライオンに襲われて死にました。 37それから、その預言者はまた別の人に、「あなたの剣で私を切ってくれ」と頼みました。すると、その人は彼に切りつけて傷を負わせました。
38それからその預言者は、目に包帯を巻き、だれだかわからないようにしたまま、道ばたでアハブ王を待っていました。 39王が通りかかると、預言者は王を呼び止めました。「王よ。私が戦場にいると、ある人が捕虜を連れて来て、『こいつを見張っていてくれ。逃がしたら、いのちはないぞ。 40それでも助かりたければ、銀一タラント出せ！』と言ったのです。ところが、私がほかのことに気を奪われている間に、その捕虜がいなくなりました。」すると王は、「それはおまえの責任だ、銀一タラントを支払え」と言いました。
41この時、彼が包帯をはずしたので、王は、彼が預言者だとわかりました。 42預言者は言いました。「主はこう仰せになります。『わたしが滅ぼそうとした者を助けたので、あなたは彼の代わりに殺される。あなたの民は彼の民の代わりに滅びる。』」
43王はたちまち不きげんになり、腹を立ててサマリヤに帰って行きました。
Ginsalakay ni Ben Hadad ang Samaria
1Karon, gintipon ni Haring Ben Hadad sang Aram20:1 Aram: ukon, Syria. ang tanan niya nga soldado agod magpakig-away. Nag-upod sa ila ang 32 ka hari nga kadampig ni Ben Hadad, nga may mga kabayo kag mga karwahe. Kag naglakat sila sa pagsalakay sa Samaria. 2Nagpadala si Ben Hadad sang mga mensahero sa Samaria sa pagsugid sang sini nga mensahi kay Haring Ahab sang Israel: “Amo ini ang ginsiling ni Ben Hadad: 3‘Ang imo mga pilak kag mga bulawan akon, kag ang imo mga asawa kag maayo nga mga kabataan akon man.’ ” 4Nagpadala sang sabat si Haring Ahab nga nagasiling, “Suno sa ginsiling mo, Mahal nga Hari, imo ako kag ang tanan nga akon.”
5Nagbalik liwat ang mga mensahero kay Ahab kag nagsiling, “Amo ini ang ginsiling ni Ben Hadad: ‘Nagsiling na ako sa imo nga ihatag mo sa akon ang imo mga pilak, mga bulawan, mga asawa, kag mga kabataan. 6Pero buwas sa amo sini nga oras, pakadtuon ko dira ang akon mga opisyal sa pag-usisa sang imo palasyo kag sang mga balay sang imo mga opisyal. Kuhaon nila ang tanan nga ginakabig mo nga malahalon.’ ”
7Ginpatawag sang hari sang Israel ang tanan nga manugdumala sang Israel kag ginsilingan, “Nagapangita gid sang paagi si Ben Hadad nga halitan kita. Nagsugot na gani ako sang ginpangayo niya ang akon mga asawa, mga kabataan, mga pilak, kag mga bulawan.” 8Nagsabat ang mga manugdumala kag ang katawhan, “Indi ka na magpasugot sa iya mga ginapangayo.” 9Gani ginsilingan niya ang mga mensahero ni Ben Hadad, “Silinga ninyo ang mahal nga hari nga ihatag ko ang iya una nga ginpangayo, pero ining ikaduha indi ko na mahatag.” Nagpauli ang mga mensahero kag ginsugid nila kay Ben Hadad ang sabat ni Ahab.
10Nagpadala liwat si Ben Hadad sang mensahi kay Ahab, “Kabay pa nga silutan ako sang mga dios sing puwerte gid kon indi ko malaglag sing bug-os ang Samaria. Siguraduhon ko nga bisan yab-ok wala sing mabilin nga sarang mahakop sang akon mga soldado.” 11Nagsabat ang hari sang Israel, “Silinga ninyo siya nga ang soldado nga nagapreparar pa lang sa pagpakig-away indi dapat magpabugal pareho sa soldado nga nakatapos na sa pagpakig-away.” 12Nabaton ni Ben Hadad ang sabat ni Ahab samtang nagainom siya kag ang kaupod niya nga mga hari didto sa ila mga tolda.20:12 sa ila mga tolda: ukon, sa Sucot. Dayon ginmanduan niya ang iya mga tinawo nga magpreparar sa pagsalakay sa Samaria. Kag gintuman nila ini.
Ginpierdi ni Ahab si Ben Hadad
13Sa pihak nga bahin, may nag-abot nga isa ka propeta kay Ahab kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Nakita mo nga puwerte kadamo ang mga soldado ni Ben Hadad. Pero ipapierdi ko sila sa imo subong nga adlaw, kag dayon mahibaluan mo nga ako amo ang Ginoo.” 14Nagpamangkot si Ahab, “Pero sin-o ang magapierdi sa ila?” Nagsabat ang propeta, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: ‘Ang bataon nga mga soldado, nga sa idalom sang awtoridad sang mga gobernador sang mga probinsya, amo ang magapierdi sa ila.’ ” Nagpamangkot si Ahab, “Sin-o ang una nga magsalakay?” Nagsabat ang propeta, “Kamo.”20:14 Sin-o ang una… “Kamo”: ukon, Sin-o ang magapanguna sa ila sa pagpakig-away? Nagsabat ang propeta, “Ikaw.”
15Gani ginpatawag ni Ahab ang bataon nga mga soldado, nga sa idalom sang awtoridad sang mga gobernador sang mga probinsya— 232 sila tanan. Kag gintipon man niya ang iban pa nga mga Israelinhon— 7,000 sila tanan. 16Udto sila nagsalakay, samtang si Ben Hadad kag ang 32 ka hari nga iya kadampig nagapahubog sa ila mga tolda. 17Una nga nagsalakay atong bataon nga mga soldado.
Karon, ang mga ginpadala ni Ben Hadad sa pagpanilag sa Samaria nagsugid sa iya, “May mga soldado nga nagapakadto diri halin sa Samaria.” 18Nagsiling si Ben Hadad, “Dakpa ninyo sila kon magkadto sila diri sa pagpakig-away ukon bisan sa pagpakighusay.”
19Ang bataon nga mga soldado amo ang nagpanguna sa mga soldado sang Israel, 20kag ginpatay sang kada isa sa ila ang ila kaaway. Gani nagpalagyo ang iban nga mga soldado sang Aram, kag ginlagas sila sang mga Israelinhon. Pero si Ben Hadad kag ang iban niya nga mga kaupod nakapalagyo nga nagasakay sa kabayo.
21Amo ato ang pagsalakay nila ni Haring Ahab sang Israel. Madamo gid nga mga Arameanhon ang ila ginpamatay, kag ginpanguha nila ang mga kabayo kag mga karwahe sang mga Arameanhon. 22Pagkatapos sadto, nagpalapit ang propeta sa hari sang Israel kag nagsiling, “Magpreparar ka kag magplano sing maayo, kay magasalakay liwat ang hari sang Aram sa sunod nga tuig.”
23Sa pihak nga bahin, ang mga opisyal sang hari sang Aram nagsiling sa iya, “Ang dios sang mga Israelinhon dios sang mga bukid; amo ina nga nagdaog sila. Pero kon magpakig-away kita sa ila sa kapatagan, sigurado gid nga mapierdi naton sila. 24Kag kinahanglan nga himuon mo ini: Ang mga kumander na ang padumalahon mo sa mga soldado kag indi ang 32 ka hari. 25Dayon magtipon ka sang mga soldado, mga kabayo, kag mga karwahe nga pareho kadamo sadtong mga nagkalawala. Magpakig-away dayon kita sa mga Israelinhon sa kapatagan, kag sigurado gid nga mapierdi naton sila.” Nagsugot si Ben Hadad, kag ginhimo niya ini.
26Pagkasunod nga tuig, gintipon ni Ben Hadad ang mga Arameanhon, kag nagkadto dayon sila sa banwa sang Afek sa pagpakig-away sa mga Israelinhon. 27Nagtipon man ang mga Israelinhon kag nagpreparar sang ila mga kinahanglanon, kag dayon naglakat sila sa pagpakig-away sa mga Arameanhon. Nagkampo sila nga nagaatubang sa kampo sang mga Arameanhon. Pero pareho lang sila sa duha ka magagmay nga panong sang mga kanding kon ikomparar sa mga Arameanhon nga nagalikop sa kapatagan. 28Nagkadto ang alagad sang Dios sa hari sang Israel kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Nagahunahuna ang mga Arameanhon nga dios ako sang mga bukid kag indi dios sang mga kapatagan. Gani ipapierdi ko sa imo ang ila mga soldado nga puwerte kadamo agod mahibaluan ninyo nga ako amo ang Ginoo.”
29Nagkampo ang mga Israelinhon kag ang mga Arameanhon nga nagaatubangay sa sulod sang pito ka adlaw. Kag sang ikapito nga adlaw nag-away sila. Sa isa lang ka adlaw nakapatay ang mga Israelinhon sing 100,000 ka soldado nga mga Arameanhon. 30Ang mga nabilin nga mga Arameanhon nagpalagyo sa banwa sang Afek, nga sa diin ang 27,000 sa ila narumpagan sang pader sang banwa. Nagpalagyo man didto si Ben Hadad, kag nagpanago sa pinakasulod nga kuwarto sang balay. 31Nagsiling ang iya mga opisyal sa iya, “Nabatian namon nga maluluy-on kuno ang mga hari sang Israel. Gani makadto kami sa hari sang Israel kag magpaubos paagi sa pagtampi sang sako kag pagburambod sang lubid sa amon mga ulo. Basi pa lang indi ka niya pagpatyon.”
32Gani nagtampi sila sang sako kag ginburambudan nila sang lubid ang ila mga ulo. Dayon nagkadto sila sa hari sang Israel kag nagsiling, “Si Ben Hadad nga nagatahod sa imo nagapakitluoy nga kon mahimo indi mo lang siya pagpatyon.” Nagsabat ang hari, “Buhi pa gali siya? Daw pareho lang nga utod ko siya.” 33Ginkabig sang mga opisyal ang sabat sang hari nga isa ka palatandaan nga may paglaom sila, gani dayon man nila siling, “Huo, si Ben Hadad daw pareho lang nga utod mo.” Nagsiling ang hari, “Dal-a ninyo siya sa akon.”
Pag-abot ni Ben Hadad, ginpasakay siya ni Ahab sa iya karwahe. 34Nagsiling si Ben Hadad kay Ahab, “Iuli ko sa imo ang mga banwa nga gin-agaw sang akon amay sa imo amay. Kag puwede ka magpatindog sang mga balaligyaan sa Damascus, pareho sa ginhimo sang akon amay sa Samaria.” Nagsiling si Ahab, “Sa sining gintanyag mo, buy-an ko ikaw.” Gani naghimo sila sang kasugtanan, kag ginpalakat siya ni Ahab.
35Karon, ginsugo sang Ginoo ang isa ka tawo, nga miyembro sang mga propeta, sa pagsiling sa iya nga kaupod, “Abi, sakita ako.” Pero nagbalibad ang tawo. 36Gani nagsiling siya sa tawo, “Tungod kay wala mo pagtumana ang Ginoo, pagapatyon ka sang leon paghalin mo gid diri.” Paghalin sang tawo, nakita siya sang leon kag ginpatay siya.
37May nakita naman ang propeta nga isa ka tawo kag nagsiling siya, “Abi, sakita ako.” Gani ginsakit siya kag napilasan siya. 38Dayon naglakat ang propeta kag nagtindog sa dalan nga nagahulat sa hari sang Israel nga mag-agi. Nagpakuno-kuno siya paagi sa pagbutang sang bendahi sa iya mga mata agod indi siya makilal-an. 39Pag-agi sang hari, nagsinggit ang propeta sa iya, “Sir, nag-upod ako sa inaway, kag didto may tawo nga nagdala sa akon sang bihag kag nagsiling, ‘Bantayi ini nga tawo. Kon makapalagyo siya, patyon ikaw ukon pabayaron sing 35 ka kilo nga pilak.’ 40Pero sang masako ako, sir, sa iban nga mga buluhaton, nakapalagyo ang bihag.”
Nagsiling ang hari, “Dapat ka silutan suno sa imo ginsiling.” 41Ginkuha gilayon sang propeta ang bendahi sa iya mga mata, kag nakilal-an siya sang hari sang Israel nga isa siya sa mga propeta. 42Nagsiling siya sa hari, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Tungod nga ginbuy-an mo ang tawo nga ginsiling ko nga dapat patyon, patyon ka sa baylo niya, kag patyon man ang imo katawhan sa baylo sang iya katawhan.” 43Nagpauli ang hari sang Israel sa iya palasyo sa Samaria nga masinulub-on kag akig.
