1Hoor je de wijsheid niet roepen en klinkt de stem van het verstand niet overal?
2Vanaf verhogingen, langs de wegen en op kruisingen, waar zij staat,
3bij de poort, aan de ingang van de stad, en aan elke deur roept zij:
4‘Ik roep u, mannen, en richt mij tot alle mensenkinderen.
5Kom tot bezinning, onverstandigen, stel uw hart open, onwijzen!
6Luister, ik heb een belangrijke boodschap voor u, ik spreek over eerlijke zaken.
7Mijn mond spreekt alleen maar waarheid, ik verafschuw leugens.
8Uit alles wat ik zeg, spreekt oprechtheid en niets gemeens of verkeerds.
9Het is overduidelijk voor verstandige mensen en mensen die inzicht hebben, zullen mij goed begrijpen.
10Mijn lessen geven u meer dan zilver, deze kennis is kostbaarder dan puur goud.
11Edelstenen vallen in het niet bij de wijsheid, zelfs uw stoutste dromen vallen daarbij in het niet.
12Ik, de wijsheid, ga gepaard met een helder verstand en ik maak mij kennis en bedachtzaamheid eigen.
13Eerbiedig ontzag voor de Here houdt in dat u het kwaad, de trots, de hoogmoed, de goddeloosheid en leugens haat.
14Raad en blijvende wijsheid zijn het mijne, ik ben het verstand en bezit alle kracht.
15Door mij regeren koningen en bepalen bestuurders wat rechtvaardig is.
16Door mij heersen de heersers, de edelen en alle rechters op aarde.
17Ik heb lief wie mij liefhebben en wie mij ijverig zoeken, zullen mij ook vinden.
18Ik ga samen met rijkdom en aanzien, duurzaam bezit en gerechtigheid.
19Wat ik voortbreng, is beter dan zuiver goud, dan het allerpuurste goud en wat ik opbreng, is beter dan het zuiverste zilver.
20Ik laat iemand wandelen op de weg van de gerechtigheid, midden op de goede wegen.
21Zij die mij liefhebben, erven een onvervreemdbaar bezit en ik vul hun schatkamers.
22Ik was het bezit van de Here, toen Hij begon te werken, vanaf het prilste begin.
23Ik ben gemaakt in het begin van de tijd, ik was er al voor de aarde bestond.
24Ik was er al vóór de diepe wateren er waren, de bronnen, met hun overvloed aan water.
25Voordat de bergen werden neergezet en heuvels zich verhieven, ben ik geboren.
26Hij had de aarde en de velden nog niet gemaakt, nog geen zandkorreltje.
27Maar toen Hij de hemelen schiep, was ik erbij en ook toen Hij de diepe wateren maakte.
28Toen Hij de wolken hun plaats gaf en de diepe waterbronnen aan banden legde.
29Toen Hij de zee inperkte, zodat de wateren Hem gehoorzaamden, en Hij de aarde grondvestte.
30Ik was als een zuigeling bij Hem, dag in, dag uit spelend onder zijn oog.
31Spelend in zijn wereld, op zijn aarde, mijn vreugde delend met de mensenkinderen.
32Nu dan, kinderen, luister naar mij! Want gelukkig zijn zij die doen wat ik voorschrijf.
33Luister naar mijn lessen en word wijs, onttrek u niet aan mijn onderwijs.
34Gelukkig is hij die naar mij luistert, die voortdurend in mijn buurt is en mij niet uit het oog wil verliezen.
35Want wie mij vindt, vindt het leven en oogst de goedkeuring van de Here.
36Maar wie tegen mij zondigt, brengt schade toe aan zijn ziel, allen die God en zijn wijsheid haten, hebben de dood lief.’
Ginadayeg ang Kaalam
1Ang kaalam ug pagsabot sama sa tawong nagawali. 2Nagabarog siya diha sa habog nga mga lugar sa daplin sa kadalanan, sa gisang-an sa dalan, 3duol sa mga pultahan sa lungsod, ug sa mga agianan. Ug nagawali siyag kusog:
4“Kamong tanan nga katawhan, nakigsulti ako.
5Kamong mga walay kahibalo, pagmaalamon kamo.
Kamong mga buang-buang, sabta kini.
6Pamati kamo, kay mapuslanon ug husto kining akong isulti.
7Tinuod gayod ang akong ginasulti ug ngil-aran ako sa nagasultig daotan.
8Matarong ang tanan kong ginasulti ug wala gayod kini sagol nga bakak o limbong.
9Masabtan kining tanan ug walay sayop alang sa mga tawong may pagsabot.
10Palabiha ang kaalam ug ang akong pagtul-id sa imong pamatasan kaysa pilak ug bulawan.
11Kay ang kaalam mas bililhon pa kaysa mahalong mga bato ug wala gayoy butang nga imong pangandoyon nga makatupong niini.
12Ako, nga mao ang kaalam, kahibalo motimbang-timbang kon unsay husto o dili, ug kahibalo ako modesisyon sa ensakto.
13Ang nagatahod sa Ginoo nasilag sa daotan. Gikasilagan ko ang pagpanghambog, ang pagkamapahitas-on, ang daotang batasan, ug ang pagpamakak.
14Maayo akong motambag ug may husto ako nga kaalam. May pagsabot ako ug gahom.
15Pinaagi kanako makadumala ang mga hari, ug makahimo ang mga pangulo ug matarong nga mga kasugoan.
16Pinaagi kanako makadumala ang mga tigdumala ug ang mga opisyal—ang tanan nga nagadumala nga matarong.8:16 mga opisyal… matarong: Sa Septuagint ug sa ubang mga kopya sa Hebreo, mga opisyal nga nagadumala sa kalibotan.
17Ginahigugma ko ang nagahigugma kanako;
ang mangita kanako makakaplag kanako.
18Makahatag akog bahandi, dungog, kauswagan, ug kadaogan nga molungtad.
19Ang akong mahatag mas bililhon pa kaysa purong bulawan o pilak.
20Ginasunod ko kon unsay matarong ug husto.
21Ang nagahigugma kanako hatagan kog bahandi;
pun-on ko ang ilang tipiganan sa bahandi.
22Daan na akong kauban8:22 kauban: o, gimugna. sa Ginoo sa wala pa niya mugnaa ang tanan.
23-26Gitugotan niya nga anaa na ako sukad pa sa una.
Diha na ako sa wala pa ang kalibotan: ang dagat, ang mga tuboran, ang mga bukid, ang mga bungtod, ang mga kaumahan, ug bisan ang mga abog.
27Diha na ako sa pagmugna niya sa langit,
sa pagbutang niya sa daw utlanan sa langit ug sa yuta,
28sa pagmugna niya sa mga panganod,
sa pagpatubod niya sa mga tuboran sa kahiladman,
29sa pagbutang niya sa utlanan sa dagat aron dili kini molapaw,
ug sa pagbutang niya sa mga pundasyon sa kalibotan.
30Sama ako sa usa ka arkitekto8:30 arkitekto: Dili klaro sa Hebreo. Posible usab, gamay nga bata, o, masaligan nga higala. diha sa tapad sa Ginoo.
Ako ang iyang kalipay adlaw-adlaw, ug malipayon ako kanunay sa iyang presensya.
31Nalipay ako sa kalibotan nga iyang gimugna ug sa mga katawhan.
32Busa karon mga anak, pamatia ninyo ako,
kay bulahan ang nagasunod sa akong mga pamaagi.
33Pamatia ninyo ang akong pagtul-id sa inyong pamatasan aron mahimo kamong maalamon,
ug ayaw gayod ninyo kini kalimti.
34Bulahan ang tawo nga kanunayng nangandam ug naghulat sa pagpamati kanako.
35Kay ang tawo nga nagapangita kanako makaangkon sa maayo ug taas nga kinabuhi,
ug pakamaayohon siya sa Ginoo.
36Apan ang tawo nga wala mangita kanako, nagasakit lang sa iyang kaugalingon.
Ang tanang mga nasuko kanako gusto ug kamatayon.”
