1Wees niet jaloers op de boosdoeners en houd je afzijdig van hen,
2in hun hart huist verwoesting en hun woorden klinken onheilspellend.
3Een huisgezin wordt opgebouwd met wijsheid en door verstand in stand gehouden,
4inzicht en bedachtzaamheid vullen het met liefde en kostbaarheden.
5Een verstandig man bezit een sterke geest en inzicht is belangrijker dan brute kracht.
6Want door goed overleg kun je de oorlog in jouw voordeel beslissen, betrouwbare adviseurs zijn de basis van de overwinning.
7Een dwaas gaat alle wijsheid boven de pet, daarom zwijgt hij in besprekingen.
8Wie van plan is iets verkeerds te doen, wordt een uitvinder van schandelijke verzinsels genoemd.
9De gedachten van een dwaas zijn zonde, de mens verafschuwt een spotter.
10Ga je door de knieën wanneer het erop aan komt, dan blijkt je kracht tekort te schieten.
11Bevrijd hen die weggeleid worden om gedood te worden, doe alles om hun leven te redden.
12Als je zegt: ‘Ik kan er ook niets aan doen,’ zal God, die de harten ziet en de diepste beweegredenen kent, dan niet beter weten? Want God zal de mensen vergelden naar wat zij hebben gedaan.
13Eet honing, mijn zoon! Want die is goed en smaakt zoet.
14Net zo zoet is de wijsheid voor jou en als je je die wijsheid eigen maakt, wacht je een beloning, je hoop op God is dan niet tevergeefs.
15Goddeloze! Loer niet op de rechtvaardige! Gebruik geen geweld tegen zijn woonplaats.
16Want de rechtvaardige kan vaak vallen, maar zal net zo vaak weer opstaan. De goddelozen zullen echter over hun eigen wandaden struikelen.
17Wees niet blij wanneer je vijand ten val komt, voel geen vreugde wanneer hij struikelt.
18Want als de Here dat ziet, kan Hij daar boos om worden en zijn toorn van je vijand afnemen.
19Wind je niet op over boosdoeners en word niet jaloers op goddeloze mensen,
20want de boosdoener krijgt geen beloning en het leven van de goddeloze is maar kort.
21Koester ontzag voor de Here en voor de koning, mijn zoon, sluit je niet aan bij rebellen en opstandelingen.
22Want zij zullen onverwacht vernietigd worden en wie weet welke straf hun wacht?
23Ook de volgende spreuken zijn afkomstig van wijzen. Het is verkeerd om in de rechtspraak partijdig te zijn.
24Wie een goddeloze onschuldig verklaart, wordt door de oprechte mensen vervloekt en haalt zich de woede van alle volken op de hals.
25Maar wie hem veroordelen, zal het goed gaan, zij worden gezegend met voorspoed.
26Men kust degene die oprechte antwoorden geeft.
27Zorg eerst voor werk buitenshuis en houdt u bezig met uw akker, voordat u aandacht aan uw woonhuis besteedt.
28Treed niet zomaar op als getuige tegen uw naaste, want een onjuist getuigenis is niet goed.
29Zeg niet: ‘Ik behandel hem net zoals hij mij behandelt, ik vergeld een man naar wat hij doet.’
30Ik liep langs de akker van een luiaard en langs de wijngaard van een onverstandig mens:
31hij stond vol distels en werd overwoekerd door onkruid, de stenen muur er omheen was afgebrokkeld.
32Ik zag dat en nam het ter harte, ik trok daar mijn les uit.
33Nog even slapen, een beetje soezen, nog eventjes lekker liggen,
34uw armoede is in aantocht en de gebrekkige omstandigheden overvallen u.
1Mma wʼani mmere amumɔyɛfo,
mfa wo ho mmɔ wɔn;
2Efisɛ wɔn koma dwene atirimɔdensɛm ho,
na wɔn ano ka nea ɛde basabasayɛ ba ho asɛm.
3Wɔde nyansa na esi fi,
na nhumu mu na wɔma etim;
4ɛnam nimdeɛ so na wonya ademude a ɛho yɛ na
na ɛyɛ fɛ hyehyɛ nʼadan mu.
5Onyansafo wɔ tumi a ɛso,
na onimdefo nyin ahoɔden mu;
6nea ɔretu sa hia akwankyerɛ,
nea ɔrehwehwɛ nkonimdi no hia afotufo pii.
7Nyansa wɔ soro dodo ma ɔkwasea;
wɔ apon ano aguabɔ mu no, ɛnsɛ sɛ wobue wɔn ano.
8Onipa a ɔbɔ pɔw bɔne no,
wɔbɛfrɛ no ɔkɔtwebrɛfo.
9Ogyimifo nhyehyɛe yɛ bɔne,
nnipa kyi ɔfɛwdifo.
10Sɛ wʼaba mu gow wɔ ɔhaw mu a,
na wʼahoɔden sua!
11Gye wɔn a wɔde wɔn rekɔ akokum wɔn no nkwa;
na sianka wɔn a wɔtɔ ntintan kɔ akumii.
12Sɛ woka se, “Na yennim eyi ho hwee a,”
nea ɔkari koma hwɛ no nhu ana?
Nea ɔbɔ wo nkwa ho ban no nnim ana?
Ɔrentua nea obiara ayɛ so ka ana?
13Me ba, di ɛwo, efisɛ eye;
ɛwokyɛm mu wo yɛ wʼanom dɛ.
14Hu nso sɛ nyansa yɛ wo kra dɛ;
sɛ wunya a, wowɔ anidaso ma daakye,
na wʼanidaso renyɛ ɔkwa.
15Nkɔtɛw ɔtreneeni fi sɛ ɔkwanmukafo,
na nkɔtow nhyɛ nʼatenae so,
16Ɛwɔ mu sɛ ɔtreneeni hwe ase mpɛn ason de, nanso ɔsɔre bio,
na amumɔyɛfo de amanehunu baako ma wɔhwe ase.
17Sɛ wo tamfo hwe ase a mma ɛnyɛ wo dɛ;
na sɛ ohintiw a mma wo koma nni ahurusi,
18efisɛ Awurade behu wʼadwene na ɔrempɛ
na obeyi nʼabufuwhyew afi no so.
19Nhaw wo ho wɔ abɔnefo nti,
na mma wʼani mmere amumɔyɛfo nso,
20efisɛ, ɔbɔnefo nni anidaso biara daakye,
na wobedum amumɔyɛfo kanea.
21Me ba, suro Awurade ne ɔhene,
na mfa wo ho mmɔ atuatewfo ho,
22efisɛ saa baanu yi de, ɔsɛe bɛba wɔn so mpofirim;
na hena na onim amanehunu ko a wobetumi de aba?
Anyansafo Nsɛnka A Ɛkeka Ho
23Eyinom nso yɛ anyansafo Nsɛnka:
Atemmu a nhwɛanim wɔ mu no nye:
24Obiara a ɔbɛka akyerɛ nea odi fɔ se, “Wo ho nni asɛm” no,
nnipa bɛdome no na amanaman remmɔ no din pa.
25Na wɔn a wobu afɔdifo fɔ no, ebesi wɔn yiye,
na nhyira bɛba wɔn so.
26Mmuae pa
te sɛ mfewano.
27Wie wo mfikyidwuma
na siesie wo mfuw;
ɛno akyi, si wo fi.
28Nni adanse ntia ɔyɔnko a ɔnyɛɛ wo hwee,
na mfa wʼano nnaadaa.
29Nka se, “Nea wayɛ me no me nso mɛyɛ no bi;
nea ɔyɛe no mitua no so ka.”
30Menantew faa onihawfo afuw ho,
twaa mu wɔ nea onni adwene bobeturo nso ho;
31nsɔe afuw wɔ baabiara,
wura afuw akata asase no so,
na abo afasu no nso abubu.
32Mede me koma kɔɔ nea mihuu no so
na misuaa biribi fii mu:
33nna kakra, nkotɔ kakra,
nsa a woabobɔw de rehome kakra
34bɛma ohia aba wo so sɛ ɔkwanmukafo,
na nneɛma ho nna bɛba wo so sɛ obi a okura akode. Na ohia bɛtow akyere wo sɛ ɔkwanmukafo; ahokyere bɛtoa wo sɛ ɔkorɔmfowerɛmfo.
